Düşünce

İşte bazı rahatsız edici gerçekler: Sineklerin dişleri yoktur. Dünyada 40 milyondan fazla modern köle bulunmaktadır. 9 yaşındaki erkek çocuklarının Afganistan’da yaşlı erkeklerin önünde kadın kıyafetleri giydirilerek dans ettirildiği “Bacha Bazi” adlı bir gelenek vardır. Çevredeki insanların gerçek olduğunu kanıtlamak mümkün değildir. Bir filin eşi ölürse, kendisi de kırık kalp sendromundan ölebilir. Ortalama bir insan hayatında 36 kez bir katilin yanından yürüyüp geçer. Küçük çocuklardaki kalıcı dişler, gözlerinin tam altında yer alır. Everest Dağı’nda 200’den fazla ceset bulunmaktadır ve dağcılar bunları ara durak olarak kullanmaktadır. Fransa’da bir domuza insan kıyafetleri giydirilmiş ve domuz mahkemede yargılanarak ölüm cezasına çarptırılmıştır. Balinalar ve yunuslar, suyun yüzeyine yüzemeyecek kadar yaşlandıklarında okyanusun soğuk ve karanlık derinliklerine batarak boğulmaktadır.

İsyankar sözlerden bazıları şunlardır: "İsyan eder oldum şansa kadere." - Müslüm Gürses "Sabrı öğrenmek, her zorluğa isyan etmek değildir." - Henri Nouwen "Ruhumuzun derinliklerinde yatan bir isyankar vardır." - Clint Eastwood "Yok kimseye isyanım, isyanım kendime nasıl kandım senin o tatlı sözlerine!" "Samimiyet istiyorum artık." "Bir şeyden çok eminim… kendimi üzdüğüm kadar kimseyi üzmedim hayatta." "Yaprak döken gençliğimin satır aralarında altı kırmızıyla çizilmiş ve tırnak içine alınmış suskunluğumun baş harflerisin." "Ne seni sevene düşmanım, ne de seni sevdiğime pişmanım, sadece senle olmak varken, sensizliğedir isyanım." "İsyanım bu hayata değil, isyanım bu aşka!" "Dışımda kahkahalardan bir suret, içimde kan ağlayan bir çocuk var." İsyankar sözler içeren daha fazla içeriğe şu sitelerden ulaşılabilir: milliyet.com.tr; neoldu.com.tr; neguzelsozler.com; mynet.com; guzelsozler.biz.

Ters mantık, düz mantık kavramının tam tersi anlamına gelir. Ekşi Sözlük'teki bir yoruma göre, ters mantık; mantıklı olması muhtemel fakat farklı bir açıdan mantıklı görülmesini sağlayan bir etken olarak tanımlanabilir. Ayrıca, mantık ve matematikte, bir ifadenin karşıt önermesi, öncül ve sonucun yer değiştirmesiyle elde edilir. Örnek olarak, "Bütün kedilerin kürkü vardır" ifadesi, ters mantıkla "Tüylü bütün şeyler kedidir" şeklinde ifade edilebilir.

Zihninle savaşmak, genellikle psikolojik bağlamda, kişinin kendi düşünceleri ve içsel diyaloglarıyla çatışması anlamına gelir. Ayrıca, "zihninle savaşmak" ifadesi, psikolojik savaş bağlamında da kullanılabilir; bu, zihinsel ve duygusal bir çatışma yoluyla düşmanın direncini kırmaya yönelik bir strateji olarak tanımlanır. Zihinle savaşmayı bırakmak ve onunla sağlıklı bir ilişki kurmak, zihinsel huzurun sağlanması için önemlidir.

Mefkure kavramı, 20. yüzyılın en etkili düşünce adamlarından biri olan Ziya Gökalp tarafından Türkçeye kazandırılmıştır.

Paralojik düşünce, bireyin düşüncelerinin kendi içinde bir mantık barındırmasına rağmen gerçek mantık kurallarına uymadığı bir düşünce tarzıdır. Bazı paralojik düşünce örnekleri: "Uçak uçar, kuş da uçar. Öyleyse uçak kuştur". "Meryem Ana'nın başının etrafında bir hale vardır, mum alevinin etrafında da aynı hale bulunur. Ben de insanlar tarafından bir nefret halesi ile çevrilmiş haldeyim. O zaman beni bu haleye göre tarif edersek, ben hem Meryem Ana’yım, hem mumum, hem de bizzat kendimim". Paralojik düşünce, genellikle psikiyatrik bozukluğu olan kişilerde görülür.

Sapir-Whorf etkisi, dilin düşünce yapısını etkilediğini ve dünyayı algılama biçimini şekillendirdiğini öne sürer. Etkinin çalışma şekli şu şekilde özetlenebilir: Dil yapısı ve kelime dağarcığı: Konuşulan dilin yapısı ve kelime dağarcığı, kişinin dünyayı anlama şeklini etkiler. Kültürel farklılıklar: Farklı diller, farklı kültürel bakış açılarını yansıtır ve bu nedenle konuşanlar farklı şekillerde düşünür ve davranır. Örnekler: Renk algısı: Aynı gökyüzüne bakan iki farklı kültürden insan, gökyüzünü farklı şekillerde tanımlayabilir. Zaman algısı: Bazı dillerde geçmiş zaman için fiil çekimi yapılırken, bazı dillerde yapılmaz; bu da zaman algısını etkiler. Yön kavramı: Avustralya'daki Guugu Ymithirr kabilesinde sağ, sol, ön ve arka gibi kavramlar yoktur; yönler içsel bir pusula ile belirlenir. Ancak, bu etkinin kesin kaynağı ve yönü konusunda kesin bir görüş birliği yoktur; bazı araştırmacılar etkinin karşılıklı olduğunu savunmaktadır.

"Kimseyi sevmek zorunda değilim ama saygı duymak zorundayım" ifadesi, toplumda yaygın olarak kabul gören bir söylemdir. Ancak, bu ifadeye katılmayanlar da vardır. Saygı ve sevgi arasındaki ilişki de bu bağlamda tartışılır.

Hayır, zihinlilik ve zihniyetlilik aynı şey değildir. Psikolojik zihinlilik, insanların duygu, düşünce ve davranışlarının altta yatan nedenlerini, oluş şeklini, anlamını görebilme ve değerlendirebilme yetisidir. Zihniyetlilik hakkında ise bilgi bulunamamıştır.

İnsan, genellikle bir şeyi kaybedince kıymetini anlar çünkü o şey artık onun değildir ve gitme ihtimali olduğunu fark eder. Ayrıca, bir şeyin değerini anlamanın, o şey hayattayken değil, kaybedildiğinde ortaya çıkmasının bazı nedenleri: Alışkanlık ve farkındalık eksikliği. Beklenti ve memnuniyetsizlik. Duygusal bağların zayıf olması. Bu durumlar, insanların sahip oldukları şeylerin değerini kaybetmeden önce anlamaları gerektiğini gösterir.

Halit Kakınç'ın "Sultangaliyev" kitabı, Kazan Tatarı komünist ve Sovyet Devrimi ideologlarından Mirseyid Sultangaliyev'in hayatını ve düşüncelerini konu alır. Kitapta ele alınan bazı konular: Sultangaliyev'in ideolojisi: Başlangıçta Sovyet düzeninin tüm sömürgeleri kurtaracağına inanan bir idealistken, zamanla Stalin ile birlikte hiçbir şeyin değişmediğini görerek "Kızıl Turan" hipotezini geliştirmiştir. Sultangaliyev'in Türkiye ile ilgili görüşleri: Türkiye'nin güçlü kalmasının ve Orta Doğu'ya liderlik etmesinin önemini vurgular. Sultangaliyev'in güncelliği: 21. yüzyılda da fikirlerinin geçerliliğini koruduğu ve küresel bir karakter taşıdığı belirtilir.

Anılarla ilgili bazı sözler: "Anılar bizi rehin bırakan çıkmaz sokaklar gibidir, ne gidebiliriz ne kalabiliriz". "Bir çocuğun anılarında mutluluk olmak isteyen her aile çocuğunu karşılıksız sevmeyi bilmelidir". "Anılar her insanın kökeninde bulunan renkler gibidir, eğer doğru kullanılırlarsa onu asıl tonuna ulaştırırlar". "Anılarına sahip çıkan, onlardan ders alan bir milletin kendini geliştirmemesi imkansızdır". "Geçmiş, anılarımızı saklayan bir hazine sandığı". "Her hatıra, geçmişin bize bıraktığı değerli bir mirastır". "Dün, bugünün öğretmenidir". "Hayat bir gün, o da bugün!". "Sanki yarın ölecekmiş gibi yaşa, sanki sonsuza dek yaşayacakmış gibi öğren". "Güzel bir anı, bir ömre bedel bir hazinedir".

İntruzif düşünce, kontrolümüz dışında zihnimizde beliren istemsiz düşüncelerdir. Bu düşünceler genellikle kişinin rahatsız hissetmesine, kaygılanmasına veya strese neden olabilir. İntruzif düşünceler, aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir: obsesif kompulsif bozukluk (OKB); kaygı bozuklukları; travma sonrası stres bozukluğu. İntruzif düşünceler, aynı zamanda uygunsuz zamanlarda uygunsuz şeyler hakkında olabilir ve genellikle agresif, cinsel veya küfürlü temalar içerir. İntruzif düşüncelerle başa çıkmak için düşünceleri fark etme, tarafsız değerlendirme, zihni meşgul etme, meditasyon veya derin nefes alma egzersizleri yapma, fiziksel aktivite yapma, uyku ve beslenme düzenine dikkat etme ve profesyonel yardım alma gibi yöntemler kullanılabilir.

Sessizliğin gücü ile ilgili bazı sözler: "Sessizlik, fırtınalardan daha büyük bir güçtür. İçinde sabır ve bilgelik taşır." – Khaled Hosseini. "Sessizlik, sadece fırtına öncesi değil, fırtına sonrası da en büyük dosttur." – Zülfü Livaneli. "Her suskunluk, derin bir çığlığın yankısı olabilir. Fakat güçlü insan, bu sesleri kontrol edendir.". "Sakin kalabilmek, büyük fırtınaları dindiren asıl rüzgardır.". "Sessizlik, söyleyecek sözü olmayanın değil, boş lafta gözü olmayanın işidir." – Mevlana. "Sessizlik, yeni düşüncelere yelken açmak için uygun bir limandır.". "Sözcükler kırabilir, sessizlik ise iyileştirir.". "Sessizlik, ruhun dilidir; onu dinlemek, kelimelerden öğrenemeyeceğiniz birçok şeyi öğretir.". "Sessizlik, kelimelerin yetmediği yerde devreye girer.". "Bir kelime bile söylemeden, sessizlikle tüm duygularınızı ifade edebilirsiniz.".

Overthink saati, kişinin düşüncelerinin en çok yoğunlaştığı saatleri tanımlar. Overthinking (aşırı düşünme), bir durumu ya da olayı sürekli olarak zihinde tekrar ederek kaygı ve stres seviyesini artırma durumudur.

Bu dizeler, Murathan Mungan'ın "Bir Yılın Son Günleri" adlı şiirinden bir bölümdür. Şiirin tamamına aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: cafrande.org; lyricstranslate.com; siirdefterim.com.

Halil Cibran'ın "Yenilgi" şiiri, yenilginin farklı yönlerini ve etkilerini anlatır: Yalnızlık ve gurur: Yenilgi, yalnızlığı ve herkesten uzak, gururlu olmayı öğretir. Cesaret ve meydan okuma: Yenilgi, kişinin kendi cesareti ve meydan okuma yeteneğini simgeler. Olgunlaşma: Bir kimsenin derinlerindeki özü anlayabilmek için onun gücünü söndürmek gerektiğini ve ancak bu şekilde olgunlaşılabileceğini ifade eder. Ruhun derinliklerine yolculuk: Ruhun sarp ve kayalık yollarından sadece yenilgi ile birlikte tırmanılabileceğini belirtir. Şiirde yenilgi, aynı zamanda bir yol arkadaşı olarak da anılır; kişinin şarkılarını, haykırışlarını ve sessizliklerini duyacak tek varlık olarak tasvir edilir.

"Gururlanma İnsanoğlu, Ölmemeye Çaren mi Var?" ifadesinin bir hikayesi bulunamamıştır. Ancak, bu ifade bir ilahinin sözleridir. İlahinin sözleri şu şekildedir: > Gururlanma insanoğlu Ölmemeye çaremi var Hazan görmüş bir gül gibi Solmamaya çaren mi var Hayat denen dolap döner Bütün mahluk olan biner Yağı biten kandil söner Sönmemeye çare mi var.

Zihniyet, dünyayı ve kendinizi nasıl algıladığınıza dair sahip olduğunuz inançlardır. Arapça kökenli bir kelime olan zihniyet, anlayış anlamına da gelmektedir. Ayrıca, bir dönemdeki; sosyal, siyasî, idarî, adlî, askerî, dinî güçlerin, sivil toplum örgütlerinin, ticarî hayatın, eğitim etkinliklerinin birlikte oluşturdukları ortam ve bunların hiçbirine indirgenemeyen duygu, anlayış ve zevk bütünü olarak da tanımlanabilir.

Felsefede vehim, "zihnin bir şey hakkında kabul veya redde karar verememe durumu" olarak tanımlanır. Vehim gücü, tikel kavramları algılayan ve duyularla algılanan şeyler ile bazı matematik konularında doğru hüküm verebilen bir iç duyum gücüdür. Vehmiyyât, vehim gücünün duyu algılarına dayanarak verdiği, doğru veya yanlış olması muhtemel tikel hükümlerdir. Ayrıca, sosyal vehim, paranoyak vehim ve sağlıkla ilgili vehim gibi farklı vehim türleri de vardır.