Düşünce

Bağnazlık, bir düşünceye, bir inanışa aşırı ölçüde bağlanıp ondan başka bir düşünce ve inanışı kabul etmeme durumudur. Bağnazlık ayrıca şu anlamlara da gelebilir: bir kimseye ya da bir şeye aşırı düşkünlük ve tutkuyla bağlılık; bağnazca davranış; fanatizm; mutaassıplık.

Köhne bir düşünce, zamanın çok gerisinde kalmış, tahammül edilmesi zor, mantıkla açıklanamayacak ve gelişimi engelleyen düşüncelerdir. Köhne kelimesi ayrıca, eskimiş, yıpranmış, bakımsız kalmış anlamlarına da gelir.

Düşünce, kısaca fikir olarak tanımlanabilir. Daha kapsamlı bir tanımla, düşünce, dış evrenin kişisel zihne yansıması, aynı zamanda da düşünme sonucu ulaşılan, düşünmenin ürünü olan sonuçtur. Düşünme, bireyin öğrenme sürecinde kazandığı kavramlar, kullandığı imgeler, düşünce ve hareketle, sözcük ve terimler gibi simgeler aracılığıyla gerçekleştirilen zihinsel faaliyettir.

Ana düşünce ve yardımcı düşünceyi bulmak için şu adımlar izlenebilir: 1. Konu Tespiti: Ana düşünce bulunmadan önce konunun belirlenmesi gerekir. 2. Yazarın Amacı: Yazarın konuyu ele alış amacının ana düşünceyi oluşturduğu unutulmamalıdır. 3. Bağlayıcı İfadeler: "kısacası, sonuçta, oysa, bence, özetle, aslında" gibi ifadelerden sonra ana düşünce gelebilir. 4. Örnekler: Örnek verilmişse, örnekten önceki yargının ana düşünceyi verebileceği hatırda tutulmalıdır. 5. Parçanın Bütünlüğü: Ana düşünce, bazen yazının bütününe sindirilmiş durumdadır. Yardımcı düşünce bulmak için ise şu yöntemler kullanılabilir: Soru Kökü Okuma: Önce soru kökü okunur, ardından parça okunur. Parça Analizi: Parçadaki cümleler, seçeneklerdeki ifadelerle karşılaştırılır. Ana düşünce ve yardımcı düşünce, paragrafın yazılış amacına ve içeriğine göre değişiklik gösterebilir.

Evet, mutaassıp ve taassup aynı anlama gelir. Taassup, bir fikre veya ideolojiye körü körüne bağlanmak, doğruluğu veya yanlışlığı araştırılmadan karşıt düşünceyi inkâr etmek anlamına gelir.

Derin düşünce felsefesi, bilginin ve düşüncenin evriminin köklerini evrenin yapısında arayan bir düşün ve bilim felsefesi olarak tanımlanabilir. Derin düşünce ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Derin Düşünce (derindusunce.org). Tasavvuf. İnsan düşüncesi.

Refleksif olmak, sahip olunan bilgileri sorgulayan zihnin kendi kendine dönmesi, yani bilginin tekrar tekrar düşünülmesi anlamına gelir. Refleksif olmanın bazı özellikleri şunlardır: Düşünme üzerine düşünme: Kişinin kendisini bir obje gibi ele alıp, kendi fikirleri hakkında düşünmesi. Öz farkındalık: Kişinin kendini daha iyi tanımasına ve geliştirmesine yardımcı olması. Eleştirel düşünce: Eleştirel düşünceyi güçlendirmesi. Sistemli olma: Her filozofun düşüncelerini açıklamak için kendine ait bir sistem oluşturması. Refleksif olma, genellikle felsefe ve mantık gibi alanlarda kullanılan bir terimdir.

Analitik ve eleştirel düşünce arasındaki temel farklar şunlardır: Odak noktası: Analitik düşünme, bir problemi veya durumu yapılandırılmış bir biçimde çözmeye odaklanır. Amaç: Analitik düşünme, belirli bir problemi veya durumu sistematik bir şekilde ele alarak, parçalarına ayırma, neden-sonuç ilişkilerini inceleme ve mantıklı sonuçlara ulaşma yeteneğini içerir. Sonuç: Analitik düşünme, en mantıklı ve etkili çözümleri bulmaya yardımcı olur.

Filozof ve düşünür arasındaki temel farklar şunlardır: Filozof, felsefi sistem kurmuş kişidir. Düşünür ise, çağının bilgisine vakıf olan ve bu bilgiler doğrultusunda yorum yapabilen kişidir. Her düşünür filozof değildir, ancak her filozof bir düşünürdür.

Düşünce kelimesinin yerine kullanılabilecek bazı eş anlamlı kelimeler: fikir; ide; mütalaa; kavram; görüş.

Felsefi düşüncenin temel özellikleri şunlardır: Sorgulama. Merak etme. Şüphe duyma. Eleştirel olma. Refleksif olma. Rasyonel olma. Sistemli olma. Tutarlı olma. Evrensel olma. Öznel olma.

Refleksif, bir bağlamın neden ve sonuç ilişkisinin birbirini etkilemesi anlamına gelir. Refleksif düşünce ise, kişinin kendi düşüncelerini, inançlarını ve değerlerini sorgulamasını ifade eder. Refleksif olmak, sahip olunan bilgileri sorgulayan zihnin kendi kendine dönmesi demektir. Refleksif davranış, istemsiz şekilde bir davranışın tekrarlanmasıdır.

Hegel'in Tinin Görüngübilimi adlı eseri, bilincin mutlak bilgiye doğru olan diyalektik yolculuğunu anlatır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Bilinç biçimleri. Geçişler. Gerçeklik ve oluşum. Bilgi ve nesne. Eser, Hegel'in felsefi sisteminin önsözü olarak da kabul edilir.

Felsefede refleksiyonel olmak, düşüncenin kendi üzerine düşünmesi, yani refleksif olması anlamına gelir. Refleksif düşünce, kişinin kendi düşüncelerini, inançlarını ve değerlerini sorgulamasını sağlar. Refleksif olmanın bazı özellikleri: Çift yönlü düşünme. Öz farkındalık. Eleştirel düşünce.

Düşünceyi geliştirme yolları altı ana başlıkta incelenir: 1. Tanımlama. 2. Karşılaştırma. 3. Örneklendirme. 4. Tanık Gösterme. 5. Sayısal Verilerden Yararlanma. 6. Benzetme.

Şems-i Tebrizi'nin en güzel sözlerinden bazıları şunlardır: "Sevmeyene karınca yük, sevene filler karınca. Dağı bile taşır insan aşık olup, inanınca". "Arza hacet yok, halim sana ayandır. Dile gerek yok, sessizliğim sana beyandır". "Sevmek bu kadar güzelse, kim bilir sevmeyi yaratan ne kadar güzeldir". "Sabretmek, öylece durup beklemek değil, ileri görüşlü olmaktır. Sabır nedir? Dikene bakıp gülü, geceye bakıp gündüzü tahayyül edebilmektir". "Dünyayı ahirete götüremeyeceğine göre, öyle bir yaşa ki dünya seni ahirete götürsün".

Kreatif düşünce, diğer adıyla yaratıcı düşünce, yeni ürün, fikir ve çözüm üretme noktasında özgün ve kullanışlı öneriler ortaya koymaya yarayan bilişsel yetenektir. Kreatif düşüncenin özellikleri şunlardır: farklı olma; hayal gücünü farklı kullanma; alternatifleri çoğaltma; klişeleri aşarak standarttan kurtulma; gerçekleşmesi mümkün olmayan şeyleri hayal etme. Kreatif düşünce, var olan bir şeyin üzerine yeni fikirler bularak onu daha yaratıcı bir hale getirmek anlamına da gelir. Kreatif düşünce, teknik ve sanatsal yaratıcılık olarak ikiye ayrılır.

Felsefi anlamda spekülatif düşünce, bir konu hakkındaki herhangi bir düşüncenin zaman ve bağlam ekseninde branşlararası geçiş yapmasıdır. Spekülatif felsefe ise nesnel gerçekliğe başvurmaksızın zihinsel kurgularla yapılan ve yürütülen felsefeye verilen addır. Bu yaklaşım, evrenin ve varoluşun en temel sorularına yanıt ararken, pratik uygulamalardan ziyade salt bilme ve açıklama arzusunu merkeze alır. Spekülatif felsefenin bazı örnekleri şunlardır: Metafizik. Alman idealizmi. Spekülatif düşünce, aynı zamanda risk almayı ve olası fırsatları değerlendirmeyi ifade eden bir terim olarak da kullanılır.

İnsanı düşünmeye sevk eden filmlerden bazıları şunlardır: Arrival (2016). Her (2013). Coherence (2013). Memento (2000). Waking Life (2001). 23 Numara (The Number 23, 2007). Kapan (Fermat's Room, 2007). Düşman (Enemy, 2013). Sınav (Exam, 2009). Ayrıca, Blindness (2008), Fahrenheit 451 (1966), Children of Men (2006) ve Fight Club (1999) gibi filmler de toplum ve birey üzerine derinlemesine düşündürür.

Aforistik düşünce, felsefi bir görüş veya yaşam tecrübesi hakkında derinlemesine düşünmeyi teşvik eden, kısa ve çarpıcı ifadelerle düşünceleri dile getiren bir yazım tarzıdır. Aforizmalar, genellikle birkaç kelimeyle derin bir anlamı ifade eder ve okuyucusuna hayat hakkında düşündürücü bir bakış açısı sunar. Aforistik düşünce, edebiyat ve felsefede önemli bir yere sahiptir çünkü karmaşık fikirleri veya duyguları kısa ve akılda kalıcı bir şekilde iletmeyi sağlar. Özellikle Friedrich Nietzsche, Oscar Wilde ve Albert Camus gibi yazarlar, eserlerinde etkileyici aforistik ifadeler kullanmışlardır.