Algı

Dejavü, yaşanılan bir olayı daha önceden yaşamışlık veya görülen bir yeri daha önceden görmüş olma duygusunu ifade eder. Dejavü'nün olası nedenleri: - Beyin fonksiyonları: Beynin sağ lobu ile sol lobunun milisaniyeden daha küçük bir zaman farkı ile çalışması, geç algılayan tarafın olayı daha önce yaşamış olduğu yanılsamasına kapılmasına neden olabilir. - Hafıza hataları: Beynin yeni bir anıyı oluştururken eski bir anıyı yanlışlıkla yeniden işlemesi de dejavü hissine yol açabilir. - Stres ve yorgunluk: Bu durumlar, dejavü hissini tetikleyebilir. Dejavü bir hastalık değildir, ancak sürekli tekrarlaması durumunda bir anormallik belirtisi olabilir ve doktora başvurulması önerilir.

Yanlış anlamanın sonunda çeşitli olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: 1. Algı Hataları ve Korku: Yanlış anlamalar, algı hatalarını tetikleyebilir ve bu da korku gibi güçlü duyguların yaşanmasına neden olabilir. 2. İletişim Sorunları: Yanlış anlamalar, kişiler arasındaki iletişimi zorlaştırır ve çatışmalara yol açabilir. 3. Yanlış Kararlar: Algıların yanlış olması, yanlış kararlara yol açabilir ve bu da kişinin zor durumlara düşmesine sebep olabilir. 4. İlişki Zorlukları: Yanlış anlaşılmalar, ilişkilerde gerginliklere ve hatta kopmalara neden olabilir. Bu tür durumların önlenmesi için açık ve dürüst iletişim, empati ve karşılıklı anlayış önemlidir.

Köpeklerin resim çizememesinin nedeni, onların dünyayı kokular aracılığıyla algılamaları ve iletişim kurmalarıdır. Köpeklerin zemin veya nesneleri çizmelerinin ise birkaç nedeni vardır: Bölgelerini işaretleme: Köpekler, ayaklarının altındaki koku bezleri aracılığıyla yaşadıkları alanı diğer köpeklere duyurmak için çizerler. Enerji atma: Stresli veya yeterince egzersiz yapmamış köpekler, çizme yoluyla birikmiş enerjilerini serbest bırakabilirler. Merak ve keşif: Köpekler, yeni bir nesne veya alan hakkında daha fazla bilgi edinmek için onu çizebilirler.

Fenomenolojik yaklaşım, bireylerin bir olguya ilişkin yaşantılarını, algılarını ve bu olguya yükledikleri anlamları ortaya çıkararak bunları evrensel nitelikte bir açıklamaya dönüştürmeyi savunur. Bu yaklaşımın temel varsayımları şunlardır: Gerçeklik tek başına tanımlanabilen bir konu değildir. Fiziksel dünya mutlak ve değişmez bir gerçeklikle tanımlanamaz.

Gestalt, Almanca'da "şekil", "figür" veya "desen" anlamına gelen bir terimdir. Gestalt kuramı'nın temel ilkeleri şunlardır: 1. Bütünlük: İnsanlar deneyimleri bütün olarak algılar ve parçalara ayırmadan anlamlandırır. 2. Algısal Organizasyon: Benzer özelliklere sahip unsurlar bir araya gelerek gruplar oluşturur. 3. İleriye Doğru Tamamlama: Eksik veya kesik bilgileri otomatik olarak tamamlama eğilimindeyizdir. 4. Yaratıcılık: Problem çözme ve yaratıcılıkta önceki deneyimleri bir araya getirerek yeni kombinasyonlar oluştururuz. 5. Figür ve Zemin Ayrımı: Nesneleri bir "figür" olarak ön plana çıkarır, arka planı "zemin" olarak ayırırız.

Karanlık, birçok nedenden dolayı insanları korkutabilir: 1. Evrimsel Temeller: Karanlık, atalarımızın avcılar ve toplayıcılar olarak yaşadığı dönemlerde bilinmeyen tehlikeleri barındıran bir ortam olarak algılanmış ve bu durum hayatta kalma içgüdüsünü tetiklemiştir. 2. Görsel Algının Azalması: Karanlıkta görme kapasitesi düşer, bu da bilinmeyen tehlikeleri daha korkutucu hale getirir. 3. Seslerin Önemi: Karanlıkta sesler daha belirgin hale gelir ve bu durum tehlike algısını artırır. 4. Hayal Gücünün Çalışması: Karanlık, hayal gücünün serbestçe çalışmasına olanak tanır ve potansiyel tehditleri hayal etme eğilimini artırır. 5. Geçmiş Deneyimler: Çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar veya karanlıkta yaşanan olumsuz deneyimler, bireyin karanlık korkusunu pekiştirebilir. Karanlık korkusuyla başa çıkmak için maruz kalma terapisi, gevşeme teknikleri ve profesyonel destek gibi yöntemler önerilmektedir.

Gestalt algısının temel ilkeleri şunlardır: 1. Şekil-Zemin İlişkisi: Bir nesnenin (şekil) arka planından (zemin) nasıl ayrıldığını açıklar. 2. Yakınlık İlkesi: Fiziksel olarak birbirine yakın olan nesnelerin bir grup olarak algılanmasını sağlar. 3. Benzerlik İlkesi: Benzer özelliklere sahip nesnelerin birlikte gruplanmasını sağlar. 4. Tamamlama (Bütünleme) İlkesi: Eksik olan görsel bilgiyi tamamlayarak tam bir görüntü oluşturmayı sağlar. 5. Süreklilik İlkesi: Nesnelerin veya şekillerin kesintisiz ve sürekli olarak algılanmasını sağlar. 6. Basitlilik İlkesi: Zihnin karmaşık bilgiyi en basit ve düzenli şekilde organize etme eğilimini açıklar.

Gestalt'ın temel ilkeleri şunlardır: 1. Şekil-Zemin İlişkisi: Çevreleyen alan ve biçim arasındaki ilişkiyi algılama kapasitesini ifade eder. 2. Yakınlık İlkesi: Mekân ve zaman bakımından birbirine yakın olan nesnelerin gruplandırıldığında algılanmasının daha kolay olduğunu söyler. 3. Benzerlik İlkesi: Renk, şekil, doku gibi birçok özellik bakımından birbirine benzeyen uyarıcıların gruplandırılarak algılanması doğaldır. 4. Süreklilik İlkesi: İnsan gözünün bir şeyi takip etmeye başladıktan sonra başka bir öğe ile karşılaşıncaya dek o yönde hareket ettiğini belirtir. 5. Tamamlama İlkesi: Eksik bir nesneyi oluşturan öğelerin bir grup olarak algılanacağını ifade eder.

Gestalt psikolojisinin üç temel ilkesi şunlardır: 1. Yakınlık İlkesi: Benzer özelliklere sahip nesnelerin bir arada gruplanması ve birbirine yakın olan nesnelerin bir bütün olarak algılanması. 2. Benzerlik İlkesi: Renk, şekil, boyut gibi benzer özelliklere sahip nesnelerin birlikte gruplanması. 3. Süreklilik İlkesi: Kesintisiz ve akıcı bir şekilde devam eden desenlerin daha önce görmediğimiz durumlarla karşılaştırarak algılanması.

Gestalt kuramı, psikoloji ve bilişsel bilim alanında öne çıkan bir teoridir. Kuramın temel ilkeleri şunlardır: 1. Bütünlük İlkesi: İnsanlar deneyimleri parçalar halinde değil, bütün olarak algılarlar. 2. Algısal Organizasyon: Benzer özelliklere sahip unsurlar bir araya gelerek gruplar oluşturur. 3. İleriye Doğru Tamamlama: İnsanlar eksik veya kesik bilgileri otomatik olarak tamamlama eğilimindedir. 4. Yaratıcılık: Problem çözme ve yaratıcılıkta önceki deneyimler bir araya getirilerek yeni kombinasyonlar oluşturulur. 5. Düşünce ve Algı İlişkisi: Düşünce ve algı ayrılamaz, insan düşüncesi bütünsel ve organizasyonludur. Gestalt kuramı, algı, öğrenme, problem çözme ve yaratıcılık gibi alanlarda etkili olmuştur.

Caz müziğin sevilmemesinin birkaç nedeni vardır: 1. Doğaçlama ve düzensiz ritim: Cazın doğaçlama niteliği ve sarsıntılı ritimleri, bazı insanlar tarafından ilkel ve medeniyetsiz olarak algılanmıştır. 2. Toplumsal önyargılar: Caz, gece kulüpleri ve dans salonlarıyla ilişkilendirildiği için, muhafazakar kesimler tarafından ahlaki değerlere aykırı bulunmuştur. 3. Ekonomik tehdit: Cazın artan popülerliği, yerleşik müzik endüstrisi ve müzisyenleri için bir tehdit oluşturmuş, bu da olumsuz algıyı pekiştirmiştir. 4. Kişisel zevk farklılıkları: Cazın karmaşık akorları ve melodileri, her dinleyiciye hitap etmeyebilir ve bu da sevilmemesine yol açabilir.

Fenomenolojiye göre öznellik, bireylerin dünyayı nasıl deneyimlediklerini ve algıladıklarını ifade eden bir kavramdır. Öznellik, fenomenolojide şu şekillerde ortaya çıkar: - Deneyimlerin kişisel ve anlamlı olması. - Ön yargıların farkında olunması. - Gerçekliğin göreceli olması.

Psikolojide eşik seviyesi, bir uyaranın organizma tarafından bir tepki doğuracağı en düşük noktayı ifade eder. İki tür eşik seviyesi vardır: 1. Mutlak eşik: Bir uyaranın algılanabileceği en düşük seviyedir. 2. Fark eşiği: Bir kişinin fark edebileceği uyaranlar arasındaki minimum veya en az farktır.

Anlam oluşturabilme, insanın çevresindeki dünyayı algılayarak ona bir yapı kazandırma sürecidir. Bu süreç, üç temel bileşenden oluşur: 1. Algı: Duyular aracılığıyla çevreden bilgi alınır. 2. Bilişsel İşleme: Bilgiler zihinde kategorilere ayrılır, yorumlanır ve anlamlı hale getirilir. 3. Yorumlama ve Entegrasyon: Bireyin geçmiş deneyimleri, kültürel bağlamı ve zihinsel modelleri doğrultusunda bilgiler birleştirilir. Bu süreç, bireyin hem bireysel hem de toplumsal varoluşunu şekillendirir.

Deja-vu hissinin nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da, birkaç teorik açıklama bulunmaktadır: 1. Beyin Hafıza ve Algı Süreçleri: Beynin hafıza ve algı süreçlerindeki geçici bir "kısa devre" deja-vu hissine yol açabilir. 2. Bilinçaltı Benzer Deneyimler: Bilinçaltında saklı kalmış benzer deneyimler, beyne bu durumu tanıdık olarak algılatabilir. 3. Stres ve Yorgunluk: Stresli veya yorgun dönemlerde beyin işlevleri normalden farklı çalışır ve bu da deja-vu gibi anormal algılara yol açar. 4. Patolojik Nedenler: Temporal lob epilepsisi gibi bazı nörolojik hastalıklar ve durumlar deja-vu hissini tetikleyebilir. Deja-vu, her yaşta ve durumda ortaya çıkabilen yaygın bir fenomendir.

Absolute threshold (mutlak eşik), bir reaksiyonu tetiklemek veya bir duyum oluşturmak için gereken minimum uyarı miktarı olarak tanımlanır. Bu terim, genellikle psikolojide ve deneysel araştırmalarda, insan duyuları tarafından algılanabilecek en düşük uyaran seviyesini ifade etmek için kullanılır. Bazı mutlak eşik örnekleri: - İşitme: Normal işitmeye sahip bir kişinin, başka sesler yokken en az %50 oranında algılayabileceği en düşük ses seviyesi. - Görme: Katılımcının karanlıkta en az %50 oranında algılayabileceği en küçük ışık seviyesi. - Koku: Bireyin algılayabileceği en düşük konsantrasyondaki koku.

Merleau-Ponty Sözlüğü, yazarın metaforik ve karmaşık üslubunu aydınlatmak amacıyla hazırlanmıştır. Sözlükte, Merleau-Ponty'nin algının kökensel mevcudiyetine yaptığı vurgu ve dilin kullanımıyla kemikleşmiş kategorileri kırarak bunları birbirleriyle kesişecekleri bir dünyaya yerleştirmesi ele alınır. Ayrıca, yazarın Husserl, Heidegger ve Bergson gibi filozoflarla olan ilişkisi ve Montaigne, Pascal, Descartes gibi klasik filozoflardan etkilenimi de sözlüğün konuları arasındadır.

Işık olmayan ortamda cisimler görünmez çünkü ışık, cisimlere çarparak gözümüze ulaşmaz.

Dejavu, beynin kısmi algı yaratması sonucu daha önce yaşanmış bir olayı tekrar deneyimleme hissi olarak tanımlanır. Bu durumun birkaç olası nedeni vardır: 1. Hafıza Hataları: Beynin hafızadaki bilgileri bozması, çarpıtması veya silmesi sonucu dejavu yaşanabilir. 2. İki Beyin Lobu Arasındaki Gecikme: Beynin sol ve sağ lobları arasındaki veri işleme hızındaki mikrosaniyelik farklar dejavuya yol açabilir. 3. Rüyalar: Rüyalarda oluşturulan silik anılar, gerçek hayatta benzer durumlarla karşılaşıldığında sahte anılar yaratabilir. 4. Epilepsi ve Genetik Faktörler: Yan lob epilepsisi ve 10. kromozom üzerindeki LGI1 geni gibi genetik faktörler de dejavu ile ilişkilendirilmiştir. Dejavu, bilimsel olarak kanıtlanmış bir doğaüstü deneyim değil, beynin normal işleyişindeki geçici bir hata olarak kabul edilir.

Elektrik alanı, insan bedeninde farklı şekillerde hissedilebilir: 1. Ciltte mikro-kıvılcımlar: Elektrik yüklerinin birikmesi, temas sırasında cilt ile cisimler arasında mikro-kıvılcımların görülmesine neden olur. 2. Saçların ve vücut tüylerinin titreşmesi (elektriklenmesi): Bu, statik elektriklenme durumunda saçların kafa derisi üzerinde dikleşmesiyle kendini gösterir. 3. Algılama eşiği: Elektrik alanı algı eşiği kişiden kişiye değişir; 20 kV/m'den itibaren insanların %5'inden fazlası iğnelenme hissi yaşar. Ayrıca, elektrik alanının varlığı, yüklü iki levha arasında bir sarkaç gibi sallanan bir bilya gibi basit deneylerle de gözlemlenebilir.