Alacaklar

Tasarrufun iptali davasında, para yerine mal alınması mümkündür. Tasarrufun iptali davası sonucunda, iptaline karar verilen tasarrufun konusu olan mal, üçüncü kişiden haczedilerek satışa çıkarılır ve satış bedelinden alacaklının alacağı karşılanır.

İlamlı icrada para dışındaki alacaklar, taşınır teslimi, taşınmaz teslimi, bir işin yapılması gibi malvarlığına ilişkin alacaklar ile şahısvarlığına ilişkin alacaklar olarak ikiye ayrılır. Özetle, ilamlı icra kapsamında para dışında kalan alacaklar şunlardır: Malvarlığına ilişkin alacaklar: Çocuk teslimi, çocukla kişisel ilişki kurulması gibi. İrtifak hakları: Gemi üzerindeki intifa hakları gibi.

120 ve 320 muhasebe kodları farklı hesap türlerini ifade eder: - 120 Kodu: Bu kod, "alacaklar" hesabına aittir ve işletmenin diğer kişiler veya kurumlarla olan alacaklarını takip etmek için kullanılır. - 320 Kodu: Bu kod, "satıcılar" hesabını temsil eder ve işletmenin ticari mal ve hizmet alımlarında borçlu olduğu satıcıları ifade eder.

Şüpheli ticari alacak karşılığı, alacağın şüpheli hale geldiği yılda ayrılmak zorundadır.

120 hesap, işletmelerde "alacaklar" hesabına ait bir koddur. Bu hesap, işletmenin diğer kişiler veya kurumlarla olan alacaklarını takip etmek için kullanılır ve ticari alacaklar, vergi alacakları gibi borçlu kalemlerini içerir.

Niteliklerine göre alacak türleri şunlardır: 1. Kıdem Tazminatı: İşçinin en az bir yıl çalışması halinde, iş sözleşmesinin belirli nedenlerle sona ermesi durumunda hak kazandığı tazminattır. 2. İhbar Tazminatı: İş sözleşmesinin usulüne uygun bildirim sürelerine uyulmadan feshedilmesi halinde ödenir. 3. Fazla Mesai Ücreti: Haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalar için işçinin hak ettiği ek ödemedir. 4. Yıllık İzin Ücreti: İşçinin kullanmadığı yıllık izin sürelerine karşılık gelen ücrettir. 5. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretleri: Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılan işçiye ödenen ek ücrettir. 6. Prim ve İkramiye Alacakları: İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesiyle belirlenen ek ödemelerdir. 7. Sendikal Tazminat: İşçinin sendikal faaliyetleri nedeniyle işten çıkarılması durumunda işverence ödenmesi gereken tazminattır. 8. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Tazminatı: İşçinin çalışma sırasında uğradığı iş kazası veya meslek hastalığı sonucunda hak kazandığı maddi ve manevi tazminatlardır.

Zamanaşımı süresi 10 yıl olan alacaklar şunlardır: 1. Genel borçlar. 2. Ticari olmayan sözleşmelere dayalı alacaklar. 3. Borç senetleri. 4. Kira alacakları. 5. Fatura alacakları. 6. Ücret alacakları (maaş vb.). 7. Mahkeme ilamına dayalı alacaklar.

Alıcılar Hesabı (120 Hesap), bir işletmenin müşterileri için açtığı hesaptır. Ayrıca, bu hesap işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacakların ve finansal kiralamalardan doğan alacakların takip edildiği hesap olarak da tanımlanır.

Gelirlerden alacaklar hesabında aşağıdaki alacaklar izlenir: 1. Vergi gelirleri: Mevzuatı gereğince gelir olarak tahakkuk ettirilen vergiler. 2. Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan alacaklar. 3. Alınan bağış ve yardımlar: Kamu idarelerinin aldığı bağış ve yardımlar. 4. Diğer gelirler: Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler.

Kamu alacaklarının takip ve tahsilini merkezde strateji geliştirme birimleri, taşrada ise takibe yetkili idare birimleri yapar.

Alacaklar genel olarak iki ana gruba ayrılır: 1. Ticari Alacaklar: İşletmelerin ticari faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan alacaklardır ve iki şekilde sınıflandırılır: - Kısa Vadeli Ticari Alacaklar: Dönen varlıklar olarak kabul edilir. - Uzun Vadeli Ticari Alacaklar: Duran varlıklar olarak kabul edilir. 2. Ticari Olmayan Alacaklar: Herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelen ve en çok bir yıl içinde tahsil edilmesi düşünülen alacaklardır.

Yapı Kredi Bankası, tahsili gecikmiş alacaklarından toplamda 1,74 milyar TL tutarındaki kısmını satmıştır. Bu alacaklar, varlık yönetim şirketlerine 421,1 milyon TL bedelle satılmıştır.

Genel mizanda 120 hesap, "Alıcılar Hesabı" olarak adlandırılır. Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından dolayı senetsiz alacakların ve finansal kiralamalardan doğan senetsiz alacakların takip edildiği hesaptır.

"İş çıkışı 'hiçbir alacağım yok'" ifadesi, işçinin iş sözleşmesi ve yasadan doğan tüm alacaklarından vazgeçtiğini belirten bir ibraname anlamına gelir. Bu tür bir ibranamenin geçerli olabilmesi için belirli şartlar gereklidir: 1. Alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmiş olması gerekir. 2. Ödemenin eksiksiz ve banka aracılığıyla yapılmış olması şarttır. 3. İbraname tarihi ile iş sözleşmesinin sona erme tarihi arasında en az bir aylık sürenin geçmiş olması gerekir. Bu şartları taşımayan ibranameler geçersizdir ve işçi, ödenmeyen alacaklarını İş Mahkemesi'nde dava açarak talep edebilir.

Ortalama alacak vadesi (AV) hesaplaması için aşağıdaki formül kullanılır: AV = (ticari alacaklar / toplam kredili satışlar) x gün sayısı. Örnek hesaplama: Bir işletme, Ocak ayında 50.000 € değerinde mal satmış ve ay sonunda bilançosunun alacak hesabı 35.000 € ise, AV şu şekilde hesaplanır: AV = (35.000 / 50.000) x 31 = 22,3 gün. Bu, işletmenin bir satış yapıldıktan sonra ödemeyi tahsil etmesinin ortalama 22,3 gün sürdüğü anlamına gelir.

5 yıllık zamanaşımına tabi olan alacaklar, Türk Borçlar Kanunu'nun 147. maddesinde belirtilmiştir ve şunlardır: 1. Kira bedelleri. 2. Anapara faizleri ve diğer dönemsel edimler. 3. Otel, motel, pansiyon ve tatil köyü gibi yerlerdeki konaklama bedelleri. 4. Lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme içme bedelleri. 5. Küçük sanat işleri ve küçük çapta perakende satışlardan doğan alacaklar. 6. Ortaklık sözleşmelerinden doğan alacaklar. 7. Vekalet, komisyon ve acentalık sözleşmelerinden doğan alacaklar. 8. Eser sözleşmesinden doğan alacaklar (yüklenicinin ağır kusuru hariç).

Emeklilik şartıyla fesihte işçinin alabileceği işçilik alacakları şunlardır: 1. Kıdem Tazminatı: İşçi, bağlı bulunduğu kurum veya sandıktan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı almak amacıyla işten ayrılması durumunda kıdem tazminatına hak kazanır. 2. İhbar Tazminatı: İş sözleşmesi işçi tarafından feshedildiği için ihbar tazminatı hakkı doğmaz. 3. Kullanılmamış Yıllık İzin Ücreti: İş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti ödenir. 4. Fazla Mesai Ücreti: İşçinin fazla çalıştığı saatler için ödenmesi gereken ek ücret. 5. Genel Tatil Ücreti: Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçiye ödenmesi gereken ücret.

Anaparaya ilave ipotek, üst sınır (limit) ipoteği olarak da bilinir ve henüz doğmamış veya doğmuş olmasına rağmen miktarı belirli olmayan alacakların güvence altına alınması için tesis edilen bir ipotek türüdür. Bu ipotekte, ipotek ile güvence altına alınan alacağın üst sınırı bellidir ve bu sınır dahilinde faizler ve takip giderleri karşılanabilir.

Alacak tahsil süresi, satış ile ödeme arasındaki zaman dilimidir ve aşağıdaki formülle hesaplanır: Alacak tahsil süresi = (Ticari Alacaklar / Kredili Satışlar) x Gün Sayısı. Bu formülde: - Ticari Alacaklar: İşletmenin müşterilerinden olan toplam alacakları. - Kredili Satışlar: İşletmenin kredili olarak yaptığı toplam satışlar. - Gün Sayısı: Tahsilatın yapılacağı gün sayısı. Örneğin, bir işletmenin geçen ay 100.000 TL tutarında ürün sattığını ve bu ay 50.000 TL daha kredili satış yaptığını, mevcut ticari alacaklarının ise 150.000 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda aylık tahsil süresi şöyle hesaplanır: Alacak tahsil süresi = (150.000 TL / 50.000 TL) x 30 Gün = 90 Gün.

Müflisin malları, iflasın açılmasıyla birlikte iflas masasına geçer. İflas masasına giren mallar şu şekilde değerlendirilir: - Rehinli mallar: Rehin sahibi alacaklının rüçhan hakkı saklı kalmak suretiyle masaya dahil olur. - İflas açılmadan önce haczedilmiş mallar: Henüz satılmamışsa masaya geçer. - Bedelinin tahsili için verilmiş senetler: Masadan çıkarılabilir. Müflisin kişisel emek ve çabası sonucu edindiği mallar ise iflas masasına girmez.