Eski Türkçe'den Günümüze Kalan Kelimeler
Mültefit: Güler yüzlü, hoş davranan. Behemehal: Kesin olarak, kesin biçimde. Bolâhenk: Neşeli, hoş sohbet, konuşkan. Efsunkâr: Büyülü, çarpıcı
- cnnturk.com
Mültefit: Güler yüzlü, hoş davranan. Behemehal: Kesin olarak, kesin biçimde. Bolâhenk: Neşeli, hoş sohbet, konuşkan. Efsunkâr: Büyülü, çarpıcı
Modern isimler arasından seçilemeyenler için Eski Türkçe isimler öneriliyor. Liste Türk kültürü ve tarihini yansıtan isimleri içeriyor
Karahanlı Türkçesi 11-13. yüzyıllar arasında Kaşgar'da gelişti. Devletin kurucusu Bilge Kül Kadır Han'dır. 950'de Saltuk Buğra Han'ın İslamiyeti kabulüyle ilk İslam-Türk devleti kuruldu. Devletin sınırları Doğu Türkistan'dan Maveraünnehir'e kadar genişledi
Bu video, Zafer Şık kanalında yayınlanan bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, temel seviye bir arşiv belgesini okuyarak izleyicilere belge okuma tekniklerini göstermektedir.. Videoda Ankara Mütesellimi Mesut A. tarafından gönderilen bir emirname okunmaktadır. Eğitmen, belgenin imla kurallarını, kelime anlamlarını ve metin yapısını detaylı şekilde açıklamaktadır. Belge, bir eşkıyanın ele geçirilmesi ve cezalandırılması konusunda emir içermektedir. Video, arşiv merakı olanlar ve üniversitede ilgili bölümleri okuyan öğrenciler için hazırlanmıştır.
1907'de Dunhuang'daki Bin Buda Mağaraları'nda Aurel Stein tarafından keşfedildi. Toplam 116 sayfa ve 29 bifoliadan oluşmaktadır. Sarı renkli, kaliteli Çin kağıdına yazılmıştır
Bu video, "Sınav Uzmanı" kanalında içerik üreten bir eğitimci tarafından sunulan Türkçe sınav sorularının çözümünü içeren eğitim içeriğidir.. Videoda eğitimci, Eski Türkçe ve Türkçe dersi sınavlarından çeşitli soruları adım adım çözmektedir. İçerikte internet mağazası sorunları, kanaat kavramı, kahve çekirdeği tarihi, kütüphane verileri, sandviç tekniği, krizi fırsata çevirme, reklam etkileri, bahçe kroki analizi, yazım yanlışı tespiti ve fiilimsiler konusundan isim fiil kullanımı gibi farklı soru tipleri ele alınmaktadır.. Eğitimci her soru için detaylı açıklamalar yaparak çözüm taktikleri sunmakta ve öğrencilerin videoyu durdurup kendi başlarına çözmelerini önermektedir. Video, Türkçe dersi sınavlarına hazırlanan öğrenciler için faydalı bir kaynak niteliğindedir.
XV. ve XVI. yüzyıl Osmanlı Türkçesinin genel dil yapısını gösteren metinler incelenmiştir. Metinler 20. yüzyıl başlarında matbaada basılmış Osmanlı tarihi eserleridir. Her metnin sonunda bilinmeyen kelimelerin anlamları küçük sözlükte yer almaktadır. Metinler sadeleştirilmiş hali ve dilbilgisi unsurlarıyla birlikte sunulmaktadır
Türk dili 8. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar Eski Türkçe olarak gelişmiştir. Köktürkçe, Eski Uygurca ve Karahanlı Türkçesi olmak üzere üç ana dönemden oluşur. Karahanlı Türkçesi, Eski Türkçeden Orta Türkçeye geçişin ilk aşamasıdır
Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Türkçe dilbilgisi eğitim içeriğidir. Eğitmen, öğrencilere hitap ederek Eski Türkçe dönemi dilbilgisi konularını anlatmaktadır.. Videoda Orhon ve Uygur Türkçesi döneminin dilbilgisi özellikleri detaylı olarak incelenmektedir. Çoğul ekleri, iyelik ekleri, belirtme hal ekleri, emir kipi çekimleri, yönelme eki, zamir çekimleri, çekim eki, tamlama ve sıfat eki gibi konular örneklerle açıklanmaktadır. Ayrıca "sakın" zarflarının kullanımı, "öldü" kelimesinin istek anlamında kullanımı ve "mayın" ekinin tarihsel gelişimi gibi konular da ele alınmaktadır.. Video, ÖSYM sınavlarına hazırlık için önemli bilgiler içermekte olup, Türkçe dilbilgisi öğrenmek isteyenler için faydalı bir kaynak niteliğindedir. Eski Türkçe döneminden gelen eklere dair bilgiler ve Orhon Türkçesi'nin diğer Türkçe dönemleriyle karşılaştırması yapılarak dilin zaman içindeki değişimi de incelenmektedir.
Bu video, Atakent Başarı Merkezi'nden Fehmi Hoca tarafından sunulan ve bir öğrenci ile etkileşimli geçen 10. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersidir.. Ders, Türk edebiyatının üç ana bölümünden biri olan İslam öncesi Türk edebiyatını ele almaktadır. Hoca, bu dönemin Orta Asya'da başladığını, 11. yüzyıla kadar sürdüğünü ve genel olarak sözlü edebiyat olduğunu açıklamaktadır. Ders içeriğinde İslam öncesi Türk edebiyatının özellikleri, şiir türleri (koşuk, sagu, sav), dini törenler ve sözlü ürünler detaylı olarak anlatılmaktadır.. Video ayrıca eski Türkçe'deki kelimelerin günümüz Türkçe'siyle karşılaştırması, kafiye yapısı ve Göktürk alfabesi hakkında bilgiler içermektedir. Divan-ı Lügatit Türk ve Orhun Abideleri gibi önemli eserlerden örneklerle desteklenen ders, AYT sınavına hazırlık için önemli bilgiler de içermektedir.
Bu video, Türkçe'de kullanılan akrabalık sözcüklerinin kökenlerini anlatan eğitici bir içeriktir.. Video, aile ve akrabalar için kullanılan "dayı", "teyze", "amca" ve "hala" gibi sözcüklerin Eski Türkçe'deki kökenlerini açıklamaktadır. Her bir sözcüğün nasıl oluştuğu, hangi akrabaları tanımladığı ve zaman içinde nasıl değiştiği detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca, evlilikle başlayan sonradan edinilen akrabalık ilişkilerinin bir sonraki bölümde inceleneceği belirtilmektedir.
Bu video, bir Türkçe dilbilgisi dersidir. Bir öğretmen, öğrencilere Türkçe'deki ses olaylarını açıklamaktadır.. Videoda "ben" ve "sen" sözcüklerindeki arsızlaşma olayı detaylı olarak incelenmektedir. Öğretmen, bu ses olayının sebebini Eski Türkçe'ye dayanarak anlatmaktadır. Özellikle n ve g seslerinin bir araya geldiğinde veya nk seslerinin bir araya geldiğinde nazal n'ye dönüşmesi ve bu durumun kendinden önceki ünlüyü kalınlaştırması (damarsızlaşma) konusu üzerinde durulmaktadır.
Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı eski Türkçe kelimelerin (Osmanlıca) anlamlarını pratik bir yöntemle nasıl bulabileceğimizi anlatmaktadır.. Videoda, eski Türkçe kelimelerin anlamlarını tahmin etmek için dört temel kural sunulmaktadır: kelimenin başında M, T ve S harflerinin silinmesi, ünlü harflerin silinmesi, kelimenin sonundaki at, in, un eklerinin silinmesi ve birbiri ardına gelen harflerden sadece birinin bırakılması. Konuşmacı, bu kuralları "molis", "muhlis", "muzdarip", "tahayyül", "mukadderat", "mütenasip", "müstemleke", "müteşekkir" ve "muhteşem" gibi örneklerle açıklamaktadır. Bu yöntem, paragraf soruları, kitap okuma, makale ve deneme analizinde ve ÖSYM sorularında eski Türkçe kelimelerin anlamlarını hızlıca tahmin etmek için kullanılabilmektedir.
Bu video, iki kişi arasında geçen kısa bir sohbet formatındadır. Konuşmacılardan biri "Berkay" olarak adlandırılmaktadır.. Videoda "domal" kelimesinin kökeni ve anlamı açıklanmaktadır. "Domal" kelimesinin eskiden "tomal" olarak şişirmek, top haline gelmek fiilinden evrilmiş, eski Türkçe'de "ton dolu dolgun" sözcüğü ile birleştirilerek "domal" haline geldiği anlatılmaktadır. Video, bu bilginin paylaşılması ve kısa bir diyalogla sona ermektedir.
Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından arşiv belgelerinin nasıl okunacağını göstermektedir.. Videoda eğitmen, muhtelif belgelerden kesilen metin parçalarını kullanarak kelime okuma tekniklerini göstermektedir. Özellikle "Numeroğlu Tezkire", "hükümeti seniyye", "irade-i seniyenin", "dahiliye nazırı", "memo'dur" gibi kelimelerin nasıl okunacağı ve yazılacağı detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca tarih okuma ve metin bölümlerinin nasıl ayırt edileceği de gösterilmektedir. Video, bir sonraki derste devam edileceği belirtilerek sona ermektedir.
Bu video, Prof. Dr. Bayar ve diğer bilim insanlarının katkılarıyla hazırlanan, Göktürk Devleti'nin tarihini ve kültürel mirasını anlatan bilgilendirici bir belgesel formatındadır.. Video, Göktürk Devleti'nin iki farklı dönemini kronolojik olarak ele almaktadır. İlk bölümde 552 yılında Bumin Kağan ve kardeşi İstemi Yabgu tarafından kurulan ilk Göktürk Devleti ve 681 yılında İlters Kutluk Kağan'ın liderliğinde kurulan II. Göktürk Devleti anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise Göktürk Devleti'nin 78 yıl boyunca nasıl ayakta kaldığı ve doğal afetler, iç karışıklıklar ve Çin'in entrikaları nedeniyle nasıl yıkıldığı açıklanmaktadır.. Videoda ayrıca Göktürklerin taş yazıtları, özellikle Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk yazıtları detaylı olarak incelenmektedir. Yazıtların üç farklı alfabe (Eski Türkçe, Eski Soğdca ve Brahmice) taşıdığı, kaplumbağa kaidesiyle süslendiği ve Türklerin göçebe kültüründe taş işçiliğinin önemi vurgulanmaktadır.
Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, eski Türkçe metinlerin analizi ve dilbilimsel dönüşümler üzerine odaklanmaktadır.. Ders, 9. yüzyıldan kalma "İrak Bitik" adlı eski bir metindeki "Onbir İrak" parçasını incelemektedir. Öğretmen, eski Türkçedeki ses ve harf değişikliklerini, t-d dönüşümünü, k-g dönüşümünü gibi dilbilimsel konuları açıklamakta ve "sarık", "atlık", "sapçı", "yağız", "yalbaç" gibi sözcüklerin günümüz Türkçesine nasıl dönüştüğünü göstermektedir.. Videoda ayrıca "edgü" (iyi) sözcüğünün tarihsel dönüşümü detaylı olarak ele alınmakta ve metindeki karakterlerin (sarılı savcı ve yağız adlı yalvaç) iyi haberler getirdiği anlatılmaktadır. Ders, izleyicilere eski metinleri okuma ve anlama konusunda özgüven kazandırmayı amaçlamaktadır.
Bu video, Türkçe'nin tarihsel gelişimini anlatan eğitici bir içeriktir.. Video, Türkçe'nin tarihsel gelişimini iki ana döneme ayırarak açıklamaktadır: Eski Türkçe Dönemi (8-13. yüzyıllar) ve Orta Türkçe Dönemi (13. yüzyıldan günümüze). Eski Türkçe Dönemi'nde sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinin özellikleri, Orta Türkçe Dönemi'nde ise kuzeydoğu ve batı Türkçesi'nin alt dalları detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, günümüzde Türkiye'de kullanılan Türkçe'nin Orta Türkçe döneminden Batı Türkçesi'ne, oradan da Türkiye Türkçesi'ne evrildiğini vurgulayarak sona ermektedir.