Uygarlık

Anadolu'nun en eski uygarlığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı kaynaklara göre Anadolu'nun en eski uygarlığı Hattiler'dir. Diğer bir görüşe göre ise Luviler, Anadolu'nun bilinen en eski medeniyetidir. Bir diğer aday ise Hurriler'dir. Anadolu'nun en eski uygarlığı konusunda kesin bir yargıya varmak için daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır.

Mezopotamya'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Medeniyetlerin beşiği: Sümer, Babil, Asur gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. İlkler: Yazının ve tekerleğin bulunması, 24 saatlik gün kavramı, bira yapımı gibi birçok "ilk"e sahne olmuştur. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler: Geometri, cebir, matematik, tıp ve astronomi alanlarında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Kültürel katkı: Mısır ve Yunanistan kültürlerini etkilemiş, bu sayede Batı uygarlığının gelişimine katkı sağlamıştır. Tarihî ve arkeolojik önem: İlk şehirleşme örnekleri, antik köprüler ve zaguratlar gibi önemli tarihî yapılar bu bölgede bulunmuştur.

Beş büyük medeniyet şu şekilde sıralanabilir: 1. Mezopotamya Medeniyeti (Sümerler, Babiller, Asurlular). 2. Antik Mısır Medeniyeti. 3. Antik Yunan Medeniyeti. 4. Roma İmparatorluğu. 5. Hint Medeniyetleri (Maurya ve Gupta İmparatorlukları). Ayrıca, Çin Medeniyeti, Maya, Aztek ve İnka Medeniyetleri ve Osmanlı İmparatorluğu da dünya tarihindeki önemli medeniyetler arasında yer alır.

Evet, Lidya ve Sardes aynı uygarlığı ifade eder. Sardes, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kentin adıdır.

Şar kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir. Şarap, genellikle İtalya, İspanya, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin gibi ülkelerde üretilmektedir. Şar ayrıca, Üsküp'ün kuzeybatısında bulunan ve 2702 m yüksekliğinde bir dağ adıdır. Şar ayrıca, Adana'nın Tufanbeyli ilçesine bağlı bir köyün adıdır ve Hititlerin dini merkezi olarak bilinir.

İlk dört büyük medeniyet olarak genellikle Sümerler, Antik Mısır, İndus Vadisi Uygarlığı ve Antik Çin kabul edilir. Sümerler: Mezopotamya'da, Dicle ve Fırat nehirleri arasında kurulmuş, yazıyı icat eden ilk medeniyettir. Antik Mısır: Nil Nehri ve çevresinde gelişmiş, hiyeroglif yazısını ve sanat, mimari ile matematiğin gelişimini sağlamıştır. İndus Vadisi Uygarlığı: Hindistan'da, İndus Vadisi'nde ortaya çıkmış, MÖ 2600-1900 yılları arasında var olmuştur. Antik Çin: Zhou Hanedanı ile temsil edilir, kağıt, pusula, barut ve matbaayı icat etmiştir. Bunun yanı sıra, Maya Uygarlığı da bazı kaynaklarda ilk büyük medeniyetler arasında yer alır.

Çin'in tarihinin eski olmasının birkaç nedeni vardır: Yazılı tarih: Çin'in yazılı tarihi, yaklaşık 3500 yıl geriye uzanmakta olup, MÖ 1600-1100'lerde Shang Hanedanı ile başlamıştır. Antik medeniyet: Çin medeniyeti, Sarı Nehir civarında doğmuş ve gelişmiş, gelişmiş Neolitik kültürlerin kalıntıları 7000 yıl öncesine dayanmaktadır. Hanedanlar: Tarih boyunca birçok hanedanlık tarafından yönetilmiştir, bu da uzun bir tarihsel süreklilik sağlamıştır. Kültürel ve teknolojik birikim: Kağıt, barut, pusula ve matbaacılık gibi önemli buluşların kökeni Antik Çin'e dayanmaktadır.

5 Anadolu uygarlığı ve özellikleri: 1. Hititler: M.Ö. 1600-1200 yılları arasında Anadolu'da imparatorluk kurmuşlardır. Başkenti Hattuşaş'tır (günümüzde Çorum). Tarihte bilinen ilk yazılı barış antlaşması olan Kadeş Antlaşması'nı imzalamışlardır. Çok tanrılı bir inanç sistemine sahiptirler. 2. Lidyalılar: M.Ö. 7. yüzyılda Batı Anadolu'da yaşamışlardır. Başkenti Sardes'tir (günümüzde Manisa). Tarihte ilk parayı basan uygarlık olarak bilinirler. Ticaretin gelişmesi için Kral Yolu'nu inşa etmişlerdir. 3. Frigler: M.Ö. 1200'lerde Batı Anadolu'ya göç etmişlerdir. Başkenti Gordion'dur (günümüzde Afyonkarahisar). Tarım ve hayvancılıkla geçinmişlerdir. Taş oymacılığı ve kaya anıtları yapımında ustadırlar. 4. Urartular: M.Ö. 9. yüzyılda Van Gölü çevresinde kurulmuşlardır. Başkenti Tuşpa'dır (günümüzde Van). Su mühendisliği ve taş işlemeciliğinde ilerlemişlerdir. Sulama kanalları ve su kemerleri yapmışlardır. 5. İyonlar: Batı Anadolu'da İyonya bölgesinde yaşamışlardır. Efes, Milet ve İzmir gibi şehir devletlerinden oluşurlar. Thales, Anaksimandros ve Pisagor gibi bilim insanlarını yetiştirmişlerdir. Çok tanrılı bir dine inanmışlardır.

Herodot'un "Tarihler" adlı eserinde anlatılan bazı olaylar şunlardır: Pers-Yunan savaşları: Maraton, Termofil, Artemision, Plataia ve Mykale gibi önemli muharebeler. Farklı medeniyetler: Antik Mısır, Mezopotamya, Anadolu, Pers İmparatorluğu ve İskitler gibi birçok farklı kültür, gelenek ve yönetim sistemi. Seyahat gözlemleri: Mısır, Mezopotamya, Anadolu, Pers İmparatorluğu, İtalya ve Güney Avrupa'ya yaptığı seyahatler ve bu yerlerde edindiği bilgiler. Mitolojik anlatılar: İo, Europa, Medea ve Helen'in kaçırılmaları gibi mitolojik hikayeler. Eserde bazı olaylar abartılı veya mitolojik unsurlarla süslenmiş olabilir.

Mezopotamya'nın medeniyetin beşiği olarak adlandırılmasının bazı nedenleri: Tarım Devrimi: Dicle ve Fırat nehirlerinin alüvyonları, çevresindeki arazileri tarım için verimli hale getirdi ve bu da yaklaşık 12.000 yıl önce Tarım Devrimi'ne yol açtı. İlk şehirler: M.Ö. 4000'li yıllarda Sümerlerin küçük köyleri, Uruk gibi büyük şehirlere dönüştü. Yazının icadı: M.Ö. 3600 civarında yazı icat edildi, bu da kayıt tutmayı ve bilgi birikimini mümkün kıldı. Teknolojik gelişmeler: Çömlekçilikte seri üretim, hidrolik mühendislik, metalurji ve matematik gibi alanlarda önemli ilerlemeler kaydedildi. Kültürel çeşitlilik: Farklı kavimlerin bir arada yaşaması, kültürel ve teknolojik alışverişi teşvik etti. Yönetim sistemleri: Şehir devletlerinden krallıklara ve imparatorluklara kadar gelişen yönetim yapıları oluşturuldu.

Muasır medeniyet, Atatürk'e göre dönemin medeni Batı toplumlarının düzeyi anlamına gelmektedir. Atatürk, muasır medeniyetin üstüne çıkmak ifadesiyle ise teknolojik ve bilimsel gelişmelerde Batı'yı aşmak gerektiğini vurgulamıştır. Atatürk, 29 Ekim 1933'teki 10. Yıl Nutku'nda "Millî kültürümüzü, muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkaracağız" diyerek bu hedefi açıkça vurgulamıştır.

Çivi yazısını ilk bulanlar Sümerler olarak kabul edilir. MÖ 3500 yıllarında Mezopotamya'da yaşayan Sümerler, kil tabletler üzerine resimler veya harf görevi gören semboller kullanarak yazıyı geliştirmişlerdir.

Antik çağ, üç çağ sistemine göre şu şekilde ayrılır: 1. Taş Devri. 2. Tunç Devri. 3. Demir Devri. Bu çağların başlangıcı ve bitişi, dünyanın bölgelerine göre değişiklik gösterir.

Edessa, farklı dönemlerde çeşitli uygarlıklara ait olmuştur: Seleukos İmparatorluğu: MÖ 304 yılında, Seleukos I Nicator tarafından Helenistik dönemde kurulmuştur. Osroene Krallığı: MÖ 132 yılında bağımsız bir krallık olmuş ve MS 244 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Roma Eyaleti: MS 212 veya 213 yılında Roma kolonisi olmuştur. Bizans İmparatorluğu: 1031 yılında Bizanslılar tarafından ele geçirilmiştir. Müslüman Yönetimi: MS 638 yılında Müslüman Araplar tarafından fethedilmiş ve daha sonra MS 944 yılında Bizans İmparatorluğu'na dahil edilmiştir. Günümüzde Edessa, Şanlıurfa'nın (Urfa) öncüsü olarak kabul edilir.

Mezopotamya, "iki nehir arasındaki toprak" anlamına gelir ve Dicle ile Fırat nehirleri arasında kalan bölgeyi ifade eder. Özeti: Coğrafya: Güneyde Basra Körfezi, kuzeyde Güneydoğu Toros Dağları, doğuda Zagros Dağları, batıda Suriye Çölü ve Arabistan Çölü ile çevrilidir. Tarih: Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır; Sümer, Babil, Asur, Akad, Kaldea ve Elam gibi. Önemi: Tarımın, yazının, tekerleğin ve birçok kültürel yeniliğin ilk olarak geliştirildiği bölgedir.

Aslan-Adam (Löwenmensch heykelciği), Üst Paleolitik dönemin Aurignacian kültürüne aittir. Bu heykelcik, 1939 yılında Almanya'daki Hohlenstein-Stadel Mağarası'nda keşfedilmiştir.

M.Ö. 10.000, uzak bir dağ kabilesinde yaşayan genç avcı D’Leh’in, sevdiği kadın Evolet’in gizemli savaşçılar tarafından kaçırılması ve D’Leh’in onu kurtarmak için çıktığı yolculuğu anlatıyor. Bu yolculuk sırasında avcılardan oluşan küçük bir gruba liderlik eden D’Leh, çeşitli tehlikelerle karşılaşır ve sonunda bir "Kayıp Uygarlık" keşfeder.

Beş temel uygarlık şu şekilde sıralanabilir: 1. Mezopotamya Uygarlığı. 2. Mısır Uygarlığı. 3. Çin Uygarlığı. 4. Hint Uygarlığı. 5. Anadolu Uygarlıkları. Ayrıca, İnka ve Aztek medeniyetleri de bazı kaynaklarda temel uygarlıklar arasında yer alır.

Tip 3 uygarlık, galaksinin enerjisinden yararlanabilen bir uygarlık türüdür. Bazı özellikleri: Enerji tüketimi: Yaklaşık 4×1044 erg/saniye. Yetenekler: Galaksideki sayısız sistemi kolonileştirme, yıldızların enerjisini tam kapasiteyle kullanma, gezegenlerin yerini değiştirme ve güneş sistemlerini birleştirme gibi kabiliyetlere sahiptir. Ancak, bu tür uygarlıkların varlığı hipotetik olup, şu anda böyle bir uygarlık olduğuna dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır.

Yedi büyük medeniyet olarak şunlar sayılabilir: 1. Mezopotamya Medeniyeti (Sümerler, Babiller, Asurlular). 2. Antik Mısır Medeniyeti. 3. Antik Yunan Medeniyeti. 4. Roma İmparatorluğu. 5. Hint Medeniyetleri (Maurya ve Gupta İmparatorlukları). 6. Çin Medeniyeti. 7. Maya, Aztek ve İnka Medeniyetleri.