Arkeologiya

"Sessiz Deniz" kitabının konusu, Saros Körfezi ve çevresindeki Kuzey Ege denizinin sırlarını sualtı kaşifleri, fotoğrafçıları, deniz biyologları, arkeologlar ve doğal yaşamı koruma uzmanlarının araştırmalarıyla açığa çıkarmaktır. Kitapta ayrıca, 1915 Çanakkale Savaşı batıkları ve bu denizlerin korunması gerekliliği de ele alınmaktadır.

Amida Höyük'te yaşamış bazı medeniyetler: Hurri-Mitanniler; Bit-Zamani Krallığı; Asurlular; Urartular; Persler; Romalılar; Bizanslılar; Emeviler; Abbasiler; Mervaniler; Selçuklular; Artuklular; Eyyubiler; Akkoyunlular. Amida Höyük, ilkçağdan günümüze kadar yerleşimin kesintisiz olarak devam ettiği, dünyanın ender yerleşim yerlerinden biridir.

Amida Höyük'te bulunan bazı eserler şunlardır: 1800 yıllık su kanalları ve kalorifer sistemi. 1700 yıllık mezar odaları. 1. Dünya Savaşı'ndan kalma 782 el bombası. 800 yıllık mermer parçaları. Geç Uruk dönemine ait silindirik mühür. Osmanlı dönemine ait Çanakkale Savaşı rozeti. Neolitik, Kalkolitik, Selçuklu, Artuklu, Eyyubi, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait sikkeler ve mühürler. Paleolitik döneme ait taş buluntular. Hançer kabzası, ağırşaklar, kandiller, boncuklar, el baltaları. Kazılarda ayrıca, 2024 yılında Cumhuriyet dönemine ait, 1926 yılında basılmış bir sikke de bulunmuştur.

Amida Höyük kazıları, 2018 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında başlamıştır. Daha önce, 1961-1962 yıllarında Prof. Dr. Oktay Aslanapa başkanlığında bir kazı yapılmış, ancak bölgenin askeri alanda yer alması ve mülkiyetinin belediyeye ait olması nedeniyle uzun süre atıl kalmıştır.

Ayvalık batığı, Ege ve Akdeniz'deki en büyük tabak batığı olarak kaydedildiği için önemli bir arkeolojik değer taşımaktadır. Öneminin bazı nedenleri: İyi korunmuş olması. Ticarete dair net kanıtlar sunması. Farklı bölgelere ait seramiklerin bir arada bulunması. Müze açacak sayıda buluntu içermesi.

Amida Höyük'te 2024 yılı dahil olmak üzere 6 yıl kazı yapılmıştır. Kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle, Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında 2018 yılında başlatılmıştır.

Diyarbakır Müzesi'nde Memlük Sultanı'nın miğferinin sergilenmesinin nedeni, bu miğferin Memlük Devleti'nin son sultanı Melik el Eşref Kansu el Guri'ye ait olmasıdır. Miğfer, İçkale kazılarında ortaya çıkarılmış ve yine bulunduğu yerde sergilenmek üzere müzeye kazandırılmıştır.

Milet Antik Kenti, tarih boyunca önemli bir merkez olması nedeniyle büyük bir tarihsel ve kültürel öneme sahiptir: 1. Felsefe ve Bilim Merkezi: Milet, "Felsefeciler Şehri" olarak da bilinir ve burada Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes gibi ünlü filozoflar yetişmiştir. 2. Ticaret ve Denizcilik: Antik dönemde Doğu ve Batı arasındaki ticaret yollarının önemli bir kavşağında yer alması, Milet'in ekonomik olarak gelişmesine katkıda bulunmuştur. 3. Mimari Yapılar: Milet Tiyatrosu, Agora ve Faustina Hamamları gibi yapılar, antik dönemin mimari özelliklerini ve sosyal yaşamını yansıtır. 4. Tarihsel Etkileşim: Pers, Makedonya ve Roma gibi farklı medeniyetlerle etkileşim içinde olması, Milet'in kültürel mirasını zenginleştirmiştir.

Zeugma Muzalar Evi kazısı 2007 yılında başlamıştır.

İznik'te defineler farklı yerlerde bulunmuştur: 1. İznik Gölü: İznik Gölü'nde, kıyıdan yaklaşık 20 metre açıkta, Roma dönemine ait yaklaşık bin 600 yıllık bir bazilika bulunmuştur. 2. Çamdibi Mahallesi: Bu mahallede bulunan Roma dönemine ait bir kaya mezarı, defineciler tarafından asitle eritilmeye çalışılırken jandarma tarafından suçüstü yakalanmıştır. 3. Elbeyli Beldesi: Bu beldede yapılan kazılarda, Bizans dönemine ait bin 600 yıllık bir mezar ve ev temelleri ortaya çıkarılmıştır.

Perge Antik Kenti, mimari ve mermer heykeltıraşlığı ile ünlü olması nedeniyle önemlidir. Diğer önemli özellikleri: - Şehir planı: Biri doğu-batı, diğeri kuzey-güney yönünde uzanan iki ana cadde üzerine kurulmuştur. - Yapılar: Tiyatrosuyla (15 bin izleyici kapasiteli) ve stadyumuyla (yaklaşık 12 bin izleyici kapasiteli) öne çıkar. - Tarihi önem: Hristiyanlık için de kutsal bir mekan olarak kabul edilir; Aziz Paul'un misyonerlik seyahatleri sırasında uğradığı yerlerden biridir. - Kazılar: Yapılan kazılarda ortaya çıkarılan eserler, Antalya Müzesi'ni en önemli heykel müzelerinden biri haline getirmiştir.

Zeugma'daki mozaikler, 2000 yılında Birecik Barajı'nın suları altında kalması nedeniyle yok olmuştur.

Sagalassos Antik Kenti'nde aşağıdaki medeniyetler ve halklar yaşamıştır: Pisidia halkı. Frigler, Lidyalılar, Persler. Romalılar. Selçuklular.

Ötzi, yaklaşık 5200 yıl önce, yani MÖ 3350–3110 yılları arasında yaşamıştır.

Tutankamon'un ölüm nedeni hakkında iki ana teori bulunmaktadır: 1. Trafik Kazası Teorisi: Mısır Keşif Topluluğu başkanı Dr. Chris Naunton'un araştırmalarına göre, Tutankamon aşırı hız yapan bir at arabasının çarpmasıyla hayatını kaybetmiştir. 2. Radyasyon Zehirlenmesi Teorisi: Bilim insanı Ross Fellowes, Tutankamon'un mumyalama sürecinde kullanılan ve tabutun içine yerleştirilen uranyum içeren doğal elementlerden kaynaklanan radyasyon zehirlenmesi nedeniyle öldüğünü öne sürmektedir.

Artemis, İyon uygarlığına ait bir tanrıçadır. Artemis Tapınağı ise İzmir'in Selçuk ilçesi sınırlarında bulunan Efes'te, M.Ö. 550 yılında tamamlanmıştır.

Santorini Yanardağı, MÖ 1600 civarında gerçekleşen Minos Patlaması ile meşhurdur. Ayrıca, Santorini'nin günümüzdeki hilal şeklindeki görünümü, bu büyük patlamanın neden olduğu çöküntü (kaldera) sayesinde oluşmuştur.

Afrodisias Antik Kenti'nin eski hali, MÖ 5. yüzyılda kurulmuş olup, Roma İmparatorluğu döneminde gelişmiştir. Bazı önemli yapılar: Aphrodite Tapınağı: Kentin odak noktası olup, ilk yapımı Arkaik devirde gerçekleştirilmiştir. Stadyum: 30.000 kişilik olup, iyi korunmuştur. Tetrapylon: Görkemli giriş kapısı. Sebasteion: İmparatorlar tapınağı ve mükemmel kabartmaları ile bilinir. Kent, tarih boyunca depremlerden etkilenmiş ve 7. yüzyılda büyük bir deprem sonrası bir daha tam olarak toparlanamamıştır. Paganizmin çöküşü ve Hıristiyanlığın kabulüyle kent, "Stavropolis" (Haç Kenti) olarak anılmaya başlanmıştır.

Kayıp Şehir'in sırrı, farklı kültürlerde ve efsanelerde çeşitli şekillerde anlatılmaktadır: 1. El Dorado: Güney Amerika'nın Amazon ormanlarında yer aldığı düşünülen El Dorado, akıl almaz bir zenginliğe sahip kayıp bir şehir olarak bilinir. 2. Zerzura: Gizemli bir harita bulan arkeolog Profesör Elias Thorne'un hikayesini anlatan bir efsaneye göre, Zerzura kumların altında değil, yıldızların arasında saklı bir vaha şehridir. 3. Machu Picchu: Peru'nun And Dağları'nda yer alan bu şehir, İnka İmparatorluğu'nun önemli bir mirası olup, 1911 yılında Hiram Bingham tarafından yeniden keşfedilmiştir. 4. Atlantis: Platon'un diyaloglarında bahsedilen, gelişmiş bir uygarlığa sahip olduğu iddia edilen ancak bir doğal afet sonucu sulara gömüldüğü düşünülen efsanevi bir şehirdir.

Milion Taşı, Bizans İmparatorluğu döneminde önemli bir referans noktası olarak kabul edilmekteydi. İşte bu taşın önemli olmasının bazı nedenleri: 1. Antik Roma yollarının başlangıcı: Milion Taşı, Ayasofya’nın karşısında, Sultanahmet Meydanı’nın kuzeybatı köşesinde yer alır ve Bizans İmparatorluğu’nda başkent İstanbul’a ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktasıydı. 2. Sıfır noktası: Dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre uzaklığının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktası olarak kabul edilirdi. 3. Zaman ve mesafe ölçümleri: Zaman ölçümlerinde esas alınmak üzere 0’ıncı meridyenin geçtiği nokta olarak da kullanılırdı. 4. Tarihi ve kültürel değer: Anıtın üzerinde, şehrin koruyucusu olduğuna inanılan simgeler ve heykeller bulunmaktaydı.