Mezopotamya

Mezopotamya, günümüzde aşağıdaki ülkelerin topraklarını kapsamaktadır: Irak; Kuzeydoğu Suriye; Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Türkiye); Güneybatı İran. Ayrıca, Fırat ve Dicle nehirlerinin vadileri ile bu iki nehrin arasında kalan toprakları da içerir.

Mezopotamya'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Medeniyetlerin beşiği: Sümer, Babil, Asur gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. İlkler: Yazının ve tekerleğin bulunması, 24 saatlik gün kavramı, bira yapımı gibi birçok "ilk"e sahne olmuştur. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler: Geometri, cebir, matematik, tıp ve astronomi alanlarında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Kültürel katkı: Mısır ve Yunanistan kültürlerini etkilemiş, bu sayede Batı uygarlığının gelişimine katkı sağlamıştır. Tarihî ve arkeolojik önem: İlk şehirleşme örnekleri, antik köprüler ve zaguratlar gibi önemli tarihî yapılar bu bölgede bulunmuştur.

Hammurabi'nin bu kadar sert kanunlar yapmasının birkaç nedeni vardır: Toplumsal düzeni ve adaleti sağlama amacı: Kanunlar, toplumsal sınıflar arasında düzen sağlamayı ve her bir sınıfın hak ve sorumluluklarını belirlemeyi amaçlamıştır. Caydırıcılık: Sert yaptırımlar, o dönemdeki güvenlik sorunları ve toplumsal düzensizliklerin önüne geçmek için caydırıcılık sağlamak amacıyla uygulanmıştır. Kabile geleneklerini aşma: "Göze göz, dişe diş" mantığıyla, kan davasını ve kişisel misillemeyi reddederek yeni bir hukuki anlayış getirmiştir. Tanrı sözü olarak kabul edilme: Hammurabi, bu kanunları kendisine tanrı Şamaş'ın yazdırdığını iddia ederek, yasaların tanrı sözü olarak kabul edilmesini ve daha fazla otoriteye sahip olmasını sağlamıştır.

Hammurabi Kanunları, MÖ 1760 yılı civarında Babil Kralı Hammurabi tarafından yazdırılmış, tarihin en eski ve en iyi korunmuş yazılı yasalarından biridir. Bazı önemli maddeler: Suç ve ceza: Bir adam başka birini cinayetle suçlarsa ve bunu kanıtlayamazsa, kendisi idam edilir. Yalancı şahitlik: Bir kimse bir davada yalancı şahitlik yaparsa veya verdiği şahitliği ispat etmezse, ölüm cezasına çarptırılır. Mülkiyet: Bir kimse, tanık veya yazılı bir anlaşma olmadan başka bir adamın oğlundan veya kölesinden bir şey satın alırsa, hırsız sayılır ve ölümle cezalandırılır. Tarım: Havaların kötü gitmesi nedeniyle ürün yok olursa, zarar toprağı işleyene aittir. Aile hukuku: Bir adam, kendisine çocuk vermeyen karısını boşamak isterse, ona çeyizini ve başlık parasını geri verir. Hammurabi Kanunları, "göz karşılığında göz" ilkesiyle tanınır ve dönemin ceza anlayışının temelini oluşturur.

Hammurapi'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Hammurabi Kanunları: Hammurapi, tarihte bilinen en eski yazılı kanun olan Hammurabi Kanunları'nı yayımlamıştır. Mezopotamya'nın birleştirilmesi: Hammurapi, Babil'in sınırlarını genişleterek güçlü bir merkezi devlet kurmuş ve komşu toprakları kendi otoritesi altında birleştirmiştir. Dini ve kültürel destek: Dini kurumları desteklemiş, tapınaklar inşa ettirmiş ve ritüeller düzenlemiştir. Adalet anlayışı: Hammurabi Kanunları, "göze göz, dişe diş" (Lex Talionis) ilkesiyle fiziksel cezaya vurgu yapmıştır. Miras: Ölümünden sonra da örnek bir yönetici olarak saygı görmüş ve birçok kral, Hammurapi'yi atası olarak iddia etmiştir.

Hayır, Mezopotamya ve Anadolu aynı yer değildir. Mezopotamya, Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan, günümüzde Irak, kuzeydoğu Suriye, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Türkiye ve güneybatı İran topraklarını kapsayan bir bölgedir. Anadolu ise Türkiye'nin bir parçası olarak, farklı bir coğrafya ve kültürel mirasın kaynağıdır.

Mezopotamya, Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölgedir. Günümüzde Mezopotamya olarak adlandırılan bölge, Irak, kuzeydoğu Suriye, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve güneybatı İran topraklarından oluşmaktadır. Mezopotamya'nın sınırları belirli bir idari bölge değildir ve hiçbir zaman Mezopotamya olarak anılan belirli bir siyasi mevcudiyet olmamıştır.

Süryanilerin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır: Aramiler: Süryaniler, Aramiler'den gelmektedir. Asurlular: Bir diğer görüşe göre ise Süryaniler, eski Mezopotamya'da imparatorluklar kurmuş olan Asurlular'ın torunlarıdır. Tüm eski Mezopotamya halkları: Bazı araştırmacılar, Süryanilerin kökenini Fenikeliler, Akkadlar, Keldalılar, Babiller, Kenanlar gibi Mezopotamya'daki çok sayıda halktan oluşan bir topluluğa dayandırmaktadır. Süryani ismi, Hristiyanlık sonrası yaygınlık kazanmış ve Yukarı Mezopotamya'daki Hristiyan halkı ifade etmiştir.

Matematik, M.Ö. 3000-2000 yılları arasında Mısır ve Mezopotamya'da ortaya çıkmıştır.

Marduk, Babil mitolojisinde çeşitli kavramları temsil eder: Adalet ve hukuk: Marduk, adalet tanrısı Şamaş kişiliğiyle Hammurabi'nin yasalarının kaynağı olarak kabul edilir. Bereket ve tarım: Marduk, başlangıçta bir tarım tanrısı olarak kabul edilmiştir. Koruyucu tanrı: Babil'in koruyucu tanrısı olarak kabul edilir. Gök ve yer: Enuma Eliş'te Marduk, gök ve yerin yaratıcısı olarak tanımlanır. İlahi düzen: Kaos güçlerine karşı zafer kazanarak ilahi düzenin yaratıcısı olarak görülür. Şifa ve yenilenme: Bazen bir fırtına tanrısı ve şifa ile yenilenmenin temsilcisi olarak da anılır. Marduk, aynı zamanda Jüpiter gezegeni ile ilişkilendirilir.

Mezopotamya'nın üç büyük şehri şunlardır: 1. Bağdat: Irak'ın başkenti olan Bağdat, hem nüfus büyüklüğü hem de kültürel ve siyasi etkisiyle Mezopotamya'nın en büyük şehridir. 2. Musul: Ninova antik kentinin üzerine kurulu olan Musul, tarih boyunca Asur İmparatorluğu'nun en önemli merkezlerinden biri olmuştur. 3. Babil: Akkadca "tanrının kapısı" anlamına gelen Babil, Mezopotamya'nın en büyük ticaret merkezi ve en kozmopolit şehriydi. Bunun yanı sıra, Diyarbakır da Mezopotamya'nın önemli şehirlerinden biridir.

Mezopotamya'nın üç büyük şehri şunlardır: 1. Bağdat: Irak'ın başkenti olan Bağdat, hem nüfus büyüklüğü hem de kültürel ve siyasi etkisiyle Mezopotamya'nın en büyük şehridir. 2. Musul: Ninova antik kentinin üzerine kurulu olan Musul, tarih boyunca Asur İmparatorluğu'nun en önemli merkezlerinden biri olmuştur. 3. Babil: Akkadca "tanrının kapısı" anlamına gelen Babil, Mezopotamya'nın en büyük ticaret merkezi ve en kozmopolit şehriydi. Bunun yanı sıra, Diyarbakır da Mezopotamya'nın önemli şehirlerinden biridir.

Mezopotamya haritası, birçok uygarlığı kapsar. Bu uygarlıklar arasında: Sümerler; Asurlular; Babiller; Akkadlar; Elamlılar; Hititler; Lidyalılar; Urartular. Mezopotamya, Orta Doğu'da Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölgeyi kapsar ve bu bölge, günümüzde Irak, Suriye'nin kuzeydoğusu, Türkiye'nin güneyi ve İran'ın batısını içermektedir.

Akadlar, Sümerlerin zayıflamasının ardından Sargon önderliğinde siyasi birliklerini sağlayarak bağımsız bir devlet kurmuş olan Sami kökenli bir kavimdir. Akadların bulduğu veya geliştirdiği bazı şeyler: İlk imparatorluk: Tarihte bilinen ilk imparatorluktur. Düzenli ordu: Tarihte bilinen ilk düzenli ve daimi orduyu kurmuşlardır. İlk harita: Mezopotamya'nın bilinen ilk haritasını çizmişlerdir. Dicle-Fırat kanalı: Dicle ve Fırat nehirlerini birbirine bağlayan bir kanal inşa etmişlerdir. Posta sistemi: Çivi yazılı kil tabletlerle ilk posta sistemini kurmuşlardır. Çivi yazısı: Sümer çivi yazısını kendi dillerine adapte etmişlerdir. Dini okullar: Okuma ve yazmanın öğretildiği dini okullar kurmuşlardır. Sümer dini: Sümer dini inancını benimsemişlerdir.

Akadlar, dünyanın bilinen ilk imparatorluğunu kurmaları ve bu imparatorluğun gelişiminde sağladıkları ilerlemeler nedeniyle önemlidir. Akadların önemli özellikleri: Merkezi yönetim: Tarihte ilk kez merkezi bir imparatorluk kurmuşlardır. Düzenli ordu: İlk düzenli ve daimi orduyu oluşturmuşlardır. Kültürel katkı: Sümer kültürünü benimsemiş ve bu kültürü Ön Asya'ya yaymışlardır. İlk posta sistemi: Çivi yazılı kil tabletlerle ilk posta sistemini kurmuşlardır. İlk harita: Dünyada bilinen ilk haritayı çizmişlerdir. Dicle-Fırat kanalı: Dicle ve Fırat nehirlerini birbirine bağlayan bir kanal inşa etmişlerdir.

Babiller, Mezopotamya'da M.Ö. 1894 yılında kurulmuş bir imparatorluktur. Babiller hakkında bazı bilgiler: Başkent: Babil. Önemli hükümdarlar: Hammurabi (en parlak dönem), II. Nebukadnezar. Katkıları: Hukuk: Tarihin en eski yazılı kanunu olan Hammurabi Kanunları'nı oluşturmuşlardır. Bilim ve teknoloji: Abaküsü icat etmiş, 60 tabanlı sayı sistemini kullanmış, güneş saatini bulmuş ve ay ile güneş tutulmalarının devirli olduğunu keşfetmişlerdir. Mimari: Babil'in Asma Bahçeleri ve Babil Kulesi'ni inşa etmişlerdir. Din: Çok tanrılı bir inanca sahiptirler, en büyük tanrıları Marduk'tur. Toplumsal yapı: Toplumda kraliyet ailesi, halk ve köleler olmak üzere üç sınıf bulunurdu.

Sayıların ilk ne zaman bulunduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, sayıların tarihçesi insanlık tarihinin en eski dönemlerine kadar uzanır. Sayıların bulunuşuyla ilgili bazı önemli kilometre taşları: MÖ 20.000: Afrika'da bulunan Ishango kemikleri, insanların çentikleme yöntemiyle sayma yaptıklarını gösteren erken dönem matematiksel delillerdir. MÖ 4000-3000: Mezopotamya'da Sümerler, ilk gelişmiş sayı sistemlerinden birini geliştirdi. MÖ 3000-2000: Mısır'da kendi sayı sistemleri vardı. MÖ 3. yüzyıl: Hindistan'da sıfır kavramı ilk kez kullanılmaya başlandı. Sayıların resmi yazı sistemlerinin ortaya çıkmasından çok önce, basit kemik işaretleriyle kaydedildiği düşünülmektedir.

Tiamat'ın düşmanı, Babil yaratılış destanı Enuma Eliş'te fırtına tanrısı Marduk'tur. Tiamat, ilk nesil tanrıları doğurmuş, ancak çocuklarının kendisini öldürmeyi planladıklarını öğrenince onlarla savaşmıştır.

Babil, Irak'a ait bir antik şehirdir. Babil, Mezopotamya'da, günümüzdeki Irak'ın El Hilla şehri yakınlarında yer almaktadır.

Kral Yolu'nun geçtiği bazı iller: Manisa: Yolun başlangıç noktası olan Sardis (Sart), Manisa'nın Salihli ilçesinde yer alır. İzmir: Efes (Ephesos), İzmir'in antik kentlerinden biridir ve yolun batı rotalarından biridir. Irak: Ninova (Nineveh), günümüzde Musul yakınlarında bulunur ve yolun bir ara noktasıdır. İran: Susa ve Persepolis, İran sınırları içinde yer alır; Susa, yolun bitiş noktalarından biridir. Ayrıca, Kral Yolu Türkiye'nin orta kuzey bölgesinden geçer ve Babil'in (günümüzde Bağdat) güneyinden de uzanır.