Frigler

Türkiye'nin en büyük medeniyeti olarak değerlendirilebilecek tek bir uygarlık yoktur, çünkü Anadolu'da birçok önemli medeniyet yaşamıştır. Bunlardan bazıları şunlardır: Hititler; Frigler; Lidyalılar; İyonlar; Urartular. Ayrıca, Anadolu'da Hatti ve Pers medeniyetleri de önemli yer tutar.

Fibula, ilk olarak Anadolu uygarlığı olan Frigler tarafından kullanılmıştır. Frigler, fibulayı geliştirmiş ve giyimde işlevsel bir aksesuar olarak kullanmışlardır. Fibulalar, Tunç Çağı'ndan Romalıların son zamanlarına kadar kullanılmıştır.

5 Anadolu uygarlığı ve özellikleri: 1. Hititler: M.Ö. 1600-1200 yılları arasında Anadolu'da imparatorluk kurmuşlardır. Başkenti Hattuşaş'tır (günümüzde Çorum). Tarihte bilinen ilk yazılı barış antlaşması olan Kadeş Antlaşması'nı imzalamışlardır. Çok tanrılı bir inanç sistemine sahiptirler. 2. Lidyalılar: M.Ö. 7. yüzyılda Batı Anadolu'da yaşamışlardır. Başkenti Sardes'tir (günümüzde Manisa). Tarihte ilk parayı basan uygarlık olarak bilinirler. Ticaretin gelişmesi için Kral Yolu'nu inşa etmişlerdir. 3. Frigler: M.Ö. 1200'lerde Batı Anadolu'ya göç etmişlerdir. Başkenti Gordion'dur (günümüzde Afyonkarahisar). Tarım ve hayvancılıkla geçinmişlerdir. Taş oymacılığı ve kaya anıtları yapımında ustadırlar. 4. Urartular: M.Ö. 9. yüzyılda Van Gölü çevresinde kurulmuşlardır. Başkenti Tuşpa'dır (günümüzde Van). Su mühendisliği ve taş işlemeciliğinde ilerlemişlerdir. Sulama kanalları ve su kemerleri yapmışlardır. 5. İyonlar: Batı Anadolu'da İyonya bölgesinde yaşamışlardır. Efes, Milet ve İzmir gibi şehir devletlerinden oluşurlar. Thales, Anaksimandros ve Pisagor gibi bilim insanlarını yetiştirmişlerdir. Çok tanrılı bir dine inanmışlardır.

Dört büyük Anadolu medeniyeti şunlardır: 1. Hititler. 2. Frigler. 3. Lidyalılar. 4. İyonlar.

Gordion'da yaşamış bazı topluluklar: Frigler. Kimmerler. Lidyalılar. Ahameniş İmparatorluğu. Gordion'da ayrıca, özellikle MÖ 9. yüzyıldan 2. yüzyıla kadar uzanan geniş bir zaman dilimine ait birçok tümülüs (mezar tepesi) bulunmaktadır.

Ankara'da binlerce yıl önce yaşamış bazı medeniyetler şunlardır: Hititler. Frigler. Lidyalılar. Persler. Galatlar. Ayrıca, Ankara'da Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait yerleşim alanları da bulunmaktadır.

Friglerin heykelleri hayvan şeklinde yapmasının nedeni, dini ve mitolojik inançlarıyla ilişkilidir. Frigler, özellikle Kybele (Kibele) adlı ana tanrıçaya büyük önem verirlerdi. Ayrıca, Frig sanatında sıkça görülen boğa ve at figürleri de hem kültürel hem de sembolik anlamlar taşır. Friglerin heykel sanatında hayvan figürlerini kullanmalarının bir diğer nedeni ise yerel sanat gelenekleri ve Asur, Geç Hitit gibi uygarlıkların etkisi olabilir.

Gordion, Frigya Uygarlığı'na aittir. Hattuşaş ise Hitit Uygarlığı'na aittir.

Kral Tepesi'nde hangi medeniyetlerin yaşadığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, Anadolu'da yaşamış bazı medeniyetler şunlardır: Lidyalılar. Hititler. Frigler. Urartular. Sümerler.

Friglerde kullanılan bazı bitkisel motifler şunlardır: Yaşam ağacı veya yaşam otu. Bitki motifleri. Frig seramiklerinde ise geometrik desenler, tek merkezli daireler ve hayvan figürleri gibi motifler yaygındır.

Anadolu'ya ilk yerleşen topluluklar arasında Çatalhöyük sakinleri öne çıkmaktadır. Anadolu'daki ilk yerleşmeler, insanların üzerinde değişiklik yapmadan barınak olarak kullandıkları mağaralardan oluşmuştur. Ayrıca, Anadolu'daki ilk yerleşmelerin Göller Yöresi’nde toplanmasında, Torosların karstik yapısından dolayı çok sayıda mağaraya sahip olması ve o dönemde bölgede bulunan yoğun ormanların avcılık için ideal ortam oluşturması önemli rol oynamıştır.

Friglerin kurucusu olarak kabul edilen kişi Gordios'tur. Herodot'a göre, Frigler kendilerine, surların kapısından ilk giren kişiyi kral seçeceklerine karar verirler. Friglerin en bilinen hükümdarı ise efsanevi Kral Midas'tır.

Eskişehir'in ilk yerleşim noktası olan Dorylaion'un kuruluşu MÖ 3000 yıllarına dayanmaktadır. Şehrin modern anlamda kuruluşu ise şu şekilde gerçekleşmiştir: 1074: Eskişehir, Selçukluların egemenliğine girmiştir. 1289: Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi, Eskişehir'i fethetmiştir. 1923: Cumhuriyetin ilanıyla Eskişehir il olmuştur. Eskişehir, 1993 yılında çıkarılan kanunla Büyükşehir Belediyesi olmuştur.

Anadolu uygarlıklarının bazı ortak özellikleri: Kültürel etkileşim: Anadolu, Doğu ve Batı uygarlıklarının birbirini etkilemesini sağlamış ve bu durum, Anadolu uygarlıklarının gelişimini hızlandırmıştır. Tarih yazıcılığı: Bazı Anadolu uygarlıkları, tarih yazıcılığına önemli katkılarda bulunmuştur. Örneğin, Hititler, Anal adı verilen yıllıklara dönemlerine ait olayları yazdırmışlardır. Ekonomik ve ticari faaliyetler: Anadolu uygarlıkları, ticaret ve ekonomide önemli rol oynamışlardır. Lidyalılar, tarihte ilk madeni parayı kullanmışlardır. Sanat ve zanaatlar: Anadolu uygarlıkları, sanat ve zanaatta ileri seviyedeydiler. Frigler, taş işçiliğinde ve kaya anıtları yapımında; Urartular, madencilik ve taş işlemeciliğinde ustaydılar. Dini inançlar: Çoğu Anadolu uygarlığı, çok tanrılı bir inanç sistemine sahipti ve tanrıları genellikle doğa olayları veya tarımla ilişkilendirilirdi. Bazı Anadolu uygarlıkları ve özellikleri: Hititler: M.Ö. 1600-1200 yılları arasında büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Frigler: M.Ö. 12. yüzyıldan itibaren Orta Anadolu'da varlık göstermişlerdir. Lidyalılar: M.Ö. 7. yüzyılda Batı Anadolu'da güçlü bir krallık kurmuşlardır. Urartular: M.Ö. 9. yüzyıldan itibaren Doğu Anadolu'da varlık göstermişlerdir.

Frigler, Fenike Alfabesi'nden türetilmiş bir alfabe kullanmıştır. Frig alfabesinin bazı harfleri: A; B; D; E; G; H; J; K; L; M; N; O; P; R; S; T; U; V. Frig yazısı, genellikle sağa doğru, ancak sola doğru ve ters dönmeli bir çift yönlü yazı şeklinde de yazılmaktaydı.

Büyük tümülüsün sahibi olarak farklı görüşler bulunmaktadır: Frig Kralı Midas veya babası Gordias: Ankara'nın Polatlı ilçesindeki Gordion Antik Kenti'nde bulunan ve "Midas Tümülüsü" olarak bilinen tümülüsün, efsanevi Frig Kralı Midas'a veya babası Gordias'a ait olduğu düşünülmektedir. Lidya Kralı Alyattes: Manisa, Salihli'deki Bin Tepeler bölgesinde yer alan ve "Alyattes Tümülüsü" olarak bilinen tümülüsün, Lidya Kralı Alyattes'e ait olduğu bilinmektedir. Tümülüslerin sahipleri hakkındaki bilgiler, yapılan kazı çalışmaları ve dendrokronoloji gibi tekniklerle yeniden değerlendirilebilir.

Friglerin Anadolu'ya gelme nedenleri arasında birkaç teori bulunmaktadır: Göçler: Frigler, Makedonya ve Trakya'dan Boğazlar yoluyla Anadolu'ya göç eden Trak boylarından biridir. Hitit İmparatorluğu'nun Yıkılışı: Hititlerin MÖ 1200 civarında yıkılmasından sonra Güneydoğu Avrupa'dan bölgeye gelmiş olabilirler. Kıtlık: MÖ 13. yüzyılın ikinci yarısında, Anadolu'da yaşanan kıtlık nedeniyle yeni bir yurt arayışı içinde olabilirler. Friglerin Anadolu'ya tam olarak ne zaman geldikleri ve neden yerleştikleri konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.

Ankara halkının kökeni, tarihsel süreçler boyunca farklı kültürlerin ve medeniyetlerin bir araya gelmesiyle şekillenmiştir. Ankara halkının kökeninin dayandığı bazı yerler: Hititler. Frigler. Galatlar. Ankara, tarih boyunca Hatti, Lidya, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok medeniyetin egemenliği altında bulunmuştur.

Friglerin en önemli heykeli olarak Midas Tümülüsü'nde bulunan büyük boyutlu taş heykel gösterilebilir. Ayrıca, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenen Kybele başı da önemli Frig heykelleri arasında yer alır. Bunun yanı sıra, Boğazköy'de bulunan, elleriyle çıplak göğüslerini tutan Kybele heykeli de dikkat çekici eserlerdendir. Frig heykel sanatı, genellikle dini ve mitolojik temalar içeren, doğal taşların ustaca işlendiği belirgin figürler ile karakterize edilir.

Frig uygarlığının yok olmasının başlıca nedenleri şunlardır: Kimmer istilaları. Asur ve Lidya baskıları. İç siyasi istikrarsızlık. Frigler, Pers İmparatorluğu'nun egemenliği altına girse de, siyasi bir güç olarak tarih sahnesinden silinmişlerdir.