Urfa

Urfa'nın en meşhur tatlısı Şıllık Tatlısı'dır. Urfa'nın en meşhur yemeği ise Urfa Kebabı'dır. Urfa'nın diğer meşhur tatlıları arasında Burma Kadayıf, Zingil Tatlısı ve Peynirli Katmer Tatlısı bulunur.

Sarma Beyti, Urfa (Şanlıurfa) yöresine ait bir kebap türüdür. Bu kebap, çıtır yufka hamuruna sarılmış köftelerden oluşur.

Şanlıurfa'nın eski haritalarından biri, araştırmacı ve tarih tutkunu Alex Poghosyan tarafından sunulmuştur. Ayrıca, Urfa'nın Osmanlı dönemindeki yerleşim dokusunu gösteren bir harita, Houshamadyan adlı projede de bulunmaktadır. Bu haritaların nerede saklandığı veya sergilendiği hakkında spesifik bir bilgi bulunmamaktadır.

Şanlıurfa ile ilgili en güzel söz olarak şu ifadeler örnek verilebilir: "Biz Urfalıyız, sevdik mi tam severiz, ölümüne severiz!". "Urfalıyız ezelden gönlüm geçmez güzelden. Gönlümün gözü çıksın sevmeseydim ezelden". "Biz Urfalıyız, güzeli sevmeyiz, sevdiğimiz güzeldir". "Havada kuş, yolda taş biz Urfalıyız arkadaş". "Urfa kebabı, insanların sofralarına lezzet ve bereket getirir". Şanlıurfa ile ilgili güzel sözler ve atasözleri için ekitap.ktb.gov.tr ve mardinlife.com sitelerindeki ilgili içeriklere de başvurulabilir.

Urfa keten köyneği fıstığı, Şanlıurfa'da yetişen ve coğrafi işaretle tescil edilmiş bir fıstık türüdür. Ayrıca, Şanlıurfa fıstığı genel olarak "en kaliteli fıstık" olarak değerlendirilmektedir. En iyi Urfa fıstığı olarak değerlendirilebilecek başka türler de olabilir; bu, kişisel tercihlere bağlıdır.

Urfa silika taşının nerede bulunabileceğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Urfa taşı, Şanlıurfa’nın Bozova ilçesinden çıkarılmaktadır. Urfa taşı ile ilgili daha fazla bilgi bulunabilecek kaynaklardan bazıları aşağıdaki gibidir: urfatasi.com.tr; evrimagaci.org. Ayrıca, gefe.com.tr sitesinde silikat içeren bazı taşların nerede bulunabileceğine dair bilgiler mevcuttur.

Urfalı Kebapçısı'nın sahibinin nereli olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, "Urfalı" ismini taşıyan bazı kebapçıların kökenleri hakkında bilgi mevcuttur: Urfalı Kebapçı Adil Raz: Ankara'da Ostim'de bulunan Urfalı Kebapçı'nın sahibi, 1992 yılında Ankara'ya yerleşmeden önce çıraklık ve yurtdışı deneyimi olan Adil Raz'dır. Urfalı Hacı Usta: Aksaray'da bulunan bu kebapçının sahibi, hem Urfalı hem de hacı olması nedeniyle bonkör ve işini ehliyetle yapan biri olarak tanımlanmaktadır. Urfalı Hacı Mehmet: Ankara'da şubeleri bulunan bu kebapçının, Urfa ve Gaziantep'te kökenleri olduğu belirtilmiştir.

Mervânîler döneminde Ruha (Urfa), Mervânî Beyliği'ne bağlıydı. Mervânîler, 983-1085 yılları arasında Yukarı Mezopotamya'da hüküm sürmüş bir Kürt devletidir.

Şanlıurfa'nın en meşhur kebabı Urfa kebabıdır. Urfa kebabı, az yağlı dana eti, kuyruk yağı ve baharat karışımı ile hazırlanır ve genellikle mevsim salatası veya ayran ile servis edilir.

Kurtuluş Savaşı sırasında Urfa, önce İngilizler tarafından işgal edilmiştir. Ancak, 15 Eylül 1919'da imzalanan Suriye İtilafnamesi ile İngiliz işgali yerini Fransız işgaline bırakmıştır.

Şanlıurfa'nın en bilinen üç büyük yemeği şunlardır: 1. Urfa Kebabı: Az yağlı dana eti, kuyruk yağı ve baharat karışımı ile hazırlanan, genellikle yanında ayran veya mevsim salatası ile servis edilen bir kebap türüdür. 2. Lahmacun: Taş fırında hazırlanan, bol miktarda kıyma, maydanoz ve yöreye özgü baharatlar içeren bir lahmacun çeşididir. 3. Üzlemeli Pilav: Kuş üzümü, kuşbaşı et ve nohut ile hazırlanan, malzemelerin pekmez ile pişirildiği farklı bir pilav türüdür. Bu yemekler, Şanlıurfa'nın zengin ve çeşitli mutfağının sadece üç örneğidir.

Şanlıurfa'nın en büyük kültürünün ne olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Şanlıurfa'nın kültürel zenginlikleri arasında öne çıkanlar şunlardır: Tarihi ve dini yapılar: Ulu Cami, Harran Ulu Camii, Göbeklitepe, Balıklıgöl gibi önemli tarihi ve dini yapılar bulunmaktadır. Mutfak kültürü: Urfa kebabı, ciğer kebabı, patlıcan kebabı, çiğ köfte gibi meşhur yemekleri vardır. Halk kültürü: Sıra geceleri, halk kültüründe ses, saz ve söz üzerine yapılan toplantılardır. Geleneksel giyim: Erkekler kumaş pantolon ve gömlek giyer, başlarında poşu bulunur; kadınlar ise üzerine altın yaldızlı iplikle işlenmiş mintan ve taşlı başörtü takar.

"Kiremit kuzu" ifadesinin nerenin meşhur olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Türkiye'de kuzu etinin meşhur olduğu bazı bölgeler şunlardır: Aydın ve Muğla: Bu illerde yetiştirilen kuzular, zengin otlaklar sayesinde lezzetli ve yumuşak etleriyle bilinir. Çanakkale: Özellikle Assos civarındaki otlaklarda yetişen kuzular, deniz havasının etkisiyle farklı bir aroma ve tat kazanır. Karadeniz Bölgesi: Dağlık alanlarda otlayan kuzuların etleri, kendine has bir lezzet kazanır. Balıkesir: Özellikle süt kuzusu ile ünlüdür. Ayrıca, kuzu etiyle yapılan geleneksel yemekler arasında kuzu tandır, kuzu kavurma, kuzu şiş ve kuzu kebabı bulunur.

Urfa fındığının (Antep fıstığı) meşhur olmasının birkaç nedeni vardır: Tat ve kalite: Urfa fıstığı, yağlı ve ince kabuklu yapısıyla kendine özgü bir tada sahiptir. Üretim: Şanlıurfa bölgesinde yetişen fıstık, bölgede yeterli sanayi olmaması nedeniyle Gaziantep'teki fabrikalarda işlenir. Üretim miktarı: Şanlıurfa, Antep fıstığı üretiminde önemli bir yere sahiptir. Besin değeri: Lif, protein, çeşitli vitaminler ile demir ve kalsiyum içeren Urfa fıstığı, besleyici bir yapıya sahiptir.

"Yaradan Var" uzun havası, Urfa (Şanlıurfa) yöresine aittir. Türkü, Mehmet Ramazan Yurtsever tarafından derlenmiştir.

"Aman Eşref" türküsü, Urfa (Şanlıurfa) yöresine aittir.

Urfa akıtması bilezikleri genellikle 22 ayar altınla üretilir.

Şanlıurfa'nın gerçek haritası olarak değerlendirilebilecek birkaç harita bulunmaktadır: Yandex Maps: Şanlıurfa'nın uydu haritası. Google Haritalarım: Kullanıcı tarafından oluşturulan Şanlıurfa haritası. Cartographero: Şanlıurfa'nın siyasi haritası. Alex Poghosyan'ın Haritası: 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başlarında Şanlıurfa'nın sosyokültürel yapısını ve kent düzenini gösteren özel bir illüstrasyon. Bu haritalar, farklı dönemlerde ve amaçlarla oluşturulmuş olup, Şanlıurfa'nın çeşitli yönlerini yansıtmaktadır.

Şanlıurfa'da kadınlar, rengarenk fistan, aba ve zıbın gibi yöresel kıyafetler giymektedir. Bazı yöresel kıyafetlerin özellikleri: Zıbın: Pullarla bezenmiş zıbınların üzerine boncuk işlemeli mor başörtüler takılır. Fistan: Farklı renk ve modellerde kumaşlar kullanılır; bu kumaşlar genellikle diziler veya başrol oyuncularının isimleriyle anılır. Bu kıyafetler, kadınların etnik kökenini, yaşadığı yeri ve medeni durumunu yansıtabilir.

Şanlıurfa'dan alınabilecek hediyelik eşyalardan bazıları şunlardır: Urfa taşı takılar ve taş süslemeler. El yapımı kilim ve halılar. Yöresel baharatlar. Bakır ve gümüş eşyalar. Urfa fıstığı. Urfa sabunu. Taraklı poşu. Ağda tatlısı (Şıllık tatlısı için malzeme). Ahşap oyma takvim veya panolar. Şanlıurfa temalı magnet ve anahtarlıklar.