KurtuluşSavaşı

Atatürk'ün Ankara'ya gelişi, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması ve Kurtuluş Savaşı'nın başlatılması için dönüm noktalarından biri olmuştur. Ankara'nın seçilmesinin bazı nedenleri: Coğrafi konum: Ankara, cephelere eşit uzaklıkta bir konumda bulunmaktaydı. Güvenli bir merkez: İstanbul'un işgal altında olması nedeniyle daha güvenli bir yer olarak görülmüştür. Ankara'ya gelişin önemli sonuçları: TBMM'nin kuruluşu: Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Ankara'da toplanmış ve yeni devletin yönetimi burada teşkilatlanmıştır. Stratejik planlama: Milli Mücadele'nin organizasyonu ve stratejik planlaması Ankara'da yapılmıştır. Milli mücadelenin merkezi: Ankara, milli mücadelenin, istiklal davasının ve millet egemenliğinin merkezi olmuştur.

Tekâlif-i Milliye Emirleri, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında, ordunun ihtiyaçlarını karşılamak ve savaşa hazırlanmak amacıyla 7-8 Ağustos 1921 tarihlerinde yayımlanan on maddelik bir dizi emirdir. Bazı Tekâlif-i Milliye Emirleri: Silah ve cephane: Halkın elindeki silah ve cephane üç gün içinde orduya teslim edilecek. Giyim: Her aile bir askeri giydirecek. Gıda ve giyim malzemeleri: Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konulacak ve daha sonra geri ödenecek. Taşıtlar: Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konulacak. Sanayi ürünleri: Demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak. Ücretsiz ulaşım: Halkın elindeki araçlar, 100 km'lik mesafeye bir defa olmak üzere ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.

Kurtuluş Savaşı'nı anlatan en iyi film olarak değerlendirilebilecek yapımlar arasında şunlar öne çıkmaktadır: Ateşten Gömlek (1923). Bir Millet Uyanıyor (1932). Vurun Kahpeye (1949). Kurtuluş (1994). En iyi film değerlendirmesi kişisel zevklere göre değişebilir.

Yaban romanı, Anadolu'da aydın-halk arasındaki uçurumu ve halkın cehaletle olan mücadelesini anlatır. Romanın ana fikri, bir vatanın şahlanışa geçmesi için her kesimden insanın eğitilmesi ve kimsenin cehalete ve yalnızlığa terk edilmemesi gerektiğidir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, bu eserde Anadolu insanının feryadını Türk aydınına yurt sorumluluğunu anlatmak ister. Romanın diğer konuları arasında aile, vatanseverlik, temizlik, namus gibi unsurlar da yer alır. Yaban, I. Dünya Savaşı yıllarından başlayarak Sakarya Meydan Muharebesi'ne kadar olan zamanı kapsar ve İç Anadolu Bölgesi'nde Porsuk Çayı civarında bulunan bir köyde yaşanır.

Kurtuluş Savaşı'nda toplam 9167 kişi şehit olmuştur. Bu sayının dağılımı şu şekildedir: Batı Cephesi: 662 subay ve 8505 er. Doğu Cephesi: 46 şehit. Diğer cepheler ve iç isyanlar: Çeşitli sayılar. Ayrıca, savaş sırasında 31.173 kişi yaralanmıştır. Sivil kayıplar hakkında ise farklı tahminler bulunmaktadır: Sadece Batı Cephesi'nde 640.000 Türk sivil öldürülmüştür. 264.000 Yunan sivil öldürülmüştür. 60.000 ila 98.000 Ermeni sivil öldürülmüştür.

Ateşten Gömlek, Halide Edip Adıvar tarafından 1922 yılında yazılmış, Kurtuluş Savaşı'nı anlatan bir romandır. Romanın temel konuları: Milli Mücadele: Roman, İzmir'in işgali üzerine başlayan milli mücadele hareketlerini ve bu hareketlerin nasıl başarıya ulaştığını anlatır. Aşk: Ayşe, Peyami ve İhsan arasındaki aşk ilişkisi, "ateşten gömlek" metaforu ile anlatılır. Romanın ana fikri, vatan aşkının kişisel duyguların önüne geçmesi gerektiğidir.

İstiklal Marşı'nın 10 kıtası, Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancı ve Türk milletinin bağımsızlığa olan düşkünlüğünü dile getirmek amacıyla yazılmıştır. Marş, Mehmet Akif Ersoy tarafından 1921 yılında, Milli Mücadele'nin devam ettiği dönemde kaleme alınmıştır. İstiklal Marşı'nın yazılış süreci şu şekilde özetlenebilir: Maarif Vekaleti, 1921'de bir güfte yarışması düzenledi. Mehmet Akif, yarışmanın para ödülü nedeniyle katılmak istemedi. Hamdullah Suphi Bey'in davetiyle, Ankara'daki Taceddin Dergahı'nda marşı yazdı ve bakanlığa teslim etti. 12 Mart 1921'de, Mustafa Kemal'in başkanlığındaki Meclis oturumunda kabul edildi.

5 Ocak 1922'de Adana'nın kurtuluşu, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ile Fransa arasında imzalanan Ankara Antlaşması gereği Fransız güçlerinin ve destekçilerinin Adana'dan tamamen çekilmesiyle gerçekleşmiştir. Bu süreçte önemli olaylar: Kuvayı Milliye'nin direnişi. Karboğazı Baskını. Sakarya Zaferi ve diplomatik baskılar. 5 Ocak 1922'de, Fransız güçlerinin ayrılmasının ardından, Büyük Saat Kulesi ile Ulu Camii arasına Türk bayrağı çekilmiştir.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban" romanı, Kurtuluş Savaşı dönemini anlatır. Olaylar, I. Dünya Savaşı'nın bitiminden Sakarya Meydan Muharebesi'nin kazanılmasına kadar olan zamanda, Eskişehir sınırları içinde, Porsuk Çayı'na yakın bir köyde geçer.

Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'ta 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışından başlayarak Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş aşamalarını anlatır. Nutuk'ta ele alınan bazı konular: Millî Mücadele ve Kurtuluş Savaşı. Mondros Mütarekesi ve Sevr Antlaşması. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu. Ulusal egemenlik ve Cumhuriyet. Gelecek kuşaklara öğütler. Nutuk, aynı zamanda Atatürk'ün liderlik ve strateji yeteneklerini, Türk milletinin tarihine olan bağlılığını ve Cumhuriyet'in temel ideallerini ortaya koyar.

İngiliz belgelerinde Kurtuluş Savaşı, çeşitli olaylarla ve yaklaşımlarla ele alınmıştır: Barış Girişimleri: Sadrazam Damat Ferit Paşa'nın, padişahın talimatıyla, barış görüşmeleri için İngiliz ve Fransız yetkililerle temas kurma çabaları belgelerde yer alır. İşgal ve Çatışmalar: İstanbul'un işgali ve Yunan ilerleyişine karşı alınan önlemler, İngiliz yüksek komiserlerinin raporlarında belirtilmiştir. Ulusal Kurtuluş Karşıtı Tutum: Bazı belgelerde, Ulusal Kurtuluş'a karşı fetvalar çıkarıldığı ve bu girişimlere destek verildiği ifade edilir. İngiliz Hükümdarına Mektuplar: Osmanlı veliahtı Abdülmecit'in, Kral V. George'a yazdığı mektupta, Türkiye'nin varlığını koruma ve barış çağrısı yaptığı aktarılır. Bu belgeler, Gotthard Jaeschke'nin "Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri" adlı kitabında toplanmıştır.

1923 yılında Türkiye'de meydana gelen bazı önemli olaylar: 29 Ekim 1923: Türkiye'de cumhuriyet ilan edildi ve Mustafa Kemal Atatürk ilk Türkiye cumhurbaşkanı seçildi. 6 Ekim 1923: Türk birlikleri İstanbul'a girdi. 13 Ekim 1923: Ankara, Türkiye'nin başkenti oldu. 9 Eylül 1923: Halk Fırkası kuruldu. 24 Temmuz 1923: Lozan Antlaşması imzalandı. 1 Kasım 1922: Saltanat kaldırıldı. 28 Ekim 1923: Mustafa Kemal Paşa, Çankaya'da arkadaşlarına "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz." dedi. Bu dönemde ayrıca, Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı kuruldu ve İzmir İktisat Kongresi toplandı.

Tekâlif-i Milliye Emirleri, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından çıkarılmıştır. Bu emirler, 7 Ağustos 1921 tarihinde yayımlanmış olup, ordunun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla on maddeden oluşmaktadır.

Kurtuluş Savaşı'nda üç temel cephe bulunmaktadır: 1. Doğu Cephesi: Ermeniler ile savaşılmıştır. 2. Güney Cephesi: Fransızlar ve Ermeni çeteler ile savaşılmıştır. 3. Batı Cephesi: Yunanlar ile savaşılmıştır. Ayrıca, İç Cephe olarak adlandırılan bir cephe daha bulunmaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele'yi daha etkin bir şekilde yönetmek ve yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atmak amacıyla 27 Aralık 1919'da Ankara'ya gelmiştir. Ankara'nın seçilmesinin bazı nedenleri: Coğrafi konum: Cephelere eşit uzaklıkta olması, stratejik bir avantaj sağlamıştır. Güvenli bir merkez: İşgal altındaki İstanbul'a kıyasla daha güvenli bir ortam sunması. İletişim kolaylığı: Demiryolu ve telgraf şebekesinden yararlanma imkanı. Milli hareketin merkezi: Erzurum ve Sivas Kongreleri sırasında önemli bir iletişim köprüsü görevi görmesi.

Bandırma Vapuru, Mustafa Kemal Atatürk'ü 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ulaştırarak Milli Mücadele'nin başlatılmasında önemli bir rol oynamıştır. Bandırma Vapuru'nun diğer önemli yönleri: İlk inşa edilişi: 1878 yılında İskoçya'da yük ve yolcu vapuru olarak inşa edilmiştir. İsim değişiklikleri: Kymi, Panderma ve son olarak Bandırma isimlerini almıştır. Hizmet dışı kalışı: 1924 yılında hizmet dışı bırakılmış ve 1925'te hurdaya ayrılmıştır. Müze olarak yeniden inşası: 1999-2003 yılları arasında aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiş ve 2005 yılından itibaren müze olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Misak-ı Millî, Türk Kurtuluş Savaşı'nın siyasi manifestosu olan ve altı maddeden oluşan bir bildiridir. Bildirinin bazı temel ilkeleri: Millî sınırlar içinde vatanın bir bütün olduğu ve bölünemeyeceği. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı milletin birlik olarak kendisini müdafaa ve mukavemet edeceği. Tam bağımsızlık ve millî egemenlik. Milletlerin kendi kaderlerini belirleyebilme anlayışı. Misak-ı Millî, Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırlarını büyük ölçüde belirlemiştir.

"Kurtuluş" dizisinin 6. ve final bölümünde ne olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Kurtuluş Savaşı ile ilgili bazı önemli olaylar şunlardır: 15 Mayıs 1919: Yunan kuvvetlerinin İzmir'i işgali. 23 Nisan 1920: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) Ankara'da açılması. 26 Ağustos 1922: Türk ordusunun taarruza başlaması. 30 Ağustos 1922: Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nin kazanılması. 9 Eylül 1922: Türk ordusunun İzmir'e girmesi.

Bandırma Vapuru, 1878 yılında İskoçya'nın Glasgow kentinde Mac. Intyre Paisley - Huston and Cardett tersanesinde SS Trocadero adıyla inşa edilmiştir. 1910 yılında Osmanlı Seyrüsefain İdaresi'ne devredilmiş ve adı Bandırma olarak değiştirilmiştir. 1924 yılında Türkiye Seyrüsefain İdaresi tarafından hizmet dışı bırakılmış, 1925 yılında Bozmacı İlhami isimli Türk armatöre satılarak hurda olarak parçalanmıştır. 1999 yılında Samsun'da vapurun birebir replikası inşa edilmiş ve 2003 yılında Bandırma Vapuru Müzesi olarak hizmete açılmıştır.

İstiklal Marşı'nın 2. kıtası, Türk milletinin bağımsızlığını ve vatanseverliğini vurgulamak amacıyla yazılmıştır. Bu kıtada ele alınan bazı konular: Bayrak ve bağımsızlık: "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" dizesi, bayrağın bağımsızlık ışığının sönmeyeceğine işaret eder. Fedakârlık ve iman: "Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal... Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal!" dizelerinde, bağımsızlık uğruna gösterilen fedakârlıklar ve iman gücü dile getirilir. Vatan savunması: "Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın" dizelerinde, vatanın savunulması ve işgalcilere karşı koyma görevi vurgulanır.