Göbeklitepe

Rafadan Tayfa Göbeklitepe, TRT Çocuk'ta yayınlanan aynı isimli çizgi diziden uyarlanarak çekilmiş bir animasyon filmidir. Filmde, Rafadan Tayfa ekibinin yaşadığı gizem dolu maceralar anlatılmaktadır. Hikaye, şu şekilde özetlenebilir: Şanlıurfa'daki Göbeklitepe'de yapılan arkeolojik kazılar tüm dünyada büyük bir heyecana neden olur. Akın, arkadaşının gönderdiği gizemli paketin içindeki bakır siniyi anlamaya çalışırken, Şanlıurfalı arkadaşı Veysi'den gelen telefon durumu karmaşık hale getirir. Veysi, birilerinin peşinde olduğunu söyleyince, Tayfa Göbeklitepe'nin önemini anlar ve siniyi Göbeklitepe’nin kaşifi Başkan Amca’ya göstermek için Şanlıurfa’ya doğru macera dolu bir yolculuğa çıkar. Yolculuk sırasında, hapisten kaçan Kazım Amca da onları takip eder. Tayfa, Şanlıurfa'ya sağ salim ulaşır ve Başkan Amca tarafından karşılanır. Sonrasında, Göbeklitepe'yi görürler ve büyük bir maceraya atılırlar.

Göbeklitepe'nin sırlarından bazıları şunlardır: İnşa tarihi ve amacı: Göbeklitepe'nin günümüzden yaklaşık 11.600 yıl önce inşa edildiği düşünülmektedir. İnşaat tekniği: Tonlarca ağırlığındaki taşların nasıl taşındığı ve inşa edildiği gizemini korumaktadır. Buluntular: Sütunlarda yer alan hayvan figürü kabartmaları ve insan kafatası kalıntıları gibi bulgular, dönemin inanç sistemi ve tıbbi uygulamaları hakkında ipuçları sunmaktadır. Kült merkezi: Göbeklitepe'nin, avcı-toplayıcı topluluklar tarafından inanç sistemleri doğrultusunda oluşturulan bir buluşma noktası olduğu düşünülmektedir. Göbeklitepe'nin sırları hala araştırılmaktadır ve yeni bulgular ortaya çıkabilir.

Rafadan Tayfa'nın Göbeklitepe'yi işlemesinin nedeni, Göbeklitepe'nin insanlık tarihi açısından büyük bir öneme sahip olması ve bu değerin çocuklar tarafından bilinmesi gerekliliğidir. Filmin yapımcısı ve yönetmeni İsmail Fidan, Göbeklitepe'nin insanlığın sıfır noktası ve dünyanın ortak mirası olduğunu belirterek, "Bütün dünyadaki tarih kitapları şu an bir köşeye bırakıldı ve tarih yeniden yazılıyor. O yüzden bizim sloganımız da bu: 'Tarih Yeniden Yazılıyor'" ifadelerini kullanmıştır. Ayrıca, Rafadan Tayfa'nın bir kısmı, Göbeklitepe'de geçen maceralarıyla 12 bin yıl öncesine gitmiştir.

Göbeklitepe'deki 12 T'nin nedeni, her bir tapınak alanında dairesel biçimde 10-12 adet "T" biçimli dikili taşların bulunmasıdır. Ayrıca, her bir dairesel alanın merkezinde birbiriyle karşılıklı duran iki "T" biçimli taş daha bulunmaktadır. "T" şeklindeki dikilitaşlar, insan vücudunu üç boyutlu olarak betimleyen stilize yontular olarak yorumlanmaktadır. "12" sayısının atfedilebileceği birçok şeye (örneğin, Hz. İsa'nın 12 havarisi veya Alevi-Bektaşi kültüründeki 12 İmam inancı gibi) atıfta bulunulabileceği de belirtilmektedir. Göbeklitepe'deki "T"lerin neden yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı araştırmacılar bu yapıların Şamanizm ile ilişkili olabileceğini ifade etmişlerdir. Göbeklitepe'deki "T"lerin neden yapıldığına dair başka teoriler de olabilir; ancak bu teoriler henüz kesinlik kazanmamıştır.

"Göbeklitepe" konulu belgesellerin bölüm sayıları farklılık göstermektedir: Medeniyet Kaşifleri: "Göbeklitepe" bölümü tek bölümden oluşmaktadır. Gizemli Tarih: "Göbeklitepe Özel Bölümü" tek bölümden oluşmaktadır. National Geographic: "Göbeklitepe'nin Gizemi" belgeseli belirli bir bölüm sayısına sahip değildir, genel bir keşif belgeseli olarak sunulmuştur.

Karahantepe'nin Göbeklitepe'den daha eski olabileceği düşünülmektedir. Karahantepe'de yapılan kazılarda, neolitik döneme ait 250'den fazla "T" şeklinde dikilitaş ve insan ile hayvan heykelleri bulunmuştur. Kazı çalışmaları devam ettiği için, Karahantepe'nin yaşı konusunda kesin bir sonuca varmak henüz mümkün değildir.

Göbeklitepe hakkında bazı bilinmeyenler: İnşa Yöntemi: 3-6 metre boyundaki T şeklindeki sütunların ve ağır taşların nasıl taşındığı ve inşa edildiği gizemini koruyor. Kullanım Amacı: Tapınak olarak kullanılan bu yapının tam olarak nasıl ritüeller için kullanıldığı net olarak bilinmiyor. Keşif Süreci: Göbeklitepe ilk kez 1963 yılında keşfedilmiş, ancak gerçek değeri 1994 yılından sonra yapılan kazılarla ortaya çıkmıştır. Tarihsel Önemi: Göbeklitepe, Stonehenge'den 7000, Mısır piramitlerinden ise 7500 yıl daha eski olup, dünyanın bilinen en eski ve en büyük ibadet merkezidir. Buğdayın Atası: Bölgede buğdayın atasının ilk olarak yetiştirildiği bulunmuştur. Kafatası Kültü: Bölgede kafataslarının dekore edilip sergilendiğine dair kanıtlar bulunmuştur. Yapılış Sebebi: Megalitik yapıların inşası sırasında ortaya çıkan yiyecek taleplerinin, yabani kaynakların evcilleştirilmesini teşvik etmiş olabileceği düşünülmektedir.

Göbeklitepe'de insan figürlerinin bulunmamasının birkaç olası nedeni vardır: İnanç sistemi: Uzun süre kazı başkanlığını yürüten arkeolog Klaus Schmidt'e göre, Göbeklitepe'deki stilize insan heykelleri, tanrıları temsil ediyor olabilir. Toplumsal yapı: İnsanların tarım ve yerleşik hayata geçmeden önce de karmaşık sosyal yapılar oluşturabileceği ve ortak amaçlar için bir araya gelebileceği düşünülüyor. Sembolik anlam: Sütunlardaki sembollerin ve motiflerin, o dönemde kullanılan bir takvim sistemi olabileceği düşünülüyor. Ayrıca, bazı uzmanlar Göbeklitepe'nin bir tapınak değil, bir barınak veya sığınak olarak inşa edilmiş olabileceğini düşünüyorlar. Bu soruların cevapları henüz kesinlik kazanmamıştır ve sembollerin anlamları üzerine çalışmalar devam etmektedir.

Rafadan Tayfa 2: Göbeklitepe filmi, 27 Aralık 2019 tarihinde sinemalarda gösterime girmiştir.

Gizemli Tarih: Göbeklitepe, insanlık tarihinin önemli bir dönüm noktasını anlatıyor. Göbeklitepe, dünyanın bilinen en eski tapınağı olup, Neolitik Çağ'ın başlarında inşa edilmiştir. Öne çıkan özellikler: T şeklindeki dikilitaşlar: Her tapınağın ortasında 2 devasa "T" şeklinde dikilitaş bulunur ve küçük "T" şeklindeki dikilitaşlar daire oluşturur. Hayvan motifleri: Tilki, yaban domuzu, boğa, turna kuşu, örümcek ve yılan gibi hayvan motifleri bulunur. Yerleşik yaşam: Göbeklitepe, yerleşik yaşamın tarımdan önce başlamış olabileceğini gösterir. İnşa amacı: İbadet alanı: En yaygın hipotez, Göbeklitepe'nin bir ibadet alanı olduğu yönündedir. Sığınak: Bazı uzmanlar, Göbeklitepe'nin bir sığınak olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Keşif ve koruma: Göbeklitepe, 1995 yılında Klaus Schmidt'in çalışmalarıyla keşfedilmiştir. İnşa edildikten yaklaşık 1000 yıl sonra insan eliyle toprakla örtülmüştür.

Rafadan Tayfa'yı Göbeklitepe'ye götüren kişi, Akın'ın Şanlıurfalı arkadaşı Veysi'dir. Akın, Veysi'den gizemli bir paket alır ve paketin içinden çıkan bakır sininin Göbeklitepe ile ilgili olduğunu anlar.

Şanlıurfa'daki Göbeklitepe'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Dünyanın en eski tapınağı: M.Ö. 10.000 yılına tarihlenen Göbeklitepe, Neolitik Çağ'a ait bir tapınaktır ve dünyanın bilinen en eski tapınağıdır. Tarımın kökeni: Göbeklitepe, yerleşik hayata geçişin tarım için değil, inanç için olduğunu gösteren tarihi bir kanıttır. Buğdayın atası: Buğdayın ilk olarak Göbeklitepe civarında yetiştirildiği kabul edilir. Hayvan figürleri: Sütunlardaki hayvan figürleri, Neolitik Çağ'da Anadolu'da aslanların yaşadığına işaret eder. Kazı çalışmaları: Kazılar, insanlığın ilk çağları hakkında bilinenlerin yeniden değerlendirilmesine yol açmıştır. UNESCO Dünya Mirası: 2018 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girmiştir.

Göbeklitepe, Şanlıurfa (Urfa) ilinin Haliliye ilçesine bağlı Örencik köyü yakınlarında yer almaktadır.

Göbeklitepe ile ilgili içerikleri izlemek için birkaç platform: TRT Belgesel: "Gizemli Tarih: Göbeklitepe" belgeselini izleyebilirsiniz. National Geographic: "Göbeklitepe'nin Gizemi" belgeselini izleyebilirsiniz. FullHDFilmizlesene.so: "Rafadan Tayfa Göbeklitepe" animasyon filmini 4K kalitesinde izleyebilirsiniz. Bu platformlardaki içeriklerin erişilebilirliği zamanla değişebilir.

Göbeklitepe, ilk insan değildir; ancak, günümüzden yaklaşık 12.000 yıl öncesine tarihlenen Çanak Çömleksiz Neolitik döneme ait bir inanç merkezidir. Bu yapı, dünyanın bilinen en eski tapınağı olarak kabul edilir ve avcı-toplayıcı topluluklar tarafından inşa edildiği düşünülmektedir.

Evet, Göbeklitepe'nin hikayesi gerçektir. Göbeklitepe, 1963 yılında keşfedilmiş, ancak kazı çalışmaları 1995 yılında başlamıştır. Göbeklitepe'nin bir ibadet alanı olduğu düşünülmektedir, ancak tam amacı hala tam olarak belirlenememiştir. Hikayenin gerçekliğini destekleyen bulgular arasında, taşların üzerindeki hayvan kabartmaları ve T şeklindeki sütunlar yer alır.

Atiye dizisinin 1. bölümünde, genç ressam Atiye’nin çocukluğundan beri çizdiği bir sembolün, en eski medeniyet olan Göbeklitepe’deki kazılarda bulunması anlatılmaktadır. Atiye, bu sembolün kendi çizimi olduğunu fark eder ve Urfa’ya doğru yola çıkar. Atiye, anneannesini bulur ve teyzesinin ardından giderek ailesinin kadınlarından öğütler alır. Ayrıca, bölümde Atiye’nin cenazesi ile başlayan bir açılış sahnesi de bulunmaktadır.

Rafadan Tayfa Göbeklitepe filmi her yaş grubuna hitap etmektedir, yaş sınırı belirtilmemiştir.

Rafadan Tayfa Göbeklitepe, 3 gün içinde 586.963 kişi tarafından izlendi. Filmin toplam izlenme sayısı ise 2 milyon 334 bin 614 kişiye ulaştı.

Rafadan Tayfa: Göbeklitepe filminde dana göze elması adlı bir taş çalınmaktadır. Ayrıca, filmde bir de Raffa Dakot isimli, üzerinde çocuk tasvirleri bulunan bir taş yer almaktadır.