Sigortalılık

5510 sayılı kanunun 4. maddesi, sosyal sigorta hükümleri ve sigortalılara ilişkin hükümleri düzenler. Bu maddenin birinci fıkrasına göre, sigortalı sayılanlar şu şekilde belirlenmiştir: 1. Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar. 2. Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar. 3. Kamu idarelerinde çalışanlar. Ayrıca, bu madde kapsamında meslek hastalığı ve iş kazası bildirimleri ile ilgili yükümlülükler de yer alır.

5 yıl prim ödeyen herkes emekli olamaz, ancak bazı özel durumlar kapsamında erken emeklilik mümkün olabilir. Malulen emeklilik için en az 1800 prim günü ve en az 10 yıl sigortalı çalışma şartı bulunmaktadır. 3600 gün prim ile de belirli şartları yerine getiren kişiler emekli olabilir.

JÖH'ün (Jandarma Özel Harekat) 30 yıl sonra emekli olabilmesi için 55 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.

Yeni EYT düzenlemesine göre, 36 yıl primi olan bir kişi, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olmuşsa yaş şartı aranmaksızın emekli olabilir. Bu durumda, emeklilik için gerekli olan diğer şartlar olan kadınlarda 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim günü, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5975 prim günü tamamlanmış olmalıdır.

Sahte sigortalılık itiraz dilekçesi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) il veya ilçe müdürlüklerine gönderilir.

Engelli erken emeklilikte kademeli geçiş, sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarına göre yapılır. Kademeli geçiş uygulaması şu şekildedir: - %50 ila %59 çalışma gücü kaybı için: En az 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün prim ödenmiş olması gerekir. - %40 ila %49 çalışma gücü kaybı için: En az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödenmiş olması gerekir. Bu şartlar, 3600 gün prim ödeme şartıyla başlar ve sigortalılık yılındaki ilerlemeye bağlı olarak her yıl 100 gün artırılır.

Evet, 3 yıl çalışan bir kişi ustalık belgesi alabilir. Ustalık belgesi alabilmek için en az 5 yıl sigortalı olarak aynı meslekte çalışmış olmak gerekmektedir.

Emeklilik için 30 yıl şartı, sigortalılık süresinin 30 yıla tamamlanması anlamına gelir. Hesaplama örneği: 1997 yılında sigortalı olarak işe başlayan bir erkek, 30 yıl sigortalılık süresini tamamladığında ve 5500 prim gününü doldurduğunda, EYT kapsamında emeklilik hakkından faydalanabilir.

5510 sayılı Kanunun 4. maddesi 1. fıkrası (a) bendi, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan sigortalıları kapsar.

Evet, 10 yıl sigortalı olan kişiler belirli şartları sağladıklarında emekli olabilirler. SGK'nın malulen emeklilik adı verilen özel emeklilik türünde, en az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödemesi yapılması gerekmektedir. Emeklilik başvurusu, SGK'ya yapılıp ilgili sağlık kurulundan alınacak raporla tamamlanır.

5510 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 1-a bendi, işverenlerin, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, sigortalılık başlangıç tarihinden önce sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirme yükümlülüğünü ifade eder.

20 yıl sigortalılık süresi kadınlar için 58 yaş şartına bağlanmıştır.

1999 öncesi 15 yıllık tazminat, 3600 prim ödeme günü ve 15 yıl sigortalılık süresini tamamlayan işçiler için geçerlidir. Hesaplama ise işçinin son giydirilmiş brüt ücreti üzerinden yapılır ve her tam yıl için yaklaşık olarak 30 günlük ücret tutarında tazminat ödenir.

6111 teşvikinden yararlanan bir işçi işten çıktığında, bu teşvikten tekrar yararlanamaz.

55 yaşında emekli olabilmek için 3600 prim günü şartı aranmaktadır. Bu durumda, emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi gerekmektedir. Sigorta başlangıç tarihine göre, 24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında bu şartları yerine getiren erkekler 56 yaşında emekli olabilirler.

Uzun vade başlangıç tarihi 2008 olan bir işçi, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresini tamamlaması durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilir.

45 yıl 450 gün prim ödemesi olan bir kişi, kıdem tazminatı alabilir. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için, 4500 gün prim ödemesi ve aynı zamanda 25 yıllık sigortalılık süresini doldurmak gerekmektedir.

EYT kapsamında 35 yıl sigortalılık süresi hesaplaması, sigorta başlangıç tarihine göre yapılır. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olan kişiler, 25 yıl sigortalılık süresini tamamladıklarında EYT'den yararlanabilirler. Dolayısıyla, 35 yıl sigortalılık süresi için sigorta girişinin 8 Eylül 1994 tarihine kadar olması gerekmektedir.

Evet, 4500 iş gününü dolduran bir işçi kıdem tazminatı alabilir. Bunun için ayrıca aşağıdaki şartların da sağlanması gerekmektedir: 1. 25 yıllık sigortalılık süresi: İlk sigorta başlangıç tarihinden itibaren 25 yıl geçmiş olmalıdır. 2. İşverene başvuru: SGK'dan alınan ve 4500 gün ve 25 yıl şartını sağladığını belirten bir yazı ile işverene dilekçe sunulmalıdır. 3. Kendi isteğiyle işten ayrılma: İşçi, kendi isteğiyle işten ayrılmalıdır. İşveren, bu şartları sağlayan işçinin kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.

Evet, SGK evlere yazı gönderiyor. Bu yazılar, sahte sigortalılık denetimlerinde usulsüzlük tespit edilen kişilere gönderiliyor. Yazıda, ilgili kişinin ikamet adresine SGK ilçe merkezine savunma vermesi gerektiği ve 3 iş günü içinde davete icabet etmesi gerektiği belirtiliyor.