Platon

Muhteşem Atlantis'in sonu, Yunan filozof Platon'un anlatımına göre, tanrılar tarafından cezalandırılması ve büyük bir felaketle yok olmasıyla bitmiştir. Platon'a göre, Atlantis'in çöküşünün sebebi, Atlantislilerin mal ve güç arzusunun gözlerini kör etmesi ve zamanla tamahkar hale gelmeleridir. Zeus'un kararıyla bütün tanrılar bir araya gelir ve Atlantis'i cezalandırmak için bir felaket gönderirler. Ancak, Atlantis'in yok oluşunun kesin nedeni hakkında somut bir kanıt bulunmamaktadır ve Atlantis'in kayboluşu hala bir gizem olarak kalmaktadır. Bazı teorilere göre, Atlantis'in yok oluşu, büyük bir deprem, tsunami veya volkanik patlamalar gibi doğal afetlerle ilişkilendirilmektedir. Diğer teoriler ise Atlantis'in Akdeniz bölgesiyle veya Amerika kıtasıyla ilişkilendirilebileceğini öne sürmektedir.

Platon'a göre erdem, ruhun düzeni ve doğasına uygun durumda olmasıdır. Platon, erdemleri sosyal sınıflara göre dört ana gruba ayırır: 1. Adalet: Tüm sınıfların sahip olması gereken erdemdir. 2. Cesaret: Koruyucu sınıfın erdemidir. 3. Ölçülülük: Özellikle çalışanların ve üreticilerin sahip olması gereken erdemdir. 4. Bilgelik: Yönetici sınıfın erdemidir. Platon'a göre erdem, aynı zamanda insanı mutlu kılan ve doğasını tamamlayan bir unsurdur.

Platon'un Atlantis kitabı olarak bilinen bir eseri yoktur. Ancak, Platon'un Timaios ve Kritias adlı diyaloglarında Atlantis'ten bahsedilir. Atlantis'in Platon'un eserlerinde anlattığı konular: Gelişmiş bir uygarlık: Atlantis, "Herakles Sütunları'nın ötesinde" yer alan, altın heykellerle süslü tapınakları ve ileri teknolojisiyle tanımlanan bir adadır. Kibir ve yıkım: Atlantis'in kibirli ve kötücül halkı, doğruluktan sapınca tanrıların gazabına uğrayarak batmıştır. Politik eleştiri: Eserde, Atlantis'in yıkılışı, kibirli ve kötü politikacıların bir prototipi olarak sunulur. Kritias diyaloğunun tam olarak neden yarıda kaldığı tartışılmaktadır; bazı görüşlere göre Platon ömrü yetmediği için, bazı görüşlere göre ise bilerek eseri yarım bırakmıştır.

Platon'un "Apology" (Özür) kitabı, M.Ö. 399 yılında gerçekleşen ve Sokrates'in yargılandığı davayı konu alır. Sokrates, bu davada "dinsizlik" ve "gençleri yozlaştırma" suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştır. Eser, bir felsefi diyalog niteliğinde olup, Sokrates'in hayatını riske atarak da olsa, yaşam tarzını ve düşünce yapısını savunmasını anlatır. Ayrıca, "Apology", Sokrates'in düşüncesindeki üç ana temayı da işler: Sokratik ironi, elenchus (Sokratik sorgulama yöntemi) ve yüksek ahlaki kaygılar.

Mutluluk üçlemesi, Platon'un mutlu bir hayat için gerekli olduğunu belirttiği üç unsuru ifade eder: akıl, cesaret ve iştah. Akıl, mantık ve düşünce gücünü temsil eder; kişinin nerede olduğunu, nereye gitmek istediğini ve o yola nasıl ulaşacağını belirler. Cesaret, korkulara rağmen adım atmayı sağlar. İştah, tutkular ve arzular anlamına gelir; yaşamdan alınan genel tatmin duygusudur. Bu üç unsurun uyum içinde olması, tatmin edici bir yaşam sürmek için gereklidir.

Müzik felsefesinin kurucusu olarak kabul edilen bir kişi yoktur, çünkü müzik felsefesi, farklı filozofların ve düşünürlerin katkılarıyla şekillenmiştir. Müzik felsefesine önemli katkılarda bulunan bazı isimler: Platon: Müziğin taklitçi yönünü ve ahlaki eğitimdeki rolünü incelemiştir. Archytas: Müziğin aritmetik, geometrik ve armonik anlamlarını tanımlamıştır. Schopenhauer: Müziği, hayatın derin düşüncelerini ifade eden en yüce sanat olarak görmüştür. Wagner: Müzik felsefesini Gesamtkunstwerk (toplam sanat eseri) kavramıyla geliştirmiştir.

Platon'un anlatımına göre Atlantis halkı üç ırktan oluşmaktadır: 1. Uzun boylu, beyaz tenli, kibar, sarışın ya da kumral sakallı, bilim, hukuk, bilgi ve tıbbın taşıyıcısı yabancılar. 2. Amerika Kızılderilileriyle akraba, kızıl ya da bakır tenli insanlar. 3. Buğday tenli, ela ya da kahverengi gözlü, açık tenli, koyu renk saçlı ve daha kısa boylu insanlar. Son dönemde yaygın ticaret, göçler ve sömürgecilik nedeniyle bu ırkların çeşitlendiği söylenmektedir. Atlantis halkının fiziksel özellikleri ve kökeni hakkında bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Atlantis, Yunan filozof Platon'un "Timaeus" ve "Critias" adlı eserlerinde yer alan efsanevi bir şehirdir.

Platon'un eğitim anlayışında diyalektik yöntem, tüm algıların yanıltıcılığından kurtularak sadece düşüncenin gücüyle hakikate ulaşmayı sağlar. Platon'a göre diyalektik, önkoşulları aşar ve ilk başlangıca dönerek emin ve güvenilir bir şekilde temellendirilir. Platon, diyalektik yöntemin gençler için önemli bir yer tuttuğunu ancak herkese öğretilmemesi gerektiğini, belirli bir bilinç seviyesinde olan gençlere aktarılması gerektiğini savunur.

Platon'un en ünlü sözlerinden biri: "Düşünüyorum, öyleyse varım" şeklindedir. Diğer ünlü sözleri arasında şunlar da yer alır: "Aşkın dokunuşu ile herkes şaire dönüşür"; "Kötülüklerin ilki ve en büyüğü, haksızlıkların cezasız kalmasıdır"; "Sadece ölüler savaşların sonunu görmüştür"; "Her şeyin en mühim noktası, başlangıçtır"; "Edebini kaybeden kimse kötülükten zevk alır".

Demokrasiyi eleştiren bazı filozoflar: Sokrates. Platon. Aristoteles. Nietzsche.

Platon'un "Diyaloglar" adlı eseri, iki ciltten oluşmaktadır. 1. Cilt: Sokrates’in Savunması Şölen Kriton Phaidros Euthyphron Euthydemos Lakhes Meneksenos Ion Kratylos Protagoras Parmenides Gorgias Theaitetos Küçük Hippias Sofist 2. Cilt: Büyük Hippias Devlet Adamı Lysis Timaios Menon Kritias Phaidon Kharmides Devlet Philebos Theages Yasalar Minos Mektuplar Epinomis Hipparkhos Alkibiades I Kleitophon Alkibiades II Rakipler.

Atina Okulu freskinde Platon ve Aristoteles'in ters durmalarının nedeni, felsefi inançlarına paralel olarak farklı dünyaları işaret etmeleridir. Platon, gökleri göstererek teorik felsefeyi ve aşkın hakikati simgeler. Aristoteles, yeri göstererek pratik felsefeyi ve dünyevi erdemi temsil eder. Bu karşıtlık, Kilise'nin dogma ve ahlak arasında kurmak istediği ideolojik dengeyi yansıtır.

Platon'un "Parmenides" diyaloğunda ele alınan temel problemler şunlardır: Birlik-çokluk sorunu. Varlık ve varolmayan. Yanlışın varlık zemini. Ayrıca, diyalogda Zeno'nun geleneksel sınırlama tekniği olan Reductio ad absurdum yöntemi kullanılarak çokluk düşüncesinin çelişkili sonuçlara yol açtığı iddia edilir.

"Zenginliğine güvenme, bir kıvılcım yeter" sözü, Mevlana'ya atfedilmektedir. Ayrıca, bu sözün "Güzelliğine güvenme, bir sivilce yeter" ifadesiyle birlikte bir şiirde yer aldığı da bilinmektedir.

Sokrates'in Savunması ile ilgili okumaya başlamak için "Sokrates'in Savunması" (Apologia Sokrátus) adlı diyalogla başlanması önerilir. Ayrıca, Platon'un "Euthyphron" ve "Kriton" diyalogları da bu konuyla ilişkilidir; "Euthyphron" mahkemenin hemen öncesini, "Savunma" yargılama sürecini, "Kriton" ise yargılama sonrasını anlatır. Yayınevi önerisi olarak, İş Bankası Kültür Yayınları'nın çevirisi değerlendirilebilir. Okuma listesine dahil edilebilecek diğer kaynaklar arasında, Platon'un "Sokratik Yöntem", "Devlet" ve "Phaidon" gibi diğer diyalogları da yer alır.

Güzellik filozofu olarak kabul edilen bazı isimler şunlardır: Platon: Güzelliği idea öğretisine göre yorumlamış ve iki tür güzellikten bahsetmiştir: Kendinde güzel (ideal güzellik) ve tek tek nesnelerdeki değişen güzellik. Pythagoras (Pisagor): Güzelliğin uyumla bağlantılı olduğunu savunmuş ve altın oran estetiğini geliştirmiştir. Aristoteles: Güzelliği matematiksel bir uyum ve orantı olarak tanımlamış, her bir parçanın birbirini tamamlaması gerektiğini belirtmiştir. Demokritos: Güzelliği doğada değil, insanda ve onun ahlakında aramıştır. Sokrates: Güzelliğin ruh güzelliğinde olduğunu vurgulamıştır. Immanuel Kant: Güzelliği estetik bir değer olarak hoş, iyi, doğru ve yararlıdan ayırarak ele almıştır.

Platon'un ahlak anlayışı, mutluluğun elde edilmesi amacına yöneliktir ve bu yüzden bir "mutluluk ahlakı" olarak nitelenebilir. Temel ilkeleri: Erdem: Ruhun düzeni ve doğanın gereği. Mutluluk: En yüksek iyi ve bilgi ile hazın birleşimi. Adalet: Devlette ve ruhunda uyum. Bilgelik: Erdemlerin en yükseği ve ruhun en üst kısmına denk gelen erdem.

Platon ve Aristoteles'in bilgi anlayışları arasındaki temel farklar şunlardır: Tümel ve tekil: Platon için tümel, idealar dünyasında ayrı bir varlık olarak bulunur ve akılla kavranabilir. Bilgi kaynağı: Platon, bilginin doğuştan geldiğini ve ruhun akıl yoluyla bu bilgileri hatırladığını düşünür. Gerçeklik: Platon için gerçeklik, duyusal dünyadan bağımsız, değişmez idealar evrenindedir. Bu farklılıklar, Platon'un idealist ve rasyonalist, Aristoteles'in ise deneyimci ve mantıksal bilgi anlayışını yansıtır.

Platon'un ne anlattığına dair bazı örnekler şu eserlerinde görülebilir: Devlet (Politeía). Mağara Alegorisi. Yasalar.

Sokrates'in Savunması, Corrado D'Errico'nun 1939 yapımı "Sokrates'in Yargılanması ve Ölümü" adlı filminden uyarlanmıştır. Bu film, Platon'un Sokratik diyalogları olan "Apologia", "Crito" ve "Phaedo"nun uyarlamasını da içermektedir.