Haklar

Demokrasi ve İnsan Hakları Kulübü aylık çalışma raporu hazırlanırken aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Kulüp Tüzüğü: Kulüp tüzüğü hazırlanır. 2. Öğrenci Seçimi: Okul genelinde kulübe öğrenci seçimi yapılır. 3. Genel Kurul: Genel kurul toplanma tarihi belirlenir ve toplantı yapılır. 4. Yönetim ve Denetleme Kurulu: Yönetim ve denetleme kurulu seçilir. 5. Faaliyetlerin Belirlenmesi: Kulüp faaliyetleri planlanır. 6. Panonun Hazırlanması: Kulüp panosu oluşturulur ve ilgili yazılar, resimler sergilenir. 7. Etkinlikler: "Demokrasi Nedir? Temel İlkeleri Nelerdir?", "Sınıf Başkanlığı Seçimleri ve Demokratik Süreçler" gibi etkinlikler düzenlenir. Örnek raporlar ve dokümanlar için "hangisoru.com" ve "sosyalbilgiler.biz" siteleri ziyaret edilebilir.

İnsana yakışır iş, çalışanların haklarını koruyan, güvenli çalışma ortamları sunan ve iş sağlığı ile güvenliğini sağlayan iş koşullarını ifade eder. Toplumsal cinsiyet eşitliği, kadınların ve erkeklerin hayatın her alanına eşit olarak katılabilmelerine olanak sunulmasıdır. Toplumsal cinsiyet eşitliği, yalnızca bir insan hakkı meselesi olmanın ötesinde, sürdürülebilir kalkınmanın ve toplumsal refahın temel taşlarından biridir. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanabilmesi için: Toplumun her bireyine farkındalık kazandırılmalıdır. Kadınlara ve kız çocuklarına uygulanan ayrımcılıklar ortadan kaldırılmalıdır. Kadın ve erkek için eşit ekonomik bağımsızlık elde edilebileceği ekonomik çevre sunulmalıdır. İşe alım süreçlerinde beceri temelli değerlendirme yöntemleri kullanılmalıdır. Kadın çalışanların erkek çalışanlara mentorluk yapması sağlanmalıdır. İş ve özel yaşam dengesi bir öncelik haline getirilmelidir.

Kölelerin sahip olmadığı bazı haklar şunlardır: Mülkiyet hakkı: Köleler mülk edinemez, miras bırakamaz veya borç altına giremezdi. Hak ve fiil ehliyeti: Kölelerin hak ve fiil ehliyetleri yoktu; bir eşya gibi alınıp satılabilir ve miras bırakılabilirlerdi. Yaşam güvencesi: Köleler, efendilerinin vereceği her türlü cezaya katlanmak zorunda idiler. Hukukî şahsiyet: Hukukî bir şahsiyetleri olmadığı için verdikleri zararlardan efendileri sorumluydu. Sosyal haklar: Köle sınıfına dahil olmak ayıp sayılırdı ve bazı toplumlarda kötü muameleye maruz kalırlardı. Özgürlük hakkı: Bazı istisnalar dışında, kölelerin özgürlükleri kısıtlıydı ve kaçmaları durumunda korunma hakları ortadan kalkardı.

TES-İŞ (Türkiye Enerji, Su ve Gaz İşçileri Sendikası), enerji işkolunda faaliyet gösteren bir sendikadır ve üyelerine çeşitli haklar ile avantajlar sağlamak amacıyla çeşitli faaliyetlerde bulunur. Bazı faaliyetleri: Üyelerin haklarını koruma: İş sağlığı ve güvenliği şartlarının iyileştirilmesi, adil ücret sağlanması ve sosyal güvenlik sisteminin geliştirilmesi için çalışır. Örgütlenme: İşkolunda çalışan işçileri örgütleyerek toplu pazarlık hakkının etkin kullanımını sağlar. Yasal mücadele: Ekonomik ve sosyal kararların kamu yararına uygun olması için yargı dahil her türlü yasal çabayı gösterir. Eğitim ve sosyal imkanlar: Üyelerinin mesleki bilgi ve becerilerini artıracak kurslar düzenler, sağlık ve spor tesisleri kurar. Uluslararası işbirliği: Uluslararası işçi kuruluşlarına üye olup, uluslararası düzeyde dayanışma ve yardımlaşma çalışmaları yürütür.

Hak ve özgürlüklere örnek olabilecek bir hikaye: Küçük Kuş ve Büyük Özgürlük Günlerden bir gün, minik bir kuş kafeste yaşamaktaydı. Bir gün, kuşun en yakın arkadaşı bir serçeyle konuştu. Hikayenin öğretileri: Hak kavramı: Her canlının belirli hakları vardır; yaşam, özgürlük, eğitim gibi temel haklar. Özgürlük: Özgürlük, istediğimiz gibi yaşamak anlamına gelir, ancak başkalarının haklarına saygı duyarak hareket etmeyi de gerektirir. Sorumluluk: Haklar kadar sorumluluklar da önemlidir; herkesin özgürce yaşaması için diğerlerinin haklarına da saygı göstermek gerekir.

Hayır, zilyed ve malik aynı şey değildir. Zilyed, bir eşya üzerinde fiili hakimiyet kuran kişidir. Zilyedlik, mülkiyet hakkına bağlı değildir ve zilyedin malik olması şart değildir.

Osmaniye Tabipler Odası, Osmaniye'de görev yapan hekimlere hizmet vermek amacıyla çeşitli faaliyetler yürütmektedir. Bu faaliyetler arasında: Sosyal etkinlikler düzenleme. Basın açıklamaları yaparak hekimlerin haklarını savunma. Hekimlerin bir araya gelerek mesleki dayanışmasını sağlama. Yeni tayin olan hekimlere konaklama ve yerleşme konusunda destek olma. Osmaniye Tabipler Odası, Türk Tabipleri Birliği'ne bağlı olarak çalışmaktadır.

Ergin insan, yetişkinliğe ulaşmış, fiil ehliyetini bizzat kullanarak hak ve borç sahibi olma ile hukuki tasarruflarda bulunma hakkına sahip olan kişidir. Türk Medeni Kanunu'na göre, 18 yaşını dolduran her gerçek kişi ergin sayılır. İslam hukukuna göre ise erginlik çağının başlangıcı erkek çocuklarda 12, kız çocuklarında 9 yaş; sonu ise her iki cins için 15 yaş olarak kabul edilir.

Dilekçe hakkı, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun'a tabidir. Bu kanun, Türk vatandaşlarının ve Türkiye’de ikamet eden yabancıların kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisine ve yetkili makamlara yazı ile başvurma haklarının kullanılma biçimini düzenler.

Eğitim sendikalarının en iyisinin hangisi olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur. En iyi eğitim sendikası, kişisel tercihlere ve beklentilere göre değişebilir. 2025 yılı itibarıyla en fazla üyeye sahip eğitim sendikaları şunlardır: Eğitim-Bir-Sen: 317.555 üye. Türk Eğitim-Sen: 218.346 üye. Eğitim-İş: 144.204 üye. Eğitim-Sen: 77.053 üye. Hürriyetçi Eğitim-Sen: 24.776 üye. Eğitim Gücü-Sen: 11.843 üye. Bazı sendikaların öne çıkan özellikleri: Eğitim-İş: Öğretmenlerin haklarını savunan, nöbet parası gibi kazanımlar elde eden bir sendika olarak bilinir. Türk Eğitim-Sen: Kamuoyunda dik duruşuyla tanınan bir sendika olarak belirtilir. Eğitim Gücü-Sen: Apolitik bir çizgide, üyelerinin hak ve kazanımlarını önceleyen bir sendika olarak tanımlanır.

Kıbrıs Türk Telekomünikasyon Çalışanları Sendikası (Tel-Sen), telekomünikasyon alanında faaliyet göstermektedir. Tel-Sen'in faaliyet alanlarından bazıları şunlardır: Özelleştirme karşıtı eylemler: Tel-Sen, hükümetin özelleştirme girişimlerine karşı çıkarak Telekomünikasyon Dairesi'nin tüm şubelerinde grev yapmıştır. Şeffaflık talepleri: Fiber altyapı projesine ilişkin karar süreçlerinde şeffaflığın sağlanması için ilgili makamları uyarmıştır. Proje denetimleri: Telekomünikasyon Dairesi'nin, fiber optik altyapı ve geniş bant hizmetlerinde denetim rolünü korumasını talep etmiştir.

Haklar ve özgürlükler cephesi, bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması ve savunulması anlamında kullanılabilir. Ayrıca, 2007 yılında "Seçim Çare Değildir" sloganları attıkları için 87 üyesi tutuklanarak; "polise mukavemet", "kamu malına zarar" ve 2911 sayılı "toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanunu'na" muhalefet suçundan sorgulanan bir oluşum olarak da bilinmektedir. Bunun yanı sıra, "Haklar ve Özgürlükler Cephesi" ifadesi, Selahattin Aykurt tarafından antoloji.com'da kullanılan bir terimdir.

Tarım İşçileri Sendikası, tarım işçilerinin haklarını korumak ve çalışma koşullarını iyileştirmek için çeşitli faaliyetlerde bulunur. Bu faaliyetler arasında: Toplu sözleşmeler imzalayarak çalışma saatleri, ücretler ve diğer hakları belirlemek. Yasa değişiklikleri için mücadele etmek ve tarım işçilerini ilgilendiren düzenlemelere katkıda bulunmak. Eğitim ve yayın faaliyetleri yürüterek üyeleri güncel gelişmeler hakkında bilgilendirmek. Sağlık, dinlenme ve spor tesisleri kurmak. Uluslararası sendikal birliklere üye olarak uluslararası düzeyde iş birliği yapmak. Ayrıca, sendikanın işçi sağlığı, kayıtdışı istihdam ve kaçak işçi sorunları gibi konularda da çalışmaları bulunmaktadır. Türkiye'de bu faaliyetleri yürüten sendikalardan biri, 1961 yılında kurulan Tarım-İş Sendikası'dır.

Kurumların personellerinin hak ve sorumlulukları, çeşitli yasal düzenlemelere ve kurum içi talimatnamelere dayanmaktadır. Personellerin bazı hakları: Bilme hakkı: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskler, önlemler ve yasal haklar hakkında bilgilendirme. Eğitim hakkı: İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri alma. Görüş bildirme ve katılma hakkı: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda görüş bildirme ve katılım sağlama. Seçme ve seçilme hakkı: Belirli sayıda çalışan temsilcisi seçme veya atama. Çalışmaktan kaçınma hakkı: Ciddi ve yakın tehlike durumlarında çalışmaktan kaçınma. Sağlık gözetiminden yararlanma hakkı: Sağlık kontrollerinden geçme. Personellerin bazı sorumlulukları: İş yeri kurallarına uyma: İşveren tarafından belirlenen kurallara ve çalışma düzenine uyma. Görevleri yerine getirme: Verilen görevleri iş ahlakına uygun olarak yerine getirme. İş sağlığı ve güvenliği: İş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan eğitimlere uygun hareket etme. Makine ve ekipmanları doğru kullanma: İş yerindeki makine, cihaz ve araçları kurallara uygun ve güvenli şekilde kullanma. Tehlike bildirimi: Sağlık ve güvenlik yönünden ciddi tehlikeleri ve koruma tedbirlerindeki eksiklikleri bildirme.

İnsana Yakışır İş yaklaşımı, bireylerin çalışma ve istihdam haklarına, iş sağlığı ve güvenliği koşullarına, sosyal güvenlik olanaklarına ve temsil mekanizmalarına erişimini hedefleyen bir kavramdır. Bu yaklaşım, 1999 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından ortaya atılmıştır. İnsana yakışır işin dört temel unsuru: 1. Çalışma hayatına ilişkin temel haklar. 2. İstihdam. 3. Sosyal güvenlik. 4. Sosyal diyalog. Bu yaklaşım, adil ücret, iş sağlığı ve güvenliği, ayrımcılıktan uzak bir çalışma ortamı ve çalışanların ekonomik ve sosyal düzenlemelere katılımını da içerir.

Yoksun kalınan hakların istenebileceği zaman, genellikle iki farklı duruma bağlıdır: 1. İdari İşlemin İptali Davası: Devlet memurluğundan çıkarılan veya belirli bir süre askıya alınan ve maaşını tam alamayan memurlar, idari işlemin iptali davası açarak mesleğe geri dönebilir ve yoksun kalınan parasal hakların iadesini talep edebilirler. 2. Ceza Mahkumiyeti Sonrası: Türk Ceza Kanunu'nun 53. maddesi uyarınca, mahkumiyet sonrası belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılan bireyler, hapis cezasının infazı tamamlanınca bu hakları kendiliğinden geri kazanır.

TİMEF (Tüm İletişim ve Medya Federasyonu), medya sektörü içinde çeşitli alanlarda faaliyet gösterir: Koordinasyon ve İşbirliği: Türkiye'deki medya dernekleri arasında koordinasyon ve işbirliğini artırır. Hakların Korunması: Üyelerinin hak ve menfaatlerini yurtiçi ve yurtdışı toplantılarda korur. Eğitim ve Projeler: Medya ile ilgili çeşitli projeler ve medya sertifikaları düzenler. Uluslararası İşbirliği: Uluslararası medya meslek örgütleriyle işbirliği yaparak bilgi alışverişi ve ortak faaliyetler geliştirir. Sektörel Gelişim: Yurtiçi ve yurtdışı medya sektörünün gelişimine katkıda bulunur.

Milli sporcuların özel hakları arasında şunlar bulunmaktadır: Antrenör Eğitim Programlarına Katılma Hakkı: Olimpiyat, paralimpik ve deaflimpik oyunlarında madalya kazanan sporcular, başarılı oldukları spor dalında farklı antrenör eğitim programlarına katılma hakkı kazanır. Devlet Nakil Vasıtalarında İndirim: En az beş kişilik bir grup halinde spor hareketlerine veya müsabakalarına katılmak üzere yurt içine ve yurt dışına seyahat eden milli sporcular, devlet nakil vasıtalarında yüzde elli indirimli seyahat edebilir. Sigorta Hakkı: Milli sporcular, müsabaka öncesi yapılan kamp çalışmalarının başlangıcından, müsabaka sonrası ikametgahına ulaşıncaya kadar özel sigorta sistemine göre sigortalanır. Harçlık ve Giderlerin Karşılanması: Olimpik ve paralimpik spor dallarında yetişen milli sporculara, belirli koşulları sağladıklarında, asgari ücretin net tutarını geçmemek üzere harçlık ve iaşe, ibate ve yol giderleri Genel Müdürlük tarafından karşılanır. Bu haklar, sporcuların başarılarına ve temsil ettikleri müsabakalara göre değişiklik gösterebilir.

İnsan kaynaklarından istifa edilmesi durumunda, işçinin bazı haklarını alması mümkün olabilir: Kıdem tazminatı: İş Kanunu'na göre, kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı yoktur. Diğer tazminat ve haklar: Ücret, ikramiye, prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil gibi hakların ödenmemesi durumunda da işçi istifa ederek kıdem tazminatı talebinde bulunabilir. Manevi tazminat: Mobbinge uğrayan işçi, iş akdini sonlandırdıktan sonra kıdem tazminatı ve ayrıca maruz kaldığı psikolojik şiddetin ağırlığına göre yüklü miktarlarda manevi tazminat talep edebilir. İstifa sürecinde, işten ayrılma nedeni ve tarihi gibi bilgilerin yer aldığı bir istifa dilekçesi hazırlanması gerekir. Hak kaybına uğranılmaması için, iş hukuku alanında uzman bir avukattan hukuki destek alınması önerilir.

Mülkiyet, bir kimsenin menkul veya gayrimenkul bir eşya üzerinde kullanma, faydalanma ve tasarruf etme hakkını ifade eder. Mülkiyet kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Milkiyet. Siyasî iktidar ve hüküm koyma. Mülkiyet hakkı, Türk Medeni Kanunu'nun 683. maddesinde ele alınmıştır.