Felsefe

"İlk Temas" filminin konusu, insanlığın başka bir zeki yaşam formuyla ilk kez karşılaştığı senaryolar üzerine kuruludur. Bu tür filmler, bilimsel ve felsefi sorular sorar: İnsanlar başka bir zeki türle nasıl iletişim kurar? Bu temas barışçıl mı olur yoksa çatışmaya mı yol açar? Bu karşılaşma, insanlık üzerinde ne tür etkiler yaratır? Ayrıca, "İlk Temas" adlı 2022 yapımı filmde, yönetmen Atilla Barışer'in hem senaristliği hem de yönetmenliği üstlendiği bir bilim kurgu ve gerilim hikayesi anlatılmaktadır.

Sokrates, aristokrasi veya anayasal monarşiyi savunmuştur. Sokrates'e göre, devletin yönetimi, uzman kişiler tarafından yapılmalıdır; herkes devlet yönetimine karışırsa çoğunluğun aklıyla “rastgele” kararlar alınabilir. Sokrates, ayrıca demokrasiyi şiddetle eleştirmiştir.

Temel çelişki ve baş çelişki kavramları, sosyalist sol içinde tarihsel olarak tartışılan konulardır. Temel çelişki, toplumsal ve tarihsel gelişimin kaynağı ve itici gücünü ifade eder. Baş çelişki, mevcut toplumsal gelişimin belirleyicisi olan ve temel çelişkiyi çözebilmek için kavranması gereken çelişkidir. Bu kavramlar, farklı fraksiyonlar arasında anlaşmazlıklara yol açmıştır; örneğin, 1970'lerde "baş çelişki" tartışması, devrimin hangi düşmanları hedef alması gerektiği üzerine yoğunlaşmıştır.

Sezgi ve akılcılık arasındaki temel farklar şunlardır: Sezgicilik, bilginin kaynağının sezgi olduğunu savunurken, akılcılık bilginin kaynağının akıl olduğunu öne sürer. Akılcılar, aklın doğuştan getirdiği temel ilkelere ve kavramlara sahip olduğumuzu ve bu ilkelerden hareketle doğru bilgiye ulaşabileceğimizi ileri sürerler. Akılcılıkta, duyular yanıltıcı olabilirken, akıl kesin ve evrensel doğrular sunabilir. Akılcılık, tümdengelimsel bir yöntem kullanırken, sezgicilik daha çok deneyim ve içgüdülere dayanır. Her iki yaklaşımın da güçlü ve zayıf yönleri bulunmaktadır.

11. sınıf felsefe dersi 2. dönem 1. yazılı soruları ve cevapları için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: YouTube: "11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 1. Yazılı Örnek Senaryo Çözümleri" videosu. Felsefe Atölyesi: 11. sınıf felsefe 2. dönem 1. yazılı soruları (test ve klasik). Alonot.com: 11. sınıf felsefe dersi 2. dönem 1. yazılı sınavı soruları ve cevap anahtarı. Ayrıca, OGM Materyal ve odsgm.meb.gov.tr sitelerinde 11. sınıf felsefe kazanım testleri bulunmaktadır.

"Zevk makinesi" ifadesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Vibratör, cinsel uyarım sağlamak için kullanılan bir araçtır. Deneyim makinesi (zevk makinesi), filozof Robert Nozick tarafından ortaya atılan bir düşünce deneyidir. Seks makinesi, insan cinselliğini veya insan cinsel eylemini simüle etmek için kullanılan mekanik bir cihazdır. Bu tür ürünlerin kullanımı kişisel tercihlere bağlıdır ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.

İlim, Allah Teâlâ’nın varlıklara ve hadiselere koyduğu kanunların keşfinden ibarettir. Yunus Emre, "İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir" dizeleriyle bu iki kavramı bir araya getirir. Ayrıca, ilim ve kendini bilmek, imanla yakından ilişkilidir.

Hayır, her karar eylem gerektirmez. Karar verme, bir fikrin veya hareketin mümkün diğer seçenekler arasından seçilmesiyle sonuçlanan zihinsel bir süreçtir.

John Locke'un İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme adlı eseri, insanın doğuştan gelen fikirlerle doğmadığını, tüm bilgilerinin deneyim ve gözlemden geldiğini savunur. Locke bu eserinde aşağıdaki konuları ele alır: Bilginin kaynağı. Doğuştan fikirler. Tanrı'nın varlığı. Eser, ampirizm (deneycilik) felsefesinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve Aydınlanma düşüncesinin temelini oluşturur.

Şebüsterî, 1288 yılında Tebriz yakınlarındaki Şebüster'de doğmuş İranlı mutasavvıf ve şairdir. Başlıca özellikleri: Eğitim: Tebriz'de başlamış, Şam, Hicaz, Mısır gibi yerlerde devam etmiştir. Etkilendiği kişiler: Bahaeddin Ya’kub-ı Tebrîzî, Ebu Said Ebu’l-Hayr, Feridüddin Attar ve Mevlana Celaleddin Rumi. Etkilediği kişiler: Elvân-ı Şîrâzî, Cemâleddin Hulvî, İdrîs-i Bitlisî gibi isimler. Eserleri: En ünlü eseri, Emir Hüseyin Herevi'nin sorularına cevap olarak yazdığı Gülşen-i Râz'dır. Tasavvufi görüşü: Fıkıhta Şafii, itikadda Eşari olup, ağırlıklı olarak tasavvuf, kelam ve felsefe konuları üzerinde durmuştur. Düşünce yapısı: Muhyiddin İbnü'l-Arabî'nin Vahdet-i Vücud öğretisinden etkilenmiş ve bu öğretiyi Farsça şiire dahil eden sufilerden biri kabul edilmiştir.

Leibniz'e göre zaman ve mekan arasındaki ilişki şu şekilde özetlenebilir: Zaman ve mekanın mutlak olmaması. Mekanın, birlikte var olan monadların düzeni olması. Zamanın, arka arkaya gelen olayların düzeni olması. Zaman ve mekanın, monadlarda ortaya çıkan temsillere bağlı olması. Leibniz'in zaman ve mekan hakkındaki görüşleri, Newton'un mutlak uzay ve zaman kavramsallaştırmasına karşı bir eleştiri olarak da değerlendirilebilir.

Oryantalizm, Batı'nın merceğinden yansıyan Doğu bilgisi olarak tanımlanabilir. Oryantalizmin bazı özellikleri: Tarihsel temelleri: Eski Yunan toplumuna kadar götürülebilir. Amaçları: Doğu'yu anlamak, denetlemek ve sömürmek. Algılama: Doğu, barbar, yobaz ve geri kalmış olarak tanımlanır. Oksidentalizmin bazı özellikleri: Kökenleri: Batı'nın kötü bir güç olduğu anlayışıyla ilişkilendirilir. Amaçları: Batı'nın olumsuz yanlarını Doğu toplumlarına aktarmak. Algılama: Batı, kültürel değerleri yozlaştıran ve ahlaki düzeni bozan bir yapı olarak görülür.

Kavram realizmi, soyut kavramların (örneğin, "adalet", "güzellik", "sayı") insan zihninden bağımsız olarak kendi başlarına var olduklarını savunan bir felsefi görüştür. Bu yaklaşım, Orta Çağ felsefesinde "tümeller tartışması" bağlamında ortaya çıkmıştır. Kavram realizmi, üç ana görüşe ayrılır: 1. Platoncu kavram realizmi: Tümeller, Platon'un idealar dünyasına ait olup, zamandan ve mekândan bağımsız olarak var olurlar. 2. Aristotelesçi gerçekçilik: Tümeller, bireysel nesnelerden önce gelir ancak onlarla birlikte var olurlar. 3. Nominalizm (adcılık): Tümeller sadece birer isimden ibarettir ve gerçek bir varlığa sahip değildir. Kavram realizmi, bilginin nesnelliğini savunur ve evrensel ahlaki veya mantıksal kuralların kendi başlarına bir gerçekliği olduğunu ima eder.

Mantık ve önerme arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: Önerme, özne, yüklem ve bağlaçtan oluşan, doğruluk değeri taşıyan bir yargıdır. Mantık, önermeler arası çıkarım ilişkilerinin nesnel olarak ifade edilebilmesine ve denetlenebilmesine olanak veren bir bilim dalıdır. Mantık, önerme seviyesinde başlar. Önermeler, doğruluk değerlerine göre değerlendirilir. İki önermenin değeri "1" ise, bu önermeler birbirine denktir.

Logos kelimesi, Eski Yunancada "seçmek, kavramak, saymak" anlamlarına gelen "log" ve "söz söylemek, konuşmak" anlamlarına gelen "us" fiillerinden türetilmiştir. Felsefede logos; söz, düşünme, akıl, oran, ölçü gibi çok anlamlı bir sözcüktür. Logo ise bir markayı veya ürünü tanımlamak için kullanılan kelimeler, görseller ve renklerden oluşan bir semboldür.

Evet, "Phaedo" ve "Phaidon" aynı eserdir. "Phaedo", Platon tarafından yazılmış, ruhun ölümsüzlüğü ve ölümden sonra yaşamın doğasını tartışan bir diyalogdur.

Bonaventure, 13. yüzyılda yaşamış İtalyan Fransisken bir din adamı, filozof ve teologdur. Başlıca faaliyetleri: Eğitim: Paris Üniversitesi'nde felsefe ve teoloji eğitimi almış, aynı üniversitede dersler vermiştir. Tarikat Yönetimi: Fransisken Tarikatı'nın genel vekili olarak, tarikatın iç ve dış saldırılara karşı savunmasını üstlenmiştir. Eserler: Teolojik ve spiritüel eserler kaleme almıştır. En bilinen eserleri arasında "Zihnin Tanrı'ya Yolculuğu" (Itinerarium mentis in Deum) ve "Breviloquium" (Kısa Söyleşiler) yer alır. Kilise Hizmetleri: 1273 yılında kardinal olmuş ve 1274 yılında Lyon Konsili'nde piskopos olarak görev yapmıştır. Bonaventure, teolojiyi bir bilgelik arayışı olarak görmüş ve felsefenin nihai amacının teolojiye hizmet etmek olduğunu savunmuştur.

Felsefede 0, genellikle hiçlik, boşluk veya başlangıç noktası gibi kavramlarla ilişkilendirilir. Bazı felsefi sistemlerde sıfır, insanın kendi varlığını sorgulaması ve kendini anlamlandırması için bir başlangıç noktası olarak da kullanılabilir. Ayrıca, felsefede sıfır kavramı soyutlamayı, analizi ve düşünmeyi ifade edebilir. Felsefede 0'ın ne anlama geldiği, farklı felsefi sistemlere ve düşünürlere göre değişiklik gösterebilir.

Göremediğimiz halde var olan bazı şeyler: Soyut varlıklar: akıl, ruh, sevgi, merhamet. Görünmeyen varlıklar: melek, cin, şeytan. Mikroorganizmalar ve atomlar: mikroplar, atomlar ve çekirdekleri. Fiziksel olaylar: yer çekimi, elektrik akımı, ses dalgaları. Diğer örnekler: nazar, rüzgar.

"Ayna dış dünya" ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Mirror Theory (Ayna Teorisi). Ayna Dünyalar.