RomaDönemi

Perge Antik Kenti, mimari ve mermer heykeltıraşlığı ile ünlü olması nedeniyle önemlidir. Diğer önemli özellikleri: - Şehir planı: Biri doğu-batı, diğeri kuzey-güney yönünde uzanan iki ana cadde üzerine kurulmuştur. - Yapılar: Tiyatrosuyla (15 bin izleyici kapasiteli) ve stadyumuyla (yaklaşık 12 bin izleyici kapasiteli) öne çıkar. - Tarihi önem: Hristiyanlık için de kutsal bir mekan olarak kabul edilir; Aziz Paul'un misyonerlik seyahatleri sırasında uğradığı yerlerden biridir. - Kazılar: Yapılan kazılarda ortaya çıkarılan eserler, Antalya Müzesi'ni en önemli heykel müzelerinden biri haline getirmiştir.

Zeugma'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Kuruluş: Büyük İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından M.Ö. 300 civarında Fırat Nehri kıyısında kurulmuştur. - Roma Dönemi: Roma İmparatorluğu'nun himayesine girdikten sonra altın çağını yaşamış, stratejik konumu sayesinde önemli bir ordu karargahı ve diplomatik merkez olmuştur. - Yıkım: M.S. 256 yılında Sasani Kralı I. Şapur tarafından ele geçirilerek yakılıp yıkılmıştır. - Kazı Çalışmaları: 1987'de başlayan kurtarma kazıları sonucunda, Roma dönemine ait mozaikler ve diğer eserler gün yüzüne çıkarılmış ve Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenmeye başlanmıştır. - Günümüzdeki Durum: Antik kentin büyük kısmı, yapımı 2000'de tamamlanan Birecik Barajı suları altında kalmıştır.

Afrodisias antik kentinde Yunan ve Roma dönemlerinde çeşitli halklar yaşamıştır. Roma İmparatorluğu döneminde, kent özellikle heykeltıraşlık ve sanat merkezi olarak ün kazanmış, Julius Caesar ve Augustus gibi imparatorlar tarafından desteklenmiştir. Bizans döneminde, kentin adı "Kayra" olarak değişmiş ve metropol piskoposluk merkezi olmuştur. Selçuklu Türkleri 1080-1260 yılları arasında kenti dört kez ele geçirmiş, ancak daha sonra bölge Türkmen boylarının yerleşimine açılmıştır. Ayrıca, Afrodisias'ta filozoflar, yazarlar ve fizikçiler de yetişmiş ve kente katkıda bulunmuşlardır.

Sagalassos Antik Kenti, birçok açıdan önemli bir tarihi ve kültürel mirastır: 1. Tarihsel Zenginlik: Antik kent, Pisidialılar tarafından kurulmuş olup, tarih boyunca Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine tanıklık etmiştir. 2. Ekonomik ve Ticari Merkez: Roma İmparatorluk Dönemi'nde, tahıl, zeytin ve kaliteli seramik üretimi sayesinde ekonomik olarak gelişmiş ve Anadolu'nun önemli ticaret kentlerinden biri olmuştur. 3. Mimari Yapılar: Kentte bulunan Antoinler Çeşmesi, Neron Kütüphanesi, Tiyatro, Macellum ve Antoninus Pius Tapınağı gibi anıtsal yapılar, Roma döneminin mimari ve kültürel özelliklerini yansıtır. 4. Koruma Durumu: UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmış olması, kentin iyi korunmuş durumunu ve arkeolojik değerinin yüksekliğini gösterir. 5. Bilimsel Kazılar: 1990'dan itibaren yapılan kazılar, kentin tarihini ve yapısını daha iyi anlamamıza olanak tanımış, birçok önemli eser ve kalıntının gün yüzüne çıkarılmasını sağlamıştır.

Perre Antik Kenti, birkaç önemli nedenden dolayı tarih ve arkeoloji açısından büyük bir değere sahiptir: 1. Jeopolitik Önem: Kent, Roma ve Bizans dönemlerinde önemli yol güzergahları üzerinde bulunması nedeniyle jeopolitik bir öneme sahipti. 2. Dini Merkez: MS 325 yılında İznik Konsili'ne katılması, Perre'nin dinsel açıdan da önemli bir merkez olduğunu gösterir. 3. Kaya Mezarları: Kayalar içine oyularak yapılmış mezar odaları, hem mimari hem de sanat tarihi açısından büyük bir öneme sahiptir. 4. Su Sistemleri: Antik su kaynakları ve yer altı su yolları, kentin yaşam merkezi olmasına katkı sağlamıştır.

Myros, Antalya'nın Demre ilçesinde bulunan Myra Antik Kenti ile meşhurdur. Myra Antik Kenti, özellikle şu özelliklerle tanınır: - Likya Dönemi kaya mezarları. - Roma Dönemi tiyatrosu. - Bizans Dönemi Aziz Nikolaos Kilisesi (Noel Baba). Ayrıca, Myros ismini bölgedeki eski dönemlerde bereket getirdiğine inanılan Myros akarsuyundan almaktadır ve günümüzde bu akarsu Demre Çayı olarak bilinmektedir.

Apolloniya antik kentleri, tarih ve arkeoloji açısından önemli yerleşim yerleridir. Bu kentlerin öne çıkan önemleri şunlardır: 1. Tarihî ve Kültürel Zenginlik: Apollonya kentleri, antik dönemlerden beri var olan ve Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir yerleşim yeri olmuştur. 2. Mimari ve Arkeolojik Kalıntılar: Antik tiyatrolar, agoralar, mezar anıtları ve mozaikler gibi zengin tarihî kalıntılar barındırırlar. 3. Stratejik Konum: Bazı Apollonya kentleri, ticaret ve ulaşım açısından stratejik noktalarda yer almış, bu da onların ekonomik ve kültürel gelişimini etkilemiştir. 4. Dini ve Kült Merkezi: Apollonia Salbace'de bulunan Apollon Tapınağı, kentin dini ve kült merkezi olarak önemli bir rol oynamıştır.

Magarsus Antik Kenti'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Kuruluş: Kent, MÖ 7. yüzyılda Kilikyalı Mopsos ve Yunanlı Amphilokhos tarafından Troia Savaşı'ndan sonra kurulmuştur. - Tarihsel Dönemler: Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir yerleşim yeri olmuştur. - Dini Merkez: Athena Magarsia Tapınağı ile ünlüdür ve bu tapınak, antik dönemde Doğu Akdeniz'deki en önemli kehanet merkezlerinden biri olarak kabul edilmiştir. - Büyük İskender: Makedon Kralı Büyük İskender, İsos Savaşı'ndan önce Ceyhan Nehri üzerine bir köprü kurarak Magarsus'a uğramış ve Athena Tapınağı'na kurbanlar sunmuştur. - Gerileme: Kent, M.S. 964'te Bizans ile Abbasiler arasındaki savaşta büyük zarar görmüş ve eski önemini yitirmiştir. Günümüzde Magarsus Antik Kenti, Adana'nın Karataş ilçesinde, denize çok yakın bir konumda yer almakta olup, kalıntıları hala görülebilmektedir.

Kaymaklı Yeraltı Şehri'nde 8 kat olmasının nedeni, bu şehrin Roma ve Bizans dönemlerinde diğer alanların da oyulmasıyla genişletilerek yeraltı şehrine dönüştürülmesidir.

Sarıkaya, tarihi ve doğal güzellikleri ile meşhurdur. Başlıca meşhur yerleri: - Sarıkaya Roma Hamamı: UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan, Roma dönemine ait antik bir hamamdır. - Kaplıcalar: Romatizmal ağrılar ve diğer rahatsızlıklara iyi gelen şifalı sulara sahiptir. - Yöresel yemekler: Mumbar çorbası, saç kavurma, saç böreği ve İskilip dolması gibi lezzetleriyle tanınır.

Mastaura Antik Kenti'nde şu yapılar ve kalıntılar bulunmaktadır: 1. Roma Hamamı: Kentin en dikkat çeken kalıntılarından biridir. 2. Amfitiyatro: 3. yüzyılın başlarında inşa edilmiş, 15.000-20.000 seyirci kapasiteli bir yapıdır. 3. Tiyatro: Şehrin kuzeybatısında yer alır, orkestra kısmı zeytin ağaçlarıyla kaplıdır. 4. Nekropol (Mezarlık): Ören yerinin güneydoğusunda yer alır, çok tahrip olmuş mezar yapıları tamamen orman ve çalılıklarla kaplanmıştır. Ayrıca, antik kentte kemerli yapılar ve Efes'i Celenaea'ya bağlayan ticaret yolu üzerinde yer alması nedeniyle stratejik bir konumdadır.

Mastaura'ya "Kolezyum" denmesinin nedeni, bu antik kentin içinde bulunan amfitiyatronun Roma'daki Kolezyum'a benzemesidir. Bu amfitiyatro, yaklaşık 100 metre çapında ve 360 derecelik oturma sıralarına sahip olup, gladyatör dövüşleri ve diğer gösteriler için kullanılmıştır.

Patara Antik Kenti'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Kuruluş: Hitit Kralı IV. Tudhaliya'nın MÖ 13. yüzyılda gerçekleştirdiği Lukka seferi ile ilgili metinlerde kentin adının “Patar” olarak geçtiği bilinmektedir. - Tarihçe: MÖ 5500'den itibaren yerleşim yeri olarak kullanılan Patara, Roma döneminde de önemli bir kent olmuş ve Likya-Pamphilya eyaletlerinin başkentliğini yapmıştır. - Likya Birliği: Likya Birliği'nin üç oy hakkına sahip altı kentinden biri olan Patara, birlik toplantılarının yapıldığı meclis binasına ev sahipliği yapmıştır. - Dini ve Kültürel Önem: Yunan mitolojisine göre Apollon'un kehanet merkezlerinden biri olarak kabul edilmiş ve Noel Baba olarak bilinen Saint Nicholas'ın da Patara'lı olduğu rivayet edilmiştir. - Son Dönemler: Bizans döneminde de gelişmesini sürdüren kent, Osmanlı İmparatorluğu döneminde iletişim ağı olarak kullanılmış ve 1911 yılında yaşanan savaşta büyük zarar görmüştür.

Zerzevan Kalesi'nde Roma Dönemi'nde askerler ve siviller yaşadı. Kalenin tarihi, Asur dönemine (MÖ 882-611) kadar uzanır ve Persler döneminde (MÖ 550-331) Kral Yolu üzerindeki yerleşim yerlerinin korunması amacıyla kullanıldı. 639 yılında İslam ordularının fethine kadar kesintisiz kullanılan kale, daha sonra yüzyıllarca boş kaldı.

Soli Pompeiopolis antik kentinde çeşitli dönemlerde farklı halklar ve önemli kişiler yaşamıştır: MÖ 700 yılları civarında: Rodoslu kolonistler tarafından kurulan kentte kalıcı insan varlığı yeniden tesis edilmiştir. Pers İmparatorluğu dönemi: Soli, Pers egemenliği altına girmiştir. Büyük İskender dönemi: Helenistik döneme geçiş yapılmış, kent Seleukos egemenliğinde parlak bir dönem yaşamıştır. Roma dönemi: MÖ 64 yılında, korsanlara karşı verdiği mücadeleden sonra kenti yeniden inşa ettiren ve ona kendi adını veren ünlü Romalı general Pompeius Magnus sayesinde kentin önemi artmıştır. Bizans dönemi: Soli, dini yönüyle öne çıkan bir piskoposluk merkezi haline gelmiştir. Antik kentte ayrıca filozof Chrysippus ve şair Aratos gibi önemli kişiler de yaşamıştır.

Ödemiş Kalesi, Roma döneminde yapılandırılmıştır.

Sarıkaya'daki Roma Hamamı, üçüncü derece arkeolojik sit alanı olarak belirlenmiştir.

Evet, Parion Antik Kenti'nde hamam bulunmaktadır.

Side'de anfi tiyatronun varlığı, antik dönemin önemli yapılarından birini korumak ve ziyaretçilere tarihi bir deneyim sunmak amacıyladır. Side Anfi Tiyatrosu, Roma dönemine ait ve barok özellikleri taşıyan bir yapıdır.

Yalvaç Psidia Antiokheia kentinde yaşanan dönemler MÖ 3. yüzyıldan itibaren başlamıştır. Önemli dönemler: - Roma Dönemi: Kent, en parlak dönemini Roma egemenliğinde yaşamış, Augustus döneminde (MÖ 27-İS 14) yoğun imar faaliyetleri görülmüştür. - Bizans Dönemi: 4.-6. yüzyıllarda Erken Bizans döneminde önemini sürdürmüş, 7. yüzyılda Anatolikon themasına bağlanmıştır. - 1176 Yılı: Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan'ın Bizans ordusunu yendiği Myriakephalon Savaşı'ndan sonra Türkler kente yerleşmiş ve eski kültürel merkez özelliğini yeniden kazandırmışlardır.