OrtaÇağ

"Tavşanın İntikamı" ifadesi farklı bağlamlarda farklı hikayeler anlatabilir: Orta Çağ el yazmaları: Bu yazmalardaki mizahi çizimlerde, tavşanların av olmaktan çıkıp avcı oldukları ve bu şekilde intikam aldıkları tasvir edilmiştir. Çizgi filmler: Modern çizgi filmlerde, kurnaz bir tavşanın kaplumbağa ile yaptığı yarışlarda onu yenmek için çeşitli tuzaklar kurarak intikam alması konu edilir. Gerçek hikaye: Bir köpeğin, komşusunun tavşanını öldürüp sonra onu yıkayarak komşusunun kapısına bırakması hikayesi. Film: "Tavşanın İntikamı" adlı bir film, bir kişinin sisteme karşı verdiği mücadeleyi anlatır.

Orta Çağ'da yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: Kavimler Göçü. Haçlı Seferleri. Magna Carta. Kara Ölüm. İstanbul'un Fethi. Coğrafi Keşifler. Orta Çağ, aynı zamanda feodalizm sisteminin hakim olduğu, kilisenin en büyük ekonomik, siyasi ve dinsel güç olduğu bir dönemdi.

Orta Çağ'ın karanlık olarak anılmasının bazı nedenleri: Kara Ölüm (Veba). Feodalite ve siyasi otorite. Bilimsel ve felsefi kısıtlamalar. Ekonomik ve sosyal zorluklar. Orta Çağ, global anlamda değerlendirildiğinde her medeniyet için karanlık bir dönem olarak kabul edilmez.

Orta Çağ'da Avrupa'nın bazı özellikleri: Kavimler Göçü ile başlayan ve İstanbul'un fethine kadar süren bir dönem. Merkezi otoritenin güçlü olmadığı, devletlerin birliğinin olmadığı bir süreç. Feodalizmin (derebeylik) siyasal, sosyal, ekonomik düzen olduğu bir çağ. Kralların yetkilerinin Papalara oranla daha az ve sınırlı olduğu bir dönem. En güçlü kurumun kilise (veya onun simgesel gücü Papalık) olduğu bir çağ. Bilimsel düşüncenin baskı altına alındığı ve bu yüzden bilim hayatının sönük geçtiği bir dönem. Haçlı Seferleri gibi önemli tarihi olayların yaşandığı bir dönem. Ticaretin öneminin arttığı, İpek ve Baharat Yolları'nın en önemli ticaret yolları olduğu bir dönem. Demokratik gelişmelerin de görüldüğü bir dönem (örneğin, 1295'te imzalanan Magna Carta).

İlk Çağ, Orta Çağ ve Yeni Çağ, tarih çağlarıdır. İlk Çağ. M.Ö. 3200 yılında yazının icadı ile başlamıştır. M.S. 375 yılında Kavimler Göçü veya M.S. 476'da Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması ile sona ermiştir. Önemli buluşların ve büyük devletlerin ortaya çıktığı bir dönemdir. Orta Çağ. 375'te Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasına neden olan Kavimler Göçü ile başlamıştır. 1453’te Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul Fethi ile sona ermiştir. Merkezi krallıkların gücünü yitirdiği ve derebeyliklerin ortaya çıktığı bir dönemdir. Yeni Çağ. 1453’te İstanbul’un Fethi ile başlamıştır. 1789’da gerçekleşen Fransız İhtilali ile sona ermiştir. Derebeyliklerin yerini, güçlü merkezi krallıkların aldığı bir dönemdir.

Orta Çağ'da Avrupa'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Feodalitenin Doğuşu: Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra feodalite ve derebeylik rejimi ortaya çıkmıştır. Kilisenin Etkisi: Kilise, siyasi ve dini bir güç olarak etkili olmuş, papalar kralları atama veya görevden alma yetkisine sahip olmuştur. Kültürel ve Bilimsel Gelişmeler: Karolenj Rönesansı gibi dönemlerle sanat, edebiyat ve eğitimde gelişmeler yaşanmış, ancak bilimsel düşünce kilise baskısı altında kalmıştır. Ekonomik Canlanma: Haçlı Seferleri, pusula, barut, kağıt ve matbaanın Avrupa'ya taşınmasına yol açmış, bu da ticaret ve gemiciliği canlandırmıştır. Devletlerin Oluşumu: Bugünkü Fransa, Almanya, Portekiz ve İspanya gibi modern devletler bu dönemde şekillenmiştir. Şehirleşme: 11. ve 13. yüzyıllar arasında Avrupa şehirleşmiş, nüfus şehirlerde yoğunlaşmıştır.

2025 TYT Tarih sınavında Orta Çağ'da Avrupa ile ilgili 1 soru çıkmaktadır. TYT Tarih sınavında toplam 5 soru sorulmaktadır. Orta Çağ'da Avrupa dışında, sınavda yer alan diğer konular şunlardır: Tarih ve Zaman; İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası; İslam Medeniyetinin Doğuşu; Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri; Beylikten Devlete Osmanlı; Dünya Gücü Osmanlı; Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı; Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914); Milli Mücadele; Atatürkçülük ve Türk İnkılabı.

Feodalite, özellikle 10. ve 13. yüzyıllar arasında Avrupa'da yaygın olan, toplumsal, siyasal ve ekonomik bir örgütleniş biçimidir. Feodalitenin temel özellikleri: Hiyerarşik yapı: En üstte kral veya imparator, altında soylular, daha sonra askerler ve en altta köylüler bulunur. Toprak temelli ekonomi: Zenginlik, sahip olunan toprak miktarıyla ölçülür ve üretim tarıma dayalıdır. Yerellik: Merkezî otorite zayıftır ve yönetim yerel düzeyde gerçekleşir. Sosyal yapı: Köylüler, toprak sahiplerine bağlı olarak çalışır ve herhangi bir hakka sahip değildir. Feodalite, Sanayi Devrimi ile birlikte ortadan kalkmıştır.

Medieval II: Total War, 1080 ve 1530 yılları arasındaki dönemi anlatmaktadır. Oyun, Orta Çağ savaşlarına, dinlere ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'daki siyasete odaklanmaktadır. Ayrıca, oyunun sonunda barut keşfedilmektedir. Oyun, Yeni Dünya'nın keşfi döneminden, Amerika'nın keşfi ve ele geçirilmesi dönemine kadar genişleyen bir zaman dilimini kapsamaktadır.

Orta Çağ'da kelimesinin doğru yazılışı, Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre Orta Çağ'da şeklindedir. Örnek cümleler: Orta Çağ'da vebadan büyük korku duyuluyordu. Pencereler muhtemelen Orta Çağ'ın sonlarında yapılmış olmalı. Orta Çağ felsefesi, tarihsel dönem itibarıyla ilkçağ felsefesinin bitiminden modern düşüncenin başlangıcına kadar olan dönemi kapsar.

Orta Çağ, tarihçiler tarafından iki ana aşamaya ayrılır: 1. Yüksek Orta Çağ: 5. ila 10. yüzyıllar. 2. Düşük Orta Çağ: 11. ila 15. yüzyıllar. Orta Çağ, 375 yılında Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasına neden olan Kavimler Göçü ile başlamış ve 1453’te Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul Fethi ile sonlanmıştır.

Carmina Burana, 11. ve 12. yüzyıllara ait 254 şiirden oluşur ve çoğunlukla Orta Çağ Latincesiyle kaleme alınmıştır. Eserin bazı bölümleri ve anlattıkları: O Fortuna: Yazgı, kader ve insanın alınyazısının yükseliş ve alçalışları. Taverna Bölümü: İçki içip kumar oynayarak ölümü unutmaya çalışan genç erkekler. Aşk Sarayı: Kadınların tutkularıyla olan savaşları ve fiziksel aşkı kabul edişleri. Carmina Burana, müzisyen Carl Orff tarafından 1935 yılında sahne kantatı olarak bestelenmiş ve ilk defa 1937'de gösterime konmuştur.

Tümeller problemi, varlıkların özleri sayılan genel ideaların (tümellerin) var olup olmadığı ve eğer varsa nerede bulundukları gibi soruları içeren felsefi bir tartışmadır. Bu problem, Antik Yunan'da tam anlamıyla bir problem olarak anlaşılmamış olsa da, ilk kez Porphyrios'un "Isagoge" adlı eserinde ele alınmıştır. Tümeller problemine dair üç temel yaklaşım: 1. Gerçekçilik (Radikal Realizm). 2. Kavramcılık (Konseptualizm). 3. Adcılık (Nominalizm).

İlk Çağ ve Orta Çağ arasındaki bazı farklar: Başlangıç ve Bitiş Olayları: İlk Çağ, yazının icadı ile başlamış ve M.S. 375'te Kavimler Göçü veya M.S. 476'da Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması ile sona ermiştir. Önemli Gelişmeler: İlk Çağ, para, alfabe ve takvim gibi önemli buluşların gerçekleştiği bir dönemdir. Toplumsal ve Siyasi Yapı: Orta Çağ'da Avrupa'da merkezi krallıklar gücünü yitirmiş ve derebeylikler ortaya çıkmıştır. Kültürel Etkileşim: Orta Çağ'da Haçlı Seferleri ile doğu ve batı arasında kültürel etkileşim artmış, Rönesans ve Reform gibi hareketlerin temeli atılmıştır.

Kral Arthur'un son savaşı, M.S. 6. yüzyılda gerçekleşen Camlann Savaşı'dır. Arthur, savaş yaralarının iyileşmesi için Avalon Adası'na götürülmüştür.

Geçmişe etkili vergi uygulamasının ne zaman başladığına dair kesin bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, vergi dairelerinin geçmişe yönelik olarak resen vergi kaydı açtığı ve bu durumun özellikle 2008 yılından itibaren sık sık araç veya emlak alım satımı yapan mükellefleri etkilediği bilinmektedir. Bu tür geçmişe yönelik vergi kayıtları ve açılan davalar, Danıştay'ın 2013 yılında verdiği bir kararla son bulmuştur. Vergi kanunlarının geçmişe yürütülmesi, belirli koşullar altında ve genellikle ekonomik zorluklar gibi istisnai durumlarda mümkün olmuştur.

9. sınıf tarih dersinin 2. dönem 2. yazılı sınavında aşağıdaki konular yer alabilir: Eski Çağ Medeniyetleri: Eski Çağ'da inançlar, bilim ve sanat anlayışları, Türklerde konargöçer yaşam. Orta Çağ Medeniyetleri: Orta Çağ'da yaşanan kitlesel göçler, Orta Çağ'daki başlıca devletlerin yönetim ve ordu yapıları, Orta Çağ'daki ticaret yolları, başlıca medeniyet havzalarında bilim, kültür ve sanat. Bu konular, 9. sınıf tarih müfredatının 2. dönem konularını kapsamaktadır.

Feodal beylik, feodalizm veya derebeylik olarak da bilinen, başta Orta Çağ Avrupası olmak üzere tarihin birçok evresinde rastlanan toplumsal, siyasal ve ekonomik bir örgütleniş biçimidir. Feodal beyliğin temel özellikleri: Toprak mülkiyeti: Topraklar soyluların elinde toplanır. Hiyerarşik yapı: Toplum, soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler gibi sınıflara ayrılır ve bu yapı bir piramit şeklindedir. Kişisel sadakat: Senyörler ve vassaller arasındaki karşılıklı bağlılık ilişkileri üzerine kuruludur. Merkezi otoritenin zayıflığı: Yerel yönetimlere dayanır. Kapalı ekonomik sistem: Kendi kendine yeterlik üzerine kuruludur, ticaret gelişmemiştir. Feodal beylik, Sanayi Devrimi ile ortadan kalkmıştır.

Feodal sistemin ortaya çıkmasının bazı nedenleri: Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü. Sürekli barbar saldırıları. Ekonomik bunalım. Ağır saban ve üzengi gibi tarım araçlarının icadı. Korunma ihtiyacı.

Düello yapan ilk kişi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, düellonun tarihçesi antik dönemlere kadar uzanmaktadır. İlk Çağ'da, savaştan önce veya savaş sırasında teke tek çarpışmalar yapıldığı ve bu tür dövüşlerin kabileler arasındaki anlaşmazlıkların çözüm yolu olduğu bilinmektedir. Orta Çağ'da ise düello, Avrupa'da biçim değiştirerek, genellikle soylular arasında onur sorunlarını çözmek için başvurulan bir yöntem haline gelmiştir.