Felsefe

Ontolojik kanıtın temel nedenleri şunlardır: Varlığın mükemmellik olması. Tanrı'nın tanımı. Zorunlu varlık. Bu kanıt, ilk kez Aziz Anselmus tarafından ortaya atılmıştır.

Sosyal Darwinizm, farklı ideolojilerle ilişkilendirilmiştir: Faşizm ve Nazizm: Bu ideolojiler, insan ilişkilerinde sosyal Darwinist bir bakış açısı ile çalıştırılmıştır. Liberalizm: Sosyal Darwinizm, liberal ekonomiyi savunan bir teori olarak kabul edilir. Öjeni: Bazı Sosyal Darwinistler, öjeni yoluyla ırkların ıslahını önermiştir. Emperyalizm: Sosyal Darwinizm, zayıf ırkların elenmesinin medeniyet için faydalı olacağını savunmuştur. Sosyal Darwinizm'in tek bir yorumu yoktur ve savunucuları kendilerini genellikle bu etiketle tanımlamamışlardır.

Francis Fukuyama'nın "Tarihin Sonu" tezi, çeşitli nedenlerle eleştirilmiştir: Kültürel Temelli Eleştiriler: Tez, liberalizmin ve Batı kültürünün diğer toplumlara dayatılması olarak görülmüştür. Ekonomi Temelli Eleştiriler: Sol ve sosyalist kesimler, liberalizmin eşitsizlik yarattığını ve bu durumun sınıfsal ve grupsal çatışmalara yol açarak demokratik sistemlerin kurulmasını engellediğini iddia etmiştir. Teorik Eleştiriler: Tezin, Hegel diyalektiğini yanlış yorumladığı ve felsefi temellerinin zayıf olduğu öne sürülmüştür. Rusya ve Çin'in Yükselişi: Fukuyama'nın tezinin üzerinden Rusya ve Çin'in yükselişi, IŞİD'in ortaya çıkışı ve sağ popülizmin zaferleri gibi olaylar geçmiş, ancak Fukuyama tezinde ısrar etmiştir. Mutlaklık İddiası: Bazı eleştirmenler, tezin mutlak bir değer taşıdığını ve Fukuyama'nın bakış açısının değişmeye veya geçersiz olmaya açık olmadığını savunmuştur.

"Babana bile güvenme" sözünün kime ait olduğu belirlenememiştir. Ancak, bu sözün kullanıldığı bazı bağlamlar şunlardır: Arabesk Filmi: Müjde Ar'ın evden kaçıp otostop çektiği bir kamyoncu, ona "Bu devirde babana bile güvenmeyeceksin" der. Prof. Dr. İskender Öksüz'ün Yazısı: Prof. Dr. İskender Öksüz, bu sözü Kuzey-Güney İtalya ayrımını açıklamak için kullanmıştır. Şiir: Ali Uydurucu'nun "Babana Bile Güvenme!" adlı bir şiiri bulunmaktadır. Hikaye: Bir Yahudi hikayesi olarak, babanın çocuğunu cesaretlendirmek için "at kendini aşağı, ben seni tutacağım" demesi ve çocuğun düşmesiyle sonuçlanan bir ders verme yöntemi olarak anlatılır.

Aristo'nun ikna üçlüsü (retorik üçgeni) üç unsurdan oluşur: 1. Ethos. 2. Logos. 3. Pathos. Aristo'ya göre bu üç unsurun birbirine üstünlüğü veya öncelik sırası yoktur; dolayısıyla üçgen eşkenar üçgen olarak kabul edilebilir.

Dervişin Teselli Koleksiyonu'nda yer alan bazı filozoflar: Sokrates; Hegel; Kant; Kierkegaard; Spinoza; Schopenhauer. Ayrıca, kitapta Doğu ve Batı'dan birçok düşünür ve yazara ait teselli sözleri ve yaklaşımlar bulunmaktadır.

"Tesadüf bir başlangıçtır, finali sen oynarsın, perdeyi kader kapatır" sözü, tesadüflerin bir başlangıç olduğu, ancak sonucun kişinin çabalarıyla şekilleneceği ve kaderin de bu süreci tamamlayacağı anlamına gelebilir. Bu söz, aynı zamanda 1938 yılında kimyager Roy J. Plunkett'in soğutucu gaz üretmeyi amaçlarken teflon kaplamayı keşfetmesine de atıfta bulunabilir.

Stoacılığın temel kitapları arasında şunlar öne çıkmaktadır: Marcus Aurelius - "Kendime Düşünceler". Seneca - "Ahlak Mektupları". Epiktetos - "Düşünceler ve Konuşmalar". Ayrıca, William B. Irvine'in "Güzel Yaşam Kılavuzu" ve Donald Robertson'un "Roma İmparatoru Gibi Düşünmek" gibi kitaplar da Stoacılığa giriş için önerilen eserler arasındadır.

10. sınıf felsefe ders kitabının 52. sayfasında genellikle ünite değerlendirme soruları ve kavramların tanımları yer alır. Örneğin, Bilim ve Kültür Yayınları'na ait 10. sınıf felsefe ders kitabında, sayfa 52'de tümevarım, argüman, özdeşlik, çelişki gibi kavramların tanımları ve bunlarla ilgili sorular bulunmaktadır. Ayrıca, MEB Yayınları'na ait 10. sınıf felsefe ders kitabında da sayfa 52'de iletişim, dil ve düşünme arasındaki ilişki üzerine sorular yer alır. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: derskitabicevaplarim.com; okulsoru.net; onlineodev.com.

Mustafa Güçlü'nün "Eğitim Felsefesi" kitabı 264 sayfadır. Ayrıca, Mustafa Güçlü'nün "Eğitim Felsefesi" adlı bir e-kitap versiyonu da bulunmaktadır ve bu e-kitap 256 sayfadır.

2025-2026 eğitim-öğretim yılı için 10. sınıf felsefe dersi programı 68 ders saatinden oluşmaktadır. Bazı ünitelerin ders saatleri: Felsefenin Doğası: 10 ders saati. Felsefe, Mantık ve Argümantasyon: 8 ders saati. Varlık Felsefesi: 8 ders saati. Bilgi Felsefesi: 8 ders saati. Ahlak Felsefesi: 8 ders saati. 11. sınıf felsefe dersi programı hakkında bilgi bulunamadı.

"İnsan politik bir hayvandır" sözü, Antik Yunan düşünürü Aristoteles'e aittir.

İbnü'l-Arabî'nin en önemli eserleri arasında şunlar sayılabilir: Fütûhat-ı Mekkiyye. Fusûsu’l-Hikem. İbnü'l-Arabî'nin eserlerinin sayısının 550 civarında olduğu belirtilse de, günümüze ulaşan eser sayısı yaklaşık 245'tir.

İskenderiyeli Hypatia, pagan (Hristiyan olmayan) bir dine mensuptur. Hypatia, Yeni Platonculuk öğretisine bağlıydı ve babasının uzmanlık alanlarının ötesinde, her şeyin “Bir”den kaynaklandığı bir inanç sistemi olan Neoplatonizm okulunda bir filozof olarak yer edindi.

"Rızık mal değildir" ifadesi, rızkın sadece maddi kazanç anlamına gelmediği, daha geniş bir anlamı olduğu anlamına gelir. Rızık, Allah'ın kuluna uygun gördüğü her türlü nasiptir. Ayrıca, fiilen faydalanılmayan mal ve mülk de rızık olarak kabul edilmez.

Hayır, zihinlilik ve zihniyetlilik aynı şey değildir. Psikolojik zihinlilik, insanların duygu, düşünce ve davranışlarının altta yatan nedenlerini, oluş şeklini, anlamını görebilme ve değerlendirebilme yetisidir. Zihniyetlilik hakkında ise bilgi bulunamamıştır.

Jean-Paul Sartre'ın "Varlık ve Hiçlik" adlı eseri, varoluşçuluk ve fenomenoloji çerçevesinde "olmak" kavramını fenomenolojik açıdan açıklayan bir ontoloji denemesidir. Eserde ele alınan bazı temalar: Özgürlük: İnsan, bu yapıtta ilk defa mutlak bir biçimde özgür olarak tanımlanır ve bu özgürlüğün beraberinde getirdiği sorumluluk işlenir. Öznelerarası ilişkiler: Özellikle aşk ilişkilerinde bile çatışmanın kaçınılmaz olduğu ve bu ilişkilerin genellikle sadizm, mazoşizm veya kayıtsızlık şeklinde yaşanabileceği analiz edilir. Başkasının varlığı: Başkasının, kişinin varlığına etkisi ve bu ilişkinin nesneleştirme yoluyla özgürlükten mahrumiyete yol açabileceği incelenir. Sartre, insanın gerçekliğinin varlık ve hiçliğin bir sentezi olduğunu, hiçliğin varlığı kuşattığını ve dünyaya taslak ve konturlarını kazandırdığını savunur.

Melih Cevdet Anday'ın "Defne Ormanı" şiiri, felsefenin kitleleri tahakküm altına alma ve varolanı meşrulaştırma aracı olarak işlevsel kılınışını anlatır. Şiirde, köle sahiplerinin ekmek kaygısı çekmedikleri için felsefe yaptıkları, çünkü ekmeklerini kölelerin verdiği; kölelerin ise felsefe kaygısı çekmedikleri için ekmek yapmadıkları, çünkü ekmeklerini köle sahiplerinin verdiği anlatılır. Anday, bu şiiriyle felsefeye ilişkin nelik ve gerçeklik düzeyindeki algılama ve anlamlandırma yanılsamasına ve yanlışlığına dikkati çeker. Ayrıca, "Defne Ormanı" şiirinin, Yunan dünyasının genel toplumsal havasını da başarılı bir şekilde yansıttığı belirtilir.

En güçlü tutkunun ne olduğu konusunda kesin bir yanıt vermek mümkün değildir, çünkü tutku, kişiden kişiye değişen ve kişisel ilgi alanlarına, değerlere ve hedeflere bağlı olarak farklılık gösteren bir duygudur. Bazı güçlü tutkular şunlardır: Var olma tutkusu. Başkalarına yardım etme tutkusu. Sanat ve yaratıcılık tutkusu. Başarı ve anlam tutkusu. Tutku, bireylerin kişisel yaşamlarını ve profesyonel hayatlarını olumlu yönde etkileyebilir.

Epiktetos'a göre kendinin efendisi olmak, insanın kendini bilmesiyle ve kendine hükmedebilmesiyle özgür olabilmesi anlamına gelir. Epiktetos, "Kendinin efendisi olmayan hiç kimse özgür değildir" sözüyle, insanın ancak kendi doğasına uygun bir yaşam sürdürebilmesi için onu kendi doğasından uzaklaştıran aşırı isteklerden sakınması gerektiğini vurgular. Ona göre, insan kendi prohairesis'inin, yani kendi değer yargılarına göre bir şeyi arzulama veya ondan kaçınma yetisinin efendisidir. Epiktetos, insanın ancak bu şekilde dünyayı kontrol edebileceğini savunur.