Felsefe

Onurlu insan, onuruna düşkün, onu her şeyin üstünde tutan ve saygınlığı olan kimse olarak tanımlanır. Ayrıca, ahlaki değerlere bağlı, dürüst, erdemli ve örnek davranışlar sergileyen kişiler de onurlu insan olarak nitelendirilebilir.

Francis Bacon, modern bilimin gelişmesinde büyük rol oynamış ve aşağıdaki görüşleri savunmuştur: 1. Ampirizm: Deney ve gözleme dayalı bilginin önemini savunmuş, bilginin sadece teorik bir uğraş değil, aynı zamanda pratik sonuçlar doğurması gerektiğini belirtmiştir. 2. Bilimsel Yöntem: Tümevarım (indüksiyon) yöntemini desteklemiş, yani tekil sonuçlardan hareketle genel ilkelere varılmasını savunmuştur. 3. Bilginin Gücü: "Bilgi güçtür" sözüyle, bilginin bireyleri ve toplumları güçlendirme potansiyeline sahip olduğunu ifade etmiştir. 4. İdoller: İnsan zihnini etkileyen ve doğru bilgiye ulaşmayı engelleyen dört farklı "idol" (yanlış kavramlar) tanımlamış ve bunlardan kurtulmayı hedeflemiştir. Bacon, ayrıca pozitivizm, bilimcilik ve ütopyacılığın ilk büyük temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.

Paradoks, çelişkili veya mantıksal olarak tutarsız görünen bir durumu ifade eder. Diğer anlamları: - Aykırı düşünce. - Tartışmaya açık, kesin bir yargı içermeyen karşıtlık.

Paradoks, çelişkili veya mantıksal olarak tutarsız görünen bir durumu ifade eder. Diğer anlamları: - Aykırı düşünce. - Tartışmaya açık, kesin bir yargı içermeyen karşıtlık.

Lao Tzu'nun en güzel sözlerinden bazıları şunlardır: 1. "Binlerce kilometrelik bir yolculuk bile, tek bir adımla başlamak zorundadır." 2. "Bilmediğini bilmek en iyisidir. Bilmeyip de bildiğini sanmak tehlikeli bir hastalıktır." 3. "İyi bir gezginin amacı bir yere varmak değil, yolda olmaktır." 4. "Doğa acele etmez, yine de her şeyi başarır." 5. "Başkalarını bilen kimse bilgili, kendini bilen kimse bilgedir."

Karl Marx'ın ateist olmasının nedeni, Yahudi kökenli olmasına rağmen ailesinin çağdaş yasalar nedeniyle Yahudiliği bırakıp Protestan mezhebi olan Lüterciliğe geçmesi ve bu durumun Marx'ta dini inançların sorgulanmasına yol açmasıdır. Ayrıca, Marx'ın üniversite yıllarında Hegel'in felsefesiyle tanışması ve Genç Hegelciler olarak bilinen gruba katılması da onun din ve felsefe gibi konulara eleştirel bir bakış açısı geliştirmesine katkıda bulunmuştur.

Rasyonalizmin temsilcileri arasında öne çıkan filozoflar şunlardır: 1. René Descartes: Modern rasyonalizmin kurucusu olarak kabul edilir, "Cogito, ergo sum" (Düşünüyorum, öyleyse varım) sözüyle bilinir. 2. Baruch Spinoza: Doğanın ve evrenin akıl yoluyla anlaşılabileceğini savunur. 3. Gottfried Wilhelm Leibniz: Evrenin mantıksal bir yapıya sahip olduğunu ve akıl yoluyla anlaşılabileceğini ileri sürer. 4. Platon: İdealar teorisiyle gerçek bilginin akıl ve düşünceyle kavranabileceğini savunur. 5. Aristoteles: Bilgi kavramının tümellere dayandığını ve akılsal düşünceye dayalı olduğunu belirtir.

"Dem bu demdir" ifadesi, tasavvufta "tecellinin zuhur ettiği an" olarak değerlendirilir. Ayrıca, "dem bu dem" Türkçe'de zamanın ne kadar hızlı geçtiğini veya bir olayın anında gerçekleştiğini belirtmek için de kullanılan bir deyimdir.

Zen ve Tao aynı şey değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler vardır. Tao, Çin kökenli bir felsefe ve din olup, evrenin doğal düzenini temsil eden "Yol" anlamına gelir. Zen ise Mahayana Budizminin bir dalı olup, Çin'den Japonya'ya yayılmıştır. Her iki öğreti de mindfulness, meditasyon ve kendini tanıma gibi kavramları içerir ve modern dünyada kişisel gelişim ve etik için ilham kaynağı olmaya devam ederler.

Albert Camus'nün "Yabancı" adlı eseri, şu nedenlerle saçma olarak değerlendirilebilir: 1. Hayatın Anlamsızlığı: Eserde, evrenin kayıtsızlığı ve yaşamdaki her şeyin anlamsızlığı vurgulanır. 2. Toplumsal Değerlere Kayıtsızlık: Meursault, toplumun ahlaki değerlerinden ve kurallarından yoksundur. 3. İntihar ve Kaçış: Camus'ya göre, saçmadan kurtulmak için iki seçenek vardır: İntihar veya umut.

Karl Popper, çeşitli alanlarda önemli görüşleri olan çok yönlü bir filozoftur. Başlıca savunduğu fikirler şunlardır: 1. Yanlışlanabilirlik İlkesi: Popper'a göre, bir teorinin bilimsel olabilmesi için yanlışlanabilir olması gereklidir. 2. Eleştirel Rasyonalizm: Popper, eleştirel düşüncenin ve şüpheciliğin önemini vurgular. 3. Açık Toplum: Popper, liberal demokrasiyi ve sosyal eleştirinin ilkelerini savunur. 4. Tarihsicilik Karşıtlığı: Tarihin belirli bir doğrultuda ilerlediği ve toplumsal yasaların keşfedilebileceği görüşlerine karşı çıkar.

"Uzayda Piknik" romanı, Arkadi Strugatski tarafından yazılmış ve iki farklı şekilde anlatılabilir: 1. Konusu: Uzaylılar, Dünya'nın beş bölgesini ziyaret etmiş ve giderken geriye "atıklarını" bırakmışlardır. 2. Felsefi Boyut: Kitap, insanlığın açgözlülüğü, hırsı, bencilliği ve korkusunu ele alır.

Mantık kuralları, doğru düşünmenin ilke ve kurallarını inceleyen disiplinin temel prensipleridir. İşte bazı önemli mantık kuralları: 1. Özdeşlik İlkesi: Bir şey ne ise odur, her şey kendi kendisiyle aynıdır (A = A). 2. Çelişmezlik İlkesi: Bir önerme hem doğru hem de yanlış olamaz, birbiriyle çelişen iki önermeden biri doğru kabul edilirse diğeri yanlış kabul edilir (A, A olmayan değildir). 3. Üçüncü Halin İmkânsızlığı İlkesi: Bir önerme ya doğrudur ya da yanlıştır, aralarında üçüncü bir ihtimal yoktur (A V ~A). 4. Yeterli Sebep İlkesi: Hiçbir yargı yeterli neden olmadan doğru değildir, her yargının bir nedeni olmalıdır. Ayrıca, mantıkta tümevarım ve tümdengelim gibi akıl yürütme yöntemleri de önemli yer tutar.

Adalet kısaca, herkesin eşit ve adil bir şekilde davranılması ilkesi olarak tanımlanabilir.

İdrak ve akıl aynı şeyler değildir, ancak birbirleriyle yakından ilişkilidirler. İdrak, duyular aracılığıyla dış dünyadan gelen bilgileri alma ve bunları anlamlı bir şekilde yorumlama yeteneğidir. Bu bağlamda, akıl, idrak edilen bilgileri değerlendirme ve sonuç çıkarma sürecini içerir.

Ludwig Wittgenstein'ın Türkçeye çevrilmiş yaklaşık 20 kitabı bulunmaktadır. Bazı eserleri şunlardır: - "Tractatus Logico-Philosophicus"; - "Felsefi Soruşturmalar"; - "Kesinlik Üstüne + Kültür ve Değer"; - "Yan Değiniler"; - "Defterler 1914-1916".

Felsefede göreceli yaklaşım, görecilik (rölativizm) olarak da bilinir ve bilginin ve değerlerin mutlak ve nesnel gerçeklikten saparak, göreceli olduğunu savunan bir öğretidir. Bu yaklaşıma göre: - Bilgi anlayışında: Kesinlik ve genel geçerlilik şüphelidir; bütün bilgiler görecelidir. - Etikte: Mutlak ahlaki değerler reddedilir; ahlaki değerler tarihsel koşullara, dönemlere, toplumlara, kültürlere ve kişilere göre değişir. Görecilik, bilim felsefesinde de etkili olmuş ve özellikle 20. yüzyılda kuantum fiziğine bağlı bilimsel gelişmelerden sonra gelişme göstermiştir.

Akıl yürütme türleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Tümdengelim: Genel bir kuraldan hareketle spesifik bir sonuca ulaşma yöntemidir. 2. Tümevarım: Özelden genel bir sonuca ulaşma yöntemidir. 3. Analoji (Benzerlik): İki durum arasında benzerlik kurularak bir sonuca varılır. 4. Redüksiyon (Analiz): Karmaşık bir konuyu daha basit bileşenlere ayırma sürecidir.

Enneads, Antik filozof Plotinos'un sözlerinden derlenen ve altı kitaptan oluşan bir eserdir.

Altruizm, başkalarının iyiliği ve refahı için kendi çıkarlarını veya ihtiyaçlarını bir kenara koyma davranışı olarak tanımlanır. Bu terim, Latince kökenli “alter” (diğer) kelimesinden türemiştir ve özgecilik veya fedakârlık anlamlarına gelir. Altruizmin bazı diğer tanımları: - “Maddi veya manevi kişisel çıkar gözetmeksizin diğer insanlara yararlı olmaya çalışma”; - “Bencillik karşıtı hareketlerde bulunma”.