Dilbilimi

Tahrir kelimesi, Arapça kökenli olup "yazma", "kaydetme", "deftere geçirme" anlamlarına gelir. Terim olarak, Osmanlı maliye teşkilatında vergilerin ve vergi mükelleflerinin tespiti için yapılan sayımları ve bu sayımların kaydedildiği defterleri ifade eder. Ayrıca, 1929 Türkçe müfredatında kompozisyon dersi yazı yazma çalışmalarının yerini tuttuğu da bilinmektedir.

Kamboçya'nın resmî dili Kmerce'dir.

Kaplan Sözlük'ün ne zaman kurulduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bazı önemli tarihçeler şu şekildedir: 28 Şubat 2023: allahsizkemalist'in sözlüğe kayıt oluşu. 26 Nisan 2023: simsiz titan'ın kayıt oluşu. Bu bilgiler ışığında, Kaplan Sözlük'ün 2023 yılı civarında kurulmuş olabileceği söylenebilir.

İngilizce ve Hintçe aynı değildir, ancak aynı dil ailesi olan Hint-Avrupa dillerinden gelmektedir. İngilizce, Hintçeden etkilenmiştir. Ayrıca, Hindistan'da İngilizce ve Hintçenin karışımı olan Hinglish adı verilen bir dil de bulunmaktadır.

İfsah, Arapça kökenli bir kelime olup farklı anlamlara gelebilir: Fesahatle konuşma, açık ve düzgün söz söyleme. Açma, genişletme. Unutma, akıldan çıkarma, ihmal etme. Ayrıca, ifsah, Allahü teâlânın muhâfazasına (korumasına) kavuşmaya vesile olan âyet-i kerîmeler anlamına da gelir.

Milli Türkçe, milli kültürümüzün temeli olan Türkiye Türkçesinin gelişim dönemlerini anlatır. Türkiye Türkçesi, Batı Türkçesinin üçüncü devresini oluşturur. Türkiye Türkçesinin bazı özellikleri şunlardır: Yabancı unsurlar: Arapça, Farsça ve batı dillerinden alınan kelimeler ve terkipler içerir, ancak Osmanlıca'ya göre daha temiz bir dildir. Cümle yapısı: Eski devrelerdeki karmaşıklıktan arınmış, kısa ve derli toplu cümlelerden oluşur. Konuşma dili ile yakınlık: Yazı dili, konuşma diline yaklaştırılmış ve İstanbul konuşması yazı dili olmuştur.

Türkmence ve Türkçe aynı dil ailesine ait olsalar da farklı dillerdir. Türkçe, Türk dillerinin Oğuz grubuna, Türkmence ise aynı dil ailesinin Oğuz grubunun Oğuz koluna aittir. Ancak, tarih boyunca göçebe yaşam tarzıyla farklı coğrafyalara yayılan Türkmenler, dilin bazı farklılıklar göstermesine neden olmuştur.

Soteria ve Soter aynı değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidir. Soter, "kurtarıcı, teslim eden" anlamına gelen Yunanca bir sıfattır. Soteria, "kurtuluş" anlamına gelen ve "soter" kelimesinden türetilmiş bir terimdir. Bu terimler, özellikle antik dönemde tanrıların unvanlarında ve tarihsel figürlerin isimlerinde birlikte kullanılmıştır.

Mendebur kelimesi, Farsça "mandbūr" kelimesinden türetilmiştir. Kelimenin kökeni, Arapça "dabūr" (batı rüzgârı) kelimesine dayanır; "min ad-dabūr" deyimi "batı rüzgârından" anlamına gelir. Türk Dil Kurumu'na göre mendebur, "sümsük, sünepe, pis, iğrenç" anlamlarına gelir.

Codex Cumanicus, 14. yüzyılda Karadeniz’in kuzeyindeki Kıpçak Türkleri (Kumanlar), İtalyanlar ve Almanlar tarafından derlenmiş iki bölümlük bir eserdir. Eserin özellikleri: Amaç: Kumanlar arasında Hristiyanlığı yaymaya yönelik Katolik misyonerler tarafından Türkçe bir rehber ve ilmihal olarak geliştirilmiştir. İçerik: İtalyan bölümü: Latince-Farsça-Kıpçakça sözlükler ve gramer kuralları içerir. Alman bölümü: Kıpçakça-Almanca ve Kıpçakça-Latince sözlükler, dualar, ilahiler ve bilmeceler bulunur. Önemi: Latin alfabesiyle yazılmış ilk Türkçe eserdir. Kıpçak ve Oğuz lehçelerinin tarihi için büyük önem taşır. Günümüzdeki durumu: Tek yazması, İtalya-Venedik Marciana Millî Kütüphanesi'nde saklanmaktadır.

Maşallah kelimesi Arapça kökenlidir. "Maşallah" kelimesi, Arapça "mā şāˀallah" (ما شاءالله) deyiminden alıntıdır. TDK'ya göre, "maşallah" kelimesinin iki temel anlamı vardır: 1. Beğeni ifade edici kullanım. 2. Şaşkınlık ve sitem belirtisi.

Garplılaşma, Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre "batılılaşma" anlamına gelir.

Latince'de tam olarak kaç kelime olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, bazı tahminler ve kaynaklar şu şekildedir: Perseus'un 301 metin üzerindeki kelime sıklığı aracı, 6.321.361 kelime olduğunu göstermektedir. Oxford Latin Sözlüğü, yaklaşık 40.000 giriş içermektedir. Du Cange'in "Glossarium Mediae et Infimae Latinitatis", yaklaşık 90.000 giriş içermektedir. Latince, ölü bir dil olmasına rağmen, yeni kelimeler de türetilmektedir, bu nedenle kesin bir sayı vermek zordur.

Balat, Yunanca "saray" anlamına gelen "palation" kelimesinden türemiştir.

Dünyanın ilk üç dili hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır, çünkü bu konuda farklı görüşler ve tartışmalar mevcuttur. Bazı dil bilimciler ve tarihçiler, en eski diller arasında şu üçünü kabul eder: 1. Akadca; 2. Mısırca; 3. Sümerce. Ancak bu dillerin nesli tükenmiştir. Hâlâ konuşulan en eski diller arasında ise şunlar sayılır: 1. Tamilce; 2. Sanskritçe; 3. İbranice. Ayrıca, Çince de en eski diller arasında yer alır; Çin yazı sisteminin en eski kanıtı 3.300 yıl öncesine ait yazıtlardan gelir. Dilin kökeni ve ilk konuşulan dil hakkında kesin bir bilgi vermek mümkün değildir, çünkü bu konuda bilimsel bir fikir birliği yoktur.

Latince'nin en büyük sözlüğü, Thesaurus Linguae Latinae (TLL) olarak bilinir ve bu sözlük projesi, beş Alman üniversitesinin ortak girişimiyle, klasik filolog Eduard Wölfflin’in önderliğinde başlatılmıştır. TLL, 19. yüzyılın son çeyreğinde başlamış olup, günümüzde 30'dan fazla kurum tarafından desteklenmektedir.

"Men dakka dukka" ifadesi, herhangi bir dine ait bir söz değildir; Arapça kökenli bir atasözüdür. "Men dakka dukka" atasözü, "kapı çalanın kapısı çalınır" anlamına gelir ve genellikle "eden bulur" şeklinde yorumlanır.

Yan anlam, bir kelimenin temel anlamıyla bağlantılı olarak zamanla ortaya çıkan değişik anlamlarından her biridir. Bir kelimenin yan anlam kazanmasında genellikle yakıştırma ve benzerlik ilgisi etkili olmaktadır. Örnekler: "Göz" dendiğinde akla ilk gelen, kelimenin temel anlamı olan organ adıdır. "Düşmek" kelimesi "Meyveler tek tek yere düştü" cümlesinde temel anlamda; "Çocuğun pantolonu düşüyordu", "Bu yılın ilk karı düştü" ve "Kavakların gölgesi yola düştü" cümlelerinde ise yan anlamdadır.

Temet Nosce Te Ipsum, "kendini bil" anlamına gelen Latince bir özdeyiştir. Bu söz, Antik Yunan felsefesinde bireyin önce kendini tanıması gerektiğini ifade eder. Platon'un hocası Sokrates, "Kendini tanı, o zaman evreni ve başkalarını tanıyacaksın" diyerek bu felsefeyi içselleştirdiğini ortaya koymuştur.

Fenike ve İbrani alfabeleri aynı değildir, ancak İbrani alfabesi, Fenike alfabesinin bir türevi olarak kabul edilir. Fenike alfabesi, MÖ 1000 yıllarında hiyerogliflerden esinlenerek oluşturulmuş ve her harfi bir sesi temsil eden semitik bir yazı sistemidir. Günümüzde kullanılan birçok çağdaş alfabe, Fenike alfabesinden türemiştir; bunlar arasında İbrani, Yunan, Latin, Arap alfabeleri bulunur.