DilBilim

Dil bilimci olmak için Dilbilim Bölümü okunmalıdır.

Bir şeyin mahiyeti, o şeyin özünü, niteliğini veya iç yapısını ifade eder. Mahiyeti anlamak için şu yöntemler kullanılabilir: 1. Felsefi ve Sosyolojik Analiz: Varlığın veya kavramın varoluş nedenini ve temel özelliklerini tartışarak mahiyetini belirlemek. 2. Hukuki İnceleme: Hukuki bir durumun veya işlemin temel niteliklerini ve kapsamını inceleyerek mahiyeti anlamak. 3. Dil Bilimsel Analiz: Dilsel yapılar ve kavramlar arasındaki ilişkileri ve anlam farklılıklarını detaylı bir şekilde analiz etmek. 4. Günlük Hayatta Gözlem: Bir ürünün, ilişkinin veya olayın gerçek doğasını ve temel özelliklerini gözlemleyerek mahiyetini değerlendirmek.

Etimolog ve etimoloji uzmanı aynı mesleği ifade eder ve kelimelerin kökenlerini ve tarihçelerini inceleyen dil bilimcilerdir. Etimologların yaptığı işler arasında: - Kelimenin kökenini ve hangi dil veya dillerden türediğini belirlemek. - Kelimelerin anlamlarının zaman içinde nasıl değiştiğini araştırmak. - Kelime ve dil yapılarının farklı dillere ve kültürlere nasıl yayıldığını incelemek. - Eski yazılı belgeler, şiirler, metinler ve halk hikayelerinden örnekleri inceleyerek kelime kullanımının tarihini ve evrimini anlamak. - Dilbilimsel analizler yaparak sözlüklerin hazırlanmasına katkıda bulunmak. - Dilin kültürle nasıl etkileşime girdiğini ve nasıl dönüştüğünü araştırmak. - Üniversitelerde veya dilbilim araştırma merkezlerinde öğretim ve araştırma yapmak.

Turan kavramı, Ural-Altay dillerini konuşan ırkları kapsamaktadır.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde aşağıdaki Türk lehçeleri ve edebiyatları anabilim dalları bulunmaktadır: Güney-Batı (Oğuz) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı. Güney-Doğu (Türkistan/Uygur) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı. Kuzey-Batı (Kıpçak) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı. Kuzey-Doğu (Saha (Yakut), Tuva, Hakas, Altay) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı. Çuvaş Türk Lehçesi ve Edebiyatı Anabilim Dalı.

Yeni Türk Dili yüksek lisans programında aşağıdaki dersler bulunmaktadır: 1. Araştırma Yöntemleri. 2. Lisansüstü Eğitime Uyum. 3. Anadolu Ağızlarının Sesbilimsel ve Biçimbilimsel Özellikleri. 4. Eski Anadolu Türkçesi Grameri I ve II. 5. Tarihi Türk Dilbilgisi İncelemeleri. 6. Türk Anlam Bilimine Giriş. 7. Türk Dillerinde Dilbilgisel Kategoriler. 8. Türkçe Dilbilgisi Terimleri. 9. Türkçe Sözdizimi İncelemeleri. 10. Seminer. 11. Tez Çalışması. Ayrıca, program kapsamında karşılaştırmalı tarihi Türkçe metin incelemeleri ve çağdaş Türk lehçeleri gibi seçmeli dersler de sunulmaktadır.

Çin'deki 56 etnik grubun konuştuğu diller şunlardır: Standart Çince (Mandarin, Putonghua) ve diğer etnik grupların yerel dilleri. Bazı başlıca etnik gruplar ve onların konuştuğu diller: - Han: Kendi dillerine ek olarak Wu, Xiang, Gan, Hakka lehçelerini de kullanırlar. - Zhuang: Guangxi bölgesinde resmidir. - Uygur: Xinjiang Uygur bölgesinde resmidir. - Moğol: Nei Mongol'da resmidir. - Tibetçe: Tibet'te resmidir.

Türkologlar, Türk topluluklarının dil, edebiyat ve tarihi ile ilgilenen kişilerdir. Görevleri arasında: Araştırma ve İnceleme: En eski metinlerden başlayarak Türkçe eserleri incelemek, Türk dilinin yapısını ve gelişimini araştırmak. Edebi Eserler: Edebi eserleri analiz etmek ve üzerine araştırmalar yürütmek. Çözüm Önerileri: Türkçe'nin korunması ve sağlıklı gelişimi için öneriler geliştirmek. Diğer Alanlar: Sözlük hazırlamak, Türkçe'nin diğer dillerle olan bağlantısını araştırmak ve sonuçlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşmak. Ayrıca, Türkologlar üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalışabilir veya özel sektörde yazarlık, editörlük gibi alanlarda görev alabilirler.

Çeviribilim mezunları, civelekyum terimi yerine "çevirmen" olarak adlandırılırlar. Çeviribilim mezunlarının iş yapabilecekleri bazı alanlar şunlardır: Yazılı ve sözlü çeviri: Kitaplar, makaleler, belgeler, konferanslar ve toplantılarda çeviri yapma. Yayıncılık ve medya: Editörlük, yayıncı ve medya çevirmeni olarak çalışma. Dil ve kültür danışmanlığı: Şirketlere ve bireylere dil kullanımı ve çeviri konularında danışmanlık verme. Eğitim ve akademik alan: Üniversitelerde öğretim üyesi veya araştırma görevlisi olarak görev yapma. Uluslararası kuruluşlar ve diplomasi: Dışişleri Bakanlığı ve uluslararası kuruluşlarda çalışma. Kurumsal ve teknik çeviri: Teknik belgelerin, kullanım kılavuzlarının ve finansal raporların çevirisini yapma. Turizm ve rehberlik: Tur rehberi ve turizm danışmanı olarak çalışma. Hukuk ve adli hizmetler: Adli tercüman olarak mahkemelerde ve adli süreçlerde hizmet verme.

Altay Dağları'nın Ural-Altay olarak adlandırılmasının nedeni, bu dağların Ural ve Altay kökenli toplulukların kültürel ve coğrafi sınırlarında yer almasıdır. Altay Dağları, Rusya, Kazakistan, Çin ve Moğolistan sınırları içerisinde yer alır. Ayrıca, Ural ve Altay kökenli soylar ve diller ayrımı, Türklerin Ural-Altay dağları arasındaki Güney Sibirya’da ortaya çıkması ile de ilişkilidir.

Anlambilim konusunda bazı kitaplar: "Anlambilim" - Doğan Aksan. "Semantik - Yeni Bir Anlambilim Projesi" - F. R. Palmer. "Dilin Matematiği - Formal Anlambilime Giriş" - Murat Özgen. "Sözdizimi ve Anlambilim" - Abdülkâhir el-Cürcânî. "Anlambilim Araştırma Alanları ve Sınırları" - Kolektif.

Türk-Altay Kuramı, Prof. Dr. Semih Güneri tarafından ortaya atılan ve Türklerin Kuzey Asya'daki erken tarihini arkeolojik belgeler üzerinden açıklayan bir teoridir. Bu kurama göre, "Türk-Altay" kavramı, Batılıların Ural-Altay veya Altay diye icat ettiği kavramların yerini alır ve Türklerin tarih boyunca Moğollardan ve diğer bozkır halklarından farklı bir kimliğe sahip olduğunu vurgular. Kuram, Türklerin yazılı belgelerine dayanarak, tarihlerinin MÖ 12.000'lerden önce tek bir dil olan Arkaik Lena-Yenisey Dili'nden kaynaklandığını ve bu tarihten sonra göçlerle farklı dillere ayrıldığını öne sürer.

Artı zaman ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Edebiyatta: "Artı Zaman" başlıklı yazıda, yaratıcı eserler ortaya koymak için boş zaman yerine "artı zaman"ın (uyku, televizyon, cep telefonu gibi aktivitelerden vazgeçilerek kazanılan zaman) kullanılması gerektiği ifade edilir. Fizikte: Tek boyutlu bir evrende artı bir zaman boyutunun mümkün olup olmadığı tartışılmaktadır. Genel kullanımda: "Mizah trajedi artı zamandır" sözünde, mizahın trajediden zaman sayesinde uzaklaşarak yaratıldığı ifade edilir.

Dil yakınlaşması, dillerin uzun süreli dil teması ve karşılıklı etkileşimi sonucu yapısal olarak birbirine benzemesi sürecidir. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır: 1. İki Dilli Kod Değiştirme: İki dilli konuşmacılar, her iki dilde de tam ifade kapasitesi ararken, diller arasında önceden var olan paralellikleri tespit eder ve bu yapıları benzer anlamları ifade etmek için kullanırlar. 2. Etnik Sınırlar: Sosyolinguistik faktörler, etnik sınırlar dil yakınlaşmasını engelleyebilir. 3. Fonolojik Benzerlikler: Temas halindeki dillerin fonolojik sistemleri yavaş yavaş birbirine benzemeye başlar, bu da fonetik, sözdizimsel veya morfolojik yakınlaşmaya yol açar. Bu süreç, dillerin aynı dil ailesine ait olup olmadığına bakılmaksızın gerçekleşir.

Gestalt kuramına göre kelimelerin algılanması, "benzerlik ilkesi" ile açıklanır. Bu ilkeye göre, benzer özelliklere sahip (renk, şekil, boyut vb.) kelimeler birlikte gruplanarak algılanır.

Paleografik yöntem, tarihi yazıların incelenmesi için kullanılan çeşitli teknikleri kapsar. Başlıca paleografik yöntemler şunlardır: - Görsel analiz: Yazının biçim ve stilini analiz eder. - Karbon tarihleme: Organik materyallerin yaşını belirlemek için kullanılır. - Semiyotik analiz: Yazının anlamını ve metin içindeki simgeleri inceler.

Şiirde anlam bilimi, anlambilim veya semantik olarak da bilinir, dildeki anlamla ilgili her şeyi inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı, şiirdeki kelimelerin ve dilsel ifadelerin anlamlarını araştırarak, onların ses yapıları ile dilin düşünce yapısı arasındaki ilişkileri analiz eder.

Türkbilimi, Türklük Bilimi veya Türkoloji olarak da bilinir; Türk halklarının filolojisi, antropolojisi, edebiyatı ve tarihi başta olmak üzere kültürel miraslarını sistematik bir şekilde derleyen, araştıran ve inceleyen bilim dalıdır. Bu bilim dalında uzmanlaşan kişilere Türkolog denir.

Kartveli halkı, Kartvelian dillerini konuşan etnik grupların genel adıdır. Bu terim en çok Gürcüleri ifade etmek için kullanılır.

Tıbbi terminolojide etimolojik yaklaşım, terimlerin kökenini ve gelişimini inceleyerek, tıp dilinin tarihsel sürecini anlama çabasıdır. Bu yaklaşımda, özellikle Latince ve Yunanca kökenli terimlerin nasıl oluştuğu ve zaman içinde nasıl değiştiği araştırılır.