EskiTürkçe

Eski Türkçe alfabeler arasında en bilineni Orhun alfabesidir. Özellikleri: - 38 harften oluşur, 4'ü sesli, geri kalanı sessiz harflerdir. - Sağdan sola doğru yazılır. - Küçük ve büyük harf ayrımı yoktur. Diğer eski Türkçe alfabeler ise Uygur alfabesi, Arap alfabesi ve Kiril alfabesidir.

"Uya" kelimesi, Özbekçe ve Eski Türkçe dillerinde kullanılan bir kelimedir.

"Yal" kelimesi, Eski Türkçe "yal-" (yanmak, alevlenmek) fiilinden türetilmiştir.

"Müştak-ı şeyda" ifadesi, sevgilisini çok özleyen biçare aşık anlamına gelir.

Kaplan kelimesi, Eski Türkçe "kapmak, yakalamak" fiilinden türetilmiştir ve ilk olarak Uygurca ve İbni Mühenna Lugat eserlerinde 1100 yılından önce kullanılmıştır.

"Liş" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Osmanlı terimi: "Liş" kelimesinin Osmanlıca karşılığı "yalayıcı, yalayan" anlamına gelir. 2. Eski Türkçe kelimesi: "Liş" aynı zamanda "salya, balgam" anlamında da kullanılan bir Eski Türkçe kelimesidir.

"Adut" kelimesi, Eski Türkçe'de "avuç" anlamına gelir.

Mahdum ve mahdum bey ifadeleri, erkek evlat anlamında kullanılan eski Türkçe kelimelerdir. - Mahdum: Arapça "hizmet edilen" kelimesinden türemiştir ve genellikle saygıya değer insanların erkek çocukları için hürmet ifadesi olarak kullanılırdı. - Mahdum bey: "Oğul bey" anlamına gelir ve ticaret unvanlarında da kullanılabilirdi.

"Öğ" ve "ög" kelimeleri farklı anlamlara sahiptir. "Öğ" kelimesi, Eski Türkçede "reis, baş, ileri gelen" ve "ağa, efendi" anlamlarına gelir. "Ög" kelimesi ise Eski Türkçede "anne" anlamına gelir.

"Eğ" kelimesinin kökeni, Eski Türkçe "eg-" fiilinden +In sonekiyle türetilmiştir.

"Od" ve "ateş" kelimeleri farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşır: 1. Od: Eski Türkçe'de "ateş" anlamına gelen bir kelimedir. 2. Ateş: Genel olarak, yüksek sıcaklık ve alev veren hızlı yanma olayı olarak tanımlanır.

"Bala" ve "mala" kelimeleri farklı anlamlara sahiptir: 1. "Bala" kelimesi, Eski Türkçe'de "kuş ve hayvan yavrusu" anlamına gelir. 2. "Mala" kelimesi ise iki farklı bağlamda kullanılır: - Anatomi terimi olarak: Yanak anlamına gelir. - Genel anlamda: Harç alıp sürmeye yarayan, demirden yapılmış sıvama aracı veya bez parçası anlamına gelir.

En güzel eski Türkçe kelimelerden bazıları şunlardır: 1. Berceste: Seçilmiş, değerli anlamına gelir. 2. Feriştah: İşin uzmanı, yetkili kişi anlamına gelir. 3. Munis: Cana yakın, uysal anlamına gelir. 4. Payidar: Sonsuza kadar yaşayacak olan, ölümsüz anlamına gelir. 5. Tahayyül: Hayal etme, zihinde canlandırma anlamına gelir.

"Yük" kelimesi, Eski Türkçe "yü-" fiilinden +Ik sonekiyle türetilmiştir.

Eski Türkçe'de "eski" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Çoktan beri var olan, üzerinden çok zaman geçmiş bulunan, yeni karşıtı. 2. Önceki, sabık.

Koşuk örneği olarak aşağıdaki dörtlük gösterilebilir: Eski Türkçe: > Öpkem kelip ogradım > Arslanlayu kökredim > Alplar başın togradım > Emdi meni kim tutar. Türkiye Türkçesi: > Öfkelenip dışarı çıktım > Arslan gibi kükredim > Yiğitler başını doğradım > Şimdi beni kim tutabilir. Bu tür şiirler, İslamiyet öncesi Türk edebiyatında sığır (av) ve şölen (kurban) törenlerinde kopuz eşliğinde söylenirdi.

"Bükün" kelimesinin kökeni Eski Türkçe'ye dayanmaktadır.

"Esiran" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Kozluçay Sözlüğü'ne göre: Hamur kesmeye yarayan araç. 2. Osmanlıca sözlüklerde: "Esîrân" olarak geçen bu kelime, "tutsaklar" anlamına gelir.

Zevzek kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Sıfat olarak: Geveze, saçma sapan şeylerle uğraşan kişi anlamına gelir. 2. Eski Türkçe'de: Esrar anlamında kullanılmıştır.

Eski Türkçede "gel" ve "git" fiillerinin karşılıkları şu şekildedir: - "Gel" fiili, "kel-"_şeklindedir ve Türkçenin en eski yazılı belgeleri olan Türk runik harfli metinlerden itibaren yaygın bir kullanım alanına sahiptir. - "Git" fiili ise "bar-"_sözcüğü ile karşılanmaktaydı ve "gitmek, varmak" anlamına gelmekteydi.