Arkeologiya

Hüseyin Dede Vazosu'nun önemli olmasının birkaç nedeni vardır: Erken Hitit dönemi sanatı: Çorum'daki Hüseyindede Tepe'de bulunan bu vazolar, yaklaşık MÖ 1650'ye tarihlenir ve kabartmalarla süslenmiş Erken Hitit vazoları arasında yer alır. En eski arp motifi: Vazo üzerindeki arp motifi, bu müzik aletinin Roma ve eski Yunan kültüründen önce Anadolu kültüründe var olduğunu gösterir. Dini tören tasvirleri: Vazodaki kabartmalar, Hitit döneminde yapılan dini törenleri ve bu törenlerde sergilenen dans figürlerini, müzik ve din ilişkisini tasvir eder.

Troya'da bulunan başlı iğneler üç ana tipe ayrılır: 1. Koni Başlı İğneler. 2. Piramit Başlı İğneler. 3. Çift Spiral Başlı İğneler.

Göbeklitepe'de yaşayan ilk insanlar, avcı-toplayıcı topluluklar olarak kabul edilmektedir. Klaus Schmidt ve diğer araştırmacılar, bu insanların tonlarca ağırlıktaki dikilitaşları kayalardan kesip çıkararak, işleyip Göbeklitepe'ye taşıdıklarını ve yapıları inşa ettiklerini düşünmektedir. Bu dönemde insanlar, henüz besin üretimine başlamamış ve hayvanları evcilleştirmemişlerdir; avcılık ve toplayıcılıkla geçinmişlerdir.

Cuneiform Digital Library Initiative'e göre, dünyada yaklaşık 500.000 adet kil tablet bulunmaktadır. Ancak bu sayı, kesin bir rakam olmayıp tahmini bir değerdir.

Yılancıburnu'nda Neopolis Antik Kenti bulunmaktadır. Ayrıca, 2025 yılı Şubat ayında Yılancıburnu'nda, MÖ 570-550'lere tarihlenen ve Samos üretimi olduğu düşünülen arkaik bir kouros (genç erkek heykeli) torsosu bulunmuştur.

Midas'ın tümülüsünü, 1950'li yıllarda Zonguldaklı madenciler açmıştır. Uzmanlar, Midas Tümülüsü'nün Kral Midas'a ait olup olmadığından emin değildir. Tümülüs, Polatlı'da bulunmaktadır.

Seyitömer Höyük'te yaşayan topluluklar, Tunç Çağı'ndan Roma dönemine kadar çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bazı dönemler ve bu dönemlerde höyükte yaşayanlar: Erken ve Orta Tunç Çağı. Hitit Dönemi. Frig Dönemi. Roma Dönemi. Ayrıca, Seyitömer Höyük sakinleri av ve tarımla uğraşmakta, küçükbaş hayvan yetiştirmekte, dokumacılık, çömlekçilik ve maden işleme gibi sanayi üretimi yapmaktaydı.

Sagalassos Antik Kenti'ne yerleşmiş uygarlıklar şunlardır: Luviler. Frigler, Lidyalılar ve Persler. Romalılar. Selçuklular.

Sardis (Sardes), Lidya uygarlığına aittir. MÖ 1300'de kurulan kent, MÖ 547'de Perslerin hakimiyetine girene kadar Lidya Krallığı'nın başkenti olmuştur.

Mardin'deki Çemka Höyük'te bulunan ve kadın şamana ait olduğu düşünülen mezar, 12.000 yıllıktır. Çanak Çömleksiz Neolitik A (PPNA) dönemine tarihlendirilen mezar, insanların avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik hayata ve tarıma geçiş yaptığı kritik bir zaman dilimine denk gelmektedir.

Pompeipolis antik kentinin diğer adı Πομπηιούπολις'tir (Yunanca). Ayrıca, Marcus Aurelius ve Lucius Verus döneminde kısa bir süre için Sebaste olarak da anılmıştır.

Arap bronz eli, İslamiyet öncesi Arap kültürüne ait bir eserdir. İspanya'nın kuzeyinde, Irulegi Demir Çağı bölgesinde bulunan ve üzerinde yazı olan bronz bir el, Baskça ve soyu tükenmiş diğer dillerle ilgili bir Vaskonik dilde yazılmıştır. Ayrıca, 2.100 yıllık bir bronz el de Güney Arabistan'da bulunmuş ve bu elin üstünde, Semitik dillerden Sabaean dilinde bir metin yer almaktadır.

Erken Tunç Çağı, yaklaşık olarak MÖ 3000-2000 yılları arasını kapsar. Bu çağ, kendi içinde Erken Tunç I (MÖ 3000-2650), Erken Tunç II (MÖ 2650-2300) ve Erken Tunç III (MÖ 2300-1900) olarak üç ana evreye ayrılır.

Kaşkaların kökeni hakkında iki farklı görüş bulunmaktadır: 1. Hatti Kökenli Oldukları Görüşü: Kaşkaların, Hattilerle akraba veya aynı kökenli bir halk olduğu düşünülmektedir. 2. Dışarıdan Geldikleri Görüşü: Kaşkaların, Anadolu'ya dışarıdan geldikleri ve yerli bir halk olmadıkları düşünülmektedir. Kaşkaların ne zaman ve nereden geldikleri kesin olarak bilinmemektedir.

Adilcevaz Kalesi, Urartular dönemine kadar uzanan bir tarihe sahiptir. Daha sonra bölgede hâkimiyet kuran medeniyetler tarafından defalarca yenilenmiştir: Anadolu Selçukluları; Harzemşahlar; İlhanlılar; Karakoyunlular; Safeviler; Osmanlılar.

Santa Harabeleri'nin tarihi, ilk yerleşmelerin Orta Çağ'da madenlerin işletilmesine dayalı olarak kurulmasına dayansa da, daha eski olması muhtemeldir. Kimi kaynaklara göre 17. yüzyılda, kimi kaynaklara göre ise daha eski tarihlerde kurulduğu bilinmektedir. Dolayısıyla, Santa Harabeleri'nin tarihi en az 1700 yıllık olarak değerlendirilebilir.

İlk yazı, M.Ö. 3500 civarında Mezopotamya'da Sümerler tarafından geliştirilen çivi yazısı olarak kabul edilir. Çivi yazısı, tapınak depolarına giren ürünlerin kaydını tutmak amacıyla ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra, M.Ö. 3200 civarında Eski Mısır'da hiyeroglif yazısı da ilk yazı örneklerinden biri olarak sayılır.

Tarihte ilk cinsel ilişkinin nerede gerçekleştiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bilim insanları 385 milyon yıl önce İskoçya sularında yaşayan "Mikrobrakiüs dicki" adlı yabani balık türünün cinsel ilişki yoluyla üreyen ilk canlı türü olabileceğini öne sürmektedir. Ayrıca, antik dönemlerde cinselliğin hem üreme hem de ibadet ve zevk amaçlı yapıldığı çeşitli toplumlarda gözlemlenmiştir.

Çatalhöyük'te evlerin içine ölülerin gömülmesinin birkaç olası nedeni vardır: Sevdiklere yakınlık: Neolitik Çağ insanları, ölülerini kendilerine yakın tutmak istemiş olabilirler. Ritüel ve sembolik anlam: Ölülerin, yüzlerin yaslanıp uyuduğu zeminin tam altına gömülmesi, ritüel ve sembolik bir öneme sahip olabilir. Sosyal organizasyon: Ölülerin ev tabanlarının altına gömülmesi, biyolojik akrabalıktan ziyade, sosyal olarak düzenlenmiş bağımlılıklar ve bağlantılar sistemine dayalı bir sosyal yapıyı yansıtabilir. Ayrıca, Çatalhöyük'te evlerin altına gömülen yetişkin ve çocukların birbirleriyle akraba olmadıkları da bulunmuştur.

İzmir'in Torbalı ilçesinde Metropolis Antik Kenti bulunmaktadır.