KadınTarihi

Safiye Ali'nin ilk Türk kadın doktor olması önemlidir çünkü bu, Türk kadınının eğitim ve meslek hayatında elde ettiği başarıların bir göstergesidir. Ali, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında, cinsiyet ayrımcılığına rağmen yurt dışında eğitim alarak ülkesine dönmüş ve tıp alanında önemli çalışmalar yapmıştır. Ayrıca, Ali'nin anne ve çocuk sağlığına yönelik çabaları, süt damlası merkezleri kurarak binlerce çocuğa ulaşmasıyla da dikkat çekicidir.

İlk kadın resmi, 1839 yılında Dorothy Catherine Draper'ın fotoğrafıyla çekilmiştir.

Şaman kadın mezarları farklı bölgelerde farklı tarihlerde bulunmuştur: 1. Mardin, Türkiye'de Çemka Höyük'te keşfedilen olası bir kadın şaman mezarı 12.000 yıl öncesine tarihlenmektedir. 2. İsrail'de bulunan bir kadın şaman mezarı ise 12.000 yıldan daha eski, yaklaşık 18.000 yıl öncesine ait olduğu düşünülmektedir.

Eski Türklerde kadın, toplumsal ve siyasi hayatta önemli bir yere sahipti. Temel nitelikleri arasında "analık" ve "kahramanlık" yer alıyordu. Aile içinde de yüksek bir konuma sahip olan kadın, kocasına destek olur ve emirnameler kağan ve hatunun adıyla imzalanırdı. Sosyal hayatta kadınlar, ticarete atılır, mal ve mülk edinebilirdi. İslam'ın kabulünden sonra da Türk kadınının konumu büyük ölçüde değişmedi ve erkeklerle benzer sosyal aktivitelerde yer almaya devam etti.

Derman Bayladı'nın "Bizans'ta Üç İmparatoriçe" kitabı, Bizans İmparatorluğu'nda kadınların aldığı önemli rolleri ele almaktadır. Kitapta, Theodora, İrini ve Zoe adlı üç imparatoriçenin yaşam öyküleri anlatılmaktadır.

Gertrude Bell, birçok alanda önemli faaliyetlerde bulunmuş çok yönlü bir kişiliktir: 1. Eğitim ve Seyahatler: Oxford Üniversitesi'nde tarih eğitimi aldı ve okuldan birincilikle mezun olan ilk kadın oldu. 2. Arkeolojik Çalışmalar: Anadolu ve Irak'ta arkeolojik kazılar yaptı ve Karkamış ile Babil gibi önemli antik şehirleri inceledi. 3. İngiliz Politikaları: I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz hükümeti adına Arapları Osmanlıya karşı kışkırtarak ayaklanma başlatılmasına yol açtı. 4. Popüler Kültür: Werner Herzog'un yönettiği 2015 yapımı "Çöl Kraliçesi" filminde hayatı konu alındı.

Tralleisli kadınların ne iş yaptığına dair doğrudan bir bilgi bulunmamakla birlikte, antik dönemde kadınların genel olarak ev işleri ve çocuk bakımı ile uğraştıkları bilinmektedir. Ayrıca, sağlık ve tıp sektöründe kadınların önemli rol oynadığı ve bazı kadınların hemşire olarak çalıştığı belirtilmektedir.

Christine Peltre'nin "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Kadınlar" adlı kitabı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarından Türkiye Cumhuriyeti'nin başlangıç yıllarına kadar olan 50 yıllık bir dönemde kadınların toplumsal yapısını ve kültürel çeşitliliğini anlatıyor. Kitapta ele alınan konular arasında: - Müslüman, Hıristiyan, Musevi, Arnavut, Boşnak, Makedon, Bulgar, Ermeni, Kürt ve Çingene kadınların portreleri; - Pierre Loti'nin "Türk Hanımları" olarak adlandırdığı kadınlar; - Modern Cumhuriyet döneminin siluetleri; - Batılı bakışın egzotik zevki ve hayal gücünü karşılayan kartpostallar. Ayrıca, kitapta dönemin etnografik ve tarihsel önemi de vurgulanıyor.

Amazon kadınlarının hala yaşadığına dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, bazı araştırmacılar, özellikle Kazakistan'da yapılan kazılarda ortaya çıkan mezar kalıntılarının, Amazon mitinin temelini oluşturan Sarmat ve İskit kadın savaşçılarına ait olabileceğini öne sürmektedir. Amerikalı arkeolog Dr. Jeanine Davis Kimball, 1994 yılında Kazakistan'da yaptığı kazılarda, DNA testi ile bir Türk kız çocuğunun genleriyle Amazonların genlerinin %99,9 oranında aynı olduğunu ortaya koymuştur. Ancak, bu bulgular kesin bir yaşam belirtisi olarak değerlendirilmemiştir ve Amazonların hala yaşadığına dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.

Asur'da kadınların yaşamı, sosyal, ekonomik ve siyasi alanlarda çeşitli roller üstlenmelerini içeriyordu. Sosyal hayat: Kadınlar, aile içinde önemli bir statüye sahipti ve ev meseleleriyle ilgileniyorlardı. Ekonomik hayat: Asurlu kadınlar, özellikle tekstil ve bira imalatında aktif rol alıyor, ticaret yapıyor ve aile şirketlerinde görev üstleniyorlardı. Siyasi hayat: "Rubātum" adı verilen kraliçeler, devlet yönetiminde krallarla eşit konumda yer alıyor ve idari ile hukuki kararlarda söz sahibi oluyorlardı. Örtünme, Asur'da kadınların sosyal statüsünü belirten bir uygulamaydı; hür ve saygın kadınlar başlarını örterken, köleler ve fahişeler örtünmezdi.

Kadınların tarihini Françoise Heritier ve Sylviane Agacinski gibi yazarlar yazmıştır. Ayrıca, Bonnie G. Smith'in "Dünya Tarihinde Kadınlar" adlı kitabı da kadınların tarihsel rolünü ve mücadelelerini ele almaktadır.

Antik Roma döneminde kadınların yaptığı işler: Ev içi işler: Kadınlar, ev halkının beslenmesinden, köleleri denetlemekten, malları kaydetmekten ve yün işleriyle uğraşmaktan sorumluydu. Ticaret ve ekonomi: Üst ve orta sınıfa mensup kadınlar, temel okuma ve yazma becerilerini öğrenir, bazen özel hocalardan ders alırlardı. Üretim: Kadınlar, tuğla, kiremit, amphora ve kap kacak üretimini kapsayan imalat sektörü ile büyük ölçekli kumaş ve giysi üretimini içeren tekstil sektöründe faaliyet göstermiştir. Rahibelik: Vesta rahibeleri, Roma'nın güvenliği ve hayatta kalması için gerekli olan ritüellerin doğru şekilde uygulanmasından sorumluydu. Kadınların kamusal yaşamda görev alması ve siyasi haklara sahip olması mümkün değildi.

Spartalı kadınlar, Antik Yunan'da diğer şehir devletlerindeki kadınlardan oldukça farklı bir konuma sahipti. Bazı özellikleri: - Özgürlük: Spartalı kadınlar, daha fazla özgürlüğe sahipti ve erkeklerle eşit bir yasal statüye sahiptiler. - Eğitim: Resmi bir eğitim alıyorlardı ve okuryazardılar. - Mülkiyet: Kendi mülklerine sahip olma ve yönetme hakları vardı. - Evlilik: Evliliğe teşvik edilirlerdi ve 18 yaşında evlenmeleri gelenekseldi. - Toplumsal rol: Spartalı kadınların birincil sorumluluğu, güçlü ve sağlıklı erkek çocuklar doğurmaktı. Spartalı kadınların, toplumun savaşçı yapısıyla uyumlu olarak, "cesaret" ve "vatanseverlik" gibi erdemleri benimsemeleri bekleniyordu.

1950'lerde İngiltere'de kadın eğitimi, gramer okulları ve tek cinsiyetli eğitim üzerine kuruluydu. Gramer Okulları: 1950'lerde ve 1960'larda, 11-plus sınavını geçen öğrenciler, kız veya erkek gramer okullarına giderdi. Tek Cinsiyetli Eğitim: 1950'lerde eğitim genellikle tek cinsiyetliydi; kızlar sadece diğer kızlarla birlikte eğitim alırdı. Ayrıca, 1950'lerde İngiltere'de kadınların üniversiteye kaydı, 1920'lerdeki %47'lik orandan düşerek %30'a geriledi.

Viking kadınları, toplumda önemli roller üstlenen güçlü ve bağımsız bireylerdi. Sorumlulukları arasında: - Ev işleri: Yemek pişirme, temizlik, çocuk bakımı ve çiftlik işleri yer alıyordu. - El sanatları: Dokuma, kumaş boyama, tereyağı ve peynir üretimi gibi alanlarda faaliyet gösteriyorlardı. - Ticaret: Üretilen malları takas ederek ekonomiye katkıda bulunuyorlardı. Yasal hakları ise şöyleydi: - Mülk sahibi olabilir ve miras bırakabilirlerdi. - Evlenme ve boşanma kararları kendilerine aitti. - Eşleri savaşta veya uzun yolculuklarda olduğunda, evin ve çiftliğin yönetimini üstlenirlerdi. Savaşa katılımları ise sınırlı olsa da, bazı kaynaklarda kadın savaşçıların olduğu belirtilmektedir.

Orta Çağ kadınlarının bazı lakapları şunlardır: 1. "Anlaşmazlıkları Düzenleyen". Kadınlar, toplum içindeki çatışmaları çözme rolleri nedeniyle bu şekilde anılırlardı. 2. "Toplumun Barışçıl Bağları". Kadınlar, barış ve uyumun sembolü olarak görülürlerdi. 3. "Barışın Dokumacıları". Bu lakap da kadınların toplum üzerindeki barışçıl etkilerini ifade ederdi. 4. "Bacıyan-ı Rum". Anadolu'da Türkmen kadınların oluşturduğu ve sosyal hayata katılan bir teşkilat için kullanılan lakap. 5. "Katun". Eski Türk devletlerinde hükümdar eşlerinin unvanlarından biri.

"Kadın Sultanlar" kitabı, Osmanlı Devleti'nin kuruluş, yükseliş, duraklama ve çöküş dönemlerinden seçilmiş padişah eşlerinin ve kızlarının gerçek hikayelerini anlatmaktadır. Kitapta, bu kadınların yaşadıkları dönemlerin kayda değer olayları çerçevesinde hayatları ele alınmaktadır.

"Kral Bacım" ifadesi, tarihsel bağlamda iki farklı kadın teşkilatını ifade edebilir: 1. Bacıyan-ı Rum: 13. yüzyılda Anadolu'da Ahi Evran'ın eşi Fatma Bacı tarafından kurulan, kadınların ekonomik, sosyal ve kültürel olarak örgütlenmesini sağlayan bir kadın teşkilatıdır. 2. Şerife Bacı: Kurtuluş Savaşı döneminde, kucağında 9 aylık bebeğiyle İnebolu'dan aldığı cephaneyi Kastamonu'ya taşırken donarak şehit düşen bir Türk kadınıdır. O, Türk kadınının kahramanlık ve fedakarlık timsali olarak anılmaktadır.

Antik çağda kadınların yaşamı, farklı kültürlere ve toplumlara göre değişiklik göstermekteydi. Genel olarak, antik toplumlarda kadınlar erkeklerle karşılaştırıldığında daha düşük bir statüye sahipti ve sosyal, ekonomik ve politik olarak erkeklerin egemenliği altındaydı. Antik çağda kadınların yaşamlarından bazı kesitler şu şekildedir: Antik Yunan'da kadınlar. Antik Roma'da kadınlar. Bazı antik toplumlarda kadınlar. Antik çağlarda kadınların yaşadığı dünya, günümüzden çok farklıydı.

Moğol kadınları, toplumun her tabakasında saygın bir konumda bulunmuşlardır. Sorumlulukları ve rolleri: - Kabile yaşantısında iş yükünü erkeklerle paylaşmış, hatta bazen daha fazla sorumluluk üstlenmişlerdir. - Devlet idaresinde yer almış, hanın ölümünden sonra naibe olarak görev yapmışlardır. - Askeri faaliyetlerde bulunmuş, kocaları savaştayken onların işlerini yürütmüşlerdir. - Merasimlere ve kurultaylara katılmış, hükümdarın yanında yer almışlardır. Sosyal hayatları: - Eğitimli ve kültürel olarak gelişmişlerdir. - Ekonomik hayatta aktif rol oynamış, çiftçilik, hayvancılık ve el işleri gibi alanlarda çalışmışlardır. Genel algı: - Moğol toplumunda kadının konumu, diğer bazı kültürlere göre daha yüksek tutulmuş ve bu durum yabancıları şaşırtmıştır.