KadınTarihi

Safiye Ali'nin ilk Türk kadın doktor olması, kadınların tıp alanındaki varlığını ve yeteneklerini kanıtlaması açısından önemlidir. Safiye Ali'nin ilk Türk kadın doktor olmasının diğer önemli yönleri şunlardır: Anne ve çocuk sağlığına katkıları. Uluslararası temsil. Feminist hareketlere katılımı.

İlk kadın resminin ne zaman yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, ilk kadın portresinin 1839 yılında ABD'de çekildiği bilinmektedir. Türk resim sanatında ise ilk kadın ressam olarak Mihri Müşfik kabul edilir.

Mardin'deki Çemka Höyük'te bulunan ve kadın şamana ait olduğu düşünülen mezar, 12.000 yıllıktır. Çanak Çömleksiz Neolitik A (PPNA) dönemine tarihlendirilen mezar, insanların avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik hayata ve tarıma geçiş yaptığı kritik bir zaman dilimine denk gelmektedir.

Eski Türklerde kadın, toplum içinde önemli bir konuma sahipti ve erkeklerle eşit haklara sahipti. Bazı özellikleri: Sosyal ve siyasi hayat: Kadınlar, sosyal ve siyasi hayatın her noktasında aktif olarak yer alırdı. Ekonomik haklar: Mülkiyet, miras ve varislik hakları vardı; ayrıca emvâle ve dirliklere tasarruf edebilirlerdi. Aile içi roller: Ev içinde hâkimiyet kadına aitti; yemek pişirme, temizlik yapma, çocuklara bakma gibi görevleri üstlenirlerdi. Savaşçı kimlik: Ata biner, silah kullanır ve avlanırlardı. Toplum içindeki saygı: Toplum içinde "altun özük" (bedeni altın gibi kadın), "ertini özük" (bedeni inci gibi kadın) gibi güzel sıfatlarla anılırlardı. Boşanma hakkı: Kadınlar, boşanma hakkına sahipti. Eski Türklerde cinsiyet ayrımı yapılmazdı ve kız evlat sahibi olmak utanç verici sayılmazdı.

Derman Bayladı'nın "Bizans'ta Üç İmparatoriçe" kitabı, Bizans İmparatorluğu tarihinde önemli roller oynamış üç imparatoriçenin yaşam öykülerini anlatır: Theodora ve İrini: Yetenekleri ve siyasi hırslarıyla imparatorluğa damgalarını vurmuş iki imparatoriçe. Zoe: Yönetme yeteneğiyle değil, ileri yaşında birbiri ardına yaptığı üç evlilikle ve kocalarına Bizans tahtını armağan olarak sunmasıyla ün kazanmıştır. Kitap, bu imparatoriçelerin renkli yaşam öyküleriyle okuyucunun ilgisini çekmeyi amaçlar.

Gertrude Bell, Orta Doğu'da önemli faaliyetlerde bulunmuş bir İngiliz casus, tarihçi, arkeolog ve seyyahtır. Başlıca yaptıkları: Seyahatler: Avrupa ve Orta Doğu'da birçok seyahat gerçekleştirmiştir. Arkeolojik Çalışmalar: Anadolu ve Orta Doğu'da arkeolojik kazılar yapmış, özellikle Binbirkilise'de önemli çalışmalar yürütmüştür. İngiliz Ajanlığı: I. Dünya Savaşı sırasında Arapları Osmanlı'ya karşı kışkırtarak ayaklanma başlatılmasına öncülük etmiştir. Irak'ın Kuruluşu: Savaş sonrası Irak'ın yönetiminde kilit rol oynamış, sınırların belirlenmesinde etkili olmuştur. Kitaplar: "Çöl ve Ekili" ve "Ammurath'tan Ammurath'a" gibi klasik seyahat kitapları yazmıştır. Bell, 12 Temmuz 1926'da intihar etmiştir.

Tralleisli kadınların ne iş yaptığına dair doğrudan bir bilgi bulunmamakla birlikte, antik dönemde kadınların genel olarak ev işleri ve çocuk bakımı ile uğraştıkları bilinmektedir. Ayrıca, sağlık ve tıp sektöründe kadınların önemli rol oynadığı ve bazı kadınların hemşire olarak çalıştığı belirtilmektedir.

Christine Peltre, "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Kadınlar" kitabında Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarından Türkiye Cumhuriyeti'nin başlangıç yıllarına kadar olan dönemde kadınların toplumsal rolünü ve kültürel çeşitliliği ele almaktadır. Kitapta, farklı din ve etnik kökenlere sahip Osmanlı kadınlarının günlük yaşamları, kıyafetleri ve çalışma koşulları incelenmektedir. Ayrıca, kitabın sonsözünde gazeteci-yazar Liz Behmoaras, çağdaş Türkiye’nin kuruluşundan günümüze kadınların özgürleşme öyküsünü ele almaktadır.

Amazon kadınlarının hala yaşadığına dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, bazı araştırmacılar, özellikle Kazakistan'da yapılan kazılarda ortaya çıkan mezar kalıntılarının, Amazon mitinin temelini oluşturan Sarmat ve İskit kadın savaşçılarına ait olabileceğini öne sürmektedir. Amerikalı arkeolog Dr. Jeanine Davis Kimball, 1994 yılında Kazakistan'da yaptığı kazılarda, DNA testi ile bir Türk kız çocuğunun genleriyle Amazonların genlerinin %99,9 oranında aynı olduğunu ortaya koymuştur. Ancak, bu bulgular kesin bir yaşam belirtisi olarak değerlendirilmemiştir ve Amazonların hala yaşadığına dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.

Asur'da kadınların yaşamı, sosyal, ekonomik ve siyasi alanlarda çeşitli roller üstlenmelerini içeriyordu. Sosyal hayat: Kadınlar, aile içinde önemli bir statüye sahipti ve ev meseleleriyle ilgileniyorlardı. Ekonomik hayat: Asurlu kadınlar, özellikle tekstil ve bira imalatında aktif rol alıyor, ticaret yapıyor ve aile şirketlerinde görev üstleniyorlardı. Siyasi hayat: "Rubātum" adı verilen kraliçeler, devlet yönetiminde krallarla eşit konumda yer alıyor ve idari ile hukuki kararlarda söz sahibi oluyorlardı. Örtünme, Asur'da kadınların sosyal statüsünü belirten bir uygulamaydı; hür ve saygın kadınlar başlarını örterken, köleler ve fahişeler örtünmezdi.

Kadınların tarihini yazan bazı önemli isimler: Christine de Pizan. Michelle Perrot ve Joan Wallach Scott. Bonnie G. Smith. Rosalind Miles. Ayrıca, ikinci dalga feminist tarihçiler ve sosyal tarihçiler, kadınların tarihini geleneksel tarih anlayışının dışına çıkarak ele almışlardır.

Antik Roma döneminde kadınların yaptığı işler: Ev içi işler: Kadınlar, ev halkının beslenmesinden, köleleri denetlemekten, malları kaydetmekten ve yün işleriyle uğraşmaktan sorumluydu. Ticaret ve ekonomi: Üst ve orta sınıfa mensup kadınlar, temel okuma ve yazma becerilerini öğrenir, bazen özel hocalardan ders alırlardı. Üretim: Kadınlar, tuğla, kiremit, amphora ve kap kacak üretimini kapsayan imalat sektörü ile büyük ölçekli kumaş ve giysi üretimini içeren tekstil sektöründe faaliyet göstermiştir. Rahibelik: Vesta rahibeleri, Roma'nın güvenliği ve hayatta kalması için gerekli olan ritüellerin doğru şekilde uygulanmasından sorumluydu. Kadınların kamusal yaşamda görev alması ve siyasi haklara sahip olması mümkün değildi.

Spartalı kadınlar, Antik Yunan'daki diğer şehir devletlerindeki kadınlardan daha fazla hak ve özgürlüğe sahipti. Bazı özellikleri: Eğitim: Resmi eğitim alırlardı ve askeri, felsefi ve yönetimsel eğitimlere katılırlardı. Mülkiyet: Mülk sahibi olabilir, miras alabilir ve ticari işlemler yapabilirlerdi. Sosyal yaşam: Şehir devletinin siyasi ve sosyal yaşamının bir parçasıydılar. Aile ve evlilik: Evlilikte amaç, sağlıklı çocuklar doğurmaktı. Sorumluluklar: Erkekler savaşta yokken çiftlik ve evle ilgilenirlerdi. Giyim: Diğer Yunan kadınlarına göre daha özgürdüler; belden kuşaklı, vücuda uzanan elbiseler giyerlerdi. Spartalı kadınlar, erdemli çocuklarıyla övünür ve duygularını kontrol etmek üzere eğitilirlerdi.

1950'lerde İngiltere'de kadın eğitimi, gramer okulları ve tek cinsiyetli eğitim üzerine kuruluydu. Gramer Okulları: 1950'lerde ve 1960'larda, 11-plus sınavını geçen öğrenciler, kız veya erkek gramer okullarına giderdi. Tek Cinsiyetli Eğitim: 1950'lerde eğitim genellikle tek cinsiyetliydi; kızlar sadece diğer kızlarla birlikte eğitim alırdı. Ayrıca, 1950'lerde İngiltere'de kadınların üniversiteye kaydı, 1920'lerdeki %47'lik orandan düşerek %30'a geriledi.

Viking kadınları, erkek egemen bir toplumda yaşamalarına rağmen oldukça geniş haklara ve sorumluluklara sahipti. Bazı özellikleri: Eşit haklar: Hem aile içinde hem de kanun önünde kadın-erkek eşitliği vardı. Ekonomik bağımsızlık: Mülkiyet biriktirebilir, mal alıp satabilir ve ticaretle uğraşabilirlerdi. Çiftlik yönetimi: Erkekler ticaret veya savaşla meşgulken kadınlar çiftliği yönetirdi. Sosyal roller: Şamanist ritüellerde etkin rol alır, seiðr adı verilen şamanist büyüleri yapabilirlerdi. Eğitim: Kız çocuklarının uygun bir yaşa geldiğinde evlendirildiği düşünülmektedir. Savaşçı kadınlar konusunda ise, 13. yüzyıla ait İzlanda destanları, kadınların savaşlara katılabileceğini gösterse de, bu tasvirlerin daha önceki olayları farklı bağlamlarda anlattığı ve Viking Çağı'nda kadınların savaşçı bir rolünün olmadığı düşünülmektedir.

Orta Çağ kadınlarına takılan bazı lakaplar şunlardır: Anlaşmazlıkları Düzenleyen; Toplumun Barışçıl Bağları; Barışın Dokumacıları. Ayrıca, bazı kadınlar için kullanılan özel lakaplar da vardır: Meryem Ana (ideal kadın olarak); Acıların Leydisi (17. yüzyıl). Orta Çağ'da kadınlar genellikle "baştan çıkarıcı kötü" veya "tapınaklarda bakire tanrıça" olarak da algılanırdı.

Sibel Eraslan'ın "Kadın Sultanlar" kitabı, Osmanlı Devleti'nin kuruluş, yükseliş, duraklama ve çöküş dönemlerinden seçilmiş padişah eşlerinin ve kızlarının gerçek hikayelerini anlatıyor. Kitapta, bu kadınların yaşadıkları dönemlerin kayda değer olayları çerçevesinde şu temalar işleniyor: adalet; barış; insana saygı ve onur; refah ve dayanışma. Eraslan, bu hikayelerle kadın sultanların hüznünü, sevincini ve tarihteki rollerini anlamaya çalışıyor. Kitap, kadın sultanlara oryantalist yaklaşıma karşı bir duruş olarak da değerlendirilebilir.

"Kral bacım" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "bacı" kelimesinin anlamları hakkında bilgi mevcuttur. Bacı kelimesi halk dilinde "kardeş" anlamına gelir. "Kral" ise, bir bölgeyi veya ulusu yöneten hükümdar anlamına gelir. Daha fazla bilgi için ilgili bağlamın açıklanması gerekebilir.

Antik çağda kadınların yaşamı, farklı kültürlere ve toplumlara göre değişiklik göstermekteydi. Genel olarak, antik toplumlarda kadınlar erkeklerle karşılaştırıldığında daha düşük bir statüye sahipti ve sosyal, ekonomik ve politik olarak erkeklerin egemenliği altındaydı. Antik çağda kadınların yaşamlarından bazı kesitler şu şekildedir: Antik Yunan'da kadınlar. Antik Roma'da kadınlar. Bazı antik toplumlarda kadınlar. Antik çağlarda kadınların yaşadığı dünya, günümüzden çok farklıydı.

Moğol kadınları, göçebe yaşam tarzına uyum sağlayarak erkeklerle eşit sorumlulukları üstlenirdi. Bazı özellikleri: Ekonomik bağımsızlık: Mülk sahibi olabilir, miras alabilir ve kendi mallarını yönetebilirlerdi. Toplumsal rol: Dini törenlere katılabilir ve şaman olabilirler. Askeri görev: Orduda yer alırlardı; örneğin, "ermuk" adlı bir grup kadın asker olarak bilinirdi. Günlük işler: Hayvan bakımı, kamp kurma, yiyecek üretimi ve pişirme gibi görevleri vardı. Siyasi etki: Üst düzey kabile liderlerinin eşleri, toplantılarda görüşlerini dile getirebilir ve vekil hükümdar olarak görev yapabilirdi. Moğol kadınları, özellikle kocaları savaştayken imparatorluk genelinde düzeni sağlamaktan sorumluydu.