Arkeologiya

Kaya mezarları en fazla 36 metre derinde olabilir.

Neolitik dönemde şehirlerin ortaya çıkmasının başlıca sebepleri şunlardır: 1. Tarımın Keşfi: Neolitik Devrim ile tarımın başlaması, insanların yerleşik hayata geçmesine ve köyler kurmasına olanak tanıdı. 2. Verimli Topraklar: Şehirlerin ilk olarak verimli tarım alanlarının bulunduğu Mezopotamya, İndus, Nil ve Sarıırmak Vadisi gibi yerlerde kurulması. 3. Ticaret Faaliyetleri: Tarımsal üretimin artması, şehirler arasında ticaret faaliyetlerinin doğmasına neden oldu. 4. Savunma ve Yönetim Gereksinimleri: Şehirlerin büyümesi, savunma ve yönetim ihtiyaçlarını ortaya çıkardı, bu da yönetici sınıfların ve askeri güçlerin oluşmasına yol açtı.

Ilıpınar'da yaklaşık M.Ö. 6000'li yıllardan itibaren ilk tarımcı topluluklar yaşadı. Bu topluluklar, İznik Gölü'nün batısındaki verimli bir düzlüğe yerleşmiş ve çamurla sıvanmış ahşap direkli duvarlar ve sazlarla örtülmüş çatılardan oluşan basit kulübeler yapmışlardır. Hayvancılık da yapan Ilıpınar yerleşimcileri, aralarında keçi, öküz ve domuzların da bulunduğu sürülerden yararlanmıştır.

Osmancık'ın ilk yerleşimcileri, Hitit, Pers, Selçuklu ve Osmanlı imparatorlukları dönemlerinde bölgeye egemen olan topluluklardır. 1075 yılında Türk egemenliğine girdikten sonra, kentin adı Oğuzların Alayuntlu boyundan Sorgun Oymağı olarak değiştirilmiş ve bu oymağın beyi Şerafettin Osman Gazi tarafından yönetilmiştir.

Prof. Dr. Reyhan Körpe, Troas ve Trakya Chersonesos bölgelerinde birçok antik kentin yerini tespit etmiştir. Bunlardan bazıları: Lampsakos; İmbros; Colonai; Lysimakhia; Dardanos; Sigeion; Akhilleus Tümülüsü; Coela (Gelibolu Yarımadası'nda, daha önce bilinmeyen bir Roma yerleşimi). Ayrıca, 2024 yılında yapılan yüzey araştırmaları sırasında Hermaion Antik Kenti'nin yeri de Çanakkale'nin Biga ilçesi Hisarlı köyü yakınlarında bulunmuştur.

Zigguratın son katında rasathane yani gözlemevi bulunur.

Mühür yüzükler, Hitit uygarlığına aittir.

Truva'nın Çorum ile doğrudan bir ilgisi yoktur. Truva Antik Kenti, Çanakkale'nin Hisarlık ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

Te’omim Mağarası, önemli bir arkeolojik alan olarak kabul edilir çünkü geç Roma döneminde pagan ritüellerinin gerçekleştirildiği bir yer olarak kullanılmıştır. Te’omim Mağarası'nın önemli olmasının bazı nedenleri: - Kafatasları ve kandiller: Mağarada bulunan insan kafatasları ve kandiller, ritüel amaçlarla yerleştirilmiş olup, ölülerle iletişim ve kehanet törenlerinin yapıldığını göstermektedir. - Tarihi katmanlar: Mağaranın Tunç Çağı'na kadar uzanan bir geçmişe sahip olması, tarihsel katmanlarının derinliğini ve zenginliğini ortaya koymaktadır. - Gizemli atmosfer: Mağaranın, yeraltı dünyasına açılan bir kapı olarak kabul edilmesi ve bu tür mistik inançlarla ilişkilendirilmesi, onu gizemli ve ilgi çekici kılmaktadır.

Behistun Yazıtları, Pers Kralı I. Darius tarafından MÖ 521-486 yılları arasında yaptırılmış olup, üç farklı dilde yazılmış bir kitabeler topluluğudur. Yazıtta şunlar yer almaktadır: 1. I. Darius'un Tahta Çıkışı: Gaumata isimli bir sahtekarın, öldürülen Pers kralı Bardiya'nın kimliğine büründüğü ve tahtı gasp ettiği anlatılır. 2. İsyanların Bastırılması: Pers İmparatorluğu'nun çeşitli bölgelerinde çıkan isyanlar ve Darius'un bunları nasıl bastırdığı detaylı bir şekilde anlatılır. 3. Krallığın Yönetimi ve Tanrı Ahura Mazda'nın Rolü: Darius, yönetimini Ahura Mazda'nın desteği ile sürdürdüğünü vurgular ve başarısının temel sebebinin bu inanç olduğunu belirtir. 4. Yazıtın Yazılma Amacı: Darius, yazıtın gelecekteki Pers krallarına bir rehber olmasını amaçlamıştır. Yazıt, aynı zamanda bir propaganda aracı olarak kullanılmış ve Pers İmparatorluğu'nun gücünü ve Darius'un meşruiyetini göstermek için tasarlanmıştır.

Güvercinada, Bizans uygarlığına aittir.

Taş Devri ve Maden Devri sınıflandırılırken dikkat edilen temel unsurlar şunlardır: 1. Kullanılan Malzemeler: Taş Devri, insanların taşa uyguladığı işleme göre bölümlere ayrılırken (Kabataş, Yontma Taş, Cilalı Taş gibi), Maden Devri, aletlerin yapıldığı madenlere göre sınıflandırılmıştır (Bakır, Tunç, Demir). 2. Teknolojik Gelişmeler: Maden Devrinde, madenlerin işlenmesindeki kolaylık ve bu sayede daha dayanıklı ve kullanışlı aletlerin yapılması önemli bir kriterdir. 3. Toplumsal ve Kültürel Değişimler: Her iki devirde de toplumsal yapı, yaşam tarzı ve ekonomik faaliyetler gibi alanlarda yaşanan değişimler dikkate alınmıştır.

Hüseyin Dede Vazosu, Hitit dönemine ait olması ve üzerindeki arp betimlemesi nedeniyle önemlidir. Ayrıca, vazodaki kabartmalar Hitit dönemindeki dini törenleri ve müzik ile din arasındaki ilişkiyi tasvir etmektedir.

Yılancıburnu bölgesinde, antik dönemde "Neopolis" adlı bir kent bulunmaktaydı.

Göbeklitepe'yi inşa eden ilk insanlar, avcı-toplayıcı bir topluluk olarak kabul edilmektedir. Kazılarda, bu insanların alet ve silahlarını taş, kemik ve ahşaptan yaptıkları, seramik veya metal gibi teknolojileri henüz kullanmadıkları belirlenmiştir.

Dünyada yaklaşık 500.000 adet kil tablet olduğu tahmin edilmektedir.

Cilâlı Taş Devri, MÖ 8000 yılından MÖ 5500 yılına kadar sürmüştür.

Troya'da bulunan başlı iğneler üç ana tipe ayrılır: 1. Koni Başlı İğneler: Erken Tunç Çağı II döneminden itibaren görülmeye başlanmıştır ve Troya, Küllüoba, Kusura, Beycesultan gibi birçok Anadolu yerleşiminde bulunmuştur. 2. Piramit Başlı İğneler: MÖ 3. binyılın başından itibaren kullanılan bu iğneler, Troya, Bozüyük, Demircihöyük-Sarıket ve Küçükhöyük mezarlıklarında ele geçmiştir. 3. Çift Spiral Başlı İğneler: Bu tipteki iğneler, altın ve bronzdan yapılmış olup, Seyitömer Höyük ve diğer bazı Anadolu yerleşimlerinde bulunmuştur.

Tiran Kalesi, Bizans uygarlığına aittir.

Taş tabletlerde çivi yazısı kullanılmıştır.