Hume'un Nedensellik Görüşü
Ardışık olaylar neden-sonuç ilişkisi olarak değerlendirilemez. Olayların bir araya gelmesi rastgele ve gelişigüzel olabilir. Bir olayın ortaya çıkmasından diğerinin varoluşunu çıkaramayız
- okulsoru.net
Ardışık olaylar neden-sonuç ilişkisi olarak değerlendirilemez. Olayların bir araya gelmesi rastgele ve gelişigüzel olabilir. Bir olayın ortaya çıkmasından diğerinin varoluşunu çıkaramayız
Determinizm, evrenin bilimsel yasalarla belirlenmiş ve zorunlu olduğunu savunan öğretidir. Nedensellik ilkesi determinizmin temel taşıdır. İnsan eylemleri ve kararları kesin kurallar içinde gerçekleşir
Bu video, bir konuşmacının "Allah'ı kim yarattı?" sorusuna felsefi bir yaklaşım sunan bir eğitim içeriğidir.. Konuşmacı, bu sorunun nedensellik ilkesini yanlış anlamasından kaynaklandığını açıklıyor. Nedensellik ilkesinin "her başlangıcı olanın bir sebebi vardır" şeklinde olduğunu, Allah'ın bir başlangıcı olmadığı için bu sorunun mantıksal olarak tutarsız olduğunu anlatıyor. Ayrıca, ateistlerin genellikle evreni ezeli unsur olarak ileri sürdüklerini, ancak kozmolojik delillerle evrenin başlangıcının olduğunu gösterdiklerini belirtiyor. Video, sonsuz silsile teorisinin mantıksal çelişkilerini ve bilim felsefesindeki neden-sonuç ilişkisini de ele alıyor.
Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan eğitim içeriğidir.. Video iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde bilim felsefesi konu kavrama testinin çözümleri adım adım anlatılmakta, bilimin tek bir bilme yolu olarak görülmesi, bilimsel yöntemin sınırları, bilim adamlarının öznelliği gibi konular ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise bilimsel bilginin özellikleri ve önemi açıklanmakta, bilimsel bilginin öngörüde bulunma özelliği örneklerle anlatılmaktadır.. Videoda ayrıca bilimsel kuramların teknolojik gelişimdeki rolü, nedensellik ilkesine uygun düşünmenin günlük hayattaki uygulamaları ve bilimsel bulgulara güvenerek teknolojiye teslim olmanın önemi gibi konular da işlenmektedir.
Bu video, konuşmacının tanrı'nın varlığı konusundaki düşüncelerini paylaştığı bir düşünce içeriğidir. Konuşmacı, ateist ve müslüman arasındaki tartışmaların mantıksız olduğunu savunmaktadır.. Video, tanrı'nın varlığını bilemeyeceğimizi ve bu konuda hem ateistlerin hem de müslümanların haksız olduğunu iddia ederek başlıyor. Konuşmacı, ilkel toplumlardan günümüze kadar tanrı inancının gelişimini anlatıyor ve nedensellik sorunsalını ele alıyor. İmam Gazali'nin nedensellik sorununu nasıl çözdüğünü açıklıyor ve modern toplumda insanın ilkel dönemlere benzer şekilde paraya, eve, arabaya taparak "mağara insanı" olarak kaldığını sorguluyor.
Tarih, geçmişteki olayları zaman ve yer göstererek inceleyen bilimdir. Kronoloji, tarihsel olayların zamanını konu alan bilimdir. Olaylar kısa sürede, olgular uzun sürede oluşur. Milli kimlik, vatan, millet ve geleneklere bağlılığı temsil eder
Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı istatistiksel araştırma türlerini ve korelasyonu açıklamaktadır.. Video, İngiliz araştırmacıların çiftçilerin ineklerine davranışları ile ineklerin süt verme randımanı arasındaki ilişkiyi inceleyen bir araştırma örneği üzerinden ilerlemektedir. Konuşmacı, bu araştırmanın örneklem araştırması, gözleme dayalı araştırma veya deney olup olmadığını analiz ederek, gözleme dayalı araştırma olduğunu açıklamaktadır. Ayrıca, bu tür araştırmaların iki değişken arasında korelasyon bulabileceğini ancak nedensellik ilişkisini kurmak için deneylere ihtiyaç duyulduğunu vurgulamaktadır.
Kopernik, Batlamyus'un dünya merkezli evren sistemini Güneş merkezli olarak değiştirdi. Kopernik'in düşüncesi düalist anlayıştan monist anlayışa geçişi sağladı. Kopernik'in fikirleri hümanizmin doğmasına öncülük etti
Bu videoda Kerem Can Koçak, Boğaziçi Üniversitesi Bilim Kulübü ve Evrim Ağacı'nın ortaklaşa düzenlediği beşinci Evrim Günleri'nde yapacağı konuşmayı tanıtıyor.. Konuşma 15 Aralık Pazar günü gerçekleşecek ve başlığı "Özgür İrade Problemi ve Nedensellik" olacak. Kerem Can Koçak, bir fizikçi olarak nörobilimsel konulara çok fazla girmeyeceğini ancak özgür irade probleminde ve evrimde nedensellik sorunsalının fizik bilimi açısından ele alınacağını belirtiyor. Konuşmada her şeyin fizik yasaları tarafından belirlendiği ve büyük patlamayla belirlendiği sorusu ele alınacak.
Bu video, bir öğretmenin coğrafya dersi formatında coğrafyanın temel ilkelerini anlattığı eğitim içeriğidir.. Videoda coğrafyanın insan ve doğa etkileşimini inceleyen bir bilim dalı olduğu hatırlatılarak, nedensellik ilkesi, karşılıklı ilgi bağlantı ilkesi ve dağılış ilkesi detaylı olarak açıklanmaktadır. Öğretmen, sınavlarda karşılaşılabilecek soru tiplerini ve çözüm yöntemlerini örneklerle göstermekte, özellikle dağılış ilkesinin coğrafya dersindeki önemini vurgulamaktadır.. Video, müfredatta olmayan konularla ilgili soruların nasıl çözüleceği konusunda bilgiler içermekte ve bir sonraki videoda doğa ve insan konusunun işleneceği belirtilmektedir.
Bu video, bir felsefe dersi veya eğitim içeriği formatında olup, konuşmacı nedensellik ve zaman arasındaki ilişkiyi ele alıyor.. Video, nedenselliğin zamanla alakalı olup olmadığı sorusuna odaklanıyor. Konuşmacı, nedenselliğin zaman-mekan içinde olması gerektiğini kabul ederken, neden-sonuç ilişkisinin zaman içinde değil, ontolojik olarak öncüllerin sonuçlardan önce olması gerektiğini savunuyor. Allah'ın evreni yaratması ve zamanın ortaya çıkışı arasındaki ilişkiyi açıklamak için, nedenselliğin anlık olarak kurulabileceği ve evrenin yaratılmasıyla birlikte zamanın da belirdiği görüşünü sunuyor.
Nedensel sonsuz gerileme, şeylerin nedensel başlangıcı olmadığını savunur. Kaba zorunluluk, doğal parçaların zorunlu olarak var olduğunu öne sürer. Kaba olumsallık, parçaların varlığı zorunlu olmasa da var olduğunu belirtir
Bu video, bir grup akademisyen arasında geçen, felsefi ve tarihsel kavramları ele alan bir tartışma formatındadır. Tartışmada Tolga, Sadra, Tuncay ve diğer konuşmacılar yer almaktadır.. Video, özgür irade kavramı etrafında başlayıp, nedensellik, tarih anlayışı ve tarihsel açıklamalar üzerine derinlemesine bir inceleme sunmaktadır. Konuşmacılar, beyin-irade ilişkisi, tarihsel olayların nedenleri, çoklu nedensellik kavramı ve tarihsel hakikat gibi konuları ele alırken, farklı nedensellik modellerini (gerekli-yeterli nedenler, çoklu nedensellik, işlevselcilik) karşılaştırmaktadır.. Tartışmada ayrıca tarihçilerin nedenlik ilişkilerini nasıl analiz ettikleri, tarihsel olayların tek bir nedeni olmadığını ve birden fazla faktörün bir araya gelmesi sonucu oluştuğu vurgulanmaktadır. Doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasındaki temel farklar, insan davranışlarının motivasyon, niyet ve irade gibi içsel faktörlere bağlı olduğu ve geleceğin bilinmeyenliği insan davranışlarını nasıl etkilediği de tartışmanın önemli konuları arasındadır.
Bu video, bir akademik ders formatında olup, bir eğitmen tarafından Fahrettin Er-Razi'nin "El-Metalib'ul-Aliye" adlı kitabının incelenmesi üzerine hazırlanmıştır.. Ders, imkan delilinin zatların (cevherlerin) imkanı üzerinden ele alınmasını konu almaktadır. Konuşmacı, mümkünün müessire muhtaç olması deliline yönelik on sekiz farklı eleştiriyi inceliyor, Razi'nin bu eleştirilere verdiği cevapları ve özellikle "tercih ediciye dayanmaz" görüşüne yönelik eleştirilerini detaylı şekilde ele alıyor. Ayrıca, İbn-i Sina'nın imkan delili, mümkün-zorunlu-imkansız kavramları ve nedensellik tartışmaları da dersin önemli konularını oluşturmaktadır.. Videoda ayrıca liberteryen özgürlük kavramı, Daniel Dennett'in evrimsel nedensellik teorisi, Russell'ın nedensellik eleştirileri ve Razi'nin "evleviyet" fikri gibi felsefi kavramlar da incelenmektedir. Dersin sonunda, bir sonraki derste "illet-malul eşzamanlı mı?" sorusunun inceleneceği belirtilmektedir.
Determinizm, her şeyin değiştirilemez kurallar çerçevesinde belirlendiğini savunur. Nedensellik ilkesine göre her şey ya bir olayın nedeni ya da sonucudur. İnsan özgür iradesiyle değil, bilimsel yasalar çerçevesinde karar alır
Bu video, bir konuşmacının "Allah'ı kim yarattı?" sorusuna beş maddeyle cevap verdiği bir felsefi analiz sunumudur.. Konuşmacı, bu sorunun felsefi açıdan yanlış anlaşıldığını ve beş farklı açıdan ele alındığını açıklıyor. İlk olarak bilim felsefesi açısından bir şeyin açıklamasının daha iyi bir açıklama olması için o açıklamanın ayrıca açıklamasına ihtiyaç duymaması gerektiği anlatılıyor. İkinci olarak nedensellik ilkesinin yanlış anlaşılması ele alınıyor. Üçüncü olarak tarih boyunca ateist filozofların "Allah'ı kim yarattı?" sorusunu sormadıkları, evrenin ezeli olduğunu savundukları belirtiliyor. Dördüncü olarak sonsuz bir silsilenin mantıksal olarak açmazlar oluşturduğu ve bunun tek çözümünün bir ilk yaratıcının olması gerektiği açıklanıyor.
Bu video, bir akademisyen tarafından verilen kelam tarihi ve felsefesi konulu bir eğitim dersidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek konuyu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.. Ders, iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kelam disiplininin İslam'da nasıl ortaya çıktığı, Hz. Peygamber'in vefatından sonra müslümanların karşılaştığı sorunlar ve kelamın Kur'an ve Sünnet ile hayat arasındaki ilişkiyi tesis etme çabası ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise insanın özgürlüğü, bilgi yolları, atomcu teori, madde ve suret teorisi gibi felsefi yaklaşımlar ve kelamın ilahiyat meseleleriyle ilişkisi incelenmektedir.. Ders, kelamın temel kabullerini, insanın mahiyeti sorusuna yaklaşımını ve nedensellik kavramını da kapsamaktadır. Öğretmen, bir sonraki derste kelamın temel kabullerini tartışacağını belirtmektedir.
Bu video, araştırmacı yazar Bahattin Sağlam Hoca ile bir sunucu arasında geçen, Kaya Kitabının sekizinci gününü okuma ve yorumlama formatındadır.. Videoda "Ölümsüz olan ruh bilmecesi" başlıklı bölüm okunmakta ve ardından uzun bir felsefi sohbet takip etmektedir. Sohbet, bir Çinli öğrencinin ruhun ne olduğunu anlamak için yaptığı yolculuğu anlatarak başlar ve İslam'ın ruh ve varlık hakkındaki bakış açısını, Besmele'nin beş unsuru ve Kur'an'ın bilimsel gerçeklik anlayışı üzerine derinlemesine tartışır.. Konuşmacılar, ruhun soyut bir bilgi olduğu, somut dünyada enerji elbisesi giyerek hareket ettiği ve bilgi işlemci olarak işlediği görüşünü paylaşır. Ayrıca Allah'ın isimlerinin anlamları, nedensellik, bilimsellik, soyut ve somut değerler gibi kavramlar ve İslam'ın bu konulardaki yaklaşımı detaylı olarak ele alınmaktadır. Video, Besmele'nin tefsiri ve İslam'ın dokuz madde üzerine yapılan bir sohbetle sonlanmaktadır.