Bu video, erken dönem kelam alimi Cem bin Saffan'ın hayatını ve felsefi görüşlerini anlatan bir eğitim içeriğidir. Semerkant'ta doğan Cem bin Saffan, İslam coğrafyasının önemli merkezlerinde yaşamış ve çeşitli dini ve felsefi akımlara mensup kişilerle iletişim kurmuştur.. Video, Cem bin Saffan'ın hayatı, eğitim hayatı ve siyasi faaliyetleri hakkında bilgiler vererek başlıyor, ardından ilahi sıfatlar konusundaki aşırı tenzih anlayışını detaylı şekilde açıklıyor. Cem'in tanrı ile alem arasındaki mutlak ayrılık düşüncesinden hareketle ilahi sıfatları nefyetmesi, insanın iradesini yadsıması ve imanı bilgi olarak tanımlaması gibi temel görüşleri ele alınıyor. Video, Cem bin Saffan'ın görüşlerinin Mutezile ve Cevriye akımlarına etkisini ve daha sonra Cehmiyye adı altında devam etmesini belirterek sona eriyor.
El Kindi, 801'de Basra'da doğmuş, 873'te Bağdad'da vefat etmiştir. Halife al-Mamun döneminde felsefe, matematik ve diğer alanlarda eserler yazmıştır. Aristo'yu İslam alemine ilk tanıtan ve eserlerini Arapçaya çeviren kişidir. Mutezile'ye bağlı olduğu için düşmanları tarafından eleştirilmiştir
800 yılında Kufe'de asil bir ailede dünyaya geldi. Beytü'l-Hikme'de Yunan ve Hint eserlerini Arapçaya çevirdi. Mutezile mezhebinin desteğiyle saraydan uzaklaştırıldı. 873 yılında El-Mutamid döneminde vefat etti
Bu video, bir akademik ders formatında olup, bir hocanın öğrencilere İslam felsefesindeki Mutezile ve Ehl-i Sünnet akımları arasındaki teolojik tartışmaları anlattığı bir derstir. Dersin başında Hamdi Hoca ile birlikte, daha önce Hayrettin Hoca ve Murat Hoca ile dersler yapıldığı belirtilmektedir.. Ders, acılar ve hükümleri, teodise bahsi, Allah-kul ilişkisi, iyilik-kötülük kavramları ve ilahi adalet gibi temel felsefi meseleleri ele almaktadır. Özellikle Mutezile'nin "Allah'ın en iyisini (aslah) yaratması" prensibi, Cüveyni'nin bu prensibe yönelik eleştirileri ve Ehl-i Sünnet'in bu tartışmalara yaklaşımı detaylı şekilde incelenmektedir.. Ders boyunca, Mutezile'nin "mutezile" prensibi, karşılıksız elem meselesi, teklifin meşakkatli olma konusu, Allah'ın sıfatları ve insan iradesi gibi konular pratik örneklerle açıklanmaktadır. Ayrıca İbrahim Hakkı Erzurumlu'nun değirmenci hikayesi, "Üç kardeş örneği" gibi somut örneklerle felsefi tartışmalar somutlaştırılmaktadır.
Basra'da doğan Câhiz, 150-160 yılları arasında dünyaya geldi. Fiziksel yapısı nedeniyle "el-câhiz" lakabıyla tanındı. Çocuk yaşta ilim tahsiline başladı ve çeşitli hocalardan ders aldı. Maddi zorluklar nedeniyle kitapçı dükkânlarında geceliyordu
320-325 yılları arasında Hemedan'ın Esedabad nahiyesinde dünyaya geldi. İlk eğitimini Esedabad, Kazvin ve Hemedan'daki ulemadan aldı. Basra'da Mutezile ile tanıştı ve önemli bir dönüşüm yaşadı. Sahib b. Abbad'ın daveti üzerine Isfahan'a gitti. Rey ve Cibal bölgesinin kadılkudatı olarak görev yaptı
Mutezile, İslam'ın erken döneminde beş temel ilkeyi kabul eden itikadi mezheptir. Ekolün kurucusu Vasıl b. Ata'dır (ö. 748). Önce Basra'da gelişmiş, sonra Bişr b. Mutemir öncülüğünde Bağdat'a taşınmıştır
Bu video, Halit Hoca ve Osman Demir Hoca'nın önderliğinde gerçekleşen, İslam felsefesinde kader ve insan özgürlüğü meselesini ele alan bir akademik ders formatındadır. Ders, öğrencilere Hasan Basri'nin Kaderi Risalesi üzerine hasat dersi olarak sunulmaktadır.. Video, İslam tarihinde kader tartışmalarını, Cebriye, Kadiriye ve Mutezile gibi felsefi mezheplerin kader kavramına yaklaşımlarını ve insanın özgürlüğü ile mesuliyeti arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Ders boyunca, Kur'an ayetlerinin yorumlanması, tahrif edilmesi, Maturidilerin dört irade teorisi ve farklı fiil tasnifleri gibi konular ele alınmaktadır.. Konuşmacılar, kader ve insan özgürlüğü arasındaki ilişkiyi, Allah'ın kudreti ve insanın iradesi arasındaki dengeyi tartışarak, bu karmaşık meseleyi farklı felsefi yaklaşımlarla incelemektedir. Ayrıca, Emevi dönemindeki kader fikrinin gelişimi, Hasan-ı Basri'nin görüşleri ve bu metinlerin tarihsel bağlamı da tartışılan konular arasındadır.
Bu video, bir konuşmacının dini bir sohbet formatında Mutezile felsefesi ve akıl konusunu ele aldığı bir içeriktir. Konuşmacı, Kur'an ayetlerinden örnekler vererek Mutezile felsefesinin temel prensiplerini açıklamaktadır.. Videoda Mutezile felsefesinin aklı hakim yapma, Kur'an'ı kendi aklına göre yorumlama ve hadisleri inkar etme gibi özellikleri ele alınmaktadır. Konuşmacı, aklı peygambere teslim etmeyen insanların zorbacı, tahakküm eden, hakimlik taslayan, başkasına hak tanımayan, kendi lezzet ve menfaatini takip eden, bencil, enaniyetli ve kibirli olabileceğini vurgulamaktadır. Video, bu durumun insanın akılının kendine hakim olması sonucu ortaya çıktığını ve bunun insanın peygambere bağlılığıyla ilişkisini açıklamaktadır.
Halife Memun, hilafeti askerlerden ve din önderlerinden bağımsızlaştırma hedefindeydi. Hadisçilerin ve ulemanın etkisine karşı çıkarak ilahiyatçılarla ittifak kurdu. Şii İmam anlayışını benimseyerek Ali el Rıza'yı halefi olarak gösterdi
Bu video, Dikap Hoca tarafından sunulan bir kelam ilmi dersidir. Hoca, kelamın son videosu olarak insanın fiilleri ve irade meselesini anlatmaktadır.. Videoda öncelikle insanın fiilleri zorunlu ve iradeli olarak iki kısma ayrılarak açıklanmakta, ardından irade kavramı külli irade (Allah'ın iradesi) ve cüzi irade (insanın iradesi) olarak detaylandırılmaktadır. Daha sonra Mutezile, Cebriye, Eş'ari ve Maturidi mezheplerinin insanın iradesi ve kudreti konusundaki görüşleri karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır.. Konuşmacı, adalet sıfatı, kudret, teklif-mala yutlak, salah-asla, ecel ve rızık gibi konuları da ele alarak her mezhebin bu konulardaki farklı yaklaşımlarını açıklamaktadır. Mutezile'nin insanın iradesinin tamamen kendisine ait olduğunu, Cebriye'nin ise insanın iradesinin tamamen Allah'ın kontrolünde olduğunu savunduğu, Eş'ari'nin ise bu iki görüş arasında bir yol izlediği ve Maturidi'nin ise insanın özgür iradesi olduğunu ve bu iradeyle ceza-mukafat aldığını belirttiği anlatılmaktadır.
Bu video, İslam kelam ilminin ilk dönem şahsiyetlerini ve bu şahsiyetlerin itikadi görüşlerini anlatan bir eğitim içeriğidir. Mabet el-Cüheni, Gaylan Dimaşk, Caad bin Dirhem, Ceh bin Saffan, Hasan el-Basri ve Ebu Hanife gibi önemli kelami şahsiyetlerin hayatları ve görüşleri ele alınmaktadır.. Video, kelam ilminin doğuşunda rol alan öncü şahsiyetlerin itikadi ve kelami görüşlerini, kader ve irade hürriyeti, sıfatların inkarı, Kur'an'ın yaratılmışlığı gibi konularda farklı görüşlerini karşılaştırmalı olarak inceliyor. Sistemleşmiş itikadi ekollerin teşekkülü öncesi dönemde tartışılan meseleler ve bu görüşlerin kelam ekollerinin oluşumuna etkisi açıklanmaktadır.. Program, Ehl-i Sünnet'in öncü şahsiyetleri olan Hasan el-Basri ve Ebu Hanife'nin görüşlerini, Mutezile akımına katkılarını ve kelam ilminin doğuşunda rol alan diğer önemli şahsiyetlerin itikadi görüşlerini detaylı olarak ele almaktadır.
Bu video, bir konuşmacının kader inancının İslam tarihindeki gelişimini ve siyasi boyutunu ele aldığı bilgilendirici bir içeriktir. Video, Orhan Gencebay ve Muazzez Ersoy gibi isimlerden alıntılarla başlayıp, son bölümde kısa bir sohbetle tamamlanmaktadır.. Videoda, kader inancının İslam düşünce tarihindeki kökenleri, Emevi yönetiminin bu inancı siyasi bir araç olarak nasıl kullandığı ve Mutezile mezhebinin özgür irade fikrini savunması detaylı olarak incelenmektedir. Ayrıca, Ehl-i Sünnet'teki Eş'arilik ve Maturidilik mezheplerinin kader anlayışları, iman esaslarının altı olmasının kökeni ve bu inancın günümüz Türk toplumundaki etkileri ele alınmaktadır.. Konuşmacı, kader inancının asırlar boyu Sünni dünyasında "teskin edici uyuşturucu" olarak işlev gördüğünü, günümüzde ise siyasi manipülasyon aracı olarak kullanıldığını iddia etmektedir. Ayrıca, Kur'an'da kader inancının iman esasları arasında yer almadığı ve bu fikrin İslam'da nasıl yerleştiği tartışılırken, Türkiye'de Hüseyin Atay ve İlhami Güler gibi düşünürlerin kader anlayışına tepkileri de ele alınmaktadır.
Bu video, İslam tarihi ve felsefesi hakkında bir sohbet formatındadır. Konuşmacılar arasında Ali Bey ve diğer bir konuşmacı bulunmaktadır.. Video, İmam-ı Azam'a karşı olan düşmanlığın temel nedenlerini ele almaktadır. Konuşmacılar, Mutezile ve Ehl-i Sünnet arasındaki görüş farklılıklarını, özellikle velilik inancı üzerine odaklanmaktadır. Mutezile'nin velilerin kerametini inkar etmesi ve akılcılığı savunması, Ehl-i Sünnet'in ise velilerin kerametini kabul etmesi ve velilikin peygamberlikten üstün olduğunu iddia etmesi arasındaki çatışma anlatılmaktadır. Ayrıca, İmam-ı Azam'ın velilerin ilim sahipleri olması gerektiğini savunduğu ve bu görüşünün İslam dünyasının geri kalmışlığının sebebi olduğu vurgulanmaktadır.
Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan fık-ı ekber derslerinin bir bölümüdür ve dini bir eğitim formatında hazırlanmıştır.. Ders, Allah'ın sıfatlarının selvi, zati veya fiili sıfatlar olduğu tartışmasından başlayarak, Kur'an'ın mahluk olup olmadığı meselesine odaklanmaktadır. İlk bölümde Mutezile akımının Kur'an'ın mahluk olduğunu iddia etmesi ve İmam Ebu Hanife'nin bu meselede bulduğu orta yol çözümü anlatılırken, ikinci bölümde İmam Ebu Hanife'nin kelam anlayışı ve Kur'an'ın mahluk olup olmadığı konusundaki görüşleri ele alınmaktadır.. Videoda ayrıca İmam Buhari'nin Kur'an'ın mahluk olduğu görüşünü savunması ve bunun sonucunda yaşadığı zorluklar, Allah'ın kelam sıfatının ezelde var olması ve Hz. Musa'nın sözünün kadimlik kazanmadığı gibi konular da işlenmektedir. Video, bir sonraki derste devam edeceğini belirterek sona ermektedir.
Bu video, İslam tarihinde mürtekib-i kebire (büyük günah işleyen kişinin iman durumu) meselesini anlatan bir eğitim içeriğidir.. Video, İslam'da ilk itikadi görüş ayrılıklarının ortaya çıkmasında mürtekib-i kebire meselesinin rolünü açıklamaktadır. Hz. Osman'ın hilafetinin ikinci yarısından itibaren başlayan iç savaşlar (Cemel Vakası ve Sıffin Savaşı) sonucunda ortaya çıkan bu mesele, İslam toplumunu ikiye ayırmıştır. Video, Hariciler, Mürciye ve Mutezile gibi farklı İslami fırkaların bu konudaki görüşlerini detaylı şekilde ele almaktadır.
Bu video, bir din adamının Kur'an'ın Allah kelamı olup olmadığı konusundaki görüşlerini paylaştığı bir dini sohbet formatındadır.. Videoda, İslam tarihinde en çok tartışılan konulardan biri olan Kur'an'ın Allah kelamı olup olmadığı meselesi ele alınmaktadır. Konuşmacı, Kur'an'ın Allah'ın kitabı olduğunu ancak Allah'ın kelamı olmadığını savunmakta, kelam kavramının anlamını açıklamaktadır. Ayrıca, Mutezile mezhebinin Kur'an'ın mahluk olduğunu, klasik Sünni itikatın ise Kur'an'ın Allah kelamı olduğunu savunduğunu belirtmektedir.. Konuşmacı, Kur'an'ı sadece Allah kelamı olarak değil, Hz. Muhammed'in sözü olarak düşünmenin önemini vurgulamakta ve Kur'an'ı insanileştirmenin peygamberin insanüstü olmadığı için Kur'an'ın da insanidir anlamına geldiğini açıklamaktadır. Video boyunca Kur'an'dan çeşitli ayetler örnek olarak verilerek, Kur'an'ın Hz. Muhammed'in kelamı olduğu ancak Allah'ın kelamı olmadığı anlayışı pekiştirilmektedir.
Bu video, bir konuşmacının İslam'da Allah'ın sıfatları, Mutezile hareketi ve Vahhabiler hakkında yaptığı dini bir sohbeti içermektedir.. Konuşmacı, Allah'ın sıfatlarını inkar eden Mutezile hareketini eleştirerek başlıyor ve ardından Vahhabiler'in Allah'ı gökte oturduğunu iddia etmesini eleştiriyor. Sohbet, Allah'ın sıfatlarının nasıl anlaşılabileceği, Allah'ın görünüp görünmeyeceği ve idrak edilebileceği konularını Kur'an ayetleri ve hadislerle açıklıyor. Son bölümde ise Vahhabiler'in İngiliz ajanları tarafından nasıl yetiştirildiği, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde nasıl yayıldığı ve Ortadoğu'nun bölünmesindeki rolü hakkında bilgiler veriliyor.
Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Kadı Akaid dersinin bir bölümüdür. Eğitimci, İmam-ı Gazali'nin görüşlerini aktararak Allah'ın sıfatları hakkında detaylı bilgiler vermektedir.. Video, Allah'ın sıfatlarını iki ana kategoride incelemektedir: sıfat-ı zatiye (vücut, kıdem, beka, vahdaniyet, muhalefetül-havadis) ve sıfat-ı izafiye (ihya, imate, tahlik, terzi). Ayrıca Allah'ın hayat, kudret, cebir ve kahır sıfatları detaylı olarak açıklanmakta, Allah'ın her şeye gücü yeten, acizlik ve kusurdan münezzeh bir zat olduğu vurgulanmaktadır.. Videoda Mutezile ve Ehl-i Sünnet gibi İslam mezheplerinin görüşleri karşılaştırılmakta, Allah'ın isimlerinin (esmaül hüsna) sıfatlarına nasıl rücu ettiği örneklerle anlatılmaktadır. Konuşmacı, günümüzde insanların Allah'ın sıfatları hakkında bilgi sahibi olmamasının bir sorun olduğunu vurgulamakta ve bir sonraki derste kabahat ve dersinin yapılacağı bilgisiyle video sonlanmaktadır.
Bu video, bir İslam tarihçisi tarafından sunulan eğitim dersi formatındadır. Konuşmacı kendisini siyerciden olarak tanıtmakta ve önceki videolarda Anadolu Sünniliği ve Hanbeli Devrimi hakkında kısa bilgiler verdiğini belirtmektedir.. Video, 847'de Abbasi Halifesi Mütevekkil döneminde başlayan Hanbeli Devrimi veya Ehl-i Hadis Devrimi'nin tarihsel gelişimini, İslam dünyasındaki tasavvuf anlayışının nasıl şekillendiğini ve bu devrimin İslam anlayışını nasıl etkilediğini ele almaktadır. Konuşmacı, Mutezile akımıyla olan çatışmayı, Kur'an'ın mahluk olup olmaması tartışmasını ve Türklerin Müslümanlaşmasıyla birlikte Anadolu'ya gelen bu damarın kökenini açıklamaktadır.. Videoda ayrıca İslam tarihindeki önemli kırılmalar da ele alınmaktadır: Alparslan dönemindeki Eş'arili'ye dönüş, Osmanlı'nın Mısır'ı işgali ve Arap medresesinin İstanbul'a getirilmesi. Konuşmacı, bu süreçte beşeri bilimlerin dışlanması ve "rivayet dinciliği" olarak adlandırdığı aşırı metinperest bir anlayışın geliştiğini vurgulamaktadır. Video, İslam tarihi ve İslam anlayışı hakkında derinlemesine bilgi edinmek isteyenler için hazırlanmıştır.