Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Kadı Akaid dersinin bir bölümüdür. Eğitimci, İmam-ı Gazali'nin görüşlerini aktararak Allah'ın sıfatları hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, Allah'ın sıfatlarını iki ana kategoride incelemektedir: sıfat-ı zatiye (vücut, kıdem, beka, vahdaniyet, muhalefetül-havadis) ve sıfat-ı izafiye (ihya, imate, tahlik, terzi). Ayrıca Allah'ın hayat, kudret, cebir ve kahır sıfatları detaylı olarak açıklanmakta, Allah'ın her şeye gücü yeten, acizlik ve kusurdan münezzeh bir zat olduğu vurgulanmaktadır.
- Videoda Mutezile ve Ehl-i Sünnet gibi İslam mezheplerinin görüşleri karşılaştırılmakta, Allah'ın isimlerinin (esmaül hüsna) sıfatlarına nasıl rücu ettiği örneklerle anlatılmaktadır. Konuşmacı, günümüzde insanların Allah'ın sıfatları hakkında bilgi sahibi olmamasının bir sorun olduğunu vurgulamakta ve bir sonraki derste kabahat ve dersinin yapılacağı bilgisiyle video sonlanmaktadır.
- 00:12Kadı Akaid Dersi ve Allah'ın Sıfatları
- Kadı Akaid derslerinde İmam-ı Gazali'nin Allah'ın sıfatları ile ilgili konuları devam ediyor.
- Daha önce tenzih ile ilgili Allah'ın nelerden münezzeh olduğuna dair beyanlarda bulunulmuş, şimdi sıfat-ı subutiye (vücudiyesi) konusuna geçiliyor.
- Allah'ın sıfatları arasında hayat, ilim, irade, kudret, kelam ve tekvin gibi temel sıfatlar bulunuyor.
- 01:38İtikadi Konularda Ezbercilik
- Bu sıfatlar işin özüdür ancak izaha muhtaçtır ve anlamak gerekir.
- İtikadi konularda ezbercilik uygun olmaz, konuşulanların manasını bilmek gerekir.
- Bu derste hayat ve kudret sıfatları işlenecek, sıfat-ı zatiye ve sıfat-ı subutiye iç içe geçirilmiştir.
- 03:16Günümüzdeki Durum
- 21. yüzyılda insanlar çok ilerlediği iddia edilse de, hala farelere, maymunlara, tahtalara, odunlara taptıkları ve İsa'yı Allah'ın oğlu sandığı görülüyor.
- Hristiyan ve Yahudi aleminde milyarlarca insan İsa'yı Allah'ın oğlu sandığı ve dinleri adına iftiralar uydurdukları belirtiliyor.
- İnsanlar Allah'ın sıfatları hakkında hiçbir şey bilmedikleri, kelime-i şehadet bile okuyamadıkları bir dönemdeyiz.
- 06:29Allah'ın Sıfatları ve İsimleri
- İnsanlar özet halinde Allah'ın sıfatlarıyla ve isimleriyle ancak rablerini tanıyabilirler.
- Esmaül Hüsna'nın manaları iman-islam imalinin başında sayfalarca uzun uzadıya yazıldı.
- Allah'ın isimleri sıfatlarına rücu ediyor, örneğin hayat, bilmek, işitmek, görmek, arzu etmek, gücü yetmek, konuşmak, icat etmek gibi sıfatlar isim-i şeriflerde tafsilatlandırılmış oluyor.
- 08:32Sıfatların Açılımı
- Allah hakkında en ince misaller, sıfatlar Allah'a aittir ve onda teşbih olmaz.
- Kudret sıfatı güçlü demek, gücü yetmek demektir ve nispi bir ifadedir.
- Allah'ın isim-i şerifleri incelendiğinde sıfatlarına rücu etmektedir, örneğin kudret sıfatından bahsedildiğinde cebbar ve el-kahhar gibi isimler geçer.
- 11:36Allah'ın Sıfatları
- Allah'ın vücut, kıdem, beka, vahdaniyet ve muhalefetül-havadis gibi sıfatları vardır.
- Bazı isimler bu sıfatlara rücu eder, örneğin ihya (diriltmek), imate (öldürmek), tahlik (yaratmak) ve terzi (rızıklandırmak) sıfatları.
- Vücut, kıdem, beka gibi sıfatlar yarattıklarıyla alakalı değil, Allah hiçbir şey yaratmasa da bu sıfatları vardır.
- 12:01Sıfatların Türleri
- Hayat, ilim, irade ve kudret gibi sıfatlar da bir şey yaratıp yaratmamasına bağlı değildir.
- İhya, imate, tahlik ve terzi gibi sıfatlar nisbidir çünkü bir şey yaratıp yok eden Allah'a bu sıfatlar tecelli eder.
- Yaratma sıfatı ise nisbidir değil, çünkü Allah hiçbir şey yaratmasa da yaratma kabiliyetine sahiptir.
- 13:27Sıfatların Özellikleri
- Mevla'nın zatında bulunan sıfatlar kemalatin üstün vasıflarıdır ve bir şey yaratmasa da onda vardır.
- Diriltmek, öldürmek, yaratmak ve rızıklandırmak sıfatları yaratılanlara yönelik olup nispidir.
- Allah'ın üç ism-i şerifinin ibareleri de bu sıfatlara dönmektedir.
- 14:39Allah'ın Hayatı
- Allah'ın kudreti ve gücü, önce hayat sahibi olduğu belirtilerek anlatılır çünkü diri olmayan kudret ve güç tasavvur edilemez.
- Allah'ın hayat sıfatı ezeliyedir, ezelden ebede hayat sahibidir ve diriliği kendindendir, kimseden alınmamıştır.
- Allah'ın geçmişinde hayatsızlık, ölüm ve yokluk söz konusu değildir, ancak insanların geçmişlerinde ölüm ve yokluk vardır.
- 16:13Allah'ın ve İnsanların Hayatı Arasındaki Farklar
- Allah'ın hayatı ruh vasıtasıyla değildir, insanların hayatı ise ruh vasıtasıyla olup, ana karnında 20 günlükken canlanır ve ruh verilir.
- Ölüm ruhun çıkmasıyla gerçekleşir, diriliğin de ruhun üflenmesiyle verildiği anlaşılır.
- Allah'ın diriliği hasa ve kella (ezelden ebede sabit) olup, su, hava, toprak, ateş vasıtasıyla değildir.
- 18:38İnsanların ve Allah'ın Hayatının Farklılıkları
- İnsanlar ve hayvanlar terkiple (cüzlerden müteşekkil) olup, parçaları parçalandığında hayatları gider.
- Allah'ın hayatı terkipten hasa müteşekkil değildir, cüzleri yoktur.
- Allah'ın hayatı, diriliği bir nefis veya can vasıtasıyla değildir, ruh vasıtasıyla değildir.
- 22:16Allah'ın Kudreti
- Allah'ın kudreti (gücü yetendir) sıfatı ezeliyedir, ezelden ebede kadirdir.
- Allah'ın geçmişte yokluk, ölüm, acizlik veya güçsüzlüğü yoktur.
- İnsanların kudreti Allah'ın verdiği kadar sınırlıdır, evrelerden geçerken güçlenir ve azalır, ancak Allah'ın kudreti böyle evrelerden geçmez.
- 24:45Allah'ın Cebbar İsmi
- Cebbar, zorba anlamına gelir ancak zalim anlamına gelmez, çünkü Allah hasa ve zulümden münezzehtir.
- Cebbar kelimesi Arapça'da "zorla yaptırmak" anlamına gelir ve Türkçede "mecburi" kelimesinden türemiştir.
- Allah'ın cebbarlığı, O'nun kudretine rücu eder ve O'nun erişilmez acziyetten münezzeh olan sonsuz gücüne işaret eder.
- 25:48Cebbarın Özel Manası
- Allah'ın cebbarlığı, O'nun murad ettiği şekilde kullarını tasarlaması ve yaratmasıdır.
- Allah, insanların isteklerine uymasa da, kendi iradesini işletme gücüne sahiptir.
- İnsanlar istedikleri birçok şeyi gerçekleştiremezken, Allah ne murad ediyorsa, kullar onu istemeseler bile onu infaz ve icra kudretine sahiptir.
- 30:03Allah'ın Kahir İsmi
- Kahir ve Kahhar aynı manadadır ve Allah'ın ismi şerifidir.
- Kahir, bir şeyi istila etmek ve ona galip gelmek anlamına gelir.
- Allah'ın kahrı hem görünen anlamda (göklerin, yerlerin içindeki alemlerin üzerinde) hem de iç anlamda (kalplerde) hükümranlık gösterir.
- 34:11Allah'ın Kudreti ve Tasarrufu
- Allah'ın kudretinin, tasarrufunun ve yönetim gücünün ne kadar azim olduğunu beyan etmek için cebbar ve kahir isimleri getirilmiştir.
- Allah'ın hayatının, kudretinin, cebbarlığının ve kahharlığının izahı olmak üzere, O'na arz olmaz, ulaşmaz, yetişmez.
- Allah hakkında hiçbir kusur, noksanlık veya eksiklik düşünülemez.
- 36:02Allah'ın Güçsüzlüğü Düşünülememesi
- Allah'ın hiçbir konuda kudretsizliği, acziyeti veya güçsüzlüğü düşünülemez çünkü her şeye gücü yetenin hiçbir şeyden gücü eksik olmaz.
- Acizlik ve güçsüzlük uluhiyete (ilah olmaya, ibadeti hak etmeye, yaratan ve yaşatan yegane zat olmaya) munafidir.
- Allah'tan gayrı her şeye gücü yeten var mı diye sorulduğunda, ne kadar güçlü olursa olsun onun da gücünün yetmeyeceği bir şey var, ancak Allah'ın gücünün ulaşmayacağı bir şey yoktur.
- 38:02Allah'ın Uyku ve Gafletten Uzaklığı
- Allah'ın uyku şekerleme hali tutamaz ve uykunun kendisi de onu tutamaz.
- Uyku gafletle beraber bir şeydir; uykuda olan, şekerli madde olan, gireni anlamaz, çıkanı anlamaz ve hiçbir şeyden haberi olmaz.
- Uyku gafletten ibarettir, gaflet habersizliktir, habersizlik cehalet demektir ve cehalet bilmemek en büyük acziyettir.
- 39:41Allah'ın Sıfatları ve Mutezile Felsefesi
- Mutezile felsefesi, Allah'ın kulun fiiline karışmadığını ve kula en iyi olanı yapmaya mecbur olduğunu savunur.
- Ehl-i Sünnet'in farkı, Allah'ın yokluğu düşünülemeyeceği, her şeye gücü yetebileceği ve her şeyi bilebileceği gibi temel inançlarıdır.
- Allah'ın ölüm arz olmaz, yokluktan, ölümden, acziyetten ve güçsüzlükten son derece münezzehtir.
- 40:31Allah'ın Hayat Sıfatı
- "Hiç ölmeyecek diriye güven" ifadesi, Allah'ın ölümden münezzeh olduğunu, ezelde diri olmadığı bir zaman olmadığını ve ebedde de öleceği bir zaman olmadığını ifade eder.
- Allah'tan başka ölümsüz yoktur; melekler, Azrail ve diğer mahlukatlar ölecektir.
- Allah'ın sıfatları kimsenin sıfatına benzememesi hasebiyle, kusur, acziyet, noksanlık, gevşeklik, gaflet, uyku, yok olma ve ölüm tasavvur edilemez.
- 42:41Allah'ın Kudreti ve Takdiri
- Ayetel Kürsi, Kur'an'daki en büyük ayettir ve Allah'ın her şeyi ayakta tutan hayat sıfatını ifade eder.
- Allah, varlığı kendinden olan, herkesin ilmiyle her şeyi bilen, her nefsin ne yaptığına şahit ve murakb olan, her şeyin neye muhtaç olduğunu bilen bir zattır.
- Allah, her canlının karıncadan insanına, cinine ne talep ettiğini, ne ihtiyaç duyduğunu bilen ve onlara her birine ihtiyacını gönderen bir zattır.
- 44:27Allah'ın Uyku ve Gafletten Münezzehliği
- Musa Peygamber'e Allah'ın uyup uymadığı sorulduğunda, Allah ona iki cam şişe tutmasını emretmiş ve Musa'nın uyku bastırdığında şişeleri düşürdüğünü göstermiştir.
- Allah, "Benim rabbim uyusaydı, gökler ve yerler paramparça olurdu" demiştir çünkü uyuyan yönetimi kaybeder.
- Allah, bütün alemleri yönetiyorsa onda asla uyku, gaflet, habersizlik, gevşeklik, hasa ve kella düşünülemez.
- 46:02Allah'ın Kudreti ve Takdiri
- Allah, her an, en ufak zaman diliminde, binlerce yaratık için ihtiyaçları görür.
- Allah, karada ve denizde bin ümmet yaratmış, bunların altı yüzünü denizde, dört yüzünü karada yaratmıştır.
- Her bir ferdinin tek tek isteği ve talebi vardır; insanın milyarlarca talebi, vücudundaki binlerce hücrenin her birinin talebi vardır.
- 48:16Allah'ın Kudreti ve Takdiri
- Bu kadar talebin hepsine sadece Allah cevap verir.
- Allah'da gaflet, gevşeklik, uyku, şekerleme, fena, yokluk, mevt, ölüm, acziyet, kusur ve noksan tasavvur edilemez.
- Rabbimizi iyi tanımak için isimleri, sıfatları ve şeyhleri iyi anlamak gerekir.