Tazminat

3160 sayılı kanun, "Emniyet Teşkilâtı Uçuş ve Dalış Hizmetleri Tazminat Kanunu"dur. Bu kanunun amacı, Emniyet Genel Müdürlüğünde kadrolu veya sözleşmeli olarak görevli pilot, pilot adayı, uçuş ekibi ile kurbağa adam ve kurbağa adam adaylarının hizmet müddetlerini ve bu kişilere ödenecek tazminatları düzenlemektir. Kanun, 5 Mart 1985 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

İş Kanunu 25-2'ye göre işten çıkarılan bir işçi, aşağıdaki adımları izlemelidir: Arabulucuya Başvuru: İşçi, tazminatsız işten çıkarıldığını düşünüyorsa, öncelikle arabulucuya başvurmalıdır. Dava Açma: Arabuluculuk faaliyetinden sonuç alınamazsa, işe iade davası, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve diğer alacakların tahsili için iş mahkemesine başvurulabilir. Delil Toplama: İşten çıkarılma süreciyle ilgili tanık, yazılı belge ve e-posta gibi deliller toplanmalıdır. Yazılı Bildirim Talep Etme: İşten çıkarma işleminin yazılı olarak yapılması ve fesih sebebinin açıkça belirtilmesi talep edilmelidir. İş Kanunu 25-2'ye göre işten çıkarılan işçi, ihbar tazminatı alamaz, ancak kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alma hakkına sahiptir.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi'nin 2017/23161 e., 2019/14770 k., 02.07.2019 tarihli kararı, ihbar tazminatı ile ilgilidir. Kararın özeti: İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın ve usulüne uygun bildirim öneli tanımadan feshetmesi durumunda, işverene ihbar tazminatı ödemesi gerekir. Haklı fesih nedeni bulunmakla birlikte, işçi ya da işverenin 26. maddede öngörülen hak düşürücü süre geçtikten sonra fesih yoluna gitmeleri durumunda, karşı tarafa ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar. Bu karara şu sitelerden ulaşılabilir: linkedin.com; lexperia.com; ottohukuk.com.

Hayır, 15 yıl 3600 gün ile işten ayrılan işçi ihbar tazminatı alamaz. Çünkü ihbar tazminatı, yalnızca işverenin işçiyi önceden bildirimde bulunmadan, haklı bir neden olmaksızın işten çıkarması durumunda ödenir.

İşverenin kötü niyet tazminatını, belirsiz süreli iş sözleşmesi kötüniyetli olarak feshedilen ve bu tazminatı talep eden işçi ispat eder. İşçi, işverenden kötüniyet tazminatı alma hakkı olduğu iddiasını somut vakıalara dayandırarak ispat etmelidir. İş güvencesi kapsamındaki yani İş Kanunu madde 18, 19, 20 ve 21 kapsamında olan işçilerin iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda ispat yükü ise işverene aittir. Kötü niyet tazminatı talebi 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Buna göre; iş sözleşmesi işveren tarafından kötü niyetle feshedilen işçi, iş sözleşmesinin feshi tarihinden itibaren 5 yıl içinde kötü niyet tazminatı talep edebilir. Tüm bu sebeplerle işçinin bir davayı açmadan önce avukata başvurması önem arz eder. Yasal konularda doğru bilgi ve yönlendirme için bir avukata danışılması önerilir.

Maddi ve manevi tazminat arasındaki temel farklar şunlardır: Zarar Türü: Maddi tazminat, somut ve ölçülebilir ekonomik kayıplara yöneliktir. Manevi tazminat, soyut ve ölçülemeyen duygusal veya psikolojik zararlara yöneliktir. Amaç: Maddi tazminat, mağdurun önceki ekonomik durumuna dönmesini sağlamayı hedefler. Manevi tazminat, mağdurun yaşadığı duygusal acıyı hafifletmeyi ve karşı tarafa caydırıcı bir etki yaratmayı amaçlar. Hesaplama: Maddi tazminat, belirli bir formül veya hesaplama yöntemiyle belirlenir. Manevi tazminat, hâkimin takdirine bağlı olarak, zararın ağırlığı, tarafların durumu ve olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Zamanaşımı: Haksız fiilden doğan maddi tazminat davaları için 2 yıl, sözleşmeden doğan maddi tazminat davaları için 10 yıl zamanaşımı süresi vardır. Manevi zararlar için hakaret veya iftira durumunda zamanaşımı süresi 1 yıldır.

Tazminat hesaplamasında teknik faiz oranı, ileride elde edilecek destek miktarının bugünkü değerini bulmak amacıyla kullanılan faiz oranıdır. Teknik faiz oranı, risk primi, teknik karşılıklar, sigorta birikimleri ve garanti edilen faiz getirisinin hesaplanması amacıyla da kullanılır. 2021 yılı itibarıyla, Hazine Müsteşarlığı'nın 05.02.2010 tarihli genelgesine göre, teknik faiz oranı sigorta şirketlerinde en fazla %3 olarak uygulanabilmekteydi. Tazminat hesaplamalarında teknik faiz oranı, gerekli görülen hallerde Hazine Müsteşarlığı tarafından güncellenmektedir.

Sigorta hukukunda tazminat hesaplaması, poliçenin türüne ve hasar durumuna göre değişiklik gösterir. Bazı hesaplama yöntemleri: Tam zarar (full loss) yöntemi. Orantılı tazminat yöntemi. Açık zarar (open loss) yöntemi. Hesaplamada dikkate alınan temel unsurlar: Hasarın boyutu ve türü. Poliçede yer alan teminatlar. Sigorta poliçesindeki istisnalar ve limitler. Sigortalının kendi katkı payı (özürlü payı). Hesaplama için genellikle hasar raporu, faturalar, ekspertiz raporları ve sigorta poliçesi gibi belgeler gereklidir.

Vekalet ücreti, maddi tazminata dahil edilemez. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin kararına göre, yargılama giderlerinden olan avukatlık ücreti, ilgili olduğu davanın konusunu teşkil eder ve ilgili davanın sonunda diğer yargılama giderleri ile birlikte hüküm altına alınır. Ancak, 12. Ceza Dairesi'nin kararına göre, beraat kararının verildiği tarihte geçerli Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi üzerinden hesaplanacak vekalet ücreti, talep sebebiyle maddi tazminata dahil edilmelidir.

İşten çıkarılan bir işçinin izlemesi gereken adımlar şunlardır: 1. Yazılı İşe İade Talebi: İşvereninize yazılı olarak işe iade talebinde bulunun. 2. Belgelerin Toplanması: İş sözleşmeniz, maaş bordrolarınız, yazışmalar ve işten çıkarma bildiriminiz gibi tüm evrakları toplayın. 3. Hukuki Danışmanlık Alın: Bir avukattan hukuki danışmanlık alarak haklarınızı ve süreci doğru bir şekilde yönetin. 4. Dava Açma: İşten çıkarılma tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesine işe iade davası açın. İşten çıkarılma kararının geçerli olup olmadığını öğrenmek için işçi haklarını koruyacak bir avukata veya danışmana başvurulması önerilir. İşten çıkarılma sebepleri arasında cinsiyet, askerlik, yaş, siyasi görüş, dini inanç, sağlık durumu ve hamilelik gibi sebeplerin bulunmaması gerekir. İşten çıkarılan bir işçi, işveren tarafından işten çıkarıldığı için istifa dilekçesi yazmamalı veya yazılan istifa dilekçesini imzalamamalıdır.

İhbar tazminatında giydirilmiş ücret, işçinin son ücretine ek olarak aldığı ve para ile ölçülebilen menfaatlerin toplamını ifade eder. Giydirilmiş ücrete dahil olan bazı unsurlar: ikramiye; prim; yakacak yardımı; giyecek yardımı; kira yardımı; aydınlatma yardımı; servis yardımı; yemek yardımı. Giydirilmiş ücret, brüt ücret üzerinden hesaplanır ve bu ücret üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır.

Maddi tazminat miktarının kişinin mahvına sebep olmaması, tazminat ödemesi sonucunda zarar verenin yoksulluğa düşmemesi anlamına gelir. Türk Borçlar Kanunu madde 51/1'e göre, hâkim tazminat miktarını belirlerken kusurun ağırlığını göz önünde bulundurur.

İşten çıkışın 15 gün önceden bildirilmemesi durumunda, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödenmesi gerekebilir. Bildirim süreleri, çalışanın hizmet süresine göre değişir: 6 aydan az süre çalışan işçiler için 2 hafta; 6 ay ile 1,5 yıl arasında çalışan işçiler için 4 hafta; 1,5 yıl ile 3 yıl arasında çalışan işçiler için 6 hafta; 3 yıldan fazla süre çalışan işçiler için 8 hafta. Ayrıca, işten ayrılış bildirgesinin 10 gün içinde yapılmaması durumunda işverene idari para cezası uygulanır.

Çarpan araç, kaza sonrası en geç 5 iş günü içinde bulunmazsa, kasko sigortası varsa, zarar kasko tarafından karşılanabilir. Eğer aracın sigortası yoksa veya kasko sigortası "vur-kaç" teminatını içermiyorsa, zarar için hukuki yollara başvurulabilir: Savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir. Tazminat davası açılabilir. Ayrıca, aracın kaskosu olsa bile, zabıt tutulduktan sonra en geç 5 gün içinde kasko sigorta şirketine haber verilmesi gerektiği, aksi takdirde tazminat hakkının risk altına girebileceği unutulmamalıdır.

Yurtdışına gönderilen kargo kaybolursa, öncelikle kargo şirketiyle iletişime geçilerek durum bildirilmeli ve takip numarasıyla kargonun nerede olduğu öğrenilmeye çalışılmalıdır. Eğer kargo bulunamazsa, kargo şirketinin kayıp prosedürlerini izleyerek tazminat talebinde bulunulabilir. Ayrıca, tüketici hakları kullanılarak şikayette bulunulabilir. Yurtdışına gönderilen kargoların kaybolması durumunda, takip işleminin sadece yurt içinde geçerli olduğu, yurtdışına çıkınca takipten çıktığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Kargoların kaybolması durumunda yapılabilecekler, ülkenin gümrük kuralları ve uygulamalarına göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, doğru bilgi ve destek için ilgili ülkenin gümrük idaresine veya bir gümrük müşavirine başvurulması önerilir.

Johnny Depp, Amber Heard'e 2 milyon dolar tazminat ödemekle yükümlüdür. Heard ise Depp'e 10 milyon dolar tazminat ödemeye mahkûm edilmiştir.

İmzaya itirazın kabul edilmesi durumunda şu sonuçlar doğar: İcra takibi durur. Alacaklı, senedi takibe koymada kötü niyetli veya ağır kusurluysa; takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere tazminata ve alacağın %10’u oranında para cezasına mahkum edilir. Borçlu, menfi tespit veya istirdat davası açabilir. İmzaya itiraz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde yetkili icra mahkemesine yapılmalıdır. İmzaya itiraz süreci karmaşık olabileceğinden, bir avukattan destek alınması önerilir.

Evet, yaralanma halinde manevi tazminat talep edilebilir. Manevi tazminat, kişinin acı, keder, üzüntü gibi ruhsal zararlarını telafi etmeyi amaçlar. Ancak, yaralının yakınları, yalnızca ağır bedensel yaralanma veya uzuv kaybı durumunda manevi tazminat talep edebilirler. Manevi tazminat davası, yaralanmanın meydana geldiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.

Manevi tazminat, kişinin onuru, haysiyeti, ruhsal bütünlüğü gibi manevi değerlerinin zarar görmesi durumunda ödenmesi talep edilen bir tazminat türüdür. Manevi tazminat şu durumlarda talep edilebilir: haksız fiil (hakaret, iftira, tehdit gibi kişilik haklarına yönelik saldırılar); boşanma davaları; hatalı tıbbi müdahaleler; trafik kazaları; iş kazaları; basın yoluyla hak ihlalleri (yanlış veya gerçek dışı haberlerin yayınlanmasıyla kişinin itibarının zedelenmesi). Manevi tazminat miktarı, hakim tarafından olayın özellikleri, zarar gören kişinin ekonomik ve sosyal durumu, paranın alım gücü gibi kriterler dikkate alınarak belirlenir.

Yurtiçi Kargo'da kayıp kargo red dilekçesi yazmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: 1. Başvuru Sahibinin Bilgileri: Ad-soyad, adres, telefon numarası ve e-posta adresi gibi kişisel bilgilerinizi ekleyin. 2. Kargo Bilgileri: Gönderici ve alıcı isimlerini, gönderi kodunu ve taşıma faturası bilgilerini belirtin. 3. Kayıp Kargo Hakkında Bilgi: Kargonun kaybolma nedenini ve ne zaman kaybolduğunu açıklayın. 4. Tazmin Talep Edilen Miktar: Kaybolan kargo için talep ettiğiniz tazminat tutarını yazın. 5. Ek Belgeler: Fatura veya diğer belgeleri ekleyin. 6. Tarih ve İmza: Dilekçeyi tarihleyin ve imzalayın. Örnek bir dilekçe için "tuketicibiliyor.com" veya "dilekcesi-pro.com" sitelerindeki örnekleri inceleyebilirsiniz. Eğer dilekçenizle ilgili sorun yaşarsanız, bir avukattan veya tüketici hakem heyetinden destek alabilirsiniz.