Tazminat

Uçak rötarında tazminat hakkı, rötar süresine ve uçuşun mesafesine bağlı olarak değişir: İç hat uçuşlarında veya 1500 kilometrenin altındaki tüm uçuşlarda 2 saat ve üzeri rötar durumunda tazminat hakkı doğar. 1500-3500 kilometre arasındaki uçuşlarda 3 saat ve üzeri rötar durumunda tazminat hakkı doğar. 3500 kilometreden uzun uçuşlarda 4 saat ve üzeri rötar durumunda tazminat hakkı doğar. Tazminat miktarları, uçuşun mesafesine göre şu şekildedir: 1.500 kilometre veya daha kısa tüm uçuşlar için 250 Euro. 1.500-3.500 kilometre arası uçuşlar için 400 Euro. 3.500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 600 Euro. Tazminat almak için, ilgili havayolu şirketinin web sitesinden geri bildirim oluşturulması gerekmektedir.

CMK 141-1-j maddesi kapsamında tazminat davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Yetkili ve görevli mahkemeye başvuru: Tazminat davaları, mağdurun ikamet ettiği bölgeye bağlı olarak ağır ceza mahkemelerinde açılır. 2. Gerekçeli dilekçe hazırlanması: Dilekçede tutuklamanın hukuka aykırılık teşkil ettiği, yaşanan mağduriyetler ve istenilen tazminat açıkça belirtilmelidir. 3. Belgelerin sunulması: Maddi ve manevi zararları ispat eden belgelerin mahkemeye sunulması gereklidir. 4. Dava açma süresi: Kararın kesinleşmesini takiben 3 ay içinde ve her halükarda kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde dava açılmalıdır. Örnek belgeler: Haksız tutuklamayı gösteren mahkeme kararı; Maddi ve manevi zararları destekleyen belgeler; Başvuru dilekçesi ve varsa tanık beyanı. Tazminat miktarı, yaşanan zarar, tutukluluk süresi ve sosyal etkiler dikkate alınarak mahkeme tarafından belirlenir. Uzman bir avukattan destek almak, sürecin sorunsuz ilerlemesi açısından faydalı olabilir.

Kaza tespit tutanağı ile araç değer kaybı alınabilir. Araç değer kaybı tazminatı için kaza tespit tutanağı gibi önemli belgelerin hazırlanması gerekmektedir. Araç değer kaybı almak için gerekli şartlar: Kaza tarihinden itibaren 2 yıl geçmemiş olmalıdır. Kaza çift taraflı olarak gerçekleşmelidir. Araç hasar dosyası tamamlanmış olmalıdır. Değer kaybı talep eden taraf kazada %100 kusurlu olmamalıdır. Araçta onarılacak derecede bir hasar oluşmalı ve bu hasar onarılmalıdır. Değer kaybına uğrayan aracın yaşı 36’dan büyük olmamalıdır. Hasarlanan parçalar daha öncesinde bir başka kaza nedeni ile onarılmamış olmalıdır. Araç değer kaybı tazminatı öncelikle başvuru/ihtar ardından dava yoluyla kazada kusurlu taraftan karşılanabilir.

Genel olarak, 1 yıl dolmadan işten çıkarılan işçi tazminat alamaz. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. Ancak, bazı istisnai durumlarda bu kuralın dışında değerlendirme yapılabilir: İşçinin sağlık sebepleri nedeniyle işten ayrılması; İş yerinin kapanması veya işin sona ermesi gibi zorunlu sebepler; İşverenin haksız feshi; İşçinin askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılması. İşten çıkarılma sebebi bu istisnai durumlardan biri ise, işçi tazminat talep edebilir. Hakların doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için iş kanunu ve ilgili mevzuatın detaylı bir şekilde incelenmesi veya profesyonel hukuki yardım alınması önerilir.

Değer kaybı talebinde bulunabilecek kişiler: Kazada %100 kusurlu olmayan araç sahipleri. Kazada kusurlu bulunan aracın sürücüsü veya sahibi (eğer araç ruhsatı başka bir şahıs üzerindeyse). Kusurlu tarafın zorunlu trafik sigortasını sağlayan sigorta şirketi. Değer kaybı tazminatı, genellikle kazada daha fazla kusurlu olan tarafın zorunlu mali trafik sigortası kapsamında karşılanır. Talep, sigorta şirketine yazılı başvuru, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru veya dava yoluyla yapılabilir.

Değer kaybında kusur oranı, kazaya karışan karşı aracın, yayaların veya diğer etkenlerin kusur durumu (ihlal durumu) baz alınarak hesaplanır. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre, KTK 46/2-a maddesi ihlali durumunda kusur oranı genellikle %75 olarak kabul edilir. Ancak, her kaza ve dosya kendi içinde değerlendirildiği için kusur oranları değişebilir. Değer kaybı talebinde bulunabilmek için kazada %100 kusurlu olmamak gereklidir.

Evlilik tazminatında 3 yıl şartı yoktur. Evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, resmi nikâhın yapıldığı tarihten itibaren 1 yıl içerisinde işten ayrılması gerekir. Ayrıca, işçinin o işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması ve iş sözleşmesinin kıdeme engel olmayacak nedenlerden ötürü sona ermesi şarttır.

2024 yılının Ocak ayında sonuçlanan Besim Tibuk ve Serap Tibuk'un boşanma davasında, İstanbul 13. Aile Mahkemesi, Besim Tibuk'un eski eşi Serap Tibuk'a 50 milyon TL maddi tazminat ve 100 milyon TL manevi tazminat ile aylık 500 bin TL yoksulluk nafakası ödemesine hükmetmişti. Ancak, Besim Tibuk'un kararı istinafa taşıması üzerine, İstinaf Mahkemesi tazminat miktarını 50 milyon TL'ye, aylık nafaka miktarını ise 350 bin TL'ye indirdi. Nihai karar, 2 Aralık 2024 tarihinde Yargıtay tarafından verilecek.

Değer kaybı tazminatını, kazada kusurlu olan tarafın trafik sigortası öder. Eğer kazaya karışan her iki tarafın da sigortası varsa, kusur oranlarına göre her iki sigorta şirketinden de tazminat alınabilir. Kasko, araç değer kaybını ancak poliçede bu teminatın yer alması durumunda karşılar.

Evet, belirsiz süreli iş sözleşmesinde ihbar tazminatı vardır. İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın ve usulüne uygun bildirim süresi tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Belirli süreli iş sözleşmelerinde ise, sözleşmeyi sonlandırmak için ayrıca bir bildirimde bulunmaya gerek yoktur.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 174. ve 166. maddeleri arasındaki temel farklar şunlardır: 174. madde: Boşanmada maddi ve manevi tazminat ile ilgilidir. 166. madde: Evlilik birliğinin sarsılması ile ilgilidir. Özetle, 174. madde tazminat haklarını, 166. madde ise boşanma sebeplerini ve koşullarını düzenler.

Tazminat Komisyonu'na başvurabilecek kişiler: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurmuş olanlar. Anayasa Mahkemesine (AYM) başvurmuş olanlar (belirli koşullar altında). Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 142. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında koruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteyenler. Başvuruda bulunan kişinin dilekçesinde açık kimlik, adres, zarara uğradığı işlem, zararın nitelik ve niceliği ile belgelerini eklemesi gereklidir. Başvuru, doğrudan Komisyona yapılabileceği gibi, Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığıyla da iletilebilir.

Yargılamanın yenilenmesi talebi kabul edildiğinde şu adımlar izlenir: 1. Delil Toplama: Mahkeme, yeni delilleri toplar ve tarafların görüşlerini alır. 2. Duruşma: Yeni deliller ışığında yeniden duruşma yapılır. 3. Karar: Önceki Hükmün Onanması: Mahkeme, önceki hükmü onaylayabilir. Hükmün İptali: Eğer önceki hüküm iptal edilirse, dava hakkında yeniden hüküm verilir. 4. Beraat Kararı: Hükümlü ölmüşse, mahkeme beraat veya yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verir. 5. Tazminat: Önceki mahkumiyet kararının kısmen veya tamamen infaz edilmesi nedeniyle oluşan zararların tazmini sağlanır (CMK m. 141-144). Yeniden verilecek hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır bir cezayı içeremez (CMK m. 311).

Beraat eden bir kişinin yapması gerekenler şunlardır: Tazminat başvurusu: Beraat kararı alan kişi, haksız tutuklama veya gözaltına alma gibi koruma tedbirlerinden dolayı uğradığı maddi ve manevi zararların tazminini talep edebilir. Hukuki danışmanlık: Beraat sonrası izlenecek adımlar ve haklar konusunda bir avukata danışılması önerilir. Beraat kararlarına karşı itiraz, istinaf veya temyiz yolları açık olabilir.

Manevi tazminata itiraz, istinaf mahkemesine başvuru yapılarak gerçekleştirilir. Temyiz dilekçesinde şu hususlar yer almalıdır: Temyiz eden ile karşı tarafın davadaki sıfatları, adı, soyadı ve adresleri; Temyiz edilen kararın hangi bölge adliye mahkemesi hukuk dairesinden verilmiş olduğu, tarihi ve sayısı; Yargıtayın bozma kararı üzerine, bozmaya uygun olarak ilk derece mahkemesince verilen yeni kararın veya direnme kararına karşı temyizde direnme kararının, hangi mahkemeye ait olduğu, tarihi ve sayısı; İlamın temyiz edene tebliğ edildiği tarih; Temyiz sebepleri ve gerekçesi; Duruşma istenmesi halinde bu istek; Temyiz edenin veya varsa yasal temsilci yahut vekilinin imzası. Tazminat hukuku davaları ve temyiz süreci karmaşık olabileceğinden, bir avukattan danışmanlık alınması önerilir.

İhbar sürelerine uymadan işten ayrılan işçi, işverene tazminat ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat, işçinin kıdemine göre belirlenen ihbar süresi kadar brüt ücreti tutarındadır. İşçi, aşağıdaki durumlarda ihbar süresine uymadan işten ayrılabilir ve tazminat ödemez: Haklı nedenle fesih. Noterden istifa. İhbar tazminatı davasının hak düşürücü süresi 5 yıldır.

İşçi mahkemesi, tozlu ortamda çalışma nedeniyle tazminat verebilir. İşçinin, yaptığı işin sağlığı için tehlike oluşturduğunu kanıtlaması durumunda, kıdem tazminatı talep etme hakkı doğabilir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24/1-a maddesine göre, iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması, işçinin iş akdini haklı nedenle feshetme ve kıdem tazminatına hak kazanma sebebi olarak kabul edilir. Ancak, tazminat hakkı kazanılabilmesi için işçinin sağlık durumunun çalışmasına engel olduğunu gösteren bir sağlık kurulu raporu sunması gerekebilir.

İşçinin tazminatsız işten çıkarılma sebepleri arasında, İş Kanunu 25. madde kapsamında düzenlenen haklı fesih nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenler şunlardır: İşçinin işvereni yanıltması. İşverene veya aile bireylerine hakaret. Cinsel taciz. İşyerinde kavga. İş yerine sarhoş veya uyuşturucu madde etkisinde gelmesi. Hırsızlık ve meslek sırlarını ifşa etme. İşverenin güvenini kötüye kullanma. İşyerinde 7 günden fazla hapis cezası gerektiren bir suç işleme. İzinsiz olarak art arda 2 iş günü işe gelmeme. Görevi hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etme. İşçinin tazminatsız işten çıkarılabilmesi için, bu nedenlerden bir veya birkaçının gerçekleşmesi gerekmektedir.

İşten çıkarılan işçinin alacağı, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi tazminatlara göre hesaplanır. Kıdem Tazminatı Hesaplama Örneği: İşçinin son brüt aylık ücreti 33.000 TL ve işyerinde 5 yıl çalışmış olsun. Kıdem tazminatı, her tam yıllık çalışma süresi 30 gün kabul edilerek hesaplanır. 5 yıl x 30 gün x 1100 TL/gün = 165.000 TL kıdem tazminatı hesaplanır. İhbar Tazminatı Hesaplama Örneği: İşçi 10 yıl çalışmış olsun. 10 yıl için 8 haftalık ihbar süresi uygulanır. İşçinin giydirilmiş brüt ücreti 666,75 TL/gün ve 8 hafta x 666,75 TL/gün = 18.669 TL ihbar tazminatı hesaplanır. Tazminat hesaplamalarında gelir vergisi ve damga vergisi gibi kesintiler de dikkate alınmalıdır. Hesaplamaların doğru yapılması için bir avukata veya uzmana danışılması önerilir.

Evet, fazla mesaiyi ödemeyen işveren tazminat ödemekle yükümlüdür. İş Kanunu'na göre, fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi durumunda işçi, iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir. Tazminat ödemesi gerektiren durumlar: İşçinin fazla mesai yapması. İşverenin onayı. Ücretin hesaplanması. Tazminat talebi için izlenebilecek yollar: İş Kanunu'na dayalı tazminat talebi. Arabuluculuk başvurusu. Ek haklar: İhbar tazminatı. Faiz ve ek ücret talebi.