Yargılamalar

Tefrik (ayrılma) davası, birlikte açılmış veya sonradan birleştirilmiş davaların, yargılamanın iyi bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla, davanın her aşamasında, talep üzerine veya re'sen (kendiliğinden) açılabilir. Tefrik kararının verilebileceği bazı durumlar: Birden fazla kişinin, aynı veya benzer sebepten dolayı dava açması. Sanıklardan birinin uzun süre infaz edilememesi nedeniyle yargılamanın uzaması (ceza davalarında). Davaların temelini oluşturan vakıaların ve hukuki sebeplerin aynı veya birbirine benzer olması. Tefrik kararı, davanın esasına ilişkin nihai bir karar değildir ve bu karara karşı istinaf veya temyiz yoluna başvurulabilir.

Yargılamanın yenilenmesi talebi kabul edildiğinde şu adımlar izlenir: 1. Delil Toplama: Mahkeme, yeni delilleri toplar ve tarafların görüşlerini alır. 2. Duruşma: Yeni deliller ışığında yeniden duruşma yapılır. 3. Karar: Önceki Hükmün Onanması: Mahkeme, önceki hükmü onaylayabilir. Hükmün İptali: Eğer önceki hüküm iptal edilirse, dava hakkında yeniden hüküm verilir. 4. Beraat Kararı: Hükümlü ölmüşse, mahkeme beraat veya yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verir. 5. Tazminat: Önceki mahkumiyet kararının kısmen veya tamamen infaz edilmesi nedeniyle oluşan zararların tazmini sağlanır (CMK m. 141-144). Yeniden verilecek hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır bir cezayı içeremez (CMK m. 311).

Tahkikat aşamasında, belirli koşullar altında delil sunulabilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 145. maddesine göre, bir delilin sonradan ileri sürülmesi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa veya süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmıyorsa, mahkeme o delilin sonradan gösterilmesine izin verebilir. Tahkikat aşaması, ön inceleme aşamasından sonra gelir ve iddiaların, savunmaların ve delillerin değerlendirildiği aşamadır.

Rüzgar Çetin'in cezası, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Ceza Dairesi tarafından yapılan yeniden yargılama sonucunda kaldırıldı. Yerel mahkeme, Çetin'i "bilinçli taksirle bir kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına neden olmak" suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırmış ve Çetin'in tahliyesine karar vermişti. İstinaf Mahkemesi, bu gerekçelerle Çetin'in cezasını 7 yıl 6 ay olarak yükseltti ve tahliye kararını kaldırarak Çetin'in yeniden cezaevine gönderilmesine karar verdi.

Usul çeşitleri farklı bağlamlarda ele alınabilir: Türk Müziği'nde Usuller: Basit Usuller: Nîm Sofyan ve Semâi. Birleşik Usuller: Basit usullerin bir araya gelmesiyle oluşur. Küçük Usuller: 2-15 zamanlı. Büyük Usuller: En az 16 zamanlı. Hukukta Usul İşlemleri: Mahkeme Usul İşlemleri: Hakim tarafından yapılan işlemler. Taraf Usul İşlemleri: Davanın ilerlemesi için taraflar veya taraf ile mahkeme arasında yapılan işlemler. Tek Taraflı Taraf Usul İşlemleri: Davacının dava açması, davalının savunma yapması gibi. İki Taraflı Taraf Usul İşlemleri: Yetki, delil ve tahkim sözleşmeleri gibi. Karma İşlemler: Feragat, kabul veya sulh gibi işlemler.

Sanığın hakları şunlardır: Savunma hakkı. Suçlamaları öğrenme hakkı. Tercümandan yararlanma hakkı. Dosyayı inceleme ve dosyadan örnek alma hakkı. Delillerin toplanmasını isteme hakkı. Duruşmada hazır bulunma hakkı. Avukat (müdafi) edinme hakkı. Adil yargılanma hakkı. Tanık dinletme ve sorgulama hakkı. Susma hakkı.

Aleyhe değiştirme yasağı, ceza muhakemesinde, ilk derece mahkemesi tarafından verilen hükme karşı sadece sanık lehine yapılan kanun yolu başvurularında, cezanın kanun yoluna başvurulmadan önceki halinden ağırlaştırılmasını engelleyen bir ilkedir. Bu yasağın amacı, sanığın daha ağır bir ceza ile karşılaşabileceği endişesi duymadan hakkındaki hükmü denetim muhakemesine götürebilmesini sağlamaktır. Aleyhe değiştirme yasağı, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 265, 283, 307/5 ve 323. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu yasak, yalnızca ceza ve yaptırım miktarı için geçerlidir; fiilin niteliği veya suç vasfı bakımından geçerli değildir.

"Görev kamu düzenine ilişkin olduğundan her aşamada resen gözetilir" ifadesi, mahkemelerin görevle ilgili hususları kendiliğinden ve her aşamada dikkate alması anlamına gelir. Bu, şu şekilde açıklanabilir: Kamu düzeni: Görevle ilgili kurallar, kamu düzenine ilişkindir ve bu nedenle taraflar arasında yapılacak bir anlaşmayla değiştirilemez. Resen inceleme: Mahkemeler, görev konusunu resen araştırır; yani tarafların bu konuyu gündeme getirmesine bağlı olmaksızın, her aşamada görevle ilgili karar verebilir. Dava şartı: Görev, dava şartı olarak kabul edilir ve bu şartın mevcut olup olmadığı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 115. maddesine göre, yargılamanın her aşamasında mahkeme tarafından kendiliğinden gözetilir. Görevle ilgili bir eksiklik tespit edildiğinde, mahkeme görevsizlik kararı vererek davayı reddeder.

Uzun süren yargılamalar için başvurulabilecek yerler şunlardır: Anayasa Mahkemesi (AYM). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM). Tazminat Komisyonu.

İddiaya bağlı kalma prensibi, yani iddianın ve savunmanın genişletilmesi yasağı, hukuk yargılamalarında uygulanır.

Yargılamanın yenilenmesinde yeni delil sunma süresi herhangi bir süreye bağlı değildir; yani herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre öngörülmemiştir. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) yapılan bireysel başvurular sonucunda hakkın ihlal edildiğine dair karar verilirse, bu kararın kesinleştiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulmalıdır.

Evet, Yassıada ve Özgürlük Adası aynıdır, çünkü Yassıada'nın adı 2013 yılında "Demokrasi ve Özgürlükler Adası" olarak değiştirilmiştir.

Maddi hata ve hukuki hata kavramları şu şekilde açıklanabilir: Maddi hata: Belgelerde yer alan açık yazım veya hesap hatalarıdır. Hukuki hata: Yargılamada delillerin yanlış değerlendirilmesi, kanunların hatalı uygulanması gibi durumlardır. Hata kavramı ceza hukukunda da önemli bir yer tutar. Kastı kaldıran hata: Suçun maddi unsurlarında hata, suçun nitelikli unsurlarında hata ve hukuka uygunluk nedenlerinde hata olarak üçe ayrılır. Kusurluluğu etkileyen hata: Kusurluluğu ortadan kaldıran veya azaltan nedenlerin maddi şartlarında hata ve haksızlık yanılgısı olarak ikiye ayrılır.

Ceza davasında duruşma durma kararı verilirse, yargılama geçici olarak durur ve belirli bir şartın gerçekleşmesini beklemek üzere süreç askıya alınır. Durma kararının verilebileceği bazı durumlar şunlardır: Soruşturma şartının gerçekleşmesini beklemek. Kovuşturma şartının gerçekleşmesini beklemek. Şart gerçekleştiğinde, dava kaldığı yerden devam eder.

Kanun yolunun gösterilmemesi, hak arama hürriyetinin ihlali anlamına gelir. Anayasa'nın 40. maddesinin ikinci fıkrasına göre, devlet, işlemlerinde ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır. Kanun yoluna başvuru süresi hükümde açıkça ve doğru olarak gösterilmemişse, süresiz başvuru hakkı kabul edilir. Ayrıca, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesinin "ç" bendine göre, mahkeme kararında kanun yolları ve süresinin gösterilmesi zorunludur.

CMK'ya göre yargılamanın yenilenmesi için başvuru süresi yoktur. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) yapılan bireysel başvurular sonucunda hakkın ihlal edildiğine dair karar verilirse, bu kararın kesinleştiği tarihten itibaren 1 yıl içinde ilgili mahkemeye yargılamanın yenilenmesi için başvurulmalıdır.

Karar düzeltmeye başvurabilecek kişiler: Taraflar. Cumhuriyet Başsavcılığı. Karar düzeltme yoluna başvurulamayacak durumlar: Miktar veya değeri belirli bir sınırı aşmayan davalar. Sulh hukuk mahkemesinin bazı kararları (örneğin, kira sözleşmesine dayanan tahliye davaları). Görevsizlik, yetkisizlik, hakimin reddi gibi durumlar. İş mahkemesi kararları. Mirasçılık belgesi verilmesi hakkındaki davalar. Kat mülkiyetinden doğan uyuşmazlıklar. Hakemlerin verdiği hükümler. Tavzih kararları.

Hayır, nihai karar ve nihahi karar aynı değildir. Nihai karar, bir davada mahkemenin verdiği kesin ve son hükümdür. Nihahi karar hakkında ise bilgi bulunmamaktadır.

Kesinleşen bir dosya için tekrar kesinleştirme talep edilemez, ancak bazı durumlarda yargılamanın yenilenmesi (iade-i muhakeme) yoluna başvurulabilir. Yargılamanın yenilenmesi için gerekli şartlar: Duruşmada kullanılan ve hükmü etkileyen bir belgenin sahteliğinin anlaşılması. Yeminli tanık veya bilirkişinin kasıtlı olarak gerçek dışı ifade vermesi. Hükme katılan hakimlerden birinin, görevlerini yaparken kusur etmesi. Yeni olaylar veya delillerin ortaya çıkması ve bunların sanığın beraatini veya daha hafif bir ceza almasını gerektirecek nitelikte olması. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, ceza hükmünün İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ihlali ile verildiğine dair kesinleşmiş kararı. Yargılamanın yenilenmesi talebi, hükmü veren mahkemeye yapılır.

Yargılamanın yenilenmesi, yani iade-i muhakeme, herhangi bir süreye bağlı olmadan talep edilebilir. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına dayanarak yargılamanın yenilenmesi talep edilirse, bu başvuru kararın kesinleştiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılmalıdır. Yargılamanın yenilenmesi süreci, yeni delillerin ortaya çıkması veya yeni hukuki sebeplerin oluşması durumunda birden fazla kez tekrarlanabilir. Süreç, mahkemenin başvuruyu incelemesi, delillerin toplanması ve yeni yargılama yapılması gibi aşamaları içerir ve bu nedenle kesin bir süre vermek zordur.