SosyalSigorta

Emekli bir çalışanın e-Devlet'te pasif görünmesinin birkaç nedeni olabilir: İşveren girişi yapmamış olabilir. Prim ödemeleri eksik olabilir. Yeni bir işe başlanmış olabilir. Sistemde gecikme veya güncelleme olabilir. Bu durumda, işverenle iletişime geçmek, SGK kaydını doğrulatmak veya bir süre bekleyip tekrar denemek faydalı olabilir. "Pasif" ibaresi, bir şekilde kurumdan tahsis talebinde bulunup maaş alındığı anlamına gelir ve çalışıp çalışmamakla bir ilgisi yoktur.

Bizim Kurye çalışan kuryeler, hizmet akdi kapsamında işçi ve sigortalı olarak kabul edilir. Kuryeler, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4/1/a maddesi kapsamında sigortalı sayılır. Ancak, bazı işverenler maliyetlerden kaçınmak amacıyla kuryeleri sigortasız çalıştırabilir.

Aynı kurumdan emekli olan eşler, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat etmişlerse, genellikle iki maaş birden alamaz. Eğer eşler SSK veya Bağ-Kur'dan emekli ise, hayatta kalan eş kendi maaşını alırken, vefat eden eşinden de belirli oranlarda (çalışıyorsa/emekliyse %50, çalışmıyorsa %75 gibi) ölüm aylığı alabilir. Emekli Sandığı emeklisi olan eşler için ise, yüksek olan tek aylık tercih edilir ve ödenir. Ölümlerden biri 1 Ekim 2008 öncesi, diğeri sonrası ise istisnai durumlar oluşabilir. En doğru ve güncel bilgiyi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile doğrudan iletişime geçmek veya bir sosyal güvenlik uzmanından danışmanlık almak önerilir.

28 Eylül 2021 tarihli 31612 sayılı SGK “Maluliyet ve Çalışma İş Gücü Tespiti İşlemleri Yönetmeliği”ne göre, Balthazard formülü uygulaması kaldırılmıştır. Bu yönetmeliğe göre, sağlık kurulu raporlarında birden fazla hastalık mevcut ise değerlendirmede en ağır sekel bulgu dikkate alınır.

31 günlük aylar, SGK bildirimlerinde 30 gün olarak bildirilir çünkü sosyal güvenlik mevzuatına göre aylar 30 gün, yıllar 360 gün olarak dikkate alınır. Bu uygulama, ay içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının, ayın kaç gün çektiğine bakılmaksızın 30 gün olarak sisteme girilmesi gerektiğini belirten İşveren Uygulama Tebliği'ne dayanmaktadır. Ancak, işçinin ay içinde işe başlama veya işten ayrılma gibi durumları varsa, bu günler dikkate alınarak gerçek çalışma günü sayısı belirlenir.

15 Ocak 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 10. ve 17. maddeleri yayımını izleyen ayın başında, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu durumda, söz konusu kanunun tüm maddelerinin yürürlüğe giriş tarihi 15 Ocak 2025 olarak belirlenmiştir.

İsteğe bağlı sigorta primi, her ayın sonuna kadar ödenmelidir. e-Devlet üzerinden isteğe bağlı sigorta primi ödeme işlemi şu şekilde gerçekleştirilir: 1. "turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-4a-istege-bagli-ilk-tescil-kaydi" adresine gidilir. 2. e-Devlet şifresi veya diğer kimlik doğrulama yöntemleri ile sisteme giriş yapılır. İsteğe bağlı sigortalılık, kişinin müracaatının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar. Daha fazla bilgi için Sosyal Güvenlik Kurumu veya e-Devlet Çağrı Merkezi ile iletişime geçilebilir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41. maddesi, borçlanma haklarını düzenler. Bu madde kapsamında borçlanma hakkı verilenler: 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlar; isteğe bağlı sigortalılar; 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar ve bunların hak sahipleri. Borçlanma kapsamında olan süreler: Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum veya analık izni süreleri; Sigortalı kadının, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden itibaren geçen iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreler. Borçlanma tutarı, talep tarihinde 82. maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında, kişinin belirleyeceği günlük kazancın %32'si üzerinden hesaplanır.

5510 sayılı Kanun'un 88. maddesine göre takip ve tahsili gereken alacaklar şunlardır: 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlar için bunların prime esas kazançları üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak sigorta ve genel sağlık sigortası primleri. Primlerin vadesinde ödenmemesi durumunda, ödenmeme süresine kadar olan gecikme zammı ve gecikme faizleri. Bu alacaklar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51, 102 ve 106. maddeleri hariç diğer hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.

4C (kamu görevlisi) doğum borçlanmasında son 7 yıl kuralı yoktur. Doğum borçlanmasıyla kazanılan günler, doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreye mal edilir. Doğum borçlanması hakkında daha fazla bilgi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile iletişime geçilmesi önerilir.

Malulen emeklilik maaşı için temel yasa, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 25. maddesidir. Bu kanuna göre, hizmet akdine tabi (4/a’lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b’li) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60'ını kaybetmesi durumunda malulen emeklilik hakkından yararlanılabilir.

İngiltere'de emekli olabilmek için en az 30 yıl tam emeklilik primi ödenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, İngiltere'de emekli maaşı alabilmek için en az 10 yıl Ulusal Sigorta primi ödenmiş olması veya Avrupa Ekonomik Alanı (EEA), AB ülkeleri veya İsviçre'deki sosyal güvenliğe yapılan katkıların dikkate alınması gerekmektedir.

Çakışan sigortalılık süreleri, kişinin aynı anda birden fazla sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olması durumunu ifade eder ve bu durumda belirli kurallar çerçevesinde değerlendirilir. Değerlendirme kriterleri: Önce başlayan sigortalılık: Çakışan sigortalılık sürelerinde, önce başlayan sigortalılık esas alınır ve kesintiye uğramadığı sürece diğer sigortalılık geçersiz kabul edilir. Ağırlıklı faaliyet: Kişinin ekonomik ve fiili yönden daha fazla zaman harcadığı sigortalılık durumu esas alınır. Örnekler: Memurluk ve esnaflık: Memurluk zorunlu bir sigortalılık hali olduğu için, esnaflık veya işçilik hizmetlerinin çakışması durumunda öncelik memurluğa verilir. 4/I-a, 4/I-b ve 4/I-c sigortalılık: 5510 sayılı Kanun'a göre, bu sigortalılık türlerinden birden fazlasına aynı anda tabi olunduğunda, öncelikle 4/I-c kapsamındaki sigortalılık, yoksa ilk önce başlayan sigortalılık esas alınır. İstisna durumlar: Kısmi süreli çalışanlar: Bu kişiler, zorunlu sigortalılığın dışında kalan sürelerinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler. İsteğe bağlı sigortalılık: Zorunlu sigortalılık ile çakışan isteğe bağlı sigortalılık, zorunlu sigortalılık lehine sona erer.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4. maddesi, farklı sigortalılık statülerini düzenlemektedir. İşte bu statüler: 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi: İşverene bağlı olarak çalışan sigortalıları kapsar. 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi: Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıları (esnaf, çiftçi vb.) kapsar. 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi: Kamu görevlilerini kapsar. Bu sigortalılık statüleri, sosyal sigorta hak ve yükümlülüklerini belirler. Örneğin, (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, (b) bendi için genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin borçların ödenmiş olması gerekliliği gibi.

Evet, engelli emeklilik reddi ile ilgili düzenlemeler Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. 7538 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 15 Ocak 2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, uygulamanın usul ve esaslarını belirleyen 2025/4 sayılı SGK genelgesi de 7 Şubat 2025 tarihinde yayımlanmıştır.

Halı saha kazası, belirli koşullar altında iş kazası olarak sayılabilir. Yargıtay'ın 2022 yılında verdiği bir karara göre, şirketin talimatı ile kurulan futbol takımında, düzenlenen turnuva kapsamında başka bir şirket takımıyla oynanan halı saha maçında yaşanan sakatlık iş kazası olarak değerlendirilmiştir. Bir kazanın iş kazası olarak sayılabilmesi için: Sigortalının sigortalı çalışıyor olması. Kazanın, sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununca belirtilen yerler ve zamanlardan birinde gerçekleşmiş olması. Kaza ile yapılan iş arasında nedensellik bağı bulunması ve bu bağı kesen bir durumun meydana gelmemiş olması gerekmektedir. Ayrıca, sigortalının iş yeri dışında başka bir yerde görevi sebebiyle bulunması ve gidiş gelişleri dahil tüm sürelerde yaşamış olduğu zarara sebebiyet veren olaylar da iş kazası olarak geçmektedir.

Öğretmenlerin sigorta kolu, çalıştıkları kuruma ve istihdam durumlarına bağlı olarak değişir. Devlet okullarında kadrolu olarak çalışan öğretmenler. Özel okullarda veya dershanelerde çalışan öğretmenler. Sözleşmeli ve ücretli öğretmenler. Öğretmenlerin emeklilik hakları, çalıştıkları kuruma ve tabi oldukları sigorta koluna göre değişiklik gösterir.

Evet, serbest meslek çalışanları Bağ-Kur'ludur. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4/b maddesi uyarınca, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar Bağ-Kur sigortalısı sayılır.

İmamların emeklilik yaşı, bağlı oldukları sigorta sistemine ve sigorta giriş tarihine göre değişiklik göstermektedir: 2008 öncesi sigortalı olan imamlar: Erkek imamlar için genellikle 25 yıl hizmet süresi ve 9000 prim günü şartı aranırken, yaş sınırı 50 ile 60 arasında değişmektedir. 2008 sonrası sigortalı olan imamlar: Emeklilik yaşı kademeli olarak yükselmekte olup, 60 ile 65 yaş arasında emeklilik mümkündür. 4/C kapsamındaki memur imamlar: Kamu görevlisi statüsündeki imamlar için 65 yaş emeklilik sınırı uygulanır.

4A emekli maaşı hesaplama, hizmet akdi ile çalışanların (işçilerin) emekli aylıklarını hesaplamak için kullanılır. 5510 sayılı kanuna göre emekli maaşı hesaplaması, ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucu bulunur. Bu hesaplamada: Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazançlarının güncellenmesi ile elde edilir. Aylık bağlama oranı, sigortalının prim ödeme gün sayısına göre her 360 gün için %2 olarak uygulanır. Emekli maaşı hesaplaması için SGK'nın özel olarak oluşturduğu hesaplama sayfaları kullanılabilir.