Şeftali

Bursa şeftalisi, kendine özgü toprak ve iklim yapısı sayesinde lezzet, fiziksel ve kimyasal özellikler açısından diğer bölgelerden yetişen şeftalilerden farklı olduğu için meşhurdur. Ayrıca, Bursa'da yetişen J.H. Hale ve Glohaven şeftali çeşitleri, uzun yıllardır üretilen ve yöreye iyi adapte olmuş çeşitler olarak bilinmektedir.

VK Stowe şeftali fidanının dikimi için en uygun zaman sonbahar sonu veya baharın başlangıcı olarak bilinir.

En iyi şeftali Temmuz ayında olur.

Bursa oynarı (şeftali) en iyi Bursa ve Akdeniz bölgelerinde yetişir.

Şeftali ağacının dönüme verdiği meyve miktarı, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir: - İyi bakım yapılmış ve uygun koşullara sahip bir bahçede dönüm başına 3 ila 8 ton arasında şeftali elde edilebilir. - Tam verimli bir şeftali ağacı ise ağaç başına 50-60 kg meyve verir. Bu değerler genel tahminlerdir ve toprağın verimliliği, iklim koşulları, sulama ve gübreleme gibi değişkenler sonucu etkileyebilir.

Olgunlaşmış şeftali, şeftali meyvesinin tam olgunluk dönemine geldiği ve en lezzetli haline ulaştığı anlamına gelir. Bu durumdaki şeftali genellikle yumuşak, tatlı ve aromatik bir yapıya sahip olup, rengi turuncu-kırmızı tonlarına dönüşmüş olabilir.

Şeftali, tüylü bir top olarak tanımlanabilir.

Tüylü şeftali, meyvenin doğal bir özelliği olup, bu tüylerin birkaç işlevi vardır: 1. Koruma: Tüyler, meyvenin hassas kabuğunu darbelere ve zararlı mikroorganizmaların girişine karşı korur. 2. Isı ve nem düzenlemesi: Hava tabakası oluşturarak meyvenin üzerindeki ısıyı ve nemi kontrol eder, aşırı ısınma veya su kaybını önler. 3. Böceklerden korunma: Tüylü yüzey, böceklerin yumurtalarını bırakmasını zorlaştırır ve meyvenin iç kısmına ulaşmalarını engeller.

Şeftali ağacının hızlı büyümesi için aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır: 1. Toprak ve İklim: Şeftali, 500-600 m rakımda, ılıman iklim koşullarında yetişir. 2. Gübreleme: Ağaçların sağlıklı büyümesi için fosfor oranı yüksek, azot oranı düşük gübreler kullanılmalıdır. 3. Sulama: Şeftali, en çok su ihtiyacı olan sert çekirdekli meyvelerdendir. 4. Budama: Düzenli budama, ağacın ömrünü ve verimliliğini artırır. 5. Dikim: Fidanların en az 1 yaşında olması ve 8-16 mm kalınlığında olması önerilir.

Elazığ'da en çok yetişen meyveler arasında kayısı ve şeftali öne çıkmaktadır.

Şeftali çiçekleri açtıktan sonra yaklaşık 60-90 gün içinde meyve verir.

Sulu şeftali, meyvenin doğru zamanda hasat edilmesi ve uygun koşullarda saklanması durumunda ortaya çıkar. Ayrıca, şeftalinin olgunlaşma süreci de sulu olmasına katkıda bulunur.

Mangoya benzer tadı olan meyveler arasında şeftali, ananas ve portakal sayılabilir.

En iyi şeftali fidanı seçimi, iklim koşulları ve kişisel tercihlere göre değişiklik gösterebilir. Ancak, bazı popüler ve verimli şeftali fidanı çeşitleri şunlardır: 1. Red Haven: Erken olgunlaşma dönemi, yüksek verimlilik ve hastalıklara karşı dayanıklılık ile bilinir. 2. Suncrest: Büyük, tatlı ve sulu meyveleri ile dikkat çeker, sıcak iklimlere uyum sağlar. 3. Elberta: Sarı etli, kırmızımsı dış yüzeyi olan büyük meyveleri ile konserve yapımında tercih edilir. 4. Şentürk Şeftali: Aromatik özellikleri ve lezzetli meyvesi ile öne çıkar. Fidan seçerken ayrıca toprağın pH değeri, geçirgenliği ve nem dengesi gibi faktörlere de dikkat edilmelidir.

Şeftali, Haziran ve Temmuz aylarında toplanır.

Aminoetoksi-vinilglisin (AVG), elma, şeftali ve nektarin gibi klimakterik meyvelerde kullanılır. Ayrıca, 0900-Ziraat kiraz çeşidinde de AVG uygulamalarının meyve kalitesini artırmak amacıyla yapıldığı belirtilmiştir.

Sündüz şeftalisi olarak bilinen tüysüz şeftali çeşitlerinin bazı özellikleri şunlardır: 1. Lezzet ve Sulu Yapı: Tatlı, aromatik ve sulu bir tada sahiptir. 2. Kabuk Yapısı: İnce kabukludur. 3. Renk Tonları: Sarı, kırmızı ve beyaz gibi farklı renk tonlarında olabilir. 4. İklim Adaptasyonu: Çeşitli iklim koşullarına uyum sağlayabilir. 5. Besin Değeri: Yüksek lif içeriği ve vitamin A ile C kaynakları açısından zengindir. 6. Kullanım Alanı: Hem taze tüketim hem de tatlılar, reçeller ve konserveler yapımında kullanılır.

Şeftali ağacı her yıl kış budaması ile budanmalıdır.

Verita şeftali, Türk malıdır.

Şeftali aromaları iki ana kategoriye ayrılır: doğal ve yapay. Doğal şeftali aromaları, şeftali meyvesinin özünden elde edilir ve çeşitli tariflerde kullanılır. Yapay şeftali aromaları ise 80'den fazla maddenin kombinasyonundan oluşur ve şu bileşenleri içerir: - gama-heksalakton, gama-dekalakton, ö-dekalakton gibi laktonlar; - çeşitli esterler, asitler, alkoller ve benzaldehit. Şeftali aromaları, gıda üretiminde içecekler, tatlılar, pastalar, şekerlemeler ve diğer ürünlerde kullanılır.