ÖzelGereksinim

Özel gereksinimli öğrencilere destek eğitim çeşitli yöntemlerle sağlanır: 1. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP): Özel gereksinimli her öğrenci için hazırlanan bireysel eğitim planıdır. 2. Kaynaştırma Eğitimi: Özel gereksinimli öğrencilerin akranlarıyla birlikte genel eğitim sınıflarında eğitim almasıdır. 3. Fiziksel Ortam Düzenlemeleri: Sınıfların, özel gereksinimli öğrencilerin erişimine ve katılımına uygun hale getirilmesi. 4. Teknoloji Tabanlı Çözümler: Görme engelli öğrenciler için sesli kitaplar, işitme engelli öğrenciler için altyazılı ders videoları gibi dijital araçlar kullanılır. 5. Aile ve Toplum Katılımı: Özel gereksinimli öğrencilerin ailelerine yönelik eğitimler ve seminerler düzenlenerek, onların çocuklarının eğitim süreçlerinde daha etkili olmaları sağlanır.

En ağır özel gereksinimli grup, çok ağır derecede zihinsel yetersizliği olan bireylerdir.

Özel gereksinimli çocuklar, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından yaşıtlarından anlamlı farklılıklar gösteren çocuklardır. Bu çocuklar, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan yetersizlikler sonucu özel eğitim ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyarlar ve şu şekilde sınıflandırılabilirler: Zihinsel yetersizliği olan çocuklar. İşitme yetersizliği olan çocuklar. Görme yetersizliği olan çocuklar. Ortopedik yetersizliği olan çocuklar. Otistik çocuklar. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar. Dil ve konuşma bozukluğu olan çocuklar.

Özel rehabilitasyon merkezlerine başvurabilecek kişiler şunlardır: 1. Özel gereksinim sahipleri: Zihinsel, fiziksel, duygusal veya dil gelişiminde zorluk yaşayan bireyler. 2. Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler. 3. Dil ve konuşma bozuklukları yaşayanlar. 4. Motor becerilerinde zorluk yaşayanlar. 5. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) teşhisi almış bireyler. 6. Öğrenme güçlüğü çeken çocuklar veya yetişkinler. 7. Ciddi sağlık sorunlarına sahip olanlar. Ayrıca, aileler, eğitim ve sağlık profesyonelleri, okullar ve ilgili kamu kurumları da bu merkezlere başvurabilirler.

Ek-3'de yer alan özel gereksinim düzeylerinden birisinin yazılması, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirme Raporu (ÇÖZGER) düzenlenirken, çocuğun özel gereksinim seviyesinin belirlenmesi anlamına gelir. Bu düzeyler, ÇÖZGER Yönetmeliği'nde belirtilen engel oranı aralıklarına göre belirlenir ve şu şekildedir: - Özel Gereksinimi Vardır (ÖGV): 20-39. - Hafif Düzeyde ÖGV: 40-49. - Orta Düzeyde ÖGV: 50-59. - İleri Düzeyde ÖGV: 60-69. - Çok İleri Düzeyde ÖGV: 70-79. - Belirgin Özel Gereksinimi Vardır: 80-89. - Özel Koşul Gereksinimi Vardır: 90-99.

MEB RAM modülüne aşağıdaki kişiler girebilir: Özel gereksinimi olan öğrenciler. Okullarda uygun eğitsel hizmetin sağlanması konusunda destek almak isteyen öğrenciler. RAM'a başvuru, okulun yönlendirmesi veya psikiyatri yönlendirmesi ile yapılabilir.

Çözger (Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu) almak için Sağlık Bakanlığı'na bağlı tam teşekküllü devlet hastanelerinin "Sağlık Kurulu" bölümüne başvurulmalıdır.

Türkiye'de özel gereksinimli bireylerin eğitimi, 1923 yılında İzmir'de sağırlar ve körler için açılan okullarla başlamıştır.

Özel gereksinimli çocuklarda değerler eğitimi, okul öncesi dönemde başlamalıdır.

Bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren birey, özel gereksinimli birey olarak tanımlanır.

Kaynaştırma eğitimi, çeşitli yeteneklere ve ihtiyaçlara sahip özel gereksinimli öğrencilere verilir. Bu öğrenciler arasında şunlar yer alır: görme engelliler; işitme engelliler; ortopedik engelliler; dil ve konuşma engelliler; disleksi gibi öğrenme güçlüğü olan çocuklar; uyum güçlüğü olan çocuklar; otistik çocuklar; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar.

Özel gereksinimli bireylerin kazanımları, Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) doğrultusunda belirlenir. Bu süreçte izlenen adımlar şunlardır: 1. Performans Değerlendirmesi: Öğrencinin mevcut bilgi ve beceri düzeyi belirlenir. 2. Hedef Davranışların Belirlenmesi: Ölçülecek hedef davranışlar (bilişsel, duyuşsal veya psikomotor) ve bunların kapsamı ile düzeyi belirlenir. 3. Uygun Ölçme Yönteminin Seçimi: Hedef davranışları en iyi ölçecek yöntem seçilir. 4. Ölçme Sonuçlarının Kullanımı: Ölçme sonuçlarına göre öğrenme hedefleri ve eğitim etkinlikleri düzenlenir.

Özel gereksinimli bireylerde teknoloji kullanımı, onların yaşam kalitesini artırmak ve eğitim süreçlerini desteklemek amacıyla çeşitli teknolojik araçların kullanılmasını içerir. Bazı teknoloji kullanım alanları: - Yardımcı teknolojiler: Konuşma güçlüğü çeken bireyler için alternatif ve destekleyici iletişim cihazları, okuma güçlüğü olan öğrenciler için metinleri sese dönüştüren yazılımlar. - Eğitim yazılımları ve uygulamalar: Sosyal beceri öğretimi, duygu tanıma, günlük rutinleri takip etme gibi konularda geliştirilmiş uygulamalar. - Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik: Sosyal beceri eğitimi, mesleki eğitim veya soyut kavramları somutlaştırma gibi alanlarda kullanılır. - Veri toplama ve değerlendirme: Öğretmenlerin öğrenci ilerlemesini takip etmelerine ve veriye dayalı kararlar almalarına olanak tanıyan dijital araçlar. Teknoloji kullanımının etkili olabilmesi için, araçların bireysel ihtiyaçlara uygun seçilmesi ve kanıta dayalı öğretim yöntemleriyle entegre edilmesi önemlidir.

Çocuk beslenmesi kitabı, özel gereksinimli çocukların beslenmesinde bilimsel ve güncel yaklaşımları içeren bir kaynak olarak çeşitli işlevlere sahiptir: 1. Beslenme sorunlarının önlenmesi: Kitap, özel gereksinimli bireylerde yaşanması olası beslenme sorunlarının erken dönemde tespitini ve doğru müdahaleleri sağlar. 2. Sağlıklı beslenme önerileri: Sağlıklı çocuk beslenmesi, büyüme-gelişme, anne sütünün önemi ve tamamlayıcı beslenme ilkeleri gibi temel konuları ele alır. 3. Özel gereksinim gruplarına yönelik beslenme: Otizm, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu gibi özel gereksinim gruplarının yeme sorunları ve bunlara yönelik beslenme yaklaşımlarını içerir. 4. Aileler ve bakım verenler için kaynak: Kitap, aileler ve çocuklarla temas eden sağlık profesyonelleri için de önemli bir kaynak sağlar.

Zğ eğs ğm ifadesi, belgelerde veya kaynaklarda tanımlanmamış bir terimdir. Ancak, "ÇÖZGER" ve "ÖGKV" gibi benzer terimler bulunmaktadır: - ÇÖZGER, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu'nun kısaltmasıdır ve çocukların özel gereksinimleri olduğunu belirten bir belgedir. - ÖGKV, Özel Koşul Gereksinimi Var ifadesinin kısaltmasıdır ve ÇÖZGER raporunda ağır engelli olduğunu gösteren bir seviyedir. Diğer yandan, "Sjögren Sendromu" adlı bir hastalık da göz ve ağız kuruluğu gibi belirtilerle ortaya çıkan otoimmün bir bağışıklık sistemi bozukluğu olarak bilinmektedir.

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP), özel gereksinimli öğrenciler için hazırlanır. Bu öğrenciler arasında şunlar yer alır: Zihinsel engelli bireyler; Fiziksel engelli bireyler; Otizmli öğrenciler; Down sendromlu öğrenciler; Gelişimsel farklılıkları olan diğer öğrenciler.

ÇÖZGER (Çocuklar İçin Özel Gereksinim) raporu, başvuru tarihinden itibaren en geç 30 gün içerisinde tamamlanır ve kişiye teslim edilir.

Özel gereksinim düzeyi en az %40 olmalıdır.

Özel gereksinimli çocuklar için çeşitli alanlarda uzmanlaşmış psikologlar çalışabilir: 1. Çocuk ve Ergen Psikiyatristi: Özel gereksinimli çocukların tanılanması ve tedavisi için ilk başvurulacak uzmanlardan biridir. 2. Klinik Psikolog: Özel gereksinimli çocukların psikososyal destek ve danışmanlık hizmetlerinde görev alır. 3. Dil ve Konuşma Terapisti: İletişim sorunları yaşayan özel gereksinimli çocuklarla çalışır. 4. Ergoterapist: Günlük yaşam becerileri ve motor beceriler üzerinde çalışarak çocuğun bağımsızlığını artırmayı hedefler. Bu uzmanlar, çocuğun ihtiyaçlarına göre bireysel veya grup terapileri uygulayabilirler.

Özel gereksinim ile ilgili yasalar şunlardır: 1. T.C. Anayasası (18.10.1982 tarihli ve 17863 sayılı). 2. Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (14.07.2009 tarihli ve 27288 sayılı). 3. 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun (01.07.2005 tarihli ve 25868 sayılı). 4. 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu (24.06.1973 tarihli ve 1739 sayılı). 5. 573 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (30.05.1997 tarihli ve 573 sayılı). 6. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (07.07.2018 tarihli ve 30471 sayılı). Ayrıca, Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik de özel gereksinim ile ilgili önemli bir mevzuattır.