NazımBiçimleri

"Elhân-ı Şitâ" şiiri, serbest nazım biçimindedir.

Mirâciyye genellikle kaside veya mesnevi nazım biçimleriyle yazılmıştır.

Serbest müstezat ve terzarima nazım biçimleri, Servet-i Fünun Dönemi edebiyatına aittir.

Beyit ve taç beyit arasındaki fark şu şekildedir: - Beyit, iki mısradan oluşan ve anlam bütünlüğü olan bir nazım birimidir. - Taç beyit ise, kasidenin son beytinde şairin mahlasının bulunduğu beyittir.

Kafiye düzeni "aa, ba, ca, da, ea" olan nazım biçimi gazeldir.

Sone, terzarima ve triyole Servet-i Fünun döneminde kullanılan üç farklı nazım biçimidir. 1. Sone: İki dörtlük ve iki üçlükten oluşan, on dört dizelik bir nazım biçimidir. 2. Terzarima: Üçer dizelik bentlerden oluşur ve en sonda tek bir dize bulunur. 3. Triyole: On mısralı bir nazım biçimidir.

Dört dizelik bentlerden oluşan nazım biçimi murabbadır.

Halk şiiri ve divan şiirinde farklı nazım biçimleri bulunmaktadır. Halk şiirinde başlıca nazım biçimleri şunlardır: koşma, semai, varsağı. Divan şiirinde ise daha geniş bir yelpaze mevcuttur ve bazı başlıca nazım biçimleri şunlardır: gazel, kaside, mesnevi, terkib-i bent, terci-i bent.

Divan edebiyatında beyit türleri şunlardır: 1. Kaside: Beyitleri "aa ba ca da" şeklinde kafiye dizilişine sahip, aynı vezinle söylenmiş, en az 15 beyit uzunluğundaki nazım biçimidir. 2. Gazel: Beyitleri "aa ba ca da" şeklinde kafiyeli, genellikle beş ile dokuz beyit uzunluğundaki nazım şeklidir. 3. Mesnevi: Her beytinin mısraları kendi arasında kafiyeli olan, çok uzun beyit sayıları ihtiva eden nazım biçimidir. 4. Müstezad: Birbirini takip eden bir uzun, bir kısa mısradan oluşan, beyit sayısı ve konusu bakımından aynı gazel gibi olan nazım biçimidir. 5. Kıt'a: Genellikle iki beyitten meydana gelen, matla ve mahlas beyti olmayan nazım biçimidir.

Fecri Ati döneminde serbest müstezat, sone ve terzarima gibi nazım biçimleri kullanılmıştır.

Koşma nazım birimi, dörtlüktür.

Şikâyetnâme, manzum-mensur olarak yazılmış bir mektup nazım biçimidir.

11'li hece ölçüsünde yazılan nazım biçimleri şunlardır: Koşma. Destan. Ayrıca, halk edebiyatında 11'li hece ölçüsü, mani ve ağıt gibi farklı nazım biçimlerinde de kullanılabilir.

Murabba ve şarkı nazım biçimleri arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Konu: Murabba, genellikle dinî, didaktik, felsefi ve övgü-yergi gibi konuları işlerken, şarkı daha çok aşk, güzellik ve duygusal temalar üzerine yoğunlaşır. 2. Dörtlük Sayısı: Şarkılar 3-5 dörtlük arasında yazılırken, murabbalar 3-7 dörtlük arasında değişir. 3. Kafiye Düzeni: Murabbaların kafiye şeması genellikle "aaaA, bbbA, cccA" şeklindedir, şarkılar ise "abab (aaaa)" şeklinde uyaklanır. 4. Bestelenme Amacı: Murabba, bestelenmek amacıyla söylenmemişken, şarkılar bestelenmek için yazılmıştır.

Gazel ve kaside nazım birimleri aynı değildir. Gazel, beyit nazım birimiyle yazılan, aşk, şarap, kadın gibi konuları işleyen bir nazım biçimidir. Kaside ise daha çok din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan şiirlerdir.

Murabba nazım biçiminde sanatlı ve artistik bir üslup kullanılır.

Müstezat, Divan edebiyatında uzunlu kısalı (bir uzun, bir kısa) mısralar halinde yazılan bir nazım şeklidir. Örnek müstezat şiirleri: 1. Ahmet Haşim - "O Belde": Bu şiirde uzun ve kısa mısraların düzensiz bir şekilde sıralandığı, ahengin serbest bir şekilde sağlandığı görülür. 2. Mehmet Akif Ersoy - "Süleymaniye Kürsüsünde": Bu eserde, konunun akıcılığını ve anlatım gücünü artırmak için serbest müstezatın esnekliği kullanılmıştır. 3. İzzet Molla: "Bülbül yetişir bağrımı hûn etti figânın" dizesiyle başlayan şiiri, müstezat nazım biçimine örnektir.

Terkib-i Bend nazım biçimi, Tanzimat dönemi edebiyatına aittir.

"Ok" şiiri, Yahya Kemal Beyatlı tarafından koşma nazım biçimiyle yazılmıştır.

Tuyuğ nazım biçimini Türkler bulmuştur.