TanzimatDönemi

Cevri adlı sanatçı, Tanzimat dönemi sanatçısıdır.

Emsât hikayeleri, Tanzimat dönemine aittir.

Recaizade Mahmut Ekrem (1 Mart 1847 - 31 Ocak 1914), Tanzimat Dönemi'nin önde gelen yazarlarından biridir. Hayatı kısaca şu şekilde özetlenebilir: Eğitim Hayatı: İlk öğrenimini özel dersler alarak tamamladı, ardından Mekteb-i İrfan ve Mekteb-i Maarif-i Adliye'de okudu. Kariyeri: 1862'de Babıali Tercüme Odası'nda çalışmaya başladı, daha sonra Galatasaray Sultanisi'nde edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı. Edebi Çalışmaları: Hem şiir hem de nesir alanında eserler verdi. Ölümü: Meclis-i Ayan azası iken 31 Ocak 1914'te Şişli'deki evinde vefat etti ve İstanbul Küçüksu Mezarlığı'na defnedildi.

Divan-ı Muhasebat, Tanzimat döneminde 29 Nisan 1865 tarihinde kurulmuştur.

Manzum hikâye, Tanzimat Dönemi'nden sonra ortaya çıkmıştır.

Türk çocuk edebiyatının başlangıcı, Tanzimat Dönemi'ne kadar uzanır.

Rumi takvim, Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat Dönemi'nde kullanılmaya başlanan, güneş yılını esas alan bir takvimdir. Özellikleri: - Yılbaşı: 1 Mart. - Aylar: Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Teşrin-i Evvel (Ekim), Teşrin-i Sânî (Kasım), Kânûn-ı Evvel (Aralık), Kânûn-ı Sânî (Ocak), Şubat. - Gün Sayısı: Bir yıl 365 gün 6 saattir. Rumi takvim, mali işler için kullanılmış ve 1926 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin Miladi takvime geçişiyle resmi olarak kullanımdan kalkmıştır.

İbret Taşı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde suçluların kesik başlarının halka gösterildiği taş, Tanzimat Dönemi'nde suçluların başlarının kesilmesi ve burada halka gösterilmesinin yasaklanmasıyla ortadan kaldırıldı.

Hürriyet Kasidesi, Tanzimat dönemi yazarı Namık Kemal tarafından yazılmış olup, hürriyet, özgürlük, vatan ve millet gibi kavramları işlemektedir. Şiirde anlatılan ana düşünceler şunlardır: - Yöneticilere sitem: Yöneticilerin milletlerine olan bağlılıklarını kaybetmeleri eleştirilir. - Toplumsal erdemler: Halka hizmet ve doğruluk, toplumsal erdemlerin başında gelir. - Kötü durumun geçiciliği: Milletin yaşadığı kötü durumun geçici olduğu ve eski şanlı günlerin geri geleceği vurgulanır. - Hürriyetin önemi: Hürriyetin, hem birey hem de toplum için en yüksek fazilet olduğu ifade edilir.

Araba Sevdası romanı ile ilgili bazı sorular ve cevapları şunlardır: 1. Eserin ana olayı nedir? - Eser, realizm etkisiyle yazılmış ve batı hayranlığı yolunda düşülen garip durumları eleştirmektedir. 2. Romanın kahramanı Bihruz Bey'in özellikleri nelerdir? - Bihruz Bey, zengin, şımarık, alafranga özentisi bir gençtir. Şık giyinir, gösterişi sever ve sorumsuz bir yapıya sahiptir. 3. Periveş Hanım kimdir? - Periveş Hanım, sarışın, kibar görünüşlü, Bihruz Bey'in aşık olduğu kadındır. Aslında yüksek bir aileden değil, düşkün bir kadındır. 4. Keşfi Bey'in rolü nedir? - Keşfi Bey, yalancılığıyla ünlü bir arkadaştır. Bihruz Bey'e Periveş Hanım'ın öldüğünü söyleyerek onu kandırır. 5. Romanda zaman ve mekan nasıl ele alınmıştır? - Olaylar, 1870 yılında Tanzimat döneminde geçmektedir.

Tanzimat dönemi şiirinin özellikleri şunlardır: 1. Dil ve Üslup: Dil daha sade ve anlaşılır hale gelmiş, Arapça ve Farsça terkiplerin kullanımı azalmıştır. 2. Temalar: Divan edebiyatından farklı olarak toplumsal sorunlar, eşitlik, adalet, eğitim ve özgürlük gibi konular işlenmiştir. 3. Biçimsel Değişiklikler: Metaforlar ve imgeler daha az karmaşık hale getirilmiş, Batı edebiyatından alınan yeni nazım biçimleri ve türleri denenmiştir. 4. Batı Etkisi: Batı edebiyatından yapılan tercümelerle birlikte yeni bir edebi literatür oluşmuş, Fransız edebiyatı örnek alınmıştır. 5. Sanatçıların Rolü: Şinasi ve Namık Kemal gibi şairler, Tanzimat döneminin önemli isimleridir. Bu yenilikler, Tanzimat şiirinin toplumsal bilinç yaratmada bir araca dönüşmesini sağlamış ve çağdaş Türk şiirinin oluşumunda büyük katkı sağlamıştır.

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat romanı, Batılı tarzda kaleme alınan ilk Türk romanı olarak kabul edildiği için ilk Türk romanı olarak anılmaktadır. Bu eser, Şemsettin Sami tarafından 1872-1873 yıllarında yazılmış ve Tanzimat Dönemi'nde kadınların toplum içindeki yerlerini ve evlilik ilişkilerini ele alması nedeniyle de önem taşımaktadır.

Araba Sevdası romanında Bihruz Bey, Tanzimat Dönemi'nin alafranga, hayalperest ve gösteriş meraklısı genç tipini temsil eder. Bihruz Bey, yarım yamalak eğitim görmüş, Fransız kültürüne hayran bir paşazadedir.

Türkiye'de ilk eğitim sistemi, Tanzimat Dönemi'nde kurulmuştur.

Şinasi'nin edebi kişiliği, Tanzimat Dönemi'nin önde gelen yazarlarından biri olarak, modern Türk edebiyatının temel taşlarından biri olarak kabul edilir. Başlıca edebi özellikleri: - Sade dil kullanımı: Şiir ve nesirlerinde halkın anlayabileceği sade bir dili tercih etmiştir. - Batı tarzı şiir ve tiyatro: Divan edebiyatı anlayışından uzaklaşarak Batılı edebi türleri Türk edebiyatına kazandırmıştır. - Gazetecilik: İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'i çıkararak Türk basın tarihine önemli bir katkıda bulunmuştur. - Toplumcu bakış açısı: Halkı eğitmeyi ve toplumsal bilinç oluşturmayı amaçlamış, eserlerinde eğitim ve aydınlanma temasını işlemiştir. Önemli eserleri: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi, Şair Evlenmesi, Durub-ı Emsal-i Osmaniye gibi eserler, edebiyatımızda modernleşme hareketlerinin öncüsü olmuştur.

Töre ve aşk hikayeleri, Türk edebiyatında Tanzimat Dönemi ve Servet-i Fünun Dönemi'nde yazılmıştır. Tanzimat Dönemi'nde, Namık Kemal'in "İntibah" ve Ahmet Mithat Efendi'nin "Felatun Bey ile Rakım Efendi" gibi romanları bu tür hikayeleri içermektedir. Servet-i Fünun Dönemi'nde ise Halit Ziya Uşaklıgil ve Mehmet Rauf gibi yazarlar, psikolojik analizlere ve aşka odaklanan hikayeler yazmışlardır.

Nihat Sami Banarlı, başlangıçtan Tanzimat dönemine kadar olan Türk edebiyatını incelemiştir.

Fransız edebiyatının Türk edebiyatına etkisi çeşitli şekillerde gerçekleşmiştir: 1. Çeviri ve Adaptasyon: Tanzimat Dönemi'nden itibaren Fransız edebiyatının eserleri Türkçeye çevrilmeye başlanmış ve bu çeviriler Türk edebiyatında yeni türlerin tanınmasını sağlamıştır. 2. Esinlenme ve Taklit: Türk şair ve yazarlar, Fransız şairlerin eserlerinden ilham almış, onların konularını, kafiye, ölçü ve metaforlarını taklit etmişlerdir. 3. Estetik ve Tematik Etki: Divan edebiyatı ve tasavvufi şiirler, Fransız edebiyatındaki estetik zarafet ve ilahi aşk temalı şiirlerden etkilenmiştir. 4. Eğitim ve Öğretim: Fransa'ya gönderilen aydınlar, Fransız edebiyatını model alarak tiyatro, roman ve eleştiri gibi yeni edebi türleri Türk edebiyatına katmışlardır.

Tanzimat döneminde edebiyat gazetesi olarak kabul edilen bazı gazeteler şunlardır: 1. Tercüman-ı Ahval: 1860 yılında Şinasi ve Agâh Efendi tarafından çıkarılan ilk özel Türkçe gazete. 2. Tasvir-i Efkâr: 1862 yılında Şinasi tarafından çıkarılan ve daha sonra Namık Kemal tarafından devam ettirilen gazete. 3. Hürriyet: 1869 yılında Namık Kemal ve Ziya Paşa tarafından Londra'da çıkarılan gazete. 4. İbret: 1871 yılında Namık Kemal tarafından çıkarılan gazete.

Ahmet Mithat Efendi, Tanzimat Dönemi'nin en önemli yazarlarından biri olup, edebi faaliyetlerinde sıkça halka seslenme tekniğini kullanmıştır.