NazımBiçimleri

Halk edebiyatı nazım biçimleri şunlardır: Anonim halk edebiyatı nazım biçimleri: Mani. Ninni. Ağıt. Türkü. Aşık edebiyatı nazım biçimleri: Koşma. Semai. Varsağı. Destan. Tekke ve tasavvuf edebiyatı nazım biçimleri: İlahi. Nefes. Deme. Nutuk. Şathiye.

Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Otuz Beş Yaş" şiiri 7 bentten (dörtlükten) oluşmaktadır.

4 ana nazım biçimi şu şekildedir: 1. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Nazım Biçimleri: Koşuk, Sagu, Sav, Destan. 2. Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri: Mani, Türkü, Ninni, Ağıt. 3. Aşık Edebiyatı Nazım Biçimleri: Koşma, Semai, Varsağı, Destan. 4. Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri: Gazel, Kaside, Mesnevi, Kıt'a.

Müstezat ve serbest müstezat arasındaki temel farklar şunlardır: Köken: Müstezat, gazelden türemiş bir nazım biçimidir. Ölçü ve Kafiye: Müstezat, belirli vezinlerle yazılır ve kafiye düzeni sabittir. Kullanım: Müstezat, Divan edebiyatında yaygın olarak kullanılmıştır. Örnek: Müstezat: "Bülbül yetişir bağrımı hun etti figanın / Zabt eyle dehanın / Hançer gibi deldi ciğerim tığ-ı zebanın / Te'sir-i lisanın". Serbest Müstezat: "Bir ömr-i muhayyel... Hani gülbünler içinde / Bir kuşcağızın ömr-i baharisi kadar hoş; / Bir ömr-i muhayyel... Hani göllerde, yeşil, boş / Göllerde, o safiyet-i vecd-aver içinde / Bir dalgacığın ömrü kadar zail ü muğfel / Bir ömr-i muhayyel!".

7'li mani, genellikle 7 heceden oluşan dört dizelik bir halk edebiyatı nazım biçimidir. Örnek 7'li maniler: "Bir dalda iki kiraz, al senin olsun, kara benim". "Yemenimin uçları, çıkamam yokuşları, selam edin yârime, yedi dağın kuşları". "Kadifeden kesesi, kahveden gelir sesi, benim sevdiğim yiğit, bekârların efesi". "Şu dağlar olmasaydı / Çiçeği solmasaydı / Ölüm Allah’ın emri / Ayrılık olmasaydı". "Gidene bak gidene / Güller sarmış dikene / Mevla sabırlar versin / Gizi sevda çekene". 7'li maniler, aşk, doğa, toplumsal konular gibi çeşitli temaları işleyebilir ve genellikle düğün, bayram gibi özel günlerde veya günlük yaşamda söylenir.

Serbest müstezat, 19. yüzyıl sonlarında özellikle Servet-i Fünun şairleri tarafından geliştirilmiştir. Bu nazım biçiminin ilk defa Fransa'da, sembolizmin yaygın olduğu bir dönemde ortaya çıktığı kabul edilir. Serbest müstezatın diğer önemli temsilcileri arasında Cenap Şahabettin ve Ahmet Haşim bulunur.

Murabba'nın bazı özellikleri: Nazım birimi: Dörtlüklerden oluşur. Kafiye düzeni: Genellikle "aaaa/bbba/ccca/ddda..." şeklindedir. Bent sayısı: Üç ila yedi bentten oluşur. Konu: Her konuda yazılabilir, ancak dini, didaktik, övgü, yergi, manzum mektup ve mersiye gibi türler daha yaygındır. Ölçü: Aruz ölçüsüyle yazılır. Dil: Süslü ve ağır bir dil kullanılır. Türleri: Son dizeleri tekrarlanıyorsa mütekerrir murabba, tekrarlanmıyorsa müzdeviç murabba olarak adlandırılır. Köken: İran edebiyatından Türk edebiyatına geçmiştir. Bestelenme: 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren şarkı şeklinde bestelenen eserlerin büyük bir kısmı murabba tarzında yazılmıştır.

Evet, "tuyuk" ve "tuyuğ" aynı anlama gelir. Tuyuğ, edebiyat terimi olarak dört mısralı bir nazım biçiminin adıdır. Tuyuğ kelimesinin Çağatayca تويوق (tuyuḳ) "bir nazım türü" anlamına geldiği de belirtilmektedir.

Maniler, yedili hece ölçüsüyle söylenmesinin nedeni, bu ölçünün halk şiirinin en küçük nazım biçimi olarak kabul edilmesidir.

Almanya'nın eski sone'si olarak kabul edilebilecek bir kişi yoktur, çünkü sone nazım biçimi İtalyan edebiyatından Batı edebiyatına geçmiştir ve Almanya'da ilk olarak Johann Wolfgang von Goethe tarafından kullanılmıştır. Goethe, İtalyan şiirinden türetilen bir kafiye şeması kullanarak birçok sone yazmıştır.

Divan edebiyatında kullanılan nazım biçimleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Beyitlerle kurulan nazım biçimleri: Gazel, kaside, mesnevi, kıt’a, müstezat. Dörtlüklerden oluşan nazım biçimleri: Rubai, tuyuğ, murabba, şarkı, terbi. Bentlerle kurulan nazım biçimleri: Terkib-i bent, terci-i bent, muhammes, müseddes, müsebba, müsemmen, mütessa, mu’aşşer. Konularına göre kasideler: Tevhid: Allah’ın birliğini, varlığını anlatan kasideler. Münacaat: Allah’a yakarışı dile getiren kasideler. Naat: Peygamberi öven kasideler. Medhiye: Devrin önde gelen kişilerini öven kasideler. Hicviye: Devrin yöneticilerini yermek için yazılan kasideler. Mersiye: Önemli birinin ölümünden duyulan acıyı dile getiren kasideler. Cülûsiyye: Padişahın tahta oturması münasebetiyle yazılan kasideler. Sûriyye: Düğün ya da sünnet gibi şenlikleri ele alan kasideler.

Rubainin dört dizeden oluşmasının sebebi, şairin söylemek istediği düşünceyi bu dört kısa dize içinde söyleyip bitirmek zorunda olmasıdır. Rubainin diğer özellikleri şunlardır: Rubailerde aşk, şarap, dünyanın nimetlerinden yararlanma, hayatın anlamı ve hayat felsefesi, tasavvuf ve ölüm gibi konular işlenir. Rubaide ilk iki dize fikrin hazırlayıcısıdır. Genelde mahlas kullanılmaz. Rubai, kendine özgü aruz vezinleriyle yazılır. Dört dizesi birbiriyle kafiyeli (aaaa) olanlara rubai-i musarra denir. Rubainin, aruzun hezec bahrinden 24 kalıbı bulunur. Rubainin kökeni İran edebiyatıdır.

Müstezad ve Terkib-i Bent arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Müstezad: - Gazelden türetilmiş bir nazım biçimidir. - Gazelin bir beytine eklenen iki kısa dize ile oluşturulur. - Mısra uzunlukları düzensiz olabilir ve belirli bir düzene bağlı kalınmaz. - Kafiye düzeni serbest bırakılır ve şairin inisiyatifine bağlıdır. 2. Terkib-i Bent: - Bentlerle kurulan bir nazım biçimidir. - Her bent 5-10 beyitten oluşur ve genellikle 3-12 bent arasında değişir. - Bentlerin kafiye düzeni gazele benzer ve her bendin sonunda "vasıta beyti" bulunur. - Vasıta beyti her bentin sonunda değişir, eğer değişmezse "terci-i bend" olur. Özetle, Müstezad gazelden türetilmiş ve serbest bir nazım biçimi iken, Terkib-i Bent bentlerle kurulan ve belirli bir kafiye düzenine sahip bir nazım biçimidir.

Koşma türüne örnek olarak verilebilecek bazı koşmalar şunlardır: Karacaoğlan - Vara vara vardım ol kara taşa: > Vara vara vardım ol kara taşa, Hasret ettin beni kavim kardaşa, Sebep ne gözden akan kanlı yaşa, Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm. Karacaoğlan - Dilber: > Acem illerinden misafir geldim, Yol bilmenem sunam, nerden gideyim? Şöyle yavrunun semtine uğradım, Dilber kerem eyle, konuk al beni. Erzurumlu Emrah - El çek tabip el çek yaram üstünden: > El çek tabip el çek yaram üstünden. Sen benim derdime deva bilmezsin. Sen nasıl tabipsin, yoktur ilacın. Yaram yürektedir sarabilmezsin. Mürâcaa koşma - Seherde uğradım ben bir güzele: > Seherde uğradım ben bir güzele Dedim Tatar mısın söyledi yoh yoh Bu gönül dağında bahar ayında Dedim biter mıdır söyledi yoh yoh. Tecnis koşma - Derd-i dilim arttı yârimin derdim: > Derd-i dilim arttı yârimin derdim Seksende doksanda yüzde seyr eyle Gonca güllerini yârimin derdim Gerdanda dudakta yüzde seyr eyle. Koşmalar, konularına göre güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt gibi türlere ayrılır.

Koçaklama, koşma nazım biçimidir. Koşma nazım biçimi, halk edebiyatının en sevilen ve yaygın türüdür. Koçaklama, yiğitçe bir anlatımla söylenen, kahramanlık ve savaş konulu koşmalardır.

Koçaklama, koşma nazım biçimidir. Koşma nazım biçimi, halk edebiyatının en sevilen ve yaygın türüdür. Koçaklama, yiğitçe bir anlatımla söylenen, kahramanlık ve savaş konulu koşmalardır.

9. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. dönem 1. yazılı sınavında çıkabilecek bazı konular: Şiir Bilgisi: Şiirde hâkim olan duygu, söz sanatları, şiirin şekil ve içerik özellikleri. Makale: Bilimsel ve edebî makale örnekleri, makale okuma ve yorumlama. Roman: Cumhuriyet Dönemi'nden ve dünya edebiyatından roman örnekleri, roman okuma ve değerlendirme. Dil Bilgisi: Anlatım bozuklukları, imla ve noktalama çalışmaları. Metin Analizi: Metindeki çatışmaları belirleme, anlatıcı ve bakış açısının işlevini tespit etme. Örnek yazılı soruları ve cevapları için derslig.com ve turkedebiyati.org gibi siteler ziyaret edilebilir.

Millî Edebiyat döneminde kullanılan bazı nazım biçimleri: Halk edebiyatı nazım biçimleri: Mani, koşma gibi nazım biçimleri kullanılmıştır. Serbest müstezat: Bu nazım biçimi daha da geliştirilmiştir. Batıdan alınan nazım biçimleri: Sone ve terza-rima gibi nazım şekilleri de kullanılmıştır. Ayrıca, bu dönemde hece ölçüsüyle yazma akımı da ön plana çıkmıştır.

Rubai, dört dizeden oluşan tek bentli bir nazım biçimidir ve Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiştir. Rubainin bazı özellikleri: Kafiye düzeni: Genellikle "aaxa" şeklindedir, ancak "aaaa" şeklinde kafiyelenmiş rubailer de vardır. Konu: Aşk, şarap, hayatın anlamı, tasavvuf ve ölüm gibi konular işlenir. Vezin: 24 farklı kalıpla yazılır; bunlar "ahreb" (mefûlü ile başlayan) ve "ahrem" (mefûlün ile başlayan) olarak ikiye ayrılır. Mahlas: Genellikle mahlassız şiirlerdir. Bazı rubai örnekleri: Ömer Hayyam: "Uğrunda dertlere düştüğüm sevgili / Bir başkasına tutulmuş, o da dertli; / Derdimin dermanı kendi derdinde: / Hekim hasta olunca kime gitmeli?". Yahya Kemal Beyatlı: "Yâ Rab dilimi sehv ü hatâdan sakla / Endîşemi tezvîr ü riyâdan sakla / Basdım reh-i vâdî-i rübâîye kadem / Ta'n-ı hâr-ı nâdân-ı dü-pâdan sakla". Fuzûlî: "Ey özünün sırlarına akıl ermeyen / Suçumuza, duamıza önem vermeyen / Günahtan sarhoştum, ama dilekten ayık / Umudumu rahmetine bağlamışım ben".

Hayır, sone ve terza-rima aynı değildir. Sone, iki dörtlük ve iki üçlükten oluşan 14 dizelik bir nazım biçimidir. Her iki nazım biçimi de Batı edebiyatından Türk edebiyatına geçmiştir.