Karaciğer

Safra kesesi taşı, çeşitli organları etkileyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir: 1. Safra Kesesi: Taşlar, safra kesesinin çıkışını tıkayarak olağan boşalmasını engeller ve iltihaplanmaya (kolesistit) neden olabilir. 2. Safra Kanalları: Taşların safra yollarına düşmesi, safra kanallarının tıkanmasına ve karaciğer fonksiyonlarının bozulmasına yol açabilir. 3. Pankreas: Tıkanıklık, pankreatik kanala geçerek pankreasın iltihaplanmasına (pankreatit) neden olabilir. 4. Genel Sağlık: Uzun süreli tahriş ve iltihaplanma, safra kesesi kanseri riskini artırabilir.

Safra, karaciğer tarafından üretilir ve oniki parmak bağırsağına (duodenum) salgılanır.

Karaciğer yağlanması doğrudan yüzde leke oluşumuna neden olmaz, ancak bazı durumlarda ciltte belirtilere yol açabilir. Bu belirtiler arasında kahverengi lekeler, kaşıntı, kızarıklık ve pullanma yer alabilir.

Evet, şeker hastalığı (diyabet), karaciğer enzimlerini yükseltebilir. Metabolik sendrom faktörleri arasında yer alan diyabet, karaciğer fonksiyon bozukluklarına ve enzim seviyelerinin artmasına katkıda bulunabilir.

Ekskresyonu artıran faktörler şunlardır: 1. Böbrek Fonksiyonu: İlaçların ve metabolitlerinin en yaygın atılma yolu böbreklerdir. 2. Karaciğer Fonksiyonu: Karaciğer, ilaçları metabolize ederek onları daha suda çözünür hale getirir, böylece böbrekler aracılığıyla daha kolay atılabilirler. 3. Sıvı Alımı: Günlük idrar miktarının artırılması, taş oluşumu riskini azaltır. 4. Diyet: Kalsiyum, oksalat, sodyum, rafine şeker ve hayvansal proteinlerin fazla tüketimi, idrar içeriğini etkileyerek ekskresyon sürecini hızlandırır. 5. Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, taş oluşumu gibi bazı durumların riskini artırabilir.

Lavash kebap ve ciğer farklı yemeklerdir. Ciğer kebabı, genellikle soğan, yeşil biber ve diğer sebzelerle birlikte marine edilmiş karaciğer dilimlerinin şişte pişirilmesiyle yapılan bir kebap türüdür. Lavash kebap ise, zırh kıyması arasında az yağlı kaşar peyniri ve özel Kübban ekmeği ile hazırlanan bir kebap çeşididir.

Karaciğer kanserlerinin bir kısmı ameliyatla tedavi edilebilir. Ameliyat, kanserin belirli bir bölgede sınırlı kaldığı ve karaciğerin büyük bir kısmına yayılmadığı durumlarda uygulanır. Ameliyatla tedavi edilebilen karaciğer kanseri türleri şunlardır: - Lobektomi: Karaciğerin bir lobunun çıkarılması. - Hepatektomi: Karaciğerin bir kısmının çıkarılması. - Karaciğer nakli: Tümör geniş bir alana yayılmışsa ve karaciğerin büyük bir kısmı çalışamaz hale geldiyse. Ameliyat kararı, tümörün boyutu, sayısı, yerleşimi ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere göre verilir.

Albümin seviyelerinde görülen bazı hastalıklar şunlardır: Albümin Düşüklüğü (Hipoalbüminemi): Karaciğer hastalıkları (siroz, hepatit, alkol kullanımına bağlı karaciğer yetmezliği); Böbrek hastalıkları; Yetersiz beslenme ve vitamin eksiklikleri; Yanıklar, kanamalar ve protein kaybettiren hastalıklar; Uzun süre yatağa bağımlı kalma; Diyabet, hipotiroidi, hipoadrenalizm gibi durumlar. Albümin Yüksekliği (Hiperalbüminemi): Dehidrasyon ve şiddetli ishal; Şeker hastalığı; İdrar söktüren ilaçların kullanımı. Albümin seviyelerinin normalin dışında olması, her zaman bir hastalığın var olduğu anlamına gelmez.

Tıpta "asit" olarak adlandırılan karın boşluğunda sıvı birikmesinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Karaciğer Sirozu: Asitin en sık görülen nedeni karaciğer sirozudur. 2. Kronik Böbrek Hastalıkları: Böbreklerden protein kaybı ve su-tuz tutulması asit gelişimine neden olabilir. 3. Kalp Yetmezliği: Sağ kalp yetersizliği ve kalp zarı kalınlaşması, bacaklarda ödem ve karın boşluğunda sıvı birikimine yol açabilir. 4. Kanser: Mide, kalın barsak, over ve pankreas kanserleri gibi bazı kanser türleri asit gelişimine katkıda bulunabilir. 5. Diğer Nedenler: Pankreas hastalıkları, tiroid hormonu eksikliği ve karın boşluğu enfeksiyonları da asit oluşumuna sebep olabilir.

Safra, karaciğer tarafından üretildikten sonra safra kesesinde depolanır ve konsantre edilir.

Karaciğer için iki tür MR çekimi yapılabilir: 1. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Karaciğerin yumuşak doku yapısını detaylı bir şekilde görüntülemek için kullanılır. 2. Manyetik Rezonans Kolanjiyopankreatografi (MRCP): Safra yollarının ve safra kesesinin detaylı görüntülenmesini sağlar. Hangi MR türünün çekileceği, hastanın durumuna ve hekimin ihtiyaçlarına göre belirlenir.

Karaciğerde FDG tutulumu multipl nodül, Florodeoksiglukoz (FDG) adı verilen radyoaktif bir izleyicinin karaciğerdeki birden fazla nodülde birikmesi anlamına gelir. Bu durum, genellikle artmış metabolik aktivitenin bir işareti olup, kanser, iltihaplanma veya enfeksiyon gibi patolojik bir sürecin varlığını gösterebilir.

Karaciğer yetmezliğinde en iyi prognoz, erken teşhis ve tedaviye bağlıdır. Diğer olumlu etkenler arasında şunlar yer alabilir: - Altta yatan nedenin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması; - Karaciğer naklinin zamanında yapılması; - Sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri. Karaciğer yetmezliği ciddi bir durumdur ve belirtileri fark edildiğinde hemen tıbbi yardım alınması önemlidir.

Kahve, orta düzeyde tüketildiğinde karaciğeri yormaz, aksine koruyucu etkileri olabilir. Yapılan araştırmalar, düzenli kahve tüketiminin karaciğer enzim seviyelerini düşürdüğünü, karaciğerdeki sertleşmeyi düzelttiğini ve siroz ile kanser gelişim riskini azalttığını göstermektedir. Ancak aşırı kahve tüketimi bazı olumsuz etkilere yol açabilir: - Karaciğer enzim seviyelerinde artışa neden olabilir. - Dehidrasyon ve elektrolit dengesizliğine yol açabilir. Bu nedenle, günde 3 fincandan fazla kahve içilmemesi önerilir.

Kronik hepatit ve geçirilmiş hepatit arasındaki temel fark, hastalığın süresidir. - Kronik hepatit, karaciğer iltihabının 6 aydan daha uzun süre devam etmesi durumudur. - Geçirilmiş hepatit ise, hepatit virüsleriyle enfekte olunmuş ancak vücudun bu virüsü yenerek hastalığı atlatmış olma durumunu ifade eder. Bu kişiler, hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olabilirler.

Pankreas kanseri ve safra yolu tümörleri sarılığa yol açabilen kanser türlerindendir. Ayrıca, karaciğer kanseri de karaciğer fonksiyonlarını bozarak sarılığa neden olabilir.

Karaciğer hastalıklarının belirtileri farklı sürelerde ortaya çıkabilir. Akut karaciğer yetmezliği: Daha önce karaciğer hastalığı olmayan bireylerde, 8 hafta içinde aniden gelişir ve hızlı tedavi edilmezse karaciğer dokusu hızla kaybedilir. Kronik karaciğer hastalıkları: Belirtiler genellikle yavaş yavaş ve uzun vadede ortaya çıkar, siroz gibi ileri evrelerde teşhis edilir. Karaciğer hastalıklarının kesin teşhisi ve tedavi süreci, hastanın genel sağlık durumu ve hastalığın türüne bağlı olarak değişir. Bu nedenle, belirtilerin farkına varılması durumunda bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

Amonyak (NH₃), karaciğerde gerçekleşen üre döngüsü (Cori döngüsü veya Ornithin döngüsü) aracılığıyla üreye (H₂N-CO-NH₂) dönüştürülür. Bu süreçte beş temel adım izlenir: 1. Amonyaktan karbamoil fosfat oluşumu. 2. Karbomoil fosfatın sitrüline dönüşümü. 3. Sitrülinin aspartat ile birleşmesi. 4. Argininosüksinatın parçalanması. 5. Argininden üre ve ornitin oluşumu. Üre, böbrekler aracılığıyla idrarla atılır.

Enginar çorbası birçok sağlık faydası sunar: 1. Sindirim Sağlığı: Yüksek lif içeriği sayesinde bağırsak hareketlerini düzenler ve kabızlık sorunlarını önler. 2. Karaciğer Fonksiyonu: Karaciğerin detoxifikasyon süreçlerini destekler, safra üretimini artırarak sindirimi kolaylaştırır. 3. Antioksidan Özellikler: Serbest radikallere karşı koruma sağlar, hücre hasarını önleyerek yaşlanma belirtilerini geciktirebilir. 4. Kalp Sağlığı: Kolesterol seviyelerini düzenlemeye yardımcı olur, kalp hastalıkları riskini azaltır. 5. Bağışıklık Sistemi Desteği: C vitamini açısından zengin olması nedeniyle bağışıklık sistemini güçlendirir. Ancak, enginar alerjisi olan kişilerin ve düşük tansiyon (hipotansiyon) sorunu yaşayanların enginar çorbasını tüketmeden önce doktorlarına danışmaları önerilir.

Karaciğerde iki ana damar bulunur: hepatik arter ve portal ven.