Karaciğer

AST (Aspartat Aminotransferaz) seviyesinin yüksek olması durumunda yapılan tahliller arasında ALT (Alanin Aminotransferaz) testi öne çıkar. AST ve ALT testleri birlikte değerlendirilerek karaciğer sağlığı hakkında daha kapsamlı bilgi elde edilir. Ayrıca, AST yüksekliğinin nedenini belirlemek için şu testler de yapılabilir: Bilirubin ve toplam protein ölçümü. Kalp ve kas sağlığını değerlendiren testler. Testlerin türü ve sayısı, hastanın sağlık durumuna ve doktorun değerlendirmesine göre değişebilir. AST testi veya diğer sağlık testleri için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Safra yolu tıkanıklığı, bilirubini iki şekilde etkiler: 1. Birikime Yol Açar: Safra kanalı tıkandığında, safra sıvısı karaciğerden dışarı çıkamaz ve karaciğer içinde birikmeye başlar. 2. Karaciğer Hücrelerine Zarar Verir: Safra tıkanıklığı, karaciğer hücrelerine (hepatositler) zarar vererek iltihaplanma ve hasara yol açar.

Karaciğerdeki lekeler genellikle tehlikeli olabilir çünkü çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilirler. Bu lekeler, aşağıdaki gibi ciddi hastalıkların işareti olabilir: Karaciğer sirozu. Karaciğer kanseri. Yağlı karaciğer hastalığı. Teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Karaciğerdeki lekelerin teşhisi genellikle kan testleri, ultrasonografi ve biyopsi gibi yöntemlerle konulur.

Evet, siroz ultrasonda belli olabilir. Karaciğer ultrasonu, karaciğerdeki hasarları ve yapısal bozulmaları tespit etmek için kullanılır ve sirozun teşhisinde önemli bir yöntemdir. Ultrason sırasında karaciğerin boyutu, parankim yapısı, damarlanması ve varsa kitleler incelenir.

Fibroscan sonucu, işlemin hemen ardından çıkar ve hasta aynı gün içinde sonuçları alabilir.

Lipokroma (cilt, yağ ve kemiklerde sarı renk değişikliği) çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir, bunlar arasında: 1. Diyabet: Yüksek kan şekeri, karotenoidlerin metabolizmasını bozarak dokularda birikmesine yol açabilir. 2. Karaciğer sorunları: Karaciğer fonksiyonlarının bozulması lipokromatoza neden olabilir. 3. Alkol zehirlenmesi: Aşırı alkol tüketimi lipom oluşumuna katkıda bulunabilir. 4. Genetik bozukluklar: Bazı genetik hastalıklar lipokromatoz riskini artırabilir. Teşhis ve tedavi için bir doktora başvurulması önerilir.

Karaciğer, sindirime yardımcı olan bir organ olarak kabul edilir. Karaciğerin sindirime katkısı, safra adı verilen salgıyı üretmesi ile gerçekleşir.

Safra, karaciğerden çıktıktan sonra safra kesesinde toplanır.

Bilirubinin vücuttan atılması şu şekilde gerçekleşir: 1. Karaciğere Ulaşım: Alyuvarların yıkımı sonucunda oluşan bilirubin, kan dolaşımı yoluyla karaciğere taşınır. 2. İşleme ve Safraya Karışma: Karaciğerde bilirubin, glukuronik asit ile birleştirilerek işlenir ve safraya karışır. 3. Bağırsaklara Geçiş: Safra kanalları aracılığıyla safra kesesine geçen bilirubin, buradan ince bağırsağa ilerler. 4. Dışkı ile Atılma: Bilirubin, bağırsaklarda bakteriler tarafından ürobilinogene dönüştürülür ve dışkı (gaita) yoluyla vücuttan atılır.

Hepatitin hangi evresinde kan verileceği, hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Kronik hepatit durumunda, kan nakli genellikle ileri evrelerde, karaciğer yetmezliği veya siroz gibi ciddi komplikasyonlar geliştiğinde düşünülür. Akut hepatit vakalarında ise, durum genellikle kendiliğinden iyileşir ve kan nakli gerekmez.

Karaciğer lobektomi ve segmentektomi, karaciğerin cerrahi olarak çıkarılması işlemlerini ifade eder. - Lobektomi: Karaciğerin bir lobunun (parçasının) cerrahi olarak çıkarılmasıdır. - Segmentektomi: Karaciğerin en küçük anatomik birimi olan bir segmentin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bu işlemler, genellikle karaciğer kanseri gibi durumlarda, tümörün yayılması ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak uygulanır.

Ürobilinojen ve ürobilirubin seviyelerinin yükselmesi çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir: 1. Ürobilinojen: İdrarda ürobilinojen seviyesinin yükselmesi, karaciğer hastalıkları (hepatit, siroz), hemolitik anemi (kan hücrelerinin yıkımının artması), kötü beslenme veya malabsorpsiyon sorunları gibi durumlarla ilişkili olabilir. 2. Ürobilirubin: Kandaki ürobilirubin seviyesinin yükselmesi, safra taşı, safra kanalı tıkanıklığı, viral hepatit, alkolik hepatit ve bazı ilaçların yan etkileri gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Bu durumların teşhisi ve tedavisi için bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.

Karaciğer, aşağıdaki hormonları üretir: 1. İnsülin Benzeri Büyüme Faktörü-1 (IGF-1): Büyüme ve gelişmeyi destekler. 2. Anjiyotensinojen: Kan basıncının düzenlenmesinde rol oynar. 3. Trombopoetin (TPO): Kan pıhtılaşması için gerekli olan trombositleri üretir. 4. Hepsidin: Demir metabolizmasını düzenler. 5. Betatrophin: Pankreasın beta hücrelerinin çoğalmasını uyarır.

Midede aşırı safra birikmesinin birkaç nedeni olabilir: 1. Mide ve bağırsak tıkanıklıkları: Safra sıvısının normal akışını engelleyerek birikmesine yol açabilir. 2. Reflü hastalığı: Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), midedeki asidin yemek borusuna geri kaçmasına neden olurken, safra sıvısının da geri akışını tetikleyebilir. 3. Safra kesesi hastalıkları: Safra kesesi taşları veya iltihabı, safra sıvısının normal akışını etkileyebilir. 4. Karaciğer hastalıkları: Karaciğerin normal işlevlerinde meydana gelen bozukluklar, safra üretimini ve akışını etkileyebilir. 5. Diyet değişiklikleri: Yüksek yağlı veya işlenmiş gıdaların tüketimi, safra üretimini artırabilir. 6. İlaç yan etkileri: Bazı ilaçlar, sindirim sistemini etkileyerek safra akışını bozabilir. Bu belirtiler ciddi sağlık sorunlarına işaret edebileceğinden, bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.

HBP hastalığı, yani hepatopankreatobiliyer hastalıklar, genellikle karaciğer, pankreas ve safra yollarını etkileyen karmaşık bir yapıdaki organların işlev bozukluklarından kaynaklanır. HBP hastalıklarının başlıca nedenleri şunlardır: Virüsler: Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri gibi. Alkol: Aşırı alkol tüketimi karaciğerde iltihaplanmaya yol açabilir. İlaçlar: Bazı reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, takviyeler ve bitkisel ilaçlar. Toksinler: Endüstriyel kimyasallar, zehirli mantarlar ve bazı bitkilerdeki toksinler. Otoimmün hastalıklar: Bağışıklık sisteminin karaciğere saldırması. Ayrıca, enfekte kan veya vücut sıvılarıyla temas da HBP hastalıklarının bulaşma yollarından biridir.

Portokaval şant, tıpta kan akımının yolunu değiştirmek için kan damarlarını birleştiren ameliyatlarda kullanılan bir terimdir. Portal hipertansiyon tedavisinde ve gastrointestinal kanamanın önlenmesinde uygulanan bir yöntemdir. Bu cerrahi işlem, enfeksiyon, kanama ve karaciğer fonksiyon bozukluğu gibi komplikasyonlara yol açabilir.

TUDCA (Tauroursodeoksikolik Asit), çeşitli sağlık yararları sunan bir safra asidi türevidir. Başlıca faydaları şunlardır: 1. Karaciğer Sağlığı: TUDCA, karaciğer hasarına karşı koruyucu etkiler gösterir, iltihabı azaltır ve hücre ölümünü önler. 2. Antioksidan Özellikler: Zararlı serbest radikalleri nötralize ederek oksidatif stresi azaltır, bu da kalp hastalığı, diyabet ve nörodejeneratif bozukluklar gibi kronik hastalık riskini düşürür. 3. Metabolik Sağlık: İnsülin duyarlılığını artırabilir, yağ dokusundaki iltihabı azaltabilir ve obezite ile diyabetin yönetimine yardımcı olabilir. 4. Spor ve Fitness: Sporcular ve fitness tutkunları, TUDCA'yı karaciğer sağlığını desteklemek ve yoğun fiziksel aktiviteden sonra iyileşmeyi hızlandırmak için kullanır. Dozaj: TUDCA'nın standart bir dozajı yoktur, ancak genellikle 250-1500 mg arasında kullanılması önerilir.

Karaciğer segmental anatomisi, karaciğerin fonksiyonel loblarının ana portal venin çatallanma yoluyla çapraz bir düzleme göre sekiz segmente ayrılmasıdır. Bu segmentler şunlardır: 1. Segment I: Kaudat lobu oluşturur, posteriordur ve kan tedarikini portal venin hem sağ hem de sol dallarından alır. 2. Segment II ve III: Falciform ligamanın lateralinde yer alır, II superior, III ise inferior konumdadır. 3. Segment IV: Falciform ligamanın medialindedir ve IVa (superior) ve IVb (inferior) olarak ikiye ayrılır. 4. Segment V ila VIII: Karaciğerin sağ kısmını oluşturur. Bu anatomik yapı, cerrahi müdahalelerden hastalıkların tanısına kadar birçok klinik uygulamada önemli bir rol oynar.

Portal üçlüsü aşağıdaki damarlardan oluşur: 1. Hepatik arter: Karaciğere oksijen sağlayan arterin bir dalı. 2. Portal ven: Besinler açısından zengin ama oksijen seviyesi düşük kanı taşıyan portal venin bir venülü. 3. Safra kanalı: Küboidal epitelden oluşan safra iletim sisteminin dalları.

ALT testi, esas olarak karaciğerdeki olası hasar veya hastalıkların varlığını tespit etmek için yapılır. ALT testinin gösterdiği durumlardan bazıları şunlardır: karaciğer yağlanması; hepatit; siroz; karaciğer kanseri; kalp yetmezliği; obezite; diyabet. Ayrıca, ALT testi, karaciğer hastalıklarının belirtileri ortaya çıkmadan önce de yüksek ALT seviyelerinin tespit edilmesiyle erken tanı koymada yardımcı olur. ALT testi, genellikle basit bir kan testi olarak uygulanır ve referans değerlerin dışında kalan sonuçlar, altta yatan nedenlerin belirlenmesi için ileri tanı testlerini gerektirir.