EskiTürkler

Eski Türk ailesinde kadın, toplumsal hayatta erkekle eşit konumda yer almış ve önemli roller üstlenmiştir. Kadının önemi ve yeri şu şekilde özetlenebilir: - Devlet Yönetimi: Hükümdarların eşleri olan hatunlar, devlet meselelerinde karar alma süreçlerine katılmış ve elçilerle görüşmeler yapmışlardır. - Savaş: Kadınlar, savaşlarda erkeklerle omuz omuza mücadele etmişlerdir. - Ekonomi: Ticaret ve mal mülkiyetinde söz sahibi olmuş, aile ekonomisinin yönetiminde yer almışlardır. - Aile: Aile içinde çocukların eğitiminde başlıca rolü üstlenmiş, ahlaki ve kültürel değerlerin aktarılmasında önemli bir öğretici olmuşlardır. Eski Türklerde kadının bu yüksek statüsü, onun sadece aile içi görevlerle sınırlı olmadığını, aynı zamanda bilgelik ve toplumsal eğitimdeki rolünü de vurgular.

Eski Türklerde "töre", bir toplumda yazılı olmayan, gelenekleşmiş kanun ve kurallar bütünü anlamına gelir. Törenin özellikleri: - Sözlü olarak gelişmiştir ve herkes tarafından bilinmesi ve uyulması zorunludur. - Dört değişmez ilkesi vardır: eşitlik, insanlık, iyilik ve adalet. - Kaynakları, halk, kurultay ve hakan tarafından alınan kararlardır. - Ceza sistemi sert olup, devlete isyan, adam öldürme, hırsızlık gibi suçlar idamla cezalandırılmıştır.

Eski Türkler'de evlilik, genellikle egzogami (dıştan evlenme) kuralına bağlıydı. Evlilik süreci şu aşamalardan oluşurdu: 1. Kız İsteme: Erkek tarafı, aile büyükleriyle birlikte kız evine giderek kızı isterdi. 2. Nişan: Çiftin bağlılığını resmileştiren önemli bir törendi. 3. Kalın Geleneği: Erkeğin, kızı kaçırması durumunda kızın ailesine bir güvence bedeli ödemesi gerekirdi. 4. Düğün: Düğün alanında nikâh kıyılır, ardından yemekler yenir ve müzik eşliğinde oyunlar oynanırdı. Ayrıca, levirat geleneği de vardı; bu geleneğe göre, öz ana ve kız kardeşler dışında kalan dul ve yetimlerle evlenilirdi.

Eski Türklerde "han" kelimesi, devlet başkanı veya hükümdar anlamına gelen bir unvan olarak kullanılmıştır.

Turgut Alp, "Kayı damgalı, paslanmaz çelikten yapılmış" bir balta kullanmaktadır.

Eski Türklerin kullandığı üç yazı sistemi şunlardır: 1. Orhun Alfabesi. 2. Uygur Alfabesi. 3. Arap Alfabesi.

Toy ve şölen terimleri tarih bağlamında şu anlamlara gelir: 1. Toy: Kağan tarafından düzenlenen yemekli toplantılar ve eğlenceler olarak tanımlanır. 2. Şölen: Dinsel içerikli ziyafetlerdir.

Balbal, Eski Türklerde ölen kişinin mezarının çevresine dikilen ve onun hayattayken öldürdüğü düşmanlarını temsil eden güç ve cesaret sembolü olarak kullanılırdı. Bu gelenek, Türklerin savaşçı bir millet olmasından kaynaklanmaktaydı.

Balbal taşı, eski Türklerde mezar taşı olarak kullanılan ve ölen kişinin hayatını kaybederken öldürdüğü düşmanlarını temsil eden bir sembol olarak işlev görürdü. Bu taşların bazı diğer amaçları: - Kahramanlık göstergesi: Mezar başında ne kadar çok balbal heykeli varsa, o mezarda yatan kişi o derecede kahraman olarak görülürdü. - Ahiret inancı: Ölen kişinin ruhunun bir surete büründürülerek topluma zarar vermesinin önlenmesi.

Eski Türklerde 1 yıl, 365 gün olarak kabul edilmiştir.

Başbuğ kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Eski Türklerde: Başbuğ, eski Türklerde baş, başkan ve komutan anlamına gelir. 2. Osmanlı İmparatorluğu'nda: Savaş zamanı, başka birliklerden ayrılıp bir araya getirilerek oluşturulan birliğin veya milis güçlerinin komutanına da Başbuğ denirdi.

Eski Türklerde casuslara "çaşut" denirdi.

Eski Türklerin göz tipi, genel olarak orta büyüklükte ve hafif çekik olarak tanımlanmaktadır.

Eski Türklerde aile ve evlilik anlayışı şu şekilde özetlenebilir: Aile Yapısı: Eski Türklerde aile, toplumun ve devletin temeli olarak kabul edilmiştir. Evlilik: Evlilik, bir erkek ve bir kadının bir aile kurmak için birleşmesi olarak görülmüştür. Özellikler: Eski Türklerde - Ataerkil yapı: Erkek otoritesine dayanan bir aile yapısı hakimdir. Kadının yeri: Kadın, aile içinde erkekle eşit haklara sahipti ve kendi mülküne sahip olabilirdi. Levirat: Ölen kardeşin dul kalan eşiyle evlenme geleneği vardı. Miras ve hukuk: Aile hukuku, töreye göre düzenlenmiş; miras, mülkiyet ve ceza hukuku da töreye göre belirlenmiştir.

Eski Türklerde hukukla ilgili bazı sorular şunlardır: 1. Töre nedir ve kaynakları nelerdir?. 2. Türk devletlerinde ceza sistemi nasıldı?. 3. Adli teşkilat nasıl yapılandırılmıştı?. 4. Yazılı hukuk ilk kez ne zaman ortaya çıktı?.

Eski Türkler, ölüyü cesedin çürümesini engellemek ve onu diğer dünyaya hazırlamak amacıyla mumyalardı. Bu uygulama, dini bir zorunluluktan ziyade, ölümün ardından ruhun bedenini terk ettiği ve bu süre zarfında cesedin korunması gerektiği inancından kaynaklanıyordu.

Ögel'in bahsettiği devlet meclisi "kurultay", Eski Türklerde önemli devlet meselelerinin görüşüldüğü meclise verilen isimdir. Kurultayda askeri, siyasal, ekonomik, kültürel ve sosyal tüm devlet meseleleri konuşularak çözüm bulunurdu.

Eski Türklerde 12 hayvanlı takvimde yer alan burçlar şunlardır: 1. Sıçan (Fare). 2. Öküz. 3. Pars (Kaplan). 4. Tavşan. 5. Ejderha. 6. Yılan. 7. At. 8. Koyun. 9. Maymun. 10. Tavuk. 11. Köpek. 12. Domuz.

Eski Türklerde kadın, toplumsal ve siyasi hayatta önemli bir yere sahipti. Temel nitelikleri arasında "analık" ve "kahramanlık" yer alıyordu. Aile içinde de yüksek bir konuma sahip olan kadın, kocasına destek olur ve emirnameler kağan ve hatunun adıyla imzalanırdı. Sosyal hayatta kadınlar, ticarete atılır, mal ve mülk edinebilirdi. İslam'ın kabulünden sonra da Türk kadınının konumu büyük ölçüde değişmedi ve erkeklerle benzer sosyal aktivitelerde yer almaya devam etti.

Irk Bitig, eski Türklerin gerçek dünyayla ruhlar dünyasını, iyi ve kötüyü, yazgıyı algılama biçimini anlatan dokuzuncu yüzyıl başlarından kalma en eski metinlerden biridir. Bu eserde, iyilik ve kötülük ikiliği üzerine kurulu fallar yer alır ve bu fallar, toplumsal yaşama, yöneten-yönetilen ilişkilerine ve dinî inançlara dair önemli veriler sunar. Ana temalar arasında, Tanrı'nın varlığına inanç, sözlerin işitildiğinin farkında olma ve buna göre davranma öğütleri bulunur.