Moğollar

Harezmşahlar Devleti, Moğol istilaları sonucunda yıkılmıştır. 1220 yılında Cengiz Han'ın önderliğindeki Moğol orduları, Harezmşahlar'a ait şehirleri hızla ele geçirmeye başlamış ve bu durum devletin sonunu hazırlamıştır. Harezmşahlar'ın son hükümdarı Celaleddin Harezmşah, Moğol takibinden kaçarak dağlarda eşkıyalar tarafından öldürülmüştür.

Özbeklerin kökeni, Cengiz Han'ın torunu Şiban'ın soyundan gelen Ebü'l-Hayr Han'ın önderliğinde Deşt-i Kıpçak'taki çeşitli Türk boyları ve kabilelerinin Özbek/Şeybani Hanlığı etrafında örgütlenmesiyle oluşmuştur. Özbeklerin oluşumunda önemli rol oynayan Türk boyları ve kabileleri şunlardır: Kıpçaklar; Karluklar; Yağmalar; Naymanlar; Mangıtlar; Mingler. Özbek adı daha çok siyasi ve sosyal bir ifade içermekte olup, etnik bir anlam taşımamaktadır. Özbeklerin atalarının ortaya çıkışı, Antik İran, Hindistan, Yunan, Rum, Çin ve Ermeni kaynaklarında da bahsedildiği üzere, Orta Asya ve civarında hayatını sürdüren en eski halklara dayanmaktadır.

Kazak Türklerinin kökeni, Orta Asya coğrafyasında Sakalar (İskitler) zamanından itibaren yaşayan Türk boylarına dayanmaktadır. Tarihsel süreç: 10. yüzyılda Bizans tarihçisi Porfiregenetos, Kazakların bulunduğu bölgeden "Kazahi" olarak söz etmiştir. 14. yüzyıldan itibaren, Ebu’l-Hayr'ın Fergana Vadisi'ndeki Türk gruplarını yeniden teşkilatlandırmasıyla Kazak Türkleri, siyasi ve etnik bir varlık olarak ortaya çıkmıştır. 15. yüzyılda, Özbek Hanı Abu’l Hayr'a karşı bağımsızlık kazanarak, bugünkü Kazakistan toprakları civarında ilk Kazak Hanlığı'nın temellerini atmışlardır. Dil ve etimoloji: Kazak Türkçesi, Kıpçak grubu lehçeleri içinde yer alır. "Kazak" kelimesi, "başıboş, evsiz-yurtsuz" anlamına gelen "kaz-" fiilinden türemiştir.

Kubadabad Sarayı'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: İnşası: Saray, I. Alaeddin Keykubad'ın (1220-1236) emriyle, av emiri ve mimar Sadeddin Köpek tarafından 1226-1236 yılları arasında inşa edilmiştir. Konumu: Konya Beyşehir-Isparta yolu üzerinde, Beyşehir Gölü'nün yanında ve Anamas Dağları'nın eteklerindedir. Ziyaretler: Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad, 1230, 1234, 1235 ve 1236 yıllarında saraya ziyaretlerde bulunmuştur. Şehir Kurma Emri: Keykubad, sarayın yanına bir şehir kurulmasını da emretmiştir. Siyasi Suikast: Saadeddin Köpek'in cesedi, II. Gıyâseddin Keyhusrev döneminde sarayda gerçekleşen bir siyasi suikastın ardından teşhir edilmiştir. Günümüze Ulaşan Kalıntılar: Saraydan günümüze, müzeleri süsleyen göz kamaştırıcı çiniler ve saray kalıntıları ulaşmıştır. Kubadabad Sarayı, Anadolu Selçuklu Devleti'nden günümüze ulaşabilmiş tek saray yapısıdır.

Çin Seddi filminin konusu, Çin Seddi'nin sadece istilacılara karşı değil, efsanevi yaratıklara karşı da bir savunma hattı olarak inşa edildiğini varsayar. Filmin hikayesi: Batılı paralı asker William Garin, Çin'de esir düşer. Çin Seddi'nin ötesinde insanlığı tehdit eden Taotie adlı canavarlarla karşılaşır. Garin, Çinli savaşçılarla birlikte bu tehdide karşı savaşarak, hem insanlığın kaderini hem de kendi geçmişini sorgular. Gerçek tarihte Çin Seddi, kuzeydeki göçebe kavimlerin (başta Türkler, Hunlar, Moğollar) Çin topraklarına yaptığı akınları engellemek amacıyla inşa edilmiştir.

Altın Orda (Altın Ordu) Devleti, bir Türk hanlığıdır. Cengiz Han'ın büyük oğlu Cuci'nin oğullarınca tesis edilmiştir.

Alamut Kalesi'nin gerçek hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Kuruluş: Alamut, 860 yılında Deylem Kralı tarafından yaptırılmış, 1090 yılında ise Hasan Sabbah ve fedailerinin eline geçmiştir. Hasan Sabbah Dönemi: Sabbah, Alamut'u Nizari İsmaili Devleti'nin merkezi yapmış ve 34 yıl boyunca buradan yönetmiştir. Moğol İstilası: 1256 yılında Moğol Hükümdarı Hülâgû Han, kaleyi ele geçirmiş ve neredeyse tüm Haşhaşileri öldürmüştür. Alamut, tarih boyunca birçok savaş görmüş ve restore edilmiştir.

Moğollar, Türk değildir. Ancak, tarihsel, kültürel ve dilsel açıdan Moğollar ile Türkler arasında birçok benzerlik bulunmaktadır. Ayrıca, Cengiz Han'ın Moğol topluluğu, etnik bir yapıdan ziyade siyasi bir oluşum olarak kabul edilir ve içinde Türkçe konuşan ve Türk boylarına mensup insanlar da yer almaktadır.

Noyan, Türk tarihinde yüksek rütbeli komutan veya lider anlamına gelen bir unvandır. Moğol İmparatorluğu'nda, Çağatay Hanlığı'nda ve İlhanlılar döneminde bu unvan, askeri ve sivil liderleri ifade etmek için kullanılmıştır. Günümüzde ise Noyan ismi, bir isim veya soyadı olarak kullanıldığında güçlü liderlik ve komutanlık niteliklerini çağrıştırır.

"Cengiz Han'ın Yükselişi" (Mongol: The Rise of Genghis Khan) filmi, Cengiz Han (Timuçin) adlı karakterin savaşarak esaretten yükselişini ve Moğol İmparatorluğu'nun temellerini atmasını anlatıyor. Filmin konusu: 9 yaşındaki Timuçin, babası Yesügei ile birlikte gelin seçmek için Merkit boyuna gider. Kabilenin yeni kağanı Targutai, Timuçin’i öldürmek ister ancak bir çocuğu öldürmenin yasak olması sebebiyle onu esir alır. Timuçin, esaretten kaçarak Moğol boylarını birleştirir ve üç temel yasa koyar. Daha sonra büyük bir ordu toplayarak Jamukha ile çatışır ve onu yenerek Moğol İmparatorluğu'nun ilk adımlarını atar. Film, tarihsel olaylara dayanmakla birlikte, dramatize edilmiş ve kurgusal unsurlar da içermektedir.

Yakutların (Sahalar) kökeni, 13. ve 14. yüzyıllarda Moğol kökenli Buryatların akınlarından sonra Sibirya'nın Baykal Gölü bölgesinden kuzeye göçen Türkçe konuşan insanların torunları olarak kabul edilir. Yakutların etnik oluşumunda etkili olan diğer topluluklar arasında bölgenin yerlisi olan Moğol, Even (Lamut), Tunguz ve Eski Asya halkları da bulunur. Yakutların kökeni hakkında, farklı boy ve topluluklardan geldiklerini savunan çeşitli görüşler de bulunmaktadır. Ayrıca, Yakutların, Hun Türkleri'nin bir kolu olan Kurıkanlar'dan veya Sakalar'dan geldiği yolunda görüşler de mevcuttur.

Tangutlar, Cengiz Han yönetimindeki Moğollar tarafından 1227 yılında yok edilmiştir.

"En güçlü hanedan" kavramı, farklı açılardan değerlendirilebilir ve tek bir cevabı yoktur. Bazı güçlü hanedanlar ve özellikleri: Yuan Hanedanı. Tang Hanedanı. Song Hanedanı. Romanov Hanedanı. "Güçlü"nün tanımı, askeri, ekonomik, bölgesel veya kültürel gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.

Tangut Krallığı'nın yıkılmasının başlıca nedenleri şunlardır: Moğol istilaları: 13. yüzyılda Cengiz Han yönetimindeki Moğollar, Tangut İmparatorluğu'na altı kez saldırdı ve 1227'de başkenti ele geçirerek imparatorluğu tamamen yok etti. İç çekişmeler: İmparatorluk, Yuanhao'nun ölümünden sonra bir dizi zayıf imparatorun tahta çıkmasıyla güç kaybetti. Çevresel faktörler: Kuraklık ve kıtlık gibi faktörler de imparatorluğun zayıflamasında etkili oldu.

Kösedağ Muharebesi'nde Moğolların yenilmesinin başlıca nedenleri şunlardır: Deneyimsiz komutanlar: Selçuklu ordusunun öncü birliklerini yöneten genç ve deneyimsiz komutanlar, Moğol ordusunun tuzak kurduğu bir duruma düştüler. Sultan II. Gıyâseddin Keyhüsrev'in geri çekilmesi: Sultan, savaşın seyrini değiştirmek için yeterli liderlik gösteremedi ve savaş meydanını terk etti. Stratejik hatalar: Selçuklu ordusu, Sivas'ın 80 km. kuzeydoğusundaki Kösedağ yükseltisine giderek Moğolların avantajlı bir konumda saldırmasına olanak tanıdı. Bu faktörler, Moğol ordusunun Selçuklu kuvvetlerini kolayca yok etmesine yol açtı.

Evet, Celaleddin Harzemşah, Moğolları yendi. Bu zafer, 1221 yılında Pervan Ovası'nda gerçekleşen savaşta elde edildi.

Kubilay Han'ın mezarının Türkiye'de olması, onunla ilgili tarihi ve kültürel bağlantılardan kaynaklanmaktadır. Kubilay Han, Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk Yuan imparatoru olarak, Çin'de kurduğu Yuan Hanedanlığı döneminde yaşamıştır. Kubilay adıyla anılan ve Türkiye ile bağlantılı olan kişi ise, Menemen Olayı'nda şehit düşen Türk subayı Mustafa Fehmi Kubilay'dır.

Ani Antik Kenti'nin terk edilmesinin birkaç nedeni vardır: İpek Yolu'nun önemini kaybetmesi. 1319 yılında meydana gelen büyük deprem. Bölgesel güç mücadeleleri ve istilalar. Ermenistan'daki taş ocaklarında dinamit patlatılması.

Abbâsî Devleti'nin yıkılmasının bazı nedenleri: İç karışıklıklar ve mezhep çatışmaları. Dış tehditler. Merkezi otoritenin zayıflaması. Eleman istihdamında yetersizlik. Yabancılara aşırı güven. Abbâsî Devleti, 1258 yılında Moğol hükümdarı Hülâgû Han'ın Bağdat’ı fethetmesiyle son bulmuştur.

Evet, Cengiz Han ve Moğollar ile ilgili iki film bulunmaktadır: 1. Cengiz Han (Mongol). 2. Moğol 2: Efsane (Mongol 2: The Legend of Ögeday). Üçüncü film olan "Moğol: Zamanda Yolculuk" ise Cengiz Han ve Ögeday'ın torunu Kublai Han'ı konu alır ve 2018 yılında gösterime girmiştir. Ancak, yeni bir Cengiz Han veya Moğol filmi ile ilgili resmi bir açıklama yapılmamıştır.