Ahilik

Ahilerin 7 ilkesi şunlardır: 1. Cimrilik kapısını bağlamak, lütuf kapısını açmak. 2. Kahır ve zulüm kapısını bağlamak, hilim ve mülâyemet kapısını açmak. 3. Hırs kapısını bağlamak, kanaat ve rıza kapısını açmak. 4. Tokluk ve lezzet kapısını bağlamak, riyazet kapısını açmak. 5. Halktan yana kapısını bağlamak, Hak’tan yana kapısını açmak. 6. Herze ve hezeyan kapısını bağlamak, marifet kapısını açmak. 7. Yalan kapısını bağlamak, doğruluk kapısını açmak.

Ahiliğin üç temel ilkesi şunlardır: 1. Cimrilik yerine lütuf kapısı: Tüm nimetler Allah'tan gelir ve en büyük lütuf Allah'ındır. 2. Yalan yerine dürüstlük kapısı: Kişi, kendi zararına da olsa dürüst ve adil olmalıdır. 3. Hırs yerine kanaat kapısı: Kişi, açgözlü olmamalı ve az şeylerle yetinmesini bilmelidir. Ahiliğin diğer temel ilkeleri arasında "herze ve hezeyan yerine marifet kapısı", "kahır ve zulüm yerine hilim ve mülâyemet kapısı" gibi ilkeler de bulunmaktadır.

Ahiliğin üç temel ilkesi şunlardır: 1. Cimrilik yerine lütuf kapısı: Tüm nimetler Allah'tan gelir ve en büyük lütuf Allah'ındır. 2. Yalan yerine dürüstlük kapısı: Kişi, kendi zararına da olsa dürüst ve adil olmalıdır. 3. Hırs yerine kanaat kapısı: Kişi, açgözlü olmamalı ve az şeylerle yetinmesini bilmelidir. Ahiliğin diğer temel ilkeleri arasında "herze ve hezeyan yerine marifet kapısı", "kahır ve zulüm yerine hilim ve mülâyemet kapısı" gibi ilkeler de bulunmaktadır.

Hayır, Ahilik ve Bacıyan-ı Rum aynı değildir, ancak aralarında bir ilişki vardır. Bacıyan-ı Rum, Ahilik teşkilatının kadın koludur. Ahilik, Selçuklular döneminden başlayarak Osmanlıların son yıllarına kadar sosyal yardımlaşmayı ve dayanışmayı esas alan bir kurumdur. Bacıyan-ı Rum ise sadece mesleki bir teşkilat değil, aynı zamanda siyasi faaliyetlerin de yürütüldüğü bir kadın örgütlenmesidir.

Ahilikte "4C kuralı" olarak bilinen bir kavram yoktur. Ancak, 4C pazarlama karması kavramı, Ahilik felsefesiyle bazı benzerlikler göstermektedir. 4C pazarlama karması unsurları: 1. Müşteri Değeri (Customer Value): Müşteriye sunulan ürünün bir değer sunması ve müşterinin ihtiyacını karşılaması. 2. Malın Müşteriye Maliyeti (Cost to Customer): Ürünün müşteriye olan maliyetinin fiyatın yerini alması. 3. Müşteriye Uygunluk (Convenience for Buyer): Müşterinin ürüne kolay ulaşımı. 4. Müşteri ile İletişim (Customer Communication): Pazarla etkileşim ve müşteri ile doğru iletişimin kurulması. Ahilik felsefesinde ise bu unsurlar şu şekilde karşılık bulur: Müşteri Velinimetimizdir: Müşteri değeri. Denetsel Fiyat: Malın müşteriye maliyeti. Müşterinin Ürüne Kolay Ulaşımı: Müşteriye uygunluk. Pazarla Etkileşim: Müşteri ile iletişim.

Ahilik ve lonca arasındaki bazı farklar şunlardır: Müslüman olma şartı: Ahilikte üyelik için Müslüman olma şartı aranırken, loncalarda bu şart kaldırılmıştır. Devlet denetimi: Ahilik, halkın kendi oluşturduğu bir yapı iken, loncalar devlete bağlı kuruluşlardır. Üyelik ve terfi: Loncalarda terfi ve üyelik şartları daha gevşektir. Dini törenler: Ahilikte esnaflığa kabul gibi işlemlerde dini törenler yapılırken, loncalarda bu törenler yapılmaz. Ekonomik odak: Ahilik, ticaret ahlakını ve İslam'ı yaymayı amaçlarken, loncalar daha çok esnaflığın ekonomik boyutuyla ilgilenir. Liderlik: Loncalarda yöneticiler, esnaf tarafından seçilir ve işleyiş kuralları belirlenir, ancak devlet tarafından belirlenen kalite standartlarına ve fiyatlara uymak zorundadırlar.

Bacıyan-ı Rum, diğer adıyla Anadolu Bacıları, Anadolu'daki kadınların teşkilatlandığı bir sosyal zümredir. Bu teşkilat, 15. yüzyıl Osmanlı tarihçisi Aşıkpaşazade tarafından 13. yüzyıl Anadolu'sunda göçmen Türkmen hanımların oluşturduğu bir grup olarak ilk kez anılmıştır. Bacıyan-ı Rum'un, Hacı Bektaş-ı Veli'nin manevi desteğiyle, sufi Türkmen kadınlar tarafından kurulduğu ve halka hizmeti esas aldığı düşünülmektedir. Teşkilatın faaliyetleri arasında yetim ve kimsesiz genç kızların eğitimi, ev bark sahibi olmaları, maddi sıkıntı içinde olanlara yardım, savaş zamanlarında ordunun ihtiyaçlarının karşılanması gibi sosyal hizmetler yer almaktadır.

Bacıyan-ı Rum, yani Anadolu Kadınlar Birliği, çeşitli alanlarda faaliyet göstermiştir: El sanatları: Çadırcılık, keçecilik, nakışçılık, örgücülük, kilim ve halı dokumacılığı, ipek ve pamuk ipliği üretimi gibi el sanatlarıyla uğraşmışlardır. Eğitim: Mesleki ve teknik eğitimlerin yanı sıra ahlaki eğitimler de vermişlerdir. Sosyal hizmetler: Yetim ve kimsesiz genç kızların eğitimi ve ev bark sahibi olmaları, kimsesiz ihtiyar kadınların bakımı, genç kızların evlendirilmesi gibi sosyal hizmetlerde bulunmuşlardır. Ekonomik destek: Maddi sıkıntı içinde olanlara yardım sağlamışlardır. Askeri faaliyetler: Savaş zamanlarında ordunun ihtiyacı olan elbise ve savaş malzemelerinin bakım ve onarımında görev almışlardır. Misafir ağırlama: Ahi tekke ve zaviyelerine gelen misafirlerin ağırlanmasında rol oynamışlardır.

Ah kelimesinin kökeni farklı şekillerde açıklanmaktadır: Türkçe kökenli: "Ah" kelimesi, Türkçede "ilenme, beddua" anlamına gelir. Arapça kökenli: Bazı kaynaklara göre, "Ahi" kelimesi Arapçada "kardeş" anlamına gelir. "Ah" kelimesinin kökeni hakkında kesin bir görüş birliği bulunmamaktadır.

Ahiyan'ın "Gibi" şarkısı, hayatın zorlukları, içsel mücadeleler ve hayaller arasında sıkışmış bir ruh halini anlatıyor. Bazı temalar: Hayatın zorlukları ve savaş: Çalkantılı bir yaşam ve sürekli bir direniş ifade ediliyor. Hayaller ve gerçeklik çatışması: Hayalleri gerçekleştirme arzusu ile zorlu gerçeklerin yüzleşmesi vurgulanıyor. Duygusal karmaşa: Sevgi, bağlılık ve hayal kırıklığı temaları işleniyor. İsyan ve kararlılık: Hayata karşı bir isyan ve zorlukları aşma konusunda kararlılık dikkat çekiyor. Şarkının sözleri, derin ve anlam yüklü ifadelerle dinleyiciyi düşünmeye sevk ediyor.

Ahilik kavramı, Ahi Evran tarafından Hacı Bektaş-ı Veli'nin tavsiyesiyle kurulan esnaf dayanışma teşkilatına atıfta bulunur. Dolayısıyla, "Ahilik.com" ifadesinin doğrudan bir sahibi veya kurucusu yoktur.

Ahilik, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslek alanlarında yetişmelerini sağlayan, onları ahlaki yönden yetiştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir. Ahiliğin bazı ilkeleri: Elini açık tut. Sofranı açık tut. Kapını açık tut. Gözünü bağlı tut. Beline sahip ol. Diline sahip ol. Ahilik, aynı zamanda sosyal hayat kadar ekonomik hayatı da yönlendiren, bugünün şartlarında bile birçok ülkede sağlanamamış adaletli, verimli ve güzel bir sistemi Türk toplumuna kazandırmış bir kültürdür.

Ahiler, çeşitli meslek alanlarında yetişmişlerdir. Ahilerin yaptığı bazı meslekler: Dabbaklık (dericilik). Ayakkabıcılık ve saraçlık. Zanaat ve sanat. Ahilikte, kişinin en yetenekli olduğu mesleği seçmesi ve bu meslekte ilerlemesi teşvik edilmiştir.

Lonca ve ahilik aynı şey değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler bulunmaktadır. Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu'da kurulmuş, esnaf ve zanaatkârların mesleki, sosyal ve ahlaki gelişimini amaçlayan, dini ve tasavvufi bir sosyal teşkilattır. Benzerlikler: Her iki teşkilat da esnaf arası dayanışma ve kendi içlerindeki komiteler tarafından yürütülen teftişler gibi temel prensipleri devam ettirmiştir. Çırak, kalfa, usta gibi kademeler her iki yapıda da bulunmaktadır. Farklar: Ahilik, Müslüman olma şartı ararken, loncalarda bu şart kaldırılmıştır. Ahilik daha çok sosyal ve ahlaki değerlere dayanırken, loncalar daha çok ekonomik standartlar ve mesleki disiplinle ilgilenmiştir.

Attar Fütüvvetnamesi, fütüvvetnamelerin bir örneği olup, fütüvvet kavramını ele alan eserler ile fütüvvet ve Ahi teşkilatlarının mesleki yönetmeliği şeklinde kaleme alınmış bütün eserlerin ortak adıdır. Attar Fütüvvetnamesi'nin bazı özellikleri: Yazarlık tartışmaları: Eserin Attar'a ait olup olmadığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Nüshalar: Türkiye, İran ve Romanya'da farklı nüshaları bulunmaktadır. İçerik: Fütüvvetin yetmiş iki şartını, mürüvvet, doğruluk, herkesi bir görüp sevmek gibi erdemleri içerir. Attar Fütüvvetnamesi'nin en bilinen örneklerinden biri, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Farsça Yazmalar Bölümü F1288 numarada kayıtlı olan nüshadır.

Ahi Evran'ın önemli olmasının bazı sebepleri şunlardır: Ahilik teşkilatının kurucusu olması. Çok yönlü ilim ve fikir adamı olması. Moğollara karşı mücadele etmesi. Kadın teşkilatının kurulmasını sağlaması. Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda etkili olması.

Şeyh Edebali, Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında yaşamış, mutasavvıf, İslam alimi ve Ahi şeyhi olarak tanınan bir kişidir. Bazı özellikleri: Eğitim: İlk eğitimini Karaman'da almış, daha sonra Şam'da dönemin tanınmış alimlerinden dersler alarak tefsir, hadis ve İslam hukukunda uzmanlaşmıştır. Tasavvuf ve irşad: Eskişehir yakınlarında bir zaviye kurarak halkı irşada başlamıştır. Osman Gazi ile ilişkisi: Osman Gazi'nin kayınpederi ve hocasıdır. İlk Osmanlı kadısı ve müftüsü: Aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin ilk kadısı ve müftüsü olarak görev yapmıştır. Öğrencileri: Dursun Fakih gibi önemli öğrencileri yetiştirmiştir. Ahilik: Ahi Teşkilatının reisi olarak da bilinir. Karakter: "Ey Oğul!" başlıklı öğütleriyle tanınır. Şeyh Edebali, 1326 yılında Bilecik'te vefat etmiş ve dergahının zikir odasına gömülmüştür.

Evet, Osman Bey döneminde esnaf ve sanatkârların desteği alınmıştır. Osman Bey, devletin kuruluşunda ve örgütlenmesinde Ahilerin desteğini kazanmıştır. Ayrıca, Osman Bey'in, Ahi lideri Şeyh Edebali'nin kızı Bala Hatun ile evlenmesi, ahilerin nüfuzundan yararlanmasını sağlamıştır.

Ahiliğin ekonomik hayata bazı etkileri: İş bölümü ve kalite kontrolü: Ahilikte iş bölümüne önem verilirdi ve kalitesiz mal üretimi yasaklanırdı. Dayanışma ve sosyal güvenlik: Ahilik, Orta Sandığı gibi mekanizmalarla dayanışma ve sosyal güvenlik sağlardı. Fiyat ve gelir kontrolü: Fiyat politikası ile kâr marjları kontrol edilir, elde edilen gelirlerin bir kısmı yeni iş yerlerinin açılması ve tefrişatı için kullanılırdı. Üretici-tüketici ilişkileri: Ahilik, bu ilişkileri karşılıklı haklılık temelinde düzenlemeye çalışırdı. İşsizlik ve tekelciliğin önlenmesi: Esnafın çalışma alanları belirlenir, tekelcilik ve aşırı üretim engellenirdi. Çalışma koşullarının düzenlenmesi: Ahilik, çalışma şartlarının ve ilişkilerinin en üst insani değerler düzeyinde düzenlenmesine katkıda bulunurdu.

Ahilik, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde en yüksek zirvesine ulaşmıştır. Ahilik, 12. yüzyılda Kırşehir'de ortaya çıkmış ve daha sonra tüm Anadolu'ya yayılmıştır.