Haklar

Miras davalarında en çok ihlal edilen haklar arasında saklı pay hakları ve tenkis (indirim) hakları bulunmaktadır. Saklı pay hakları: Miras bırakanın, bazı mirasçılarının belirli payları üzerinde tasarruf yetkisi kısıtlıdır. Tenkis hakları: Miras bırakanın, ölüme bağlı tasarrufları veya sağlararası kazandırmaları ile tasarruf oranını aşması ve mirasçıların saklı paylarını ihlal etmesi durumunda tenkis davası açılabilir. Ayrıca, miras bırakanın hukuki ehliyet eksikliği, iradesinin yanlış yönlendirilmesi veya tasarrufun hukuka ve ahlaka aykırı olması gibi durumlarda da haklar ihlal edilebilir. Miras hukuku oldukça karmaşık olduğundan, bir avukattan hukuki danışmanlık almak önemlidir.

Hukukun üç temel amacı: 1. Adaletin sağlanması. 2. Toplum düzeninin sağlanması. 3. Hukuki güvenliğin tesis edilmesi. Ayrıca, hukukun diğer amaçları arasında eşitliğin sağlanması, özgürlüğün korunması, kamu yararı ve refahının sağlanması gibi unsurlar da yer alır.

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan bir harekettir. Feminizm, cinsiyetler arasındaki eşitsizlikleri ve ayrımcılığı ortadan kaldırmayı amaçlar ve bu eşitlik, eğitim, iş, politika, aile ve diğer tüm yaşam alanlarını kapsar. Feminist, en genel tanımıyla, cinsiyet eşitliği savunucusudur. Feminist hareketin kökeni 18. yüzyıla kadar uzanır. Feminizm, aynı zamanda tüm insanları etkileyen bir harekettir.

Magna Carta'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Kralın yetkilerini sınırlaması. Hukukun üstünlüğünü sağlaması. Parlamenter monarşiye geçişin öncüsü olması. Sonraki anayasal düzenlemelere ilham vermesi.

Hak ve özgürlük arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Hak, bir özgürlüğün sağlanması için kişiye anayasa ve kanunlar ile tanınmış yetkilerdir. Özgürlük, her türlü dış etkiden bağımsız olarak kişinin kendi iradesine ve düşüncesine dayanarak karar vermesi durumudur. Örneğin, seyahat özgürlüğü, yerleşme özgürlüğü, haberleşme özgürlüğü, düşünce özgürlüğü, basın özgürlüğü gibi çeşitli özgürlüklerden söz edilebilir. Hak ve özgürlük kavramları, bakış açısına göre değişebilen, soyut ve göreceli kavramlardır.

Türkiye Emekliler Derneği (TÜED), emekli, dul ve yetimlerin haklarını savunmak ve ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çeşitli hizmetler sunar. Başlıca faaliyetleri: Sosyal ve ekonomik hakların savunulması. Eğitim desteği. Sağlık hizmetleri. Kültürel ve sosyal faaliyetler. Üyeler arasında yardımlaşma.

Vesayet, kendi kararlarını veremeyen, korunması gereken bireylerin (örneğin, küçükler, akıl sağlığı yerinde olmayanlar veya özel durumdaki yetişkinler) haklarının ve malvarlıklarının güvence altına alınması için mahkeme tarafından uygulamaya konulan hukuki bir düzenlemedir. Vesayet kavramı şu anlamlara da gelebilir: Vasi. Kamu vesayeti. Özel vesayet.

Müktesep hak, kelime anlamıyla "kazanılmış hak" anlamına gelir. Hukuki terim olarak, bir kişinin veya kuruluşun yasal düzenlemeler çerçevesinde kazanmış olduğu hakların, daha sonra yapılan değişikliklerden etkilenmeden korunması anlamına gelir. Müktesep hak kavramı, farklı bağlamlarda kullanılabilir: Gayrimenkul ve imar hukuku: İmar planı değişikliklerinden önce kazanılmış inşaat haklarını ifade eder. Usul hukuku: Bir mahkemenin, temyizin bozma kararına uyması sonucunda, sonraki hükmün bozma kararına uygun şekilde verilmesi zorunluluğunu ifade eder.

Hak sahibi olmak, hukuk düzeninince korunan bir menfaate sahip olmak ve bu menfaatten yararlanma yetkisine sahip olmak anlamına gelir. Hak sahibi olmanın bazı diğer anlamları: Afetzedeler için: Konut, işyeri veya ahırları yıkık, acil yıktırılacak veya ağır hasarlı tespit edilen afetzedeler için AFAD tarafından konut, işyeri veya ahır yaptırılabilmesi veya kredi sağlanabilmesi durumu. Genel anlam: Kendisine ait konut veya iş yeri afet sebebiyle yıkılan, yanan veya oturulamayacak derecede ağır hasar alan kişiler; afet gören yerlerin bitişiğinde veya yakınında, üzerinde bina yaptırılmak üzere imar planına dahil edilen veya kıymet belgesi verilen kişiler.

SED (Sosyal ve Ekonomik Destek) yardımı başvurusu iki şekilde yapılabilir: 1. e-Devlet üzerinden: e-Devlet sistemine giriş yapılır. Arama çubuğuna “Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmeti Ön Başvurusu” yazılır. Açılan ekranda başvuru formu doldurulur ve gerekli belgeler yüklenir. Başvurunun durumu sistem üzerinden takip edilebilir. 2. Sosyal Hizmet Merkezleri (SHM) aracılığıyla: Bulunulan il veya ilçedeki Sosyal Hizmet Merkezlerine gidilerek başvuru gerçekleştirilebilir. Başvuru sırasında kimlik fotokopisi, gelir belgesi ve diğer destekleyici belgeler teslim edilmelidir. Başvuru sonucu olumlu olan vatandaşların ödemeleri, belirlenen tarihlerde hesaplarına yatırılır. En güncel bilgiler için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın resmi web sitesini ziyaret edebilir veya Sosyal Hizmet Merkezleri ile iletişime geçebilirsiniz.

Hürriyetçi Eğitim Sen'in amacı, "fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür" anlayışıyla bağımsız sendikacılık faaliyetleri yaparak üyelerinin ve tüm eğitim çalışanlarının ekonomik, sosyal, kültürel ve mesleki kazanımları ile hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmektir. Sendikanın diğer amaçları arasında: Tüm sendikal faaliyetlerde etik ilkelere uygun davranmak; Çalışanların insan onuruna yaraşır bir yaşantıya kavuşmasını sağlamak; Liyakat ilkesinin hakim kılınması için çalışmak; Sendikal hakları evrensel ilkelere ve uluslararası sözleşmelere dayalı olarak hayata geçirmek; Eğitim, öğretim ve bilim hizmetleri kolunda çalışanların atama, yer değiştirme, görevde yükselme ve ilerleme haklarını savunmak; Şehit yakınları, gaziler ve hizmetli statüsünde çalışanların haklarını korumak; Eğitim sisteminin her katmanında adaleti, eşitliği ve erişilebilirliği sağlamak yer alır.

Hakların korunması için başvurulabilecek bazı kurumlar: Ulusal İnsan Hakları Kurumları (UİHK). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM). Başvuru yapılacak kurum, ihlalin türüne ve hukuki duruma göre değişiklik gösterebilir.

Dr. Sadık Ahmet, Batı Trakya Türklerinin haklarını savunmak için yaptığı faaliyetler nedeniyle birkaç kez hapse girmiştir: 1985 yılında Batı Trakya Türklerinin sorunlarını uluslararası kamuoyuna duyurmak amacıyla başlattığı imza kampanyası nedeniyle 30 ay hapis cezasına çarptırılmıştır. 1990 yılında, konuşmalarında azınlık için "Türk" tanımını kullandığı için tutuklanmış ve 2 ay cezaevinde kalmıştır. Sadık Ahmet, 24 Temmuz 1995'te Lozan Barış Antlaşması'nın 73. yıl dönümünde, Gümülcine'de şüpheli bir trafik kazasında hayatını kaybetmiştir.

Ücretli izin, çalışanların yıl içinde hem fiziksel hem de zihinsel olarak yenilenmelerini sağlayan, belirli bir süre işten uzaklaşma imkanı sunan ve bu süre boyunca maaş ve sosyal hakların kesintisiz şekilde devam etmesini güvence altına alan bir haktır. Ücretli izin türleri arasında yıllık izin, doğum izni, süt izni, babalık izni, hastalık izni, ölüm izni, yeni iş arama izni, evlilik izni, evlat edinme izni ve mazeret izni bulunur. Ücretli izin ile ücretsiz izin arasındaki temel fark, ücretli izinde çalışanın çalışmadığı dönemde bile normal ücretini alması, ücretsiz izinde ise herhangi bir ücret alamamasıdır.

Zilyedin hakları şunlardır: Zilyetlik Hakkı: Zilyet, zilyet olduğu şeyi gasp ve saldırılara karşı koruma hakkına sahiptir. Hapis Hakkı: Türk Medeni Kanunu'na göre, borç ödeninceye kadar zilyetlik altında bulunan eşya üzerinde hapis hakkını kullanabilir. Kullanım Hakkı: Zilyet, zilyet olduğu şeyi kullanma ve ondan yararlanma hakkına sahiptir. Devir Hakkı: Zilyetlik, hazır olanlar ve hazır olmayanlar arasında devredilebilir. Dava Hakkı: Zilyetliği haksız şekilde elden çıkmış, gasp edilmiş veya saldırıya uğramışsa dava açabilir. Zilyetlik, bir hak değil, sadece fiili bir durumu ifade eden bir kavramdır.

Kolektif, bireylerin bir araya gelerek ortak bir amaç doğrultusunda oluşturduğu toplulukları veya bu toplulukların eylemlerini tanımlayan bir terimdir. Bireysel ise, insan hakları bağlamında, bireylerin tekil olarak diğer insanlara ve tabi olduğu devlete karşı sahip olduğu temel hakları ifade eder. Özetle, kolektif birlikte yapılan, bireysel ise tek başına yapılan anlamına gelir.

Evet, İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) mühendislerin haklarını korumaktadır. İMO, mühendislerin haklarını şu şekillerde savunmaktadır: Asgari ücret belirlenmesi. Hukuki mücadele. Basın açıklamaları. Mevzuat önerileri. Ancak, son dönemde İMO'nun mühendis, mimar ve şehir plancıları için asgari ücret belirleyemeyeceğine dair bir yargı kararı alınmıştır.

Sözleşmeli personelin hakları arasında şunlar yer alır: İzinler: Bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verilir. Mazeret izinleri: Eşinin doğum yapması halinde on gün, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü halinde ve her olay için yedi gün ücretli mazeret izni verilir. Sağlık izni: Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan ve doğrudan radyasyona maruz kalan sözleşmeli personele ücretli sağlık izni verilir. Refakat izni: Bakmakla yükümlü olduğu veya sözleşmeli personel refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, üç aya kadar ücretli izin hakkı vardır. Sözleşmeli personelin sorumlulukları ise sözleşmelerinde belirtilen görev yeri dışında çalıştırılmamak ve sözleşmelerinde belirtilen görev dışında başka bir işte çalıştırılmamaktır. Sözleşmeli personelin hak ve yükümlülükleri, sözleşmelerinde belirtilen esaslara ve ilgili yönetmeliklere bağlıdır.

ÜNİPERSEN (Üniversite İdari Personel Sendikası), üniversitelerde görev yapan idari personelin haklarını korumak, çalışma koşullarını iyileştirmek ve özlük haklarında iyileştirmeler sağlamak amacıyla çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bazı faaliyetleri: Hukuki girişimler: Memur ve emeklilerin haklarını savunmak için hukuki girişimlerde bulunur. Davalar: Enflasyon verilerinin gerçeği yansıtmadığı iddiasıyla TÜİK'e dava açar. Çalıştaylar: Üniversite kütüphanelerinde görev yapan personelle çalıştaylar düzenler. Ziyaretler: Türkiye genelinde üniversiteleri ziyaret ederek idari personelin taleplerini yerinde tespit eder. Eylemler: İdari personelin tayin ve nakil haklarının genişletilmesi için eylemler düzenler. ÜNİPERSEN, siyasetten bağımsız bir sendika olarak faaliyet gösterir.

Birlik Dayanışma Sendikası, işçilerin haklarını savunmak ve patronlara karşı mücadele etmek amacıyla faaliyet gösterir. Bazı işlevleri: Sendika üyelerinden gelen hukuki destek taleplerini almak ve takip etmek. Üyelerin yaşadığı sorunlar hakkında hızlı refleksler geliştirmek ve konuya uygun savunma, valilik itiraz dilekçeleri hazırlamak. İş yerlerinde işçilerin virüs tehdidi altında çalışmasına karşı çıkmak. İşçilerin bölünmüşlüğünü değil, birliğini esas almak. Tam adı, "Tüm İşçilerin Birlik, Mücadele ve Dayanışma Sendikası"dır.