Vasiyetname

Üvey evlat, İslam miras hukukuna göre üvey annesinin bıraktığı mala mirasçı olamaz. Ancak, asıl varisler (örneğin, üvey annenin öz çocukları) kendi haklarından bir kısmını üvey kardeşlerine verebilir. Türk hukuk sistemine göre ise üvey evlat, evlat edinilen ailenin mirasçısı olabilir.

Üvey anne ve üvey evlatlar arasında miras hakkı, belirli şartlara bağlıdır: Yasal Mirasçılık: Kan bağı olmayan üvey anne, baba veya çocuklar, yasal mirasçılar arasında yer almaz. Vasiyetname veya Miras Sözleşmesi: Miras bırakan kişi, üvey aile üyelerine vasiyetname veya miras sözleşmesi yoluyla miras bırakabilir. Dolayısıyla, genel olarak üvey anne ve üvey evlatlar arasında doğrudan bir miras hakkı yoktur; ancak, miras bırakan kişinin iradesi doğrultusunda bu durum değişebilir.

Miras hukuku, bir kişinin ölümü veya gaipliği durumunda, bu kişiye ait malvarlığının kimlere ve hangi oranlarda paylaştırılacağını belirleyen hukuk dalıdır. Miras hukukunun temel konuları: Miras: Miras bırakanın borç ve alacakları dahil tüm malvarlığıdır. Mirasçı: Mirası devralan kişidir. Külli halefiyet ilkesi: Miras, mirasçılara bir bütün halinde ve kendiliğinden geçer. Ölüme bağlı tasarruf: Miras bırakanın ölümünden sonra geçerli olacak vasiyetname veya miras sözleşmesi gibi işlemlerdir. Miras hukuku, her ülkenin yasal düzenlemeleri ve hukuki normlarına göre değişiklik gösterebilir.

Miras davalarında en çok ihlal edilen haklar arasında saklı pay hakları ve tenkis (indirim) hakları bulunmaktadır. Saklı pay hakları: Miras bırakanın, bazı mirasçılarının belirli payları üzerinde tasarruf yetkisi kısıtlıdır. Tenkis hakları: Miras bırakanın, ölüme bağlı tasarrufları veya sağlararası kazandırmaları ile tasarruf oranını aşması ve mirasçıların saklı paylarını ihlal etmesi durumunda tenkis davası açılabilir. Ayrıca, miras bırakanın hukuki ehliyet eksikliği, iradesinin yanlış yönlendirilmesi veya tasarrufun hukuka ve ahlaka aykırı olması gibi durumlarda da haklar ihlal edilebilir. Miras hukuku oldukça karmaşık olduğundan, bir avukattan hukuki danışmanlık almak önemlidir.

Vasiyetname hazırlamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. El Yazılı Vasiyetname: Vasiyetname, baştan sona miras bırakanın el yazısıyla yazılmalı, tarih ve imza içermelidir. Bilgisayar veya başkası tarafından yazılan vasiyetname geçersizdir. Vasiyetname, açık veya kapalı şekilde sulh hakimi, noter veya yetkili memura teslim edilebilir. 2. Resmi Vasiyetname: Sulh hakimi, noter veya yetkili memur huzurunda, iki tanığın katılımıyla hazırlanır. Vasiyetçi, son arzularını yazılı veya sözlü olarak bildirir, resmi memur bu arzuları içeren vasiyetnameyi hazırlar. Vasiyetname okunduktan sonra vasiyetçi tarafından imzalanır. 3. Sözlü Vasiyetname: Olağanüstü durumlarda, iki tanığın huzurunda sözlü olarak yapılır. Tanıklar, beyanları yazıya geçirip imzalar ve gerekli mercilere iletir. Vasiyetname hazırlarken bir avukattan yardım alınması önerilir.

Üvey kızlar, mirastan pay alamaz. Bir kişinin üvey çocuklarından miras kalabilmesi için, üvey çocuğun kendi öz annesiyle değil, üvey babasıyla evli olan anneden dünyaya gelmiş olması gerekir.

Resmi vasiyetname, aşağıdaki adımlarla düzenlenir: 1. Vasiyet edenin beyanı: Vasiyetçi, son arzularını resmi memura bildirir. 2. Metin yazımı: Resmi memur, vasiyet edilen hususları yazar veya yazdırır. 3. Okuma: Metin, vasiyet edene okunur. 4. İmza: Vasiyetçi, metni uygun bulursa imzalar. 5. Tarih ve imza: Resmi memur, metne tarih ve imza atar. 6. Tanık beyanı: Vasiyetçi, vasiyetnameyi okuduğunu ve arzularına uygun olduğunu iki tanığa beyan eder. 7. Tanık imzası: Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve vasiyet edenin tasarrufa ehil olduğunu belirterek vasiyetnameye imza atar. Resmi vasiyetname düzenlenirken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar: Vasiyet eden, ayırt etme gücüne sahip ve 15 yaşını doldurmuş olmalıdır. Vasiyetname, noter, sulh hâkimi veya yetkili bir memur huzurunda düzenlenmelidir. İmza, el yazısıyla atılmalıdır; elektronik imza veya mühür geçerli değildir. Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir.

El yazılı vasiyetname düzenlenirken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır: Tamamen el yazısıyla yazılmış olması. Tarih belirtilmesi. İmza. Açık ve anlaşılır ifadeler. Saklı paylara dikkat edilmesi. Yazım hatalarının düzeltilmesi. El yazılı vasiyetnamenin geçerliliği, ülkenin hukuk sistemine göre değişiklik gösterebilir.

Üvey anne, üvey çocuktan doğrudan miras alamaz. Türk Medeni Kanunu'na göre, kan bağı olmayan üvey anne, üvey baba veya üvey çocuklar, yasal mirasçılar arasında yer almaz. Ancak, miras bırakan kişi, üvey anne, baba ya da çocuğa vasiyetname yoluyla mal bırakabilir.

Murisin (miras bırakanın) mirasçıları, Türk Medeni Kanunu'na göre üç zümreye ayrılır: 1. Birinci Zümre (Derece) Mirasçılar: Miras bırakanın altsoyu; çocukları, torunları ve bunların alt soyu. Çocuklar eşit mirasçıdır ve miras bırakandan önce ölmüş olanların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi alt soyları alır. 2. İkinci Zümre (Derece) Mirasçılar: Miras bırakanın anne ve babası ile onların altsoyu; kardeşler, yeğenler. Anne ve baba eşit miras payına sahiptir ve miras bırakandan önce ölmüş olanların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi alt soyları alır. 3. Üçüncü Zümre (Derece) Mirasçılar: Miras bırakanın büyükanne ve büyükbabası ile onların altsoyu; amca, hala, dayı, teyze. Üst zümrelerin hiçbiri mirasçı değilse, bu zümre mirasçı olur. Ayrıca, evlatlık ve altsoyu da miras bırakanın kendi altsoyu ile aynı haklara sahip olarak birinci zümre mirasçısı kabul edilir. Sağ kalan eş de kanuni mirasçılar arasında yer alır ve her durumda, zümre ile birlikte veya tek başına mirasçı olabilir. Devlet, mirasçı olarak kimse bulunmadığında veya tüm mirasçılar mirastan feragat ettiğinde mirasçı olur.

Vasiyetnamenin geçerli olması için iki tanık gereklidir. Vasiyetname türleri ve tanık gerekliliği şu şekildedir: Resmi vasiyetname. El yazılı vasiyetname. Sözlü vasiyetname. Tanıkların, mirasçı olmaması ve tarafsız olması gerekir.

El yazılı vasiyetnamenin geçerlilik şartları şunlardır: Tamamen el yazısıyla yazılmış olması. Tarih içermesi. İmzalanmış olması. Vasiyetçinin el yazısı ile imza atılması. Eklemelerin tarih ve imza ile onaylanması. El yazılı vasiyetname, notere, sulh hukuk hakimine veya yetkili bir memura açık veya kapalı olarak bırakılabilir. Yasal gerekliliklerin doğru bir şekilde yerine getirilmesi için bir avukatla çalışmak tavsiye edilir.

Tenkise tabi tasarruflar, miras bırakanın saklı payları ihlal eden karşılıksız kazandırmalarıdır. Türk Medeni Kanunu'nun 565. maddesinde belirtilen tenkise tabi tasarruflar şunlardır: Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yaptığı sağlararası kazandırmalar; Geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi; Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar; Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yaptığı bağışlamalar; Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar.

Üvey çocuğun üvey annesine miras hakkı doğrudan geçmez. Üvey çocuğun miras hakkı, ancak üvey anne veya üvey babadan doğrudan bir vasiyetname ile miras bırakıldığında mümkün olabilir.

Vasiyetnamenin geçerli olması için gereken şartlar: Yasal kapasite: Vasiyet sahibinin ayırt etme gücüne sahip olması ve on beş yaşını doldurmuş olması gerekir. Şekil şartlarına uygunluk: Vasiyetname, resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname veya sözlü vasiyetname şeklinde, ilgili kanunlara uygun olarak düzenlenmelidir. Açık ve anlaşılır ifade: Vasiyetname, vasiyet sahibinin isteklerini açık ve anlaşılır bir şekilde ifade etmelidir. Mirasın dağılımı: Mal varlığının nasıl ve kime dağıtılacağı detaylı bir şekilde belirtilmelidir. Yedek mirasçılar: Mirasçıların vasiyeti kabul etmeme olasılığına karşılık yedek mirasçılar belirlenmelidir. Vasiyetname şekil şartlarına uygun olarak yapılmamışsa, geçersiz kabul edilebilir. Yasal gerekliliklerin doğru bir şekilde yerine getirilmesi için bir avukatla çalışmak tavsiye edilir.

Türk Medeni Kanunu'na göre, evlatlıktan reddetme (mirasçılıktan çıkarma) şu hallerde mümkündür: Mirasçının ağır suç işlemesi. Aile yükümlülüklerini yerine getirmeme. Bu işlem, ancak vasiyetname veya miras sözleşmesi ile yazılı olarak yapılabilir. Evlatlıktan reddetme, kişisel kin veya geçici öfke gibi nedenlerle yapılamaz; mahkemeler belge, tanık ve tutarlılık arar.

Evet, vasiyetname açıldıktan sonra itiraz edilebilir. Türk Medeni Kanunu'na göre, mirasçılar ve vasiyet alacaklıları, vasiyetnameye kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edebilirler. İtiraz, vasiyetnamenin iptal edilmesi anlamına gelmez, sadece veraset ilamının miras alacaklısına verilmesini önler. Ayrıca, iyi niyetli davalılara karşı her halde 10 yıl, kötü niyetli davalılara karşı ise her halde 20 yıl içinde vasiyetname iptali davası açılmalıdır.

Miras davasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır: Zamanaşımı ve hak düşürücü sürelere dikkat edilmelidir. Yetkili mahkeme ve dava şartlarına dikkat edilmelidir. Delil toplama ve sunma süreci önemlidir. Avukat desteği alınmalıdır. Duygusal kararlardan kaçınılmalıdır.

Evet, el yazısıyla yazılan vasiyetnamede tarih şarttır. Türk Medeni Kanunu'nun 538. maddesine göre, el yazısıyla yapılan vasiyetnamenin geçerli sayılabilmesi için: Vasiyetin baştan sona mirasbırakanın kendi el yazısıyla yazılması gerekir. Yapıldığı tarih olan yıl, ay ve günün belirtilmesi zorunludur. Vasiyetnamenin mirasbırakan tarafından imzalanması gerekir. Bu unsurlardan birinin eksik olması durumunda vasiyetname geçersiz olacaktır.

Resmi vasiyetname tanık yasaklarına dahil olanlar: Fiil ehliyeti bulunmayanlar; Bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklı olanlar; Okur yazar olmayanlar; Mirasbırakanın eşi; Üstsoy ve altsoy kan hısımları; Kardeşleri; Bu kişilerin eşleri. Bu kişiler, resmi vasiyetname düzenlenmesinde tanık olarak görev alamazlar.