Filozoflar

İlk Çağ'da (Antik Çağ) birçok filozof bulunmaktadır. Bazı önemli İlk Çağ filozofları şunlardır: Thales (MÖ 626/623 – MÖ 548/545); Anaksimandros (MÖ 610 – MÖ 546); Anaksimenes (MÖ 585 – MÖ 525); Pythagoras (MÖ 570 – MÖ 495); Herakleitos (MÖ 535 – MÖ 475); Parmenides (MÖ 515 – MÖ 460); Sokrates (MÖ 469 – MÖ 399); Platon (MÖ 428/427 – MÖ 348/347); Aristoteles (MÖ 384 – MÖ 322). Bu liste, İlk Çağ'daki tüm filozofları içermemektedir.

Felsefede şüpheciliğin (septisizm) bazı temsilcileri: Protagoras. Pyrrhon (Piron). Karneades. Arkesilaos. Ayrıca, Bertrand Russell da şüpheciliği felsefenin vazgeçilmez bir yöntemi olarak gören filozoflardan biridir.

Kötülük problemine çözüm arayan bazı filozoflar: Leibniz: Kötülük problemine "mümkün dünyalar teorisi" ile çözüm önermiştir. Augustinus: Kötülüğü "iyiliğin yokluğu" olarak açıklamış ve Tanrı'nın evreni iyi bir amaç uğruna yarattığını, kötülüklerin ise insanların günahlarının sonucu olduğunu belirtmiştir. John Leslie Mackie: Kötülük problemini mantıksal bir problem olarak ele almış ve Tanrı'nın varlığı ile kötülüğün bir arada bulunmasının çelişkili olduğunu savunmuştur. Voltaire: Leibniz'in mümkün dünyalar öğretisini eleştirmiş ve kötülüğün varlığı sorununu ele almıştır. Schopenhauer: Kötülük probleminin teodise ile çözülemeyeceğini, kötülüğün var olmasının bir Tanrı tarafından yapıldığını veya yapılmadığını formüle etmenin kötülüğün varlığını engellemeyeceğini savunmuştur.

Wittgenstein, Kant'ı iki ana konuda eleştirmiştir: 1. Sentetik apriori yargılar: Kant, metafiziğin mümkün olduğunu savunmak için sentetik apriori yargıların varlığını öne sürmüştü. 2. Dilin sınırları: Kant, bilginin sınırlarını aklın yetileriyle çizerken, Wittgenstein dilin sınırları aracılığıyla düşünceye sınır çizmiştir. Wittgenstein, mantığın sınırlarına vurgu yaparak, mantığın alanının mantıksal uzay içinde ortaya çıkan olgu bağlamları ile sınırlı olduğunu, mantıksal form, felsefe, estetik ve etik gibi kavramların ise mantıksal önermelerle ifade edilemeyeceğini savunmuştur.

Filozofları anlatan bazı kitaplar: Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. Büyük Filozoflar. Ayrıca, filozofların düşüncelerini ve hayatlarını konu alan bazı romanlar da mevcuttur: Nietzsche Ağladığında. Bulantı.

İlk çağ filozoflarından bazılarının görselleri bulunamamıştır. Ancak, ilk çağ filozoflarından bazıları şunlardır: Thales. Anaksimandros. Anaksimenes. Pythagoras. Herakleitos. Parmenides. Zenon. Sokrates. Platon. Aristoteles. Filozofların görsellerine şu sitelerden ulaşılabilir: tr.wikipedia.org. haberturk.com. fularsizentellik.com. milliyet.com.tr.

Felsefe ile ilgili karikatür örneklerine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: Pinterest. CNN Türk. Yandex Görsel. Onedio. Ayrıca, "insanokur.org" sitesinde de karikatürcülerin gözünden felsefe temalı karikatürler yer almaktadır.

İlk üç filozof genellikle Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes olarak kabul edilir. Thales (MÖ 625-545), İon felsefesinin kurucusudur. Anaksimandros (MÖ 610-546), sınırsız ve sonsuz bir ilk maddenin bütün varlıkların kaynağı olduğunu öne sürmüştür. Anaksimenes (MÖ 585-525), ana maddenin "hava" olduğunu savunmuştur. Bu filozoflar, Sokrates öncesi dönemde yaşamış ve evrenin temel ilkesini bulmaya çalışmışlardır.

6. yüzyıl, tarih açısından önemli bir dönemdir ve birçok kültürel, siyasi ve tarihsel olay bu yüzyıl içinde gerçekleşmiştir. 6. yüzyılda yaşanan bazı önemli olaylar: Bizans İmparatorluğu'nun yükselişi. Nika Ayaklanması. İlk büyük veba salgını (Justinyen Vebası). İslam'ın doğuşu. Sasani ve Bizans savaşları. 6. yüzyıl, Orta Çağ'ın başlangıç dönemi olarak kabul edilir.

Analitik felsefenin kurucuları olarak kabul edilen başlıca isimler şunlardır: G.E. Moore ve Bertrand Russell. Gottlob Frege. Ludwig Wittgenstein. Ayrıca, Rudolf Carnap, Kurt Gödel, Karl Popper ve Hans Reichenbach gibi isimler de analitik felsefenin gelişiminde etkili olmuştur.

Analitik felsefenin kurucuları olarak kabul edilen başlıca isimler şunlardır: G.E. Moore ve Bertrand Russell. Gottlob Frege. Ludwig Wittgenstein. Ayrıca, Rudolf Carnap, Kurt Gödel, Karl Popper ve Hans Reichenbach gibi isimler de analitik felsefenin gelişiminde etkili olmuştur.

Antik Yunan filozofları, çeşitli düşünce ekollerine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. İşte bazı ayrımlar: Sokrates Öncesi Filozoflar: Thales, Anaksimandros, Anaksimenes, Pisagor, Heraklitos, Parmenides, Empedokles, Anaksagoras, Demokritos gibi isimler bu gruba dahildir. Akademik Okullar: Sokrates'in öğrencileri olan Antisthenes (Kinik okul) ve Aristippos (Hedonist Kirene okulu) gibi filozoflar bu kategoriye girer. Neoplatoncular: Plotinus, Ammonius Saccas gibi isimler bu grupta yer alır. Peripatetikler: Theophrastos, Strato gibi filozoflar bu ekole dahildir. Kozmologlar: Thales, Pisagor, Herakleitos, Parmenides, Empedokles, Demokritos gibi evren ve kozmos üzerine düşünen filozoflar bu grupta toplanabilir. Bu sınıflandırmalar, filozofların düşünce ve yaklaşımlarına göre değişiklik gösterebilir.

Faydacılığı savunan bazı filozoflar: Jeremy Bentham. John Stuart Mill. David Hume ve Edmund Burke. Henry Sidgwick, G.E. Moore, Bertrand Russel, Richard Hare, J.J.C Smart ve Peter Singer. Ayrıca, Epikür gibi Antik Yunan filozofları da faydacılığın kökenlerinde etkili olmuştur.

Felsefi resimler arasında öne çıkan bazı eserler şunlardır: Atina Okulu. Sokrates'in Ölümü. Çığlık. Çocuklarını Yiyen Satürn (Kronos). Marilynler. Guernica. Amerikan Gotik. Ayrıca, felsefi resimler için Pinterest gibi platformlarda da ilham verici görseller bulunmaktadır.

İş Bankası Kültür Yayınları'nın filozoflar serisi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "Filozoflar Serisi" adında, farklı yayınevlerine ait setler bulunmaktadır. Örneğin, Parola Yayınları'nın "Filozoflar Serisi" 10 kitaptan oluşmaktadır. Parola Yayınları "Filozoflar Serisi": 10 kitap. Yayınevinin ve serinin tam adını belirterek daha fazla bilgi almak mümkündür.

Filozoflara göre erdem, ahlaki olarak doğru olan şeyi yapıp yanlış olanı yapmamaktır. Bazı filozofların erdemle ilgili görüşleri: Sokrates: Erdem, bilgi edinme işidir ve doğru eylem için erdemin bilgisi gereklidir. Platon: Temel erdemler hikmet, cesaret, iffet ve adalettir. Aristoteles: Erdem, fiillerde orta yolu tercih etmekle mümkündür. Hume: Ahlakın ve erdemin temelinde duygular vardır. Kant: Eylemlerin sonuçlarına bakmaksızın, evrensel bir ilkeye göre eylemde bulunan kişi, ahlaklı ve erdemlidir. Nietzsche: Yaşamı ve dünyevi olanı, dinle ve tanrı kurgusuyla bakmak bir çöküşün ve yozlaşmanın göstergesidir.

İnanç ve aklın farklı hakikatler olduğu görüşü, Skolastik Dönem filozoflarından Ockhamlı William'a aittir. Ockhamlı William, inanç ile aklın birbirinden bağımsız iki ayrı alan olduğunu belirterek inancın akla, aklın da inanca müdahalesine karşı çıkmıştır.

10. sınıf felsefe dersinde ele alınan bazı filozoflar şunlardır: Platon; Aristoteles; Farabi; R. Descartes; J. Locke; I. Kant; J. Dewey; T. Mengüşoğlu. Ayrıca, Hint, Çin, Türk İslam, Fransız, Alman, Anglosakson ve Amerikan felsefe geleneklerinden bazı filozoflar da tanıtılabilir. Filozoflar listesi, alfabetik olarak tr.wikipedia.org sitesinde de bulunabilir.

Antik Yunan felsefesinin doğuşu, M.Ö. 6. yüzyılda Miletli Thales'in gözlemlenebilir olguların "ilk neden"lerine odaklanan düşünce sistemiyle başlamıştır. Thales, varoluşun "ilk nedeninin" su olduğu önermesini ileri sürmüştür. Thales'in öğrencileri Anaksimandros ve Anaksimenes de onun çalışmalarını sürdürerek farklı "ilk neden"ler öne sürmüşlerdir.

Farabi, ahlâkın kaynağının Tanrı olduğunu savunan filozoflardan biridir.