Felsefe

"Birey kendi çıkarını düşünmelidir" sözü, Aristoteles'e aittir.

11. sınıf felsefe ders kitabı sayfa 93'te şu konular yer almaktadır: 1. 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesi: Bu dönemde felsefenin odağının din yerine akıl ve insan olduğu, doğaüstü yerine doğaya yöneliş olduğu belirtilmiştir. 2. Bilimsel yöntem: Bu dönemde gözlem, hipotez ve kontrollü deney süreçlerinin kullanılmaya başlandığı, bilimin insana fayda sağlayan bir araç olarak görüldüğü ifade edilmiştir. 3. Felsefi metin yazma: Günlük hayatta kullanılan bilgilerde aklın ve deneyin rolünün araştırılması ve bu araştırmadan hareketle özgün bir metin yazılması ödevi verilmiştir.

Gazzâlî'nin en önemli kitabı, genel kabul göre "İhyâ-u Ulûm-id-Dîn" olarak değerlendirilmektedir.

Cüzi ve külli terimleri felsefede şu anlamlara gelir: 1. Cüzi: Bir türün veya bir bütünün bir kısmına veya birkaç parçasına özgü olan unsurları ifade eder. 2. Külli: Bütün, hepsi, tamamı anlamına gelir ve cüzinin karşıtı olarak kullanılır.

Sonsuzluğun formülü olarak kabul edilebilecek kesin bir matematiksel ifade yoktur, çünkü sonsuzluk potansiyel bir kavram olarak ele alınır ve doğrudan bir formülle tanımlanamaz. Ancak, bazı felsefi ve bilimsel yaklaşımlarda sonsuzluğu tanımlamak için kullanılan kavramlar şunlardır: Anaksimandros'un Apeiron Kavramı: İlk kez Anaksimandros tarafından ortaya atılan bu kavram, sonsuzluğu var olan şeylerin ilkesi ve temeli olarak kabul eder. Aristoteles'in Potansiyel Sonsuzluk Tanımı: Aristoteles, sonsuzluğu tamamlanmış ve mutlak bir halde değil, potansiyel halde yani hiç bitmeyen bir süreç olarak tanımlar. Georg Cantor'un Kümeler Kuramı: Cantor, sonsuzluğu matematiksel bir nesne olarak ele almış ve sonsuz kümelerin varlığını ve birbirleriyle olan ilişkilerini incelemiştir.

Parerga, felsefede iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Max Stirner'in Eseri: Max Stirner'in "Parerga" adlı eseri, bireycilik ve özgürlük üzerine düşüncelerini içeren bir kitaptır. 2. Arthur Schopenhauer'in Eseri: Arthur Schopenhauer'in "Parerga ve Paralipomena" adlı eseri ise, felsefi düşüncelerinin bir derlemesi olup, gerçek ile ideal arasındaki ilişki, felsefe tarihi ve özgür irade gibi konuları ele almaktadır.

"Uyûnü'l-Hikme" eseri, İbn Sînâ'ya aittir.

10. sınıfta ele alınan bazı felsefe akımları şunlardır: Bilim Felsefesi. Bilgi Felsefesi (Epistemoloji). Varlık Felsefesi. Ahlak Felsefesi. Siyaset Felsefesi. Din Felsefesi. Ayrıca, Felsefenin Doğası, Felsefe, Mantık ve Argümantasyon, Estetik ve Sanat Felsefesi gibi konular da 10. sınıf felsefe müfredatında yer alır.

Meta-etik ve normatif etik arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Meta-etik: Etiğin doğasını ve ahlaki yargıların anlamını araştırır. 2. Normatif etik: İnsanların nasıl davranması gerektiğini belirleyen ahlaki ilkeler ve kurallar geliştirir.

Etikte dört yaygın ikilem teması şunlardır: 1. Doğruluk ve Sadakat: Doğru olanı söylemek ile sadakat göstermek arasında seçim yapmak. 2. Birey ve Grup: Bir veya birkaç kişinin çıkarları ile daha geniş bir topluluğun çıkarları arasında seçim yapmak. 3. Şimdi ve Gelecek: Mevcut durumdaki fayda ile uzun süreli fayda arasında seçim yapmak. 4. Adalet ve Merhamet: Sonuçların adil bir şekilde uygulanması veya bireysel bir ihtiyaç için merhametli olma arasında seçim yapmak.

Materialistic kelimesinin Türkçe karşılığı "maddeci" veya "maddecilikle ilgili" olarak çevrilebilir. Materyalizm ise, her şeyin yegâne sebebinin madde olduğunu, maddenin dışında zihinsel ve doğaüstü hiçbir gücün bulunmadığını kabul eden felsefi bir görüştür.

Mihne sürecinde Basra ve Bağdat ekollerinin tutumları şu şekilde özetlenebilir: 1. Basra Ekolü: Genel olarak siyasetten uzak durmuş ve nazarî konularla ilgilenmiştir. 2. Bağdat Ekolü: Abbasî yönetimine daha yakın olmuş ve kendi mezhepsel görüşlerinin halk arasında kabulü için Mihne uygulamalarına destek vermiştir.

Doğaüstü ve fizikötesi kavramları farklı anlamlar taşır: 1. Doğaüstü: Doğanın dışında olan ve onun yasalarına uymayan, gözlemlenebilir evrenin ötesindeki varlıkları ve olayları kapsar. 2. Fizikötesi: Varlığın temel nedenlerini ve ilkelerini inceleyen, soyut düşünce biçimleriyle ilgilenen felsefi bir disiplindir.

Erzurumlu İbrâhim Hakkı'nın Marifetnâme'si aşağıdaki ilimleri kapsar: Astronomi; Ahlak; İtikad; Tasavvuf; Felsefe; Musiki; Din; Fizik; Tıp.

Taekwondonun felsefesi, sadece bir dövüş sanatı olmanın ötesinde, evrensel değerleri bireylere kazandırmayı amaçlar. Bu değerler şunlardır: 1. Nezaket: Herkese saygı duymak ve nazik bir tutum sergilemek. 2. Dürüstlük: Doğruyu savunmak ve ahlaki bir duruş sergilemek. 3. Azim: Zorluklarla mücadele etme kararlılığına sahip olmak. 4. Öz Kontrol: Duygularını ve hareketlerini kontrol altında tutabilmek. 5. Cesaret: Korkularıyla yüzleşip adım atmaktan çekinmemek. Ayrıca, zihin ve beden arasındaki dengeyi sağlamak da taekwondonun temel felsefelerinden biridir.

Albert Einstein'ın "Önemli olan haklı ya da haksız olmak değil" sözü, kavgaların kazananı olmadığını, önemli olanın kalp kırmamak, yargılamadan sevebilmek ve iyilik yapabilmek olduğunu ifade eder. Einstein'a göre, ego kontrolü sağlanamadığı sürece kişi, çevresindeki olaylar tarafından kontrol edilmeye devam eder ve bu durumda dünya kişinin olsa bile mutlu olamaz.

"Şe'n-i" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Felsefe terimi olarak: Bir şeyin hususiyetinin fiili tezahürü, neticesi ve eseri anlamına gelir. 2. Genel anlamda: İş, yeni olan hal, tavır, hadise gibi anlamlara gelir.

"Bir zaman hikmet-i beşeriyenin masnuatın gayelerine dair gösterdiği faideler nazarımda çok ehemmiyetsiz göründü" ifadesi, Bediüzzaman Said Nursi'nin Mektubat adlı eserinde yer almaktadır. Bu cümlede, hikmet-i beşeriyenin sunduğu faydaların önemsiz görünmesi, filozofların ileri gidenlerinin tabiat dalaletine düşmeleri veya Sofestaî olmaları gibi sonuçlarla ilişkilendirilmektedir. Bediüzzaman, bu durumun ardından rahmet-i İlâhiye'nin Hakîm ismini imdadına gönderdiğini ve kendisine masnuatın büyük gayelerini gösterdiğini ifade etmektedir.

"Fazla fedakarlık, fazla vefasızlık getirir" sözü, çok fedakarlık yapan kişinin zamanla karşı taraftan vefa görememe ihtimali anlamına gelir. Bu durumda, bireyin kendi ihtiyaçlarını göz ardı etmesi ve aşırı özverisi, karşısındaki insanın değerini kaybetmesine ve nankörleşmesine yol açabilir.

"Felsefenin Kısa Tarihi" kitabı, 9-12 yaş arası çocuklar için uygundur.