Teoloji

Skolastisizmin temel ilkeleri şunlardır: Teoloji temelli bir öğretidir. Akıl ve inancın birbirine bağlı olduğu düşünülür. Yeni bir düşünce ortaya koymaktan ziyade, mevcut dini öğretileri savunma amacı taşır. Dogmatik bir anlayışı benimser. Gerçekleri ilahi doğruya uygun olup olmadığına göre değerlendirir. Realizm düşüncesini temel alır. Nominalizme karşıdır. Deney yerine diyalektik akıl yürütmeyi tercih eder. Skolastik düşünce, 14. yüzyılın ortalarına doğru veba salgını, savaşlar ve hümanistlerin etkisiyle zayıflayarak sona ermiştir.

Zat ve sıfat kavramları, genellikle Allah'ın nitelikleri bağlamında kullanılır: Zat: Allah'ın sonsuz ve mutlak gerçekliği, genel anlamda bilinebilir ancak tam olarak kavranılamaz. Sıfat: Allah'ın zatından gelen ve O'nun fiillerinde, tecellilerinde görünen ilahi özelliklerdir. Zatî sıfatlar ve sübûtî sıfatlar olarak ikiye ayrılır: Zatî sıfatlar: Vücut, kıdem, beka, vahdaniyet, muhalefetü'n-lil-havadis, kıyam bi-nefsihi (kendi kendine var olma). Sübûtî sıfatlar: Hayat, ilim, irade, kudret, görmek, işitmek, konuşmak.

Levh-i Mahfûz'da yazılanlar, Allah'ın izniyle değişebilir. İnsanın çabasına bağlı değişiklikler: İnsanın kendi gayretiyle ömrü ve rızkı değişebilir; iyiler kötü, kötüler iyi olarak değiştirilebilir. Allah'ın iradesi: Levh-i Mahfûz'da değişiklik yapma yetkisi sadece Allah'a aittir. Bu konuda farklı görüşler de bulunmaktadır; bazı alimler, Levh-i Mahfûz'da yazılı olan hiçbir şeyin değiştirilemeyeceğini savunur.

Unorthodox dizisi, kendisine yeni bir hayat kurmak isteyen genç bir kadının hikayesini konu ediyor. Görücü usulü evliliğe zorlanan genç bir kadın, hayallerine koşmaya karar vererek kaçar. Dizi, 1986 doğumlu Deborah Feldman’ın The Scandalous Rejection of My Hasidic Roots (Hasidik Kökenlerimi İnkâr Ediş Skandalım) adlı biyografik romanından esinlenerek uyarlanmıştır. Unorthodoxy kelimesi ise "geleneklere karşı", "geniş mezheplilik" ve "yerleşik inanışa karşı (ortodoksluk açısından)" gibi anlamlara gelmektedir.

Tekvîn ve halk arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Tekvîn, Arapça "kevn" kökünden türetilmiş olup, "oluşturma, meydana getirme, var etme ve yaratma" anlamlarına gelir. Halk ise, "yaratmak" anlamına gelir ve tekvîn sıfatının özel bir şekli olarak kabul edilir. Bu bağlamda, tekvîn daha genel bir kavramı, halk ise tekvîn sıfatının belirli bir uygulamasını ifade eder.

İbn-i Hazm'ın en önemli eserlerinden biri, "el-Fisal fi'l-Milel ve'n-Nihal" adlı kitabıdır. Diğer önemli eserleri arasında ise "el-Muhalla" (İslam hukuku üzerine detaylı bir çalışma) ve "Güvercin Gerdanlığı" (sevgi ve insan ilişkilerini işlediği kitap) bulunmaktadır.

Aslah ilkesi, "kullar hakkında en uygun, en faydalı, en iyi olan şeyi yapmak" anlamına gelir. Aslah ilkesiyle ilgili farklı görüşler bulunmaktadır: Bağdat Mu'tezilesi: Dünyada ve ahirette insanlar için aslahı işlemenin Allah'a vacip olduğunu savunur. Basra Mu'tezilesi: Allah'ın aslahı ahirette işleyebileceğini, ancak dini konularda mükellefe lütufta bulunması gerektiğini belirtir. Ehl-i Sünnet'e göre ise insanlar için salâh ve aslaha riayet, Yüce Allah'a vacip değildir; çünkü ilâhlık vücûbla bağdaşmaz ve Allah dilediğini yapar.

Teoloji okumak, diğer akademik disiplinler gibi kendi zorluklarını içerir. Teoloji, doğaüstü güçler, dini epistemoloji ve vahiy gibi konuları ele alan sistematik bir disiplindir. Teolojinin zor olup olmadığı, kişinin akademik birikimine ve ilgi alanlarına bağlı olarak değişebilir.

Zati sıfatlar, İslam inancına göre altı tanedir: 1. Vücut: Var olmak. 2. Kıdem: Ezelî olmak, başlangıcı olmamak. 3. Beka: Varlığının sonu olmamak, ebedî olmak. 4. Vahdâniyyet: Allah'ın zatında, sıfatlarında ve fiillerinde bir ve tek olması, eşi, benzeri ve ortağının bulunmaması. 5. Muhalefetün li’l-havâdis: Allah'ın sonradan olan şeylere benzememesi. 6. Kıyâm bi-nefsihî: Allah'ın varlığı kendiliğinden olması, var olmak için bir başka varlığa ihtiyaç duymaması.

"Zatıma ne anlatıyor?" ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Zata adıyla bilinen, gerçek ismi gizli olan aforizma yazarı, sosyal medyada ve kitaplarında insanların iç dünyasına dair sözler paylaşmaktadır. İslam inancında "zat" terimi, Allah'ın özünü ve varlığını tanımlayan zati sıfatları ifade eder. Bu ifadenin başka bir anlamı veya açıklaması hakkında bilgi bulunamadı.

Skolastik düşünce, kelime anlamıyla "okul felsefesi" demektir. Skolastik düşüncenin bazı özellikleri: Teoloji temelli olması. Akıl yürütme ve mantıksal argümanların kullanılması. Evrensel ahlak yasalarına inanması. Maddeyi ezeli bir varlık olarak görmemesi. İnancı akıl ve mantık çerçevesinde savunma amacı taşıması. Skolastik düşünce, tarihsel olarak erken dönem, yükseliş dönemi ve geç dönem olmak üzere üç ana döneme ayrılır.

Ali Kara'nın "Ömer Nesefî Akâidi" adlı eseri hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Ömer Nesefi'nin "Ehli Sünnet Akaidi" adlı kitabı, itikad esaslarını ele almaktadır. Bu eserde işlenen bazı konular şunlardır: Kelam ilmine dair genel esaslar; İslam'da mezhepler; Eşyanın hakikatleri ve ilmin sebepleri; Allah Teâlâ’nın varlığının ispatı; Allah Teâlâ’nın sıfatları; İmanın tanımı ve amel ilişkisi. Ayrıca, Ömer Nesefi'nin "El-Akâidü’n Nesefiyye" adlı risalesi de mevcuttur.

Tanrı'nın varlığına dair bazı kanıtlar şunlardır: Ontolojik kanıt: Tanrı, tasarlanabilen en yetkin varlıktır ve var olmadığı takdirde yetkin olamaz. Kozmolojik kanıt: Evrenin bir başlangıcı varsa, onu başlatan bir ilk neden olmalıdır ve bu ilk neden Tanrı'dır. Teleolojik (tasarım) kanıtı: Evrendeki düzen ve amaç, bilinçli bir tasarımcı, yani Tanrı tarafından yaratılmıştır. Ahlaki kanıt: Vicdan ve ahlaki kurallar Tanrı tarafından verilmiştir. Kutsal metinler: İncil, Kur'an gibi kutsal kitaplar, Tanrı'nın varlığını ve insanlarla olan ilişkisini açıklar. Bu kanıtlar, Tanrı'nın varlığını ispatlamak için ortaya atılmış felsefi ve dini argümanlardır. Ancak, bilimsel bir kanıt olarak kabul edilmezler.

Teolojide diyalektik yöntem, özellikle Protestanlık içinde, Birinci Dünya Savaşı sonrasında gelişen ve diyalektik teoloji veya krizin teolojisi olarak bilinen bir yaklaşımdır. Diyalektik teolojinin bazı özellikleri: Tanrı'nın vahyi: Hıristiyan doktrininin kaynağı olarak Tanrı'nın ifşa edilmesine önem verir. Doğal teoloji: Karl Barth doğal teolojiyi reddederken, Emil Brunner doğal teolojinin önemli bir rol oynadığını savunmuştur. İnsan varoluşundaki trajedi: İnsan varoluşundaki trajediye yüksek bir saygı gösterir. Bu yöntem, liberal Protestanlıktan ve Evanjelikalizmden ayrılır, ancak bazı gözlemciler tarafından bu iki düşünce arasında bir orta yol olarak görülmez.

Evet, "Kadîr-i mutlak" ve "yaratıcı" aynı şeyi ifade eder. "Kadîr-i mutlak", sınırsız güç ve kudret sahibi olan Allah'ı tanımlamak için kullanılan bir sıfattır. Yaratıcı ise, ilk yaratılışı meydana getiren kudret anlamına gelir.

Shekinah kelimesi, İbranice "ikamet etmek" veya "yerleşmek" anlamına gelen bir kökten türemiştir ve Tanrı'nın bir yerde tecellisi, varlığı anlamına gelir. Yahudilikte, shekinah ilahi bir varlık olarak, özellikle Talmud metinlerinde genellikle eril veya androjen bağlamlarda, Tanrı'nın varlığının bir tezahürü olarak tasvir edilir. İslam'da ise "sakīnah" olarak geçer ve "Allah'ın varlığı veya huzuru" anlamına gelir.

Âlem ve gayb kavramları, dini inançlarda farklı anlamlar taşır ve çeşitli bağlamlarda kullanılır: Âlem: Allah'ın yarattığı tüm evren ve varlıkları ifade eder. Gayb: İnsanların duyu organlarıyla göremediği ve bilemediği, akıl ve beş duyu ile algılanamayan âlemdir. Bu kavramlar, genellikle inanç sistemlerinde ve dini metinlerde yer alır. Kullanım örnekleri: "Âlem-i gayb" ifadesi, "görünmeyen âlem" anlamında kullanılabilir. "Gayb âlemi" ifadesi, "ölüm sonrası hayat" anlamında kullanılabilir.

Ortaçağ felsefesinin temel özellikleri şunlardır: Din odaklılık: Felsefi düşüncelerin çoğu dini temeller ışığında yorumlanmıştır. Teosantrik yapı: Felsefenin merkezinde Tanrı vardır; Tanrı'nın varlığı ve doğası gibi konular ön plandadır. Statik yapı: Antikçağ felsefesinin dinamik yapısının aksine, Ortaçağ felsefesi mutlak hakikatleri bulmuş olduğuna inanan statik bir yapı sergiler. Aposteriori bilgiler: Bilgi, inanç temelinde şekillenir ve inancın insanlığı gerçek bilgiye götüreceği düşünülür. Arap ve İslam etkisi: Arap felsefesi ve Müslümanlığın da Ortaçağ felsefesi üzerinde etkileri olmuştur. Şüpheciliğin dışlanması: Şüphecilik, din temelli felsefe tarafından dışlanmıştır. Otoriteye bağlılık: Felsefe, otoriteye duyulan inancı temele alır ve eleştiriye kapalıdır. Realizm: Ortaçağ felsefesi, metafiziksel bir anlam içinde realist bir görüş benimsemiş, tümellerin insan zihninden bağımsız bir varoluşa sahip olduğunu savunmuştur.

Mortal sin, yani ölümcül günah, Roma Katolik teolojisinde cinayet veya küfür gibi çok ciddi bir eylemi ifade eder ve günahkarın tam bilgisi ve kasıtlı rızasıyla işlenir. Böyle bir günah işlemek, lütuftan tamamen mahrum kalmaya ve affedilmezse ebedi lanete yol açar. Ölümcül günah için üç koşul gereklidir: 1. Ağır bir mesele olması. 2. Kişinin bu eylemi tam bir bilgi ve kasıtlı rıza ile gerçekleştirmesi. Ölümcül günah kavramı, Lutheranizm'de de bulunur.

Skolastik felsefe, Latince "okul" anlamına gelen "schola" kelimesinden türetilmiş "scholasticus" kelimesine dayanarak "okul felsefesi" demektir. Skolastik felsefenin temel özellikleri: Teoloji merkezli olup, Hristiyan inancının felsefi anlamda temellendirilip sistematize edilmesini amaçlar. Akıl ve inancı bir araya getirmeyi hedefler; ancak inanca daha fazla önem verilir. Yeni bir düşünce yaratmaz, mevcut bilgileri sistemli hale getirir ve savunur. Diyalektik akıl yürütme metodunu kullanır. Skolastik felsefe, Orta Çağ'da 800-1500 yılları arasında etkili olmuş ve üç döneme ayrılmıştır: 1. Erken dönem (800-1200). 2. Yükseliş dönemi (1200-1300). 3. Geç dönem (1300-1500). Skolastik felsefenin önemli temsilcileri arasında Thomas Aquinas, Juan Duns Scotus ve Pierre Abélard bulunur.