Biyoloji

Emme basıncının yüksek olması, motor performansını ve emisyonları çeşitli şekillerde etkileyebilir: Düşük partikül emisyonları: Yüksek emme basıncı, belirli yakıt püskürtme miktarında hava/yakıt oranını artırarak daha düşük partikül madde (is, kurum) emisyonu sağlar. Performans artışı: Yüksek hızlı araçlarda daha fazla güç elde etmek için emme basıncı artırılabilir. Aşırı hava emişi: Yüksek emme basıncı, motorun aşırı hava emmesine neden olabilir, bu da verimliliği düşürebilir. Emme basıncı, turboşarj ile ilgili olduğundan, basıncın artması turbo gecikmesinin (turbo lag) artmasına da sebep olabilir. Tıbbi cihazlarda ise yüksek emme basıncı, doku travması ve hava yolu tıkanıklığı gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Hücre duvarının görevleri: Hücreye şekil ve destek sağlar. Hücreyi dış etkenlere, zararlı maddelere ve mekanik hasarlara karşı korur. Hücre içi ve dışı madde alışverişini düzenler. Hücre duvarının özellikleri: Cansızdır. Tam geçirgendir. Selüloz, kitin veya peptidoglikan gibi maddelerden oluşur (bitkilerde selüloz ve lignin, mantarlarda glukan ve kitin, bakterilerde peptidoglikan). Hücreye dayanıklılık kazandırır. Canlının aktif hareket etmesini engeller. Hücre duvarı, hayvan hücrelerinde bulunmaz.

Farelerin insanlara bazı faydaları: Ekosistem dengesi: Fareler, doğada organik atıkların parçalanmasını hızlandırarak toprağın zenginleşmesine yardımcı olur. Tarım: Tarlalarda yaşayan fareler, böcekler ve diğer zararlı böceklerle beslenir, böylece tarım üretimine olumlu etki yapar ve böcek ilaçlarının kullanımını azaltır. Tıbbi araştırmalar: Fareler, genetik yapılarının insanlara benzemesi nedeniyle tıbbi araştırmalarda ve deneylerde kullanılır. Tohum yayılımı: Fareler, tohumları taşıyarak bitki çeşitliliğinin artmasına yardımcı olur. Fareler, bulundukları ortama ve davranışlarına bağlı olarak hem zararlı hem de faydalı olabilirler.

Üç çeşit adaptasyon: 1. Yapısal Adaptasyon: Organizmanın şekil, vücut örtüsü, silahlanma ve iç organizasyon gibi fiziksel özellikleridir. 2. Davranışsal Adaptasyon: Kalıtsal davranış sistemleridir. 3. Fizyolojik Adaptasyon: Organizmanın özel işlevleri yerine getirmesine izin veren özelliklerdir.

Ribozom, tüm prokaryot ve ökaryot hücrelerde bulunan, protein sentezinden sorumlu olan zarsız bir organeldir.

Profaz ve metafaz evreleri, mayoz bölünmenin evreleridir. Profaz evresi. Hücre bölünme için gerekli olan büyüklüğe ulaşmıştır. Kromozomlar, mikroskopla görülebilecek şekilde yoğunlaşır ve X şeklindeki yapıları oluşturur. Homolog kromozomlar yan yana dizilerek birbiri üzerine kıvrılır. Kromozomların karşılıklı bölgeleri arasında parça değişimiyle gen alışverişi gerçekleştirilir. Metafaz evresi. Parça değişiminden sonra kromozomlar, hücrenin ortasına dizilir. Bu dizilim rastgele olur. Mayoz bölünme, iki aşamada gerçekleşir: Mayoz-1 ve Mayoz-2.

Mor ışığın bazı kullanım alanları: Haşere kontrolü: Sivrisinek ve diğer haşereler, mor ışığa çekilerek yok edilebilir. Belgelerin incelenmesi: Yeni nesil çipli pasaportlar ve eski ehliyetler gibi belgelerde yer alan gizli detaylar, mor ışık altında görülebilir. Endüstriyel kullanım: Madeni yağlar ve doğal yağlar, mor ışık altında parlayarak fazla yağ ve kirlerin tespit edilmesini sağlar. Su analizi: Doğada içilen veya içinde yürünen su, mor ışık altında parlıyorsa endüstriyel olarak kirli olabilir. Mor ışık, insan sağlığına zarar verebilecek kadar yoğun bir enerjiye sahip olan morötesi (ultraviyole) ışınlarla karıştırılmamalıdır.

Gregor Johann Mendel, kalıtım ve genetiğin kurucusu olarak kabul edilir. Mendel, genetik yasalarını oluşturarak, canlıların belirli özelliklerini genler aracılığıyla aktardığını ortaya koymuştur.

Biyoloji okuyan biri aşağıdaki mesleklerden birini seçebilir: Biyolog. Kalite kontrol uzmanı. Tıbbi danışman. Gıda kontrolörü. Çevre danışmanı. Tıbbi laboratuvar personeli. İlaç geliştirme uzmanı. Biyoloji öğretmeni (formasyon şartıyla). Biyoloji bölümü mezunları, sağlık, çevre, eğitim, tarım ve biyoteknoloji gibi birçok sektörde çalışma imkânı bulur.

Alan Turing, bilgisayar biliminin kurucusu olarak kabul edilir ve birçok önemli çalışmaya imza atmıştır: II. Dünya Savaşı sırasında, Alman şifrelerinin kırılmasında önemli rol oynamış ve "savaş kahramanı" olarak anılmıştır. Turing makinesi kavramını geliştirerek, modern bilgisayarların kavramsal temelini atmıştır. Turing Testi'ni ortaya koyarak, makinelerin düşünme yetisine sahip olup olmadığını ölçen bir kriter geliştirmiştir. Yapay zeka üzerine öncü çalışmalar yapmış ve bu alanın temellerini atmıştır. Princeton Üniversitesi'nde eğitim görmüş ve ardından İngiltere'ye dönerek çalışmalarına devam etmiştir. Ayrıca, Turing'in Enigma şifresinin çözümünde geliştirdiği "Bombe" cihazı, savaşın seyrini değiştirmiştir.

Biyolojiyi en iyi anlatan hocanın kim olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur. Ancak, biyoloji dersi için önerilen bazı popüler YouTube kanalları şunlardır: Fundamentals Biyoloji. Biosem. DR. Biyoloji. Senin Biyolojin. Selin Hoca. En iyi hoca seçimi, kişisel öğrenme tarzına ve tercihlere göre değişiklik gösterebilir.

Şempanze ve maymun çiftleşmez, çünkü türler kendi türlerinden bireylerle çiftleşmeyi tercih ederler. Ancak, 1920'lerde yapılan bir deneyde, kimliği açıklanmayan bir insan erkeğinin spermiyle bir dişi şempanzenin döllendiği ve başarılı bir hamilelik ile canlı doğum gerçekleştiği iddia edilmiştir. İnsan ve şempanze çiftleşmesi, genetik farklılıklar nedeniyle genellikle kısırlıkla sonuçlanır.

Hermafroditizm, bir bireyin hem erkek hem de dişi üreme organlarına veya diğer cinsel özelliklere sahip olduğu doğuştan gelen genetik bir cinsel gelişim bozukluğudur. Hermafroditizm ismi, Yunan mitolojisinde Haberleşme Tanrısı Hermes ile Güzellik Tanrıçası Afrodit'in yasak ilişkisinden dünyaya gelen oğulları Hermafrodit'ten gelmektedir. Hermafroditizmin dört farklı türü vardır: 45+XX. 45+XY. Gonadal hermafroditizm. Belirlenemeyen cinsel gelişim bozuklukları. Hermafroditizm, genetik mutasyonlar, çevresel etmenler ve hormonal dengesizlikler gibi faktörlerden kaynaklanabilir.

Stroma, bir doku veya organın yapısal veya bağlayıcı rolü olan kısmıdır. Stroma, organın belirli işlevleri olmayan tüm parçalardan oluşur; örneğin, bağ dokusu, kan damarları, kanallar gibi yerler. Stromanın diğer kısmı olan parankim ise doku veya organın işlevini yerine getiren hücrelerden oluşur. Stroma örnekleri şunları içerir: iris stroması; kornea stroması; yumurtalık stroması; tiroit bezi stroması; timüs stroması; kemik iliği stroması; lenf düğümü stromal hücresi. Ayrıca, bitkilerde, hayvanlarda ve insanlarda bulunduğu için stroma, bu organizmalara göre farklı tanımlara da sahiptir. Stroma terimi ayrıca, kloroplastın içini dolduran yarı akışkan, renksiz sıvı için de kullanılır.

Gelişim, organizmanın doğum öncesinden başlayarak bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden olgunlaşma ve öğrenme etkileşimiyle sürekli ilerleme kaydetmesidir. Gelişimin bazı temel ilkeleri: Kalıtım ve çevre etkileşimi: Gelişim, genetik özellikler ve çevresel koşulların etkileşimiyle gerçekleşir. Sürekli ve aşamalı süreç: Gelişim, belirli bir sırayı takip ederek sürekli ve aşamalı bir şekilde ilerler. Bireysel farklılıklar: Her bireyin gelişim hızı ve süreci farklıdır. Tüm gelişim alanlarının etkileşimi: Fiziksel, bilişsel ve psiko-sosyal gelişim alanları birbirini etkiler.

2025 TYT Biyoloji sınavında önemli olan bazı konular: Canlıların Ortak Özellikleri. Canlıların Temel Bileşenleri. Hücre ve Organelleri. Madde Geçişleri. Canlıların Sınıflandırılması. Hücre Bölünmeleri ve Üreme (Mitoz, Mayoz, Eşeyli ve Eşeysiz Üreme). Kalıtım. Ekosistem ve Ekoloji. Güncel Çevre Sorunları. Bu konular, TYT Biyoloji sınavında sıkça sorulan ve temel biyoloji bilgilerini kapsayan başlıklardır.

Terliksi hayvanlar (Paramecium), tek hücreli canlılardan oluşan Protozoa âlemine girer. Ciliophora şubesine ve Ciliatea sınıfına ait olan terliksi hayvanlar, Hymenostomatida takımında ve Parameciidae familyasında yer alır.

TS5 ifadesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Dosya uzantısı: TS5, Binary Data formatında dosyalar için kullanılan bir uzantıdır. World of Tanks oyununda araç: World of Tanks oyununda TS-5, ABD yapımı bir tank avcısı aracıdır. Sınıf: Ekşi Sözlük'te TS5, girilmeyen dersler ve çalışılmayan sınavlar nedeniyle kalınan ve gelecek sene başka insanlarla okunabilecek bir sınıfı ifade eder.

Prof. Dr. Ali Demirsoy, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Ayrıca, ders kitabı, araştırma, deneme ve bilimsel roman gibi birçok kitabı bulunmaktadır.

2025 yılı AYT Biyoloji sınavında en çok soru çıkan konular arasında sistemler ve bitki biyolojisi bulunmaktadır. En çok soru çıkan konular: Sinir Sistemi; Endokrin Sistem; Duyu Organları; Destek ve Hareket Sistemi; Sindirim Sistemi; Dolaşım ve Bağışıklık Sistemi; Solunum Sistemi; Üreme Sistemi ve Embriyonik Gelişim; Komünite ve Popülasyon Ekolojisi; Fotosentez ve Kemosentez. AYT Biyoloji sınavında genellikle 13 soru sorulmaktadır.