Organizmalar

Habitat, bir canlının yaşadığı ve geliştiği yerdir. Habitatın temel bileşenleri: Su kaynakları. Besin kaynakları. Barınak ve saklanma alanları. Uygun iklim ve çevresel koşullar. Habitat türleri: Orman habitatları. Su habitatları (tatlı su ve tuzlu su). Çöl habitatları. Kutup habitatları. Coğrafyada habitat, insan yerleşimlerinin organizasyon biçimini belirtir. TDK'ye göre habitat, "bir bitki veya hayvanın doğal olarak yetiştiği veya yaşadığı yer" anlamına gelir.

Fosil, jeolojik zamanlarda yaşamış canlıların tanınabilir artıklarına denir. Fosillerin oluşum süreci genellikle şu adımları içerir: 1. Ölüm ve çökme. 2. Gömülme. 3. Mineralleşme. 4. Keşif. Fosilleşme için en uygun ortam tortul kayaçların oluşumudur.

Modifikasyona neden olan faktörler şunlardır: Işık. Isı. Besin. Toprak. Basınç. Nem. Modifikasyonlar genellikle kalıtsal değildir ve çevre şartları ortadan kalktığında geri dönebilir.

Besin zinciri, doğadaki canlıların beslenme alışkanlıklarını gösteren ve enerji akışını ifade eden bir kavramdır. Besin zincirinin temel unsurları: Üreticiler. Tüketiciler. Ayrıştırıcılar. Besin zinciri, bir ekosistemdeki enerji alışverişini ve canlıların birbirine olan bağımlılığını yansıtır.

Protista ve mantar alemi arasındaki bazı farklar şunlardır: Hareket Etme: Protistalar, sil, kamçı veya yalancı ayak gibi yapılarla hareket edebilirken, mantarların yapısında hif denilen ince iplikçikler bulunur ve aktif hareket etmezler. Beslenme: Protistalar ototrof (fotosentez yapabilen) veya heterotrof olabilirken, mantarlar sadece heterotroftur ve dışarıdan hazır besin alırlar. Hücre Duvarı: Protistaların bazılarında hücre duvarı bulunabilir, ancak mantarların hücre çeperlerinin yapısı kitindir. Üreme: Protistalar eşeyli veya eşeysiz üreyip, bazı türler sporla çoğalabilirken, mantarlarda tomurcuklanma ve metagenez gibi yöntemler de görülür. Örnekler: Protistalara amip, öglena, paramesyum örnek verilebilirken, mantarlara maya, şapkalı mantar ve küf mantarı örnek verilebilir.

Biyolojide taksonlar, ortak özelliklere göre birlikte sınıflandırılan organizma gruplarıdır. Bazı takson örnekleri: Tür. Cins. Aile. Takım. Sınıf. Filum. Alem. Taksonomi, organizmaları türler, cinsler, aileler, takımlar ve sınıflar gibi kategorilere ayırmak için kullanılır.

Canlı ve organizma arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Canlı. Organizma. Dolayısıyla, her organizma bir canlıdır, ancak her canlı bir organizma değildir.

Biyolojide domain, canlıların sınıflandırılmasında kullanılan en üst taksonomik rütbedir. Üç domain sistemi şu şekilde sınıflandırılır: 1. Bakteriler (Bacteria). 2. Arkeler (Archaea). 3. Ökaryotlar (Eukarya). Alternatif sınıflandırmalar da mevcuttur, örneğin iki imparatorluk sistemi (Prokaryota ve Eukaryota) veya eosit hipotezi (Bakteriler ve Arkeler).

Üç çeşit adaptasyon: 1. Yapısal Adaptasyon: Organizmanın şekil, vücut örtüsü, silahlanma ve iç organizasyon gibi fiziksel özellikleridir. 2. Davranışsal Adaptasyon: Kalıtsal davranış sistemleridir. 3. Fizyolojik Adaptasyon: Organizmanın özel işlevleri yerine getirmesine izin veren özelliklerdir.

Eşeysiz üreme çeşitlerinden bazıları şunlardır: Bölünerek üreme. Tomurcuklanma. Sporla üreme. Vejetatif üreme. Partenogenez.

Tek hücreli canlılara bazı örnekler şunlardır: Bakteriler. Arkeler. Protistler. Tek hücreli mantarlar. Algler. Tek hücreli canlıların büyük bir bölümü gözle görülemeyecek kadar küçük yani mikroskobik canlılardır.

Mikroorganizma çeşitleri: Bakteriler. Mantarlar. Protistler. Virüsler. Ayrıca, arkealar ve algler de mikroorganizma çeşitleri arasında yer alır.

Eşeysiz üremenin üç çeşidi ve özellikleri: 1. Bölünerek Üreme: Prokaryot (bakteri ve arkeler) ve tek hücreli ökaryotlarda (amip, paramesyum, öglena) görülür. Ana hücre ikiye bölünerek genetik olarak özdeş iki yeni hücre oluşturur. 2. Tomurcuklanma: Tek hücreli (bira mayası) ve çok hücreli canlılarda (hidra, deniz anemonları) görülür. Ana hücrenin bir çıkıntı oluşturmasıyla yeni bir birey meydana gelir ve bu çıkıntı koparak bağımsız yaşayabilir. 3. Sporla Üreme: Bitkiler, mantarlar ve bazı protistlerde (plazmodyum, cıvık mantarlar) görülür. Mayoz bölünme ile haploit kromozomlu sporlar oluşur ve bu sporlar döllenme olmadan yeni bireyler oluşturabilir.

Saccharomyces cerevisiae, yani ekmek mayası, doğal ortamında üzüm gibi meyvelerde ve ağaç kabuklarında bulunur. Ayrıca, gıda sektöründe ekmek, şarap ve bira yapımında kullanılır. İnsan vücudunda da bulunabilir; ciltte, ağız boşluklarında, orofarinkste, vajinada ve sindirim sisteminde yer alır.

5 canlı grubu şunlardır: 1. Hayvanlar. 2. Bitkiler. 3. Mantarlar. 4. Protistler. 5. Bakteriler. Bu gruplar, canlıların yapı, hareket özellikleri, üreme ve beslenme gibi ortak özelliklerine göre sınıflandırılmıştır.

Hücreden organizmaya geçişte beş basamak vardır: 1. Hücre. 2. Doku. 3. Organ. 4. Sistem. 5. Organizma (canlı).

Arkeler, yaşam alanlarına göre beş ana gruba ayrılır: 1. Tuzsevenler (Halofiller). 2. Metanojenler. 3. Sülfür indirgeyenler. 4. Isısevenler (Termofiller). 5. Psikofiller (Soğuksevenler).

Kommensalizm, iki organizmanın kurduğu ortak yaşamda, bir canlının yarar sağladığı, diğerininse bu ortaklıktan etkilenmediği yaşam türüdür. Bazı kommensalizm örnekleri: Kuşlar ve ağaçlar: Kuşlar, ağaçları yuva yapmak için kullanır ve bu durum ağaçlara zarar vermez. Yengeçler ve istiridyeler: Yengeçler, istiridyenin yemediği veya ondan arta kalan yiyeceklerle beslenir ve istiridye sayesinde dış etkenlerden korunur. Köpekbalıkları ve küçük balıklar: Küçük balıklar, köpekbalıklarının etrafında dolaşarak onların korumasından yararlanır. Bu ilişkide, yararlanan organizma "misafir", yararlanılan organizma ise "ev sahibi" olarak adlandırılır.

Simbiyot, Marvel Comics'in çizgi romanlarında, en çok Örümcek Adam ile bağlantılı olarak ortaya çıkan, dünya dışı bir ortakyaşam türüdür. Simbiyotun bazı işlevleri: Süper insan yetenekleri kazandırma: Fiziksel ve duygusal özellikleri ile kişilikleri güçlendirerek ev sahiplerinin yeteneklerini artırır. Koruma ve güçlendirme: Kılık değiştirme, gizlenme, klon yaratma ve vücudun uzuvlarını silah olarak kullanma imkanı sağlar. Beslenme: Ele geçirdiği bedenlerde ürettiği adrenalin ve korku hormonlarıyla beslenir.

Mikroskobik canlılar, gözle görülemeyen, ancak mikroskop yardımıyla incelenebilen canlılardır. Bazı mikroskobik canlı türleri: Bakteriler. Virüsler. Protozoalar. Mantarlar. Mikroskobik canlılar, suda, havada, karada, insan ve hayvan vücudunda, toprakta, bitkilerde ve yiyeceklerde kısacası hemen her yerde yaşarlar.